28. nóvember 2022 - Hagfræðideild
Vikan framundan
- Á þriðjudag birtir Hagstofan vísitölu neysluverðs. Við eigum von á að vísitalan hækki um 0,27% milli mánaða og að ársverðbólgan lækki úr 9,4% í 9,3%.
- Á miðvikudag birtir Hagstofan þjóðhagsreikninga fyrir 3. ársfjórðung.
- Á fimmtudag birtir Seðlabankinn greiðslujöfnuð við útlönd og erlenda stöðu þjóðarbúsins fyrir 3. ársfjórðung.
Mynd vikunnar
Það er ekki bara hér á landi sem Seðlabankinn hefur hækkað vexti til að reyna að slá á verðbólguna. Seðlabankar flest allra þróaðra ríkja, að Japan undanskildu, hafa hækkað vexti frá byrjun árs 2021. Vextir eru hækkaðir þrátt fyrir frekar lakar hagvaxtarhorfur í sumum ríkjanna. Nú síðast í síðustu viku hækkaði seðlabanki Nýja-Sjálands vexti um 0,75 prósentustig sem er mesta hækkun bankans í einni ákvörðun síðan 1999.
Það helsta frá vikunni sem leið
- Peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hækkaði vexti bankans um 0,25 prósentustig. Eftir ákvörðunina eru meginvextir SÍ, sjö daga bundin innlán, 6%. Við höfðum spáð því að vöxtum yrði haldið óbreyttum, en töldum þó ekki ólíklegt að þeir yrðu hækkaðir um 0,25 prósentustig, enda hafa verðbólguhorfur versnað lítillega, íbúðaverð hækkað umfram spár, gengið veikst og væntingar að sumu leyti versnað.
- Samhliða vaxtaákvörðuninni birti Seðlabankinn nóvemberhefti Peningamála með nýrri verðbólgu- og þjóðhagsspá. Bankinn lækkaði lítillega spá sína um hagvöxt í ár, úr 5,9% í 5,6%, en hækkaði spá sína fyrir 2023 úr 1,9% í 2,8%. Bankinn gerir nú ráð fyrir aðeins minni verðbólgu á yfirstandandi fjórðungi og megnið af næsta ári, en gerir enn ráð fyrir um 4,3% verðbólgu á 4. ársfjórðungi 2023.
- Launavísitalan hækkaði um 0,3% milli mánaða í október samkvæmt tölum Hagstofu Íslands. Síðustu 12 mánuði hefur launavísitalan hækkað um 7,9%, sem er minna en ársverðbólgan sem mældist 9,4% í október. Október er fimmti mánuðurinn í röð sem árshækkun launa er minni en ársverðbólga, en þar áður hefur árshækkun vísitölu launa verið hærri en verðbólga samfleytt síðan í maí 2010.
- Samkvæmt bráðabirgðatölum var 40 ma.kr. afgangur af vöru- og þjónustujöfnuði á 3. ársfjórðungi. 3. ársfjórðungur er alla jafna sá fjórðungur sem kemur best út, enda er háannatími ferðaþjónustu í júlí og ágúst. Það var halli á 1. og 2. ársfjórðungi (32 ma. kr. og 9 ma. kr.) í ár, þannig að fyrstu níu mánuðir ársins komu út nokkurn veginn í jafnvægi (1 ma. kr. halli). Við teljum nokkuð öruggt að það verði halli á vöru- og þjónustuviðskiptum á 4. ársfjórðungi og því halli á árinu í heild.
- Hagdeild HMS birti mánaðarskýrslu um húsnæðismarkaðinn. Að mati deildarinnar gefa helstu hagvísar til kynna að eftirspurn eftir íbúðarhúsnæði sé að dragast saman.
- Tilkynnt var um niðurstöður úr tveimur skuldabréfaútboðum í vikunni. Kvika banki lauk útboði á grænum skuldabréfum og Útgerðarfélag Reykjavíkur lauk víxlaútboði.
