Verðbólga hjaðnar og mælist 3,8%
Verðbólga mældist 3,8% í maí og hjaðnar úr 4,2% frá því í apríl. Verðbólga var örlítið undir okkar spá, einkum vegna þess að flugfargjöld til útlanda lækkuðu nokkuð á milli mánaða. Við eigum von á að verðbólga fari lægst í 3,6% í júlí, en hækki síðan aftur upp í 3,8% í ágúst.
28. maí 2025
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,20% á milli mánaða í maí og við það lækkaði verðbólga úr 4,2% í apríl í 3,8%. Vísitala neysluverðs án húsnæðis minnkaði einnig töluvert, eða úr 3,2% í 2,7% í maí.
Það sem kom helst á óvart í maímælingunni var meiri lækkun á flugfargjöldum til útlanda en við höfðum spáð. Liðurinn lækkaði um 7,3% en ekki 1,1% eins og við spáðum. Verð á póst- og símaþjónustu hækkaði einnig nokkuð óvænt um 3,5%, sem skýrist helst af töluverðri hækkun á verði internettenginga í mánuðinum. Verð á mjólk og mjólkurvörum hækkaði í takt við hækkun verðlagsnefndar búvara, eins og við spáðum.
Framlag innfluttra vara minnkar aftur
Samsetning ársverðbólgunnar breyttist á milli mánaða. Framlag innfluttra vara til ársverðbólgu minnkaði nokkuð á milli mánaða eftir að hafa aukist í síðasta mánuði. Lægra framlag innfluttra vara í maí skýrist ekki síst af lægra framlagi húsgagna og heimilisbúnaðar og nýrra bíla. Framlag flugfargjalda lækkaði í maí, en það jókst líka töluvert í apríl. Þá hækkaði verð á flugfargjöldum til útlanda töluvert, enda páskarnir í þeim mánuði. Framlag húsnæðisliðarins er nánast óbreytt á milli mánaða.
Helstu liðir vísitölunnar:
- Verð á mat og drykkjarvöru hækkaði aftur, nú um 0,7% á milli mánaða (+0,11% áhrif), eins og við spáðum. Mest hækkaði verð á mjólkurvörum, en verðlagsnefnd búvara tilkynnti um hækkun á verði til bænda sem tók gildi í verðsöfnunarvikunni. Verð á kjöti hækkaði nokkuð minna nú í maí en síðustu mánuði, en verð á kaffi hélt áfram að hækka.
- Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,7% á milli mánaða (0,15% áhrif), aðeins umfram okkar spá um 0,5% hækkun.
- Póst- og símaþjónusta hækkaði um 3,6% á milli mánaða í maí, sem kom okkur nokkuð á óvart. Hækkunina má að mestu rekja til hækkunar á verði internetþjónustu, en hún hækkaði um 11,4% sem er mesta hækkun sem mælst hefur síðan í mars 2004.
- Föt og skór hækkuðu um 1,1% á milli mánaða (0,04% áhrif). Við höfðum spáð 0,7% hækkun. Verð á fötum og skóm er enn lægra en það var fyrir útsölur. Við gerum nú ráð fyrir að liðurinn hækki rólega fram að sumarútsölum.
- Sem fyrr segir lækkuðu flugfargjöld til útlanda um 7,3% á milli mánaða (-0,17% áhrif). Lækkunin var nokkuð umfram okkar spá.
Horfur á 3,9% verðbólgu í ágúst
Við gerum nú ráð fyrir að vísitala neysluverðs hækki um 0,60% í júní, 0,21% í júlí og 0,28% í ágúst. Gangi spáin eftir verður ársverðbólga 3,9% júní, 3,6% í júlí og 3,8% í ágúst. Spáin er aðeins lægri en sú sem við birtum í verðkönnunarvikunni í apríl þar sem við gerðum ráð fyrir 4,0% í júní, 3,7% í júlí og 3,9% í ágúst. Munurinn á spánum skýrist að mestu af því að maímælingin var lægri en við bjuggumst við.
Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.
Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
30. maí 2025
2,6% hagvöxtur mældist á fyrsta ársfjórðungi þessa árs, samkvæmt fyrsta mati Hagstofunnar sem var birt í morgun. Samkvæmt endurskoðuðum þjóðhagsreikningum mældist 0,7% samdráttur á síðasta ári en ekki 0,5% hagvöxtur eins og áður var áætlað.
