Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um 3,9% verð­bólgu í maí

Við spáum því að verðbólga lækki úr 4,2% í 3,9% í maí. Horfur eru á að verðbólga hjaðni lítillega í sumar en aukist aftur með haustinu þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta úr 12 mánaða taktinum. Við gerum ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.
Bananar
15. maí 2025

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,36% á milli mánaða í maí og að ársverðbólga minnki úr 4,2% í 3,9%. Hjöðnunin verður ekki rakin sérstaklega til einstakra undirliða heldur teljum við að flestir undirliðir verðbólgu hækki minna í verði en í maí í fyrra. Við gerum þó ráð fyrir að matvöruverð hækki þó nokkuð.

Matarkarfan hækkar áfram

Verð á matvöru hefur hækkað umfram verðbólgu síðustu mánuði og framlag matarkörfunnar til ársverðbólgu hefur því aukist á milli mánaða. Við gerum ráð fyrir að verð á matvöru hækki áfram umfram verðbólgu næstu mánuði.

Árshækkun á mat og drykkjarvöru fór lægst í 3,8% í nóvember síðastliðnum en var komin upp í 5,6% í apríl. Hækkandi verð á kjöti, grænmeti og sælgæti vegur langþyngst og rétt er að rifja upp háværa umræðu um yfirvofandi verðhækkanir á matvöru rétt fyrir síðustu áramót. Rekstraraðilar matvöruverslana lýstu meðal annars yfir áhyggjum af hækkandi raforkuverði og hækkandi heimsmarkaðsverði á kakóbaunum vegna uppskerubrests. Verðmælingar á vísitölu neysluverðs báru ekki með sér skarpar verðhækkanir á matvöru í kringum áramótin en verðhækkanir hafa komið smám saman inn í mælingar, sérstaklega á kjöti, grænmeti og sælgæti. Verð á ávöxtum, brauði og mjólkurvörum hefur hækkað mun minna, en í maímánuði má þó búast við verðhækkunum á mjólkurvörum. Í byrjun vikunnar tók gildi ákvörðun verðlagsnefndar búvara um hækkun á mjólkurverði til bænda og hækkun á heildsöluverði. Í ljósi þess að verðkönnunarvika Hagstofunnar stendur yfir í þessari viku má gera ráð fyrir að hækkunin komi inn í verðmælingar strax í maímánuði. Við gerum ráð fyrir að matarkarfan í heild hækki um 0,7% í maí.

Reiknuð húsaleiga hækkar hægar en áður

Frá því Hagstofan tók upp nýja aðferð við mælingar á reiknaðri húsaleigu, sem á að mæla kostnað við að búa í eigin húsnæði, hafa mælingar sveiflast á þrengra bili en áður. Sveiflur á milli mánaða hafa samt sem áður verið þó nokkrar, sérstaklega á allra síðustu mánuðum.

Meirihluti leigusamninga í verðmælingum eru verðtryggðir sem þýðir að verð þeirra breytist í takt við vísitölu neysluverðs, með tveggja mánaða töf. Reiknuð leiga hækkaði töluvert í apríl, eða um 1,1%, og mikil hækkun á vísitölu neysluverðs í febrúar gæti skýrt hluta þeirrar hækkunar. Vísitölubreytingin með tveggja mánaða töf hefur þó ekki haft gott spágildi hingað til. Við gerum áfram ráð fyrir að liðurinn sveiflist í kringum meðaltal síðustu mánaða, eða um 0,5% á milli mánaða.

Flugfargjöld og bensín lækka á milli mánaða og óljóst með útsölulok

Flugfargjöld til útlanda hækkuðu töluvert í síðasta mánuði í tengslum við páskaferðalög. Yfirleitt lækka flugfargjöld til útlanda í maí og við gerum ráð fyrir að þau lækki um rúmlega 1% nú í maí. Samkvæmt verðmælingu okkar lækkar verð á bensíni um 0,5% í mánuðinum.

Það vekur athygli að verð á fötum og skóm er enn lægra en það var fyrir janúarútsölurnar. Við gerum ráð fyrir að verð á fötum og skóm hækki um 0,7% á milli mánaða og verði áfram lægra en það var fyrir útsölurnar. Styrking á gengi krónunnar síðustu mánuði kann að hafa haldið aftur af verðhækkunum á fötum og skóm og komið í veg fyrir að útsölurnar gengju fyllilega til baka.

Spá um þróun VNV í mars 2025

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 15,5% 0,7% 0,010%
Áfengi og tóbak 2,6% 0,0% 0,00%
Föt og skór 3,7% 0,7% 0,02%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,4% 0,2% 0,02%
Reiknuð húsaleiga 20,0% 0,5% 0,10%
Húsgögn og heimilisbúnaður 4,8% 0,0% 0,00%
Heilsa 4,1% 0,5% 0,02%
Ferðir og flutningar (annað) 3,9% 0,5% 0,02%
- Kaup ökutækja 6,3% 0,4% 0,02%
- Bensín og díselolía 3,6% -0,5% -0,02%
- Flugfargjöld til útlanda 2,3% -1,1% -0,03%
Póstur og sími 1,6% -0,6% -0,01%
Tómstundir og menning 10,9% 0,4% 0,04%
Menntun 0,9% 0,0% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,4% 1,0% 0,05%
Aðrar vörur og þjónusta 5,2% 0,2% 0,01%
Alls 100,0%   0,36%

