Mesta hækkun íbúðaverðs síðan í júní

Vísitala íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 1,5% milli mánaða í mars. Hún hækkaði annan mánuðinn í röð eftir þriggja mánaða samfellda lækkun þar á undan. Ljóst er að enn er líf á íbúðamarkaði, þrátt fyrir snarpar vaxtahækkanir og verðbólga hjaðnar hægar en við gerðum ráð fyrir. Kaupsamningum fjölgaði bæði í febrúar og mars og alls voru 485 kaupsamningar undirritaðir á höfuðborgarsvæðinu í mars.

28. apríl 2023

Íbúðaverð á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 1,5% milli febrúar og mars. Vísitalan hækkaði einnig í febrúar, en þar áður, í nóvember, desember og janúar, varð lengsta samfellda lækkun íbúðaverðs síðan undir lok árs 2009. Eftir hraðar hækkanir síðustu mánaða má segja að kólnunin sé minna afgerandi en búist var við. Í nýútgefinni þjóðhagsspá Hagfræðideildar er gert ráð fyrir að íbúðaverð hækki lítillega milli ára næstu ár, þótt hækkanirnar verði ekkert í líkingu við þær sem urðu síðustu tvö ár.

Verð hækkar um land allt

Þessi nýjasta mæling hefur áhrif á verðbólgu í apríl, sem var meiri en spár gerðu ráð fyrir. Spáskekkjan skýrist ekki síst af því hversu mikið íbúðir hækkuðu í verði, ekki aðeins á höfuðborgarsvæðinu heldur einnig utan þess. Markaðsverð húsnæðis utan höfuðborgarsvæðisins, líkt og Hagstofan reiknar það, hækkaði um 3% milli mánaða í apríl sem er mesta hækkun vísitölunnar síðan í júlí í fyrra. Þessi óvænta hækkun á íbúðaverði, hvort sem litið er til höfuðborgarsvæðisins eða landsins alls, rennir frekari stoðum undir spá okkar um áframhaldandi stýrivaxtahækkanir á næstunni.

Sérbýli hækkar um 3,4%

Vísitala íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu byggir á þriggja mánaða hlaupandi meðaltali, annars vegar um verðþróun á fjölbýli og hins vegar á sérbýli. Verð á fjölbýli hækkaði um 1% í mars en verð á sérbýli um heil 3,4%. Verð á sérbýli sveiflast mikið, enda seljast mun færri sérbýli en fjölbýli í hverjum mánuði. Sérbýli hækkaði hraðar en fjölbýli þegar íbúðaverð var á hraðri uppleið í fyrra og árið á undan og hefur svo lækkað mun meira en verð á fjölbýli síðustu mánuði.

Árshækkun vísitölunnar mælist nú 10,7% og lækkar hratt með hverjum mánuðinum sem líður nú þegar miklir hækkunarmánuðir síðasta árs detta út úr vísitölunni. Fjölbýli hefur hækkað um 11,0% á síðustu tólf mánuðum og sérbýli um 10,6%.

Fáir kaupsamningar undirritaðir

Alls voru 485 kaupsamningar um íbúðarhúsnæði undirritaðir á höfuðborgarsvæðinu í mars, samkvæmt bráðabirgðatölum HMS. Þeim fjölgaði úr 455 í febrúar og eru 19% færri en í mars í fyrra. Þótt þeim fækki á ársgrundvelli hefur fækkunin verið mun meiri suma af mánuðunum á undan; í janúar voru kaupsamningar til dæmis 40% færri en í janúar í fyrra og í desember munaði 27% milli ára. Hafa ber í huga að tölurnar eru bráðabirgðatölur og gætu átt eftir að breytast eftir því sem fleiri kaupsamningar berast í gagnagrunn HMS.

Hækkun vísitölu íbúðaverðs í mars rennir frekar stoðum undir það að þrátt fyrir að íbúðamarkaður hafi kólnað hratt sé hann langt yfir frostmarki. Þrátt fyrir vaxtahækkanir, þröng lánþegaskilyrði og sögulega hátt íbúðaverð geta einhverjir hópar enn komið inn á markaðinn eða stækkað við sig. Eins og við fjöllum um í nýrri þjóðhagsspá hefur einkaneysla aukist meira á síðustu mánuðum en við höfðum spáð, enda hafa launahækkanir haldið kaupmættinum uppi þrátt fyrir verðbólguna. Kaupmáttur jókst líka stöðugt í faraldrinum, þegar fólk hafði takmarkaða möguleika á að eyða pening, og því safnaðist upp sparnaður sem einhverjir virðast enn geta gengið á. Áframhaldandi eftirspurn eftir íbúðum skýrist líklega að einhverju leyti af því sama og einkaneysluaukningin.

Fyrirvari

Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.

Þú gætir einnig haft áhuga á

26. maí 2023

Ársverðbólga úr 9,9% í 9,5%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,39% milli mánaða í maí og við það lækkaði ársverðbólgan úr 9,9% í 9,5%. Reiknuð húsaleiga hækkaði minna en við áttum von á og á stærstan hlut í muninum á mælingu Hagstofunnar og okkar spá fyrir maí.

25. maí 2023

Vöru- og þjónustujöfnuður neikvæður á fyrsta ársfjórðungi

Útflutningsverðmæti landsins jókst mjög á fyrsta fjórðungi borið saman við sama fjórðung í fyrra. Aukning varð í útflutningsverðmæti sjávarafurða og ferðaþjónustu en dróst örlítið saman fyrir ál. Það skýrist af fjölgun ferðamanna, hærra verði sjávarafurða og lækkun á álverði. Samanlagt útflutningsverðmæti stoðanna þriggja á fjórðungnum nam 266,8 mö.kr.

23. maí 2023

Hagvöxtur byggir sífellt meira á ferðaþjónustunni

Eftir mikinn samdrátt í ferðaþjónustu á heimsvísu vegna samkomutakmarkana í Covid-faraldrinum tók eftirspurn mikið stökk á síðasta ári, þegar samkomutakmarkanirnar voru að mestu afnumdar. Aðdragandinn var lítill og umskiptin því skörp. Þetta torveldaði allan undirbúning fyrir fyrirtækin en þrátt fyrir ákveðna hnökra, eins og skort á starfsfólki, náði greinin fljótt vopnum sínum og kom sterk til baka.

22. maí 2023

Vikubyrjun 22. maí 2023

Um 20% af allri kortaveltu íslenskra heimila fer núna fram erlendis, en aukning í kortaveltu íslenskra heimila síðan heimsfaraldrinum lauk hefur verið drifinn áfram af kaupum á vöru og þjónustu frá erlendum söluaðilum.

17. maí 2023

Spáum stýrivaxtahækkun um 1,0 prósentustig

Við spáum því að peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hækki vexti bankans um 1,0 prósentustig í næstu viku. Gangi spáin eftir fara meginvextir bankans, vextir á sjö daga bundnum innlánum, úr 7,5% upp í 8,5%.

17. maí 2023

Spáum 9,6% verðbólgu í maí

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,54% milli mánaða í maí og að ársverðbólgan lækki úr 9,9% í 9,6%. Verðbólgan hefur reynst þrálát síðustu mánuði og meiri en spár gerðu ráð fyrir. Við gerum ráð fyrir því að toppnum sé náð, verðbólga fari hægt hjaðnandi og mælist 8,4% í ágúst. Hagstofan birtir maímælingu vísitölu neysluverðs föstudaginn 26. maí næstkomandi.

16. maí 2023

Kortavelta innanlands dróst saman um 7,2% í apríl

Heildarkortavelta íslenskra heimila dróst saman um 5% í apríl, sé hún borin saman við aprílmánuð í fyrra. Þetta er í fyrsta sinn í rúm tvö ár sem heildarkortaveltan dregst saman milli ára. Kortavelta Íslendinga innanlands var 7,2% minni en í apríl í fyrra en erlendis jókst hún um 5%. Samdráttur í kortaveltu kann að vera merki um að tekið sé að hægja á einkaneyslu, en þó ber að varast að lesa of mikið í einstaka mánuði.

16. maí 2023

Ferðaþjónustan á fleygiferð

Um 142 þúsund erlendir ferðamenn fóru í gegnum Keflavíkurflugvöll í apríl og er þetta því þriðji stærsti aprílmánuður frá upphafi. Ferðir Íslendinga til útlanda í apríl voru 56 þúsund, örlítið færri en í fyrra. Þeir ferðamenn sem nú koma gera betur við sig en þeir gerðu fyrir faraldur. Þá hafa bílaleigubílar í umferð aldrei verið fleiri í apríl en nú.

15. maí 2023

Vikubyrjun 15. maí 2023

Í skuldabréfaútboðinu sem Reykjavíkurborg hélt í á miðvikudag í síðustu viku seldi borgin verðtryggð skuldabréf á gjalddaga 2032 á ávöxtunarkröfunni 3,6%. Þann sama dag var ávöxtunarkrafan á ríkisskuldabréf á gjalddaga 2033 1,8% þannig að kjörin sem Reykjavíkurborg bjóðast eru um 1,8% hærri en þau sem ríkinu bjóðast.

9. maí 2023

Hætt við að aðhaldið dugi skammt gegn verðbólgu

Ekki er gert ráð fyrir að það takist að lækka skuldahlutfall ríkissjóðs fyrr en árið 2028 og þá aðeins örlítið, samkvæmt nýrri ríkisfjármálaáætlun sem ríkisstjórnin kynnti í apríl. Þá er áætlaður hægur afkomubati og að ríkissjóður verði rekinn með halla til ársins 2028. Það er eðlilegt að staldra við þegar ríkissjóður er rekinn með viðvarandi halla í efnahagsuppsveiflu, en á sama tíma ber að taka tillit til þess að viðsnúningur eftir faraldurinn taki einhvern tíma.