Viku­byrj­un 21. nóv­em­ber 2022

Undanfarin ár, eða allt fram að heimsfaraldrinum, hefur verið viðvarandi halli á vöruskiptum við útlönd en að sama skapi myndarlegur afgangur á þjónustujöfnuði. Skýrist þetta meðal annars af því hversu stóran sess ferðaþjónustan skipar í íslenska hagkerfinu. Nýjustu gögn um bæði vöru- og þjónustujöfnuð eiga við um ágústmánuð 2022 og sé horft 12 mánuði aftur í tímann sést að á því tímabili ríkti nokkurn veginn jafnvægi milli vöru- og þjónustujafnaðar.
Ferðamenn við Strokk
21. nóvember 2022 - Hagfræðideild

Vikan framundan

Á þriðjudag birtir Hagstofan launavísitöluna fyrir október.

Á miðvikudag verður vaxtaákvörðun birt hjá Seðlabanka Íslands. Færa má rök fyrir bæði óbreyttu vaxtastigi og 0,25-0,50 prósentustiga hækkun, en við teljum líklegast að nefndin ákveði að halda vöxtum óbreyttum. Samhliða vaxtaákvörðuninni birtir bankinn Peningamál með nýrri verðbólgu- og þjóðhagsspá.

Á fimmtudag birtir Síldarvinnslan uppgjör fyrir 3. ársfjórðung. Hagstofan birtir niðurstöður úr vinnumarkaðsrannsókn sinni fyrir 3. ársfjórðung.

Á föstudaginn birtir Hagstofan síðan vöru- og þjónustujöfnuð fyrir 3. ársfjórðung.

Mynd vikunnar

Undanfarin ár hefur verið viðvarandi halli á vöruskiptum við útlönd en að sama skapi myndarlegur afgangur á þjónustujöfnuði. Skýrist þetta meðal annars af því hversu stóran sess ferðaþjónustan skipar í íslenska hagkerfinu. Stór hluti aðfanga ferðaþjónustu kemur til frádráttar í vöruskiptajöfnuði (innflutningur á bílaleigubílum, bensín, hótel o.s.frv.), en tekjur ferðaþjónustunnar koma til viðbótar í þjónustujöfnuði. Á meðan uppsveiflan var sem mest í ferðaþjónustunni, fyrir heimsfaraldurinn, var afgangurinn af þjónustujöfnuði nægur til þess að vinna upp hallann af vöruskiptajöfnuði og skila að meðaltali um 10 milljörðum króna á mánuði í afgang af vöru- og þjónustujöfnuði. Nýjustu gögn um bæði vöru- og þjónustujöfnuð eiga við ágústmánuð 2022 og sé horft 12 mánuði aftur í tímann sést að á því tímabili ríkti nokkurn veginn jafnvægi milli vöru- og þjónustujafnaðar. Gögn eru komin frá Hagstofunni um vöruskiptajöfnuð í september og október en ekki þjónustujöfnuð. Í september og október var 43,8 og 57,7 milljarða króna halli á vöruskiptajöfnuði. Á háannatíma ferðaþjónstunna í júlí og ágúst var 41,3 og 43,3 milljarða króna afgangur af þjónustujöfnuði og er ólíklegt að afgangurinn af þjónustujöfnuði í september eða október nái að vinna upp á móti hallanum af vöruskiptajöfnuðinum á tímabilinu.

Það helsta frá vikunni sem leið

Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,6% milli mánaða í október. Þetta er annar mánuðurinn í röð þar sem mælingin kom okkur á óvart. Almennt hefur hægt á íbúðasölu og við gerðum ráð fyrir mun hófstilltari hækkun. Verð á sérbýli lækkaði um 0,7% eftir mikla hækkun mánuðinn áður. Mikið flökt er á mælingum á sérbýli milli mánaða þar sem færri samningar eru undir og því varasamt að lesa mikið í þá þróun. Það kemur meira á óvart að fjölbýli hækkaði um 0,9% milli mánaða en á síðustu mánuðum hefur smám saman dregið úr hækkunum á fjölbýli þar til lækkun mældist milli mánaða í september.

Í síðustu viku fóru fram verðmælingar fyrir nóvembermælingu vísitölu neysluverðs og við birtum verðbólguspá. Við eigum von á að verðbólgan mælist 9,3% í nóvember og í 9,5% í desember. Þetta er nokkuð meiri verðbólga en við áttum von á fyrir mánuði síðan en þá spáðum við 8,6% í nóvember og 8,4% í desember. Skýrist munurinn af því að krónan hefur veikst nokkuð og að bæði vísitala íbúðaverðs og vísitala neysluverðs í október sem komu í millitíðinni voru hærri en við áttum von á.

Seðlabankinn birti niðurstöður úr könnun á væntingum markaðsaðila sem fór fram 7. til 9. nóvember. Samkvæmt miðgildi könnunarinnar gera markaðsaðilar ráð fyrir að verðbólgan hafi náð hámarki á 3. ársfjórðungi í ár og verði komin niður í 5,0% á 4. ársfjórðungi 2023. Miðgildi væntinga til meðalverðbólgu næstu 5 árin lækkuðu úr 3,8% í 3,6%. Miðað við miðgildi svara gera markaðsaðilar ráð fyrir að meginvextir hafi náð hámarki í 5,75% og haldist óbreyttir út annan ársfjórðung á næsta ári.