Verðbólga nokkuð stöðug í kringum 4% næstu mánuði

Eftir nokkuð öra hjöðnun síðustu tvö ár teljum við að verðbólga hjaðni lítið næstu mánuði. Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,36% í maí, 0,53% í júní, 0,21% í júlí og 0,25% í ágúst. Gangi spáin eftir verður verðbólga 3,9% í maí, 4,0% í júní, 3,7% í júlí og 3,9% í ágúst. Í ágúst og september detta miklar lækkanir frá fyrra ári út úr 12 mánaða taktinum, en verðbólga hjaðnaði skarpt þegar skólagjöld voru felld niður í nokkrum háskólum og skólamáltíðir í grunnskólum voru gerðar gjaldfrjálsar. Við gerum ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok. 

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Háþrýstiþvottur
14. júlí 2025
Vikubyrjun 14. júlí 2025
Erlendum ferðamönnum fjölgaði um 10,1% á milli ára í júní, en það sem af er ári hafa þeir verið álíka margir og á sama tíma í fyrra. Atvinnuleysi jókst um 0,3 prósentustig á milli ára í júní, sem er svipuð aukning og hefur verið síðustu mánuði. Við birtum verðbólguspá í vikunni og teljum að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 4,0%. Í þessari viku birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
10. júlí 2025
Spáum 4% verðbólgu í júlí
Við spáum því að verðbólga minnki lítillega í júlí og mælist 4,0%. Eins og almennt í júlímánuði má búast við að sumarútsölur og breytingar á flugfargjöldum hafi mest áhrif á vísitölu neysluverðs. Við teljum ekki horfur á að verðbólga þokist nær verðbólgumarkmiði á árinu og spáum 4,2% verðbólgu í lok árs.
Fjölbýlishús
9. júlí 2025
Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum 
Íbúðaverð á Íslandi hefur hækkað langtum meira en laun og almennt verðlag frá aldamótum. Greiðslubyrði af meðalláni hélst tiltölulega stöðug til ársins 2021 þegar hún tók að hækka skarpt, sérstaklega greiðslubyrði af óverðtryggðum lánum.   
Hús í Reykjavík
7. júlí 2025
Matur og húsnæði helstu drifkraftar verðbólgu
Hækkandi matvöruverð og húsnæðiskostnaður eru þeir þættir sem eiga stærstan þátt í því að viðhalda verðbólgu á Íslandi um þessar mundir. Verðbólga mældist 4,2% í júní, nokkuð umfram spár. Ef matvara og húsnæði væru ekki hluti af vísitölu neysluverðs hefði verðbólga verið undir markmiði Seðlabankans frá því í ágúst í fyrra. Þættir á borð við sterkari krónu og lækkandi olíuverð hafa líkast til haldið aftur af verðhækkunum á ýmsum vörum upp á síðkastið, en á móti hefur þjónustuverð hækkað.
Bakarí
7. júlí 2025
Vikubyrjun 7. júlí 2025
Hagstofa Íslands spáir 2,2% hagvexti á yfirstandandi ári, samkvæmt hagspá sem birt var á föstudaginn. Hagvaxtarhorfur hafa verið færðar upp frá marsspánni þegar gert var ráð fyrir 1,8% hagvexti á árinu. Hagstofan spáir lítillega auknu atvinnuleysi næstu misserin, en Vinnumálastofnun birtir atvinnuleysistölur fyrir júnímánuð síðar í þessari viku.
1. júlí 2025
Mánaðamót 1. júlí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Flugvél á flugvelli
30. júní 2025
Vikubyrjun 30. júní 2025
Verðbólga jókst úr 3,8% og mældist 4,2% í júní. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum þrýstingi á innfluttum vörum en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu. Þá jókst velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum um 1,5% að raunvirði í mars og apríl.
Paprika
27. júní 2025
Verðbólga umfram væntingar
Verðbólga mældist 4,2% í júní og jókst úr 3,8% frá því í maí. Verðlag hækkaði umfram spár, en við höfðum spáð 3,9% verðbólgu. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum verðþrýstingi á innfluttum vörum, einkum fötum, skóm og tómstundarvörum, en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu.
Orlofshús á Íslandi
27. júní 2025
Viðskipti með sumarhús færast aftur í aukana
Sumarhúsum á Íslandi hefur fjölgað um 45% á síðustu 20 árum. Viðskipti með sumarhús færðust verulega í aukana á tímum faraldursins. Fyrst eftir faraldurinn hægðist um en nú virðist aftur hafa glaðnað yfir markaðnum.
Herðubreið
25. júní 2025
Áfram merki um viðnámsþrótt í hagkerfinu
Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum jókst um 1,5% að raunvirði í mars og apríl og um 5,2% í janúar og febrúar, samkvæmt nýbirtum gögnum Hagstofunnar. Veltugögnin bera þess merki að hagkerfið standi vaxtastigið vel af sér sem er í takt við aukinn hagvöxt í byrjun árs. Það sem af er ári hefur velta aukist mest í sölu og viðhaldi á bílum en einnig má greina aukin umsvif í helstu útflutningsgreinunum: álframleiðslu, sjávarútvegi og ferðaþjónustu.