- Á hlutabréfamarkaði birti Síldarvinnslan árshlutauppgjör og Hagar birtu afkomuviðvörun.
- Loks minnum við á hlaðvarpsþátt sem við tókum upp í síðustu viku. Þar ræða sérfræðingar bankans um stýrivaxtaákvörðunina og hvernig fjármálakerfið getur brugðist við loftslagsvandanum.
Hagtölur og markaðsupplýsingar
Þú gætir einnig haft áhuga á
24. apríl 2024
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,55% milli mánaða í apríl og við það lækkaði ársverðbólga úr 6,8% í 6,0%. Í þetta sinn höfðu tveir undirliðir langmest áhrif á mælinguna, reiknuð húsaleiga og flugfargjöld til útlanda. Þessir tveir undirliðir skýra 95% af hækkun vísitölunnar milli mánaða. Við teljum að verðbólgan haldist í kringum 6% næstu þrjá mánuði.
22. apríl 2024
Nafnverð íbúða hefur hækkað um 5,2% á síðustu 12 mánuðum, samkvæmt nýrri vísitölu íbúðaverðs,og raunverð íbúða er lítillega hærra en á sama tíma í fyrra.
15. apríl 2024
Verðbólga hjaðnar þó nokkuð í apríl, úr 6,8% í 6,1%, en breytist lítið næstu mánuði þar á eftir og verður 5,9% í júlí, samkvæmt okkar nýjustu verðbólguspá. Þótt vaxtahækkanir hafi slegið nokkuð á eftirspurn má enn greina kraft í hagkerfinu og spennu á vinnumarkaði. Þá mælast verðbólguvæntingar enn vel yfir markmiði.
11. apríl 2024
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,61% á milli mánaða í apríl og að ársverðbólgalækki töluvert, eða úr 6,8% í 6,1%. Mest áhrif til hækkunar í spá okkar hafa reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda og matarkarfan. Apríl í fyrra var stór hækkunarmánuður og þar sem við gerum ráð fyrir töluvert minni mánaðarhækkun nú lækkar ársverðbólga töluvert. Á móti gerum við ekki ráð fyrir því að verðbólga lækki mikið næstu mánuði þar á eftir og búumst við því að hún verði 5,9% í júlí.
8. apríl 2024
Um 14% fleiri ferðamenn fóru um Keflavíkurflugvöll í febrúar síðastliðnum en í febrúar í fyrra. Ferðamenn gistu þó skemur en áður, því skráðum gistinóttum fækkaði um 2,7% á milli ára í febrúar.
3. apríl 2024
Mánaðarlegt fréttabréf frá Hagfræðideild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
2. apríl 2024
Um 30% fyrirtækja vilja fjölga starfsfólki á næstu sex mánuðum, samkvæmt nýjustu könnun Gallup meðal 400 stærstu fyrirtækja landsins sem var framkvæmd í mars. Hlutfallið eykst úr 23% frá síðustu könnun sem var gerð í desember.
26. mars 2024
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,8% milli mánaða í mars og við það jókst ársverðbólga úr 6,6% í 6,8%. Langmest áhrif til hækkunar í mælingunni má rekja til hækkunar á íbúðaverði, og þá sérstaklega utan höfuðborgarsvæðisins. Verð á nýjum bílum hafði mest áhrif til lækkunar í mars.
25. mars 2024
Peningastefnunefnd Seðlabankans tilkynnti á miðvikudag að stýrivöxtum yrði haldið óbreyttum í 9,25%. Ákvörðunin var í samræmi við spá okkar, en tónninn í yfirlýsingunni var harðari en við bjuggumst við.
18. mars 2024
Gögn síðasta árs benda til þess að þeir ferðamenn sem hingað komu hafi að meðaltali dvalið skemur en árið á undan en aftur á móti eytt meiru á dag.