27. maí 2025
Á síðustu mánuðum hefur smám saman hægt á hækkunartakti launa eftir ríflegar launahækkanir síðustu ár. Launahækkanir eru þó enn langt umfram verðbólgu og gera má ráð fyrir að kaupmáttur haldi áfram að aukast næstu misseri. Óvissa um launaþróun minnkaði eftir að langtímakjarasamningar náðust á stærstum hluta vinnumarkaðar, en líkt og í kjarasamningum síðustu ára eru hækkanir mismiklar eftir hópum.
26. maí 2025
Peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands lækkaði vexti um 0,25 prósentur í síðustu viku. HMS birti vísitölu íbúðaverðs, en árshækkun vísitölunnar lækkaði úr 8,0% í 7,6%. Í þessari viku birtir Hagstofan verðbólgumælingu fyrir maí, en við spáum því að verðbólgan hjaðni úr 4,2% í 3,9%.
22. maí 2025
Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,45% á milli mánaða í apríl. Árshækkun vísitölu íbúðaverðs hefur lækkað síðustu þrjá mánuði og mælist nú 7,6%. Raunverð íbúða er töluvert hærra núna en fyrir ári síðan. Undirrituðum kaupsamningum hefur fækkað á milli ára síðustu þrjá mánuði, eftir að hafa fjölgað sífellt frá september 2023, ef frá er talinn desember síðastliðinn.
19. maí 2025
Kortavelta Íslendinga jókst verulega í apríl, sérstaklega erlendis þar sem hún var 32,8% meiri en í apríl í fyrra að raunvirði. Íslendingar hafa aldrei farið í jafnmargar utanlandsferðir í einum mánuði og í apríl síðastliðnum. Nýlegar vísbendingar um aukinn eftirspurnarþrýsting draga enn frekar úr líkum á vaxtalækkun á miðvikudaginn, en við spáum því að vöxtum verði haldið óbreyttum fram í ágúst.
16. maí 2025
Kortavelta jókst um 9,4% á milli ára í apríl að raunvirði og erlendis jókst hún um 32,8%. Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir í einum mánuði en í apríl síðastliðnum, samkvæmt gögnum Ferðamálastofu. Nýbirtar kortaveltutölur renna enn frekari stoðum undir spá um að stýrivöxtum verði haldið óbreyttum í næstu viku. Neysla landsmanna hefur haldið dampi þrátt fyrir hátt vaxtastig og við teljum horfur á að einkaneysla aukist smám saman á næstu árum.
15. maí 2025
Við spáum því að verðbólga lækki úr 4,2% í 3,9% í maí. Horfur eru á að verðbólga hjaðni lítillega í sumar en aukist aftur með haustinu þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta úr 12 mánaða taktinum. Við gerum ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.
15. maí 2025
Við spáum því að peningastefnunefnd geri hlé á vaxtalækkunarferlinu og haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga jókst umfram væntingar í apríl og verðbólguvæntingar hafa haldist tiltölulega stöðugar. Þá virðist hagkerfið þola vaxtastigið vel, kortavelta hefur aukist sífellt síðustu mánuði og enn er þó nokkur velta á íbúðamarkaði. Peningalegt taumhald losnaði með aukinni verðbólgu í apríl og við teljum ólíklegt að peningastefnunefnd þyki tímabært að lækka raunstýrivexti enn frekar.
12. maí 2025
Brottfarir um Keflavíkurflugvöll hafa aldrei verið jafnmargar í aprílmánuði eins og í apríl síðastliðnum og erlendir ferðamenn voru 6,5% fleiri en í apríl í fyrra. Skráð atvinnuleysi var 3,9% í apríl og minnkaði um 0,3 prósentustig frá því í mars. Seðlabanki Bandaríkjanna hélt stýrivöxtum óbreyttum en Englandsbanki lækkaði stýrivexti um 0,25 prósentustig. Báðar ákvarðanir voru í takt við væntingar.
7. maí 2025
Ætla má að um þriðjungur íslenskra vara sem fluttar eru frá Íslandi til Bandaríkjanna sé undanþeginn þeim tollum sem nú eru í gildi, til dæmis lyf og flestar lækningavörur. Óvissa um framvindu mála í alþjóðaviðskiptum getur samt ein og sér leitt til þess að fyrirtæki halda að sér höndum og ráðast síður í nýjar fjárfestingar. Á síðasta ári fór um 12% af vöruútflutningi Íslands til Bandaríkjanna.