Seðlabankinn birti gögn um greiðslukortaveltu í október. Alls nam greiðslukortavelta heimila 97 mö. kr. í október og jókst um 2% milli ára að raunvirði sem er talsvert hægari vöxtur en síðustu mánuði þar á undan. Líkt og á síðustu mánuðum er vöxturinn í neyslu Íslendinga alfarið tilkominn frá útlöndum, en kortavelta íslenskra heimila erlendis nam alls 21,5 mö. kr. og jókst um 39% milli ára að raunvirði. Íslendingar slógu met í ferðalögum í október þegar tæplega 72 þúsund brottfarir Íslendinga mældust í gegnum Leifsstöð og hafa þær ekki verið fleiri í einum mánuði síðan í júní 2018. Kortaveltujöfnuðurinn mældist neikvæður um 4,3 ma. kr. í október, þ.e.a.s. Íslendingar straujuðu kortin meira erlendis en ferðamenn gerðu hér á landi.

Af áhugaverðum hagtölum í síðustu viku birti Hagstofan manntal fyrir 2021, skammtímahagvísa í ferðaþjónustu og þjónustujöfnuð fyrir ágúst.

Í síðustu viku héldu Lánamál ríkisins aukaútboð ríkisvíxla og útboð ríkisbréfa, Íslandsbanki hélt útboð á grænum skuldabréfum, Lánasjóður sveitarfélaga hélt skuldabréfaútboð og Landsbankinn hélt útboð á sértryggðum skuldabréfum.

Reitir, Brim og Iceland Seafood birtu árshlutauppgjör.

Hagtölur og markaðsupplýsingar

Vikubyrjun 21. nóvember 2022 (PDF)

Þú gætir einnig haft áhuga á
15. apríl 2024
Vikubyrjun 15. apríl 2024
Verðbólga hjaðnar þó nokkuð í apríl, úr 6,8% í 6,1%, en breytist lítið næstu mánuði þar á eftir og verður 5,9% í júlí, samkvæmt okkar nýjustu verðbólguspá. Þótt vaxtahækkanir hafi slegið nokkuð á eftirspurn má enn greina kraft í hagkerfinu og spennu á vinnumarkaði. Þá mælast verðbólguvæntingar enn vel yfir markmiði.
Epli
11. apríl 2024
Spáum lækkun verðbólgu úr 6,8% í 6,1%
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,61% á milli mánaða í apríl og að ársverðbólgalækki töluvert, eða úr 6,8% í 6,1%. Mest áhrif til hækkunar í spá okkar hafa reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda og matarkarfan. Apríl í fyrra var stór hækkunarmánuður og þar sem við gerum ráð fyrir töluvert minni mánaðarhækkun nú lækkar ársverðbólga töluvert. Á móti gerum við ekki ráð fyrir því að verðbólga lækki mikið næstu mánuði þar á eftir og búumst við því að hún verði 5,9% í júlí.
Gönguleið
8. apríl 2024
Vikubyrjun 8. apríl 2024
Um 14% fleiri ferðamenn fóru um Keflavíkurflugvöll í febrúar síðastliðnum en í febrúar í fyrra. Ferðamenn gistu þó skemur en áður, því skráðum gistinóttum fækkaði um 2,7% á milli ára í febrúar.
3. apríl 2024
Fréttabréf Hagfræðideildar 3. apríl 2024
Mánaðarlegt fréttabréf frá Hagfræðideild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
2. apríl 2024
Vikubyrjun 2. apríl 2024
Um 30% fyrirtækja vilja fjölga starfsfólki á næstu sex mánuðum, samkvæmt nýjustu könnun Gallup meðal 400 stærstu fyrirtækja landsins sem var framkvæmd í mars. Hlutfallið eykst úr 23% frá síðustu könnun sem var gerð í desember.  
Íbúðir
26. mars 2024
Hækkandi íbúðaverð kyndir undir verðbólgu
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,8% milli mánaða í mars og við það jókst ársverðbólga úr 6,6% í 6,8%. Langmest áhrif til hækkunar í mælingunni má rekja til hækkunar á íbúðaverði, og þá sérstaklega utan höfuðborgarsvæðisins. Verð á nýjum bílum hafði mest áhrif til lækkunar í mars.
Seðlabanki
25. mars 2024
Vikubyrjun 25. mars 2024
Peningastefnunefnd Seðlabankans tilkynnti á miðvikudag að stýrivöxtum yrði haldið óbreyttum í 9,25%. Ákvörðunin var í samræmi við spá okkar, en tónninn í yfirlýsingunni var harðari en við bjuggumst við.
Ferðamenn
18. mars 2024
Vikubyrjun 18. mars 2024
Gögn síðasta árs benda til þess að þeir ferðamenn sem hingað komu hafi að meðaltali dvalið skemur en árið á undan en aftur á móti eytt meiru á dag.
Vélsmiðja Guðmundar
15. mars 2024
Að flytja út „annað“ er heldur betur að skila sér
Útflutningur hefur alltaf verið mjög mikilvægur fyrir Íslendinga og íslenskan efnahag. Lengst af var fiskurinn okkar aðal útflutningsvara, svo bættist álið við og nú síðasta áratuginn eða svo hefur ferðaþjónusta rutt sér til rúms og er orðin stærsta einstaka útflutningsvara Íslendinga. Á síðustu árum hefur annar útflutningur, þ.e. útflutningur sem ekki heyrir undir neinn þessara flokka, vaxið hratt og raunar hraðar en ferðaþjónustan, þó faraldurinn torveldi samanburðinn aðeins.
Fjölbýlishús
14. mars 2024
Spáum 6,6% verðbólgu í mars
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,57% milli mánaða í mars og að ársverðbólga verði óbreytt í 6,6%. Mest áhrif til hækkunar í spá okkar hafa reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda, föt og skór og matarkarfan. Við eigum enn von á að verðbólgan hjaðni rólega næstu mánuði og verði komin niður í 5,4% í júní.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur