Vikubyrjun 2. maí 2022

Til að átta sig á aðhaldi peningastefnu er betra að skoða raunstýrivexti en nafnstýrivexti. Raunstýrivextir hér á landi eru núna í sögulegu lágmarki.

2. maí 2022 - Hagfræðideild

Vikan framundan

Á miðvikudag er vaxtaákvörðun hjá Seðlabanka Íslands (SÍ). Við eigum von á 1 prósentustigs hækkun. Samhliða vaxtákvörðuninni birtir SÍ maíhefti Peningamála með nýrri þjóðhags- og verðbólguspá. Arion banki, Festi og Reginn birta árshlutauppgjör.
Á fimmtudag birta Eik, Íslandsbanki, Landsbankinn, Origo, Sjóvá og VÍS árshlutauppgjör.
Á föstudag birtir SÍ útreikning á raungengi í apríl og Icelandair birtir flutningstölur fyrir apríl.

Mynd vikunnar

Til að átta sig á aðhaldi peningastefnu er betra að skoða raunstýrivexti en nafnstýrivexti. Það eru til nokkrar aðferðir til þess að áætla raunstýrivexti og er í raun engin ein aðferð rétt. Meðal þeirra aðferða sem hægt er að nota er að bera stýrivexti saman við liðna verðbólgu, niðurstöður úr könnunum á væntingum heimila, fyrirtækja og markaðsaðila, eða verðbólguálag á skuldabréfamarkaði. Þessar fimm aðferðir gefa allar til kynna að raunstýrivextir eru núna neikvæðir og af stærðargráðunni 5 prósentustigum lægri en áður en heimsfaraldurinn skall á.

Efnahagsmál

Vísitala neysluverðs (VNV) hækkaði um 1,25% milli mánaða í apríl og mælist verðbólgan nú 7,2% samanborið við 6,7% í mars. Verðbólgan hefur ekki mælst hærri síðan í maí 2010, þegar hún var 7,5%. Hækkunin milli mánaða var meiri en við áttum von á og munar þar langmest um að flugfargjöld til útlanda og húsnæðisverð hækkuðu langt umfram væntingar okkar.
SÍ birti í síðustu viku niðurstöðu úr könnun á væntingum markaðsaðila. Í stað þess að gera ráð fyrir að verðbólgan toppi í 5,0% á fyrsta ársfjórðungi eins og í könnuninni í janúar gera markaðsaðilar nú ráð fyrir 7,0% verðbólgu bæði á öðrum og þriðja ársfjórðungi. Út frá miðgildi svara gera markaðsaðilar ráð fyrir að meginvextir SÍ hækka um 1 prósentustig á öðrum ársfjórðungi, en tveir vaxtaákvörðunarfundir eru fyrirhugaðir á fjórðungum (maí og júní).
Launavísitalan hækkaði um 0,2% milli febrúar og mars. Árshækkun vísitölunnar er um 7,1%. Síðustu tvær áfangahækkanir kjarasamninga komu til framkvæmda 1. janúar 2021 og 2022 og hækkaði launavísitalan um 3,7% milli mánaða í bæði skiptin. Óvenju mikið bil myndaðist á milli launaþróunar á opinbera og almenna markaðnum í upphafi síðasta árs og virðist það ekki fara minnkandi.
SÍ birti í síðustu viku talnaefni um bankakerfið, lánasjóði ríkisins, verðbréfa-, fjárfestingar- og fagfjárfestasjóði, verðbréfafjárfestingu og stöðu markaðsverðbréfa.
Hagstofan birti veltu samkvæmt virðisaukaskattskýrslum janúar og febrúar, gjaldþrot fyrirtækja á fyrsta ársfjórðungi, vísitölu byggingarkostnaðar í apríl, regluleg mánaðarlaun 2021, vinnumarkaðurinn í mars og gistinætur í mars.
Aðalfundur Landsvirkjunar staðfesti 15 ma.kr. arðgreiðslu.

Fjármálamarkaðir

Icelandair (fjárfestakynning), Marel (fjárfestakynning), Skeljungur og Síminn birtu árshlutauppgjör fyrir fyrsta ársfjórðung. Hagar (fjárfestakynning) birtu ársuppgjör fyrir rekstrarárið 2021/22.
Marel tilkynnti um kaup á Wenger (fjárfestakynning).
Arion banki tilkynnti að samningur þess við Rapyd um kaup á Valitor hefði verið framlengdur og að bankinn fengi viðbótargreiðslu vegna þess.
SÍ samþykkti skilaáætlun Arion banka og Íslandsbanka.
Lánamál ríkisins luku útboði ríkisvíxla og skiptiútboði ríkisbréfa.

Hagtölur og markaðsupplýsingar

Vikubyrjun 2. maí 2022 (PDF)

Þú gætir einnig haft áhuga á

20. mars 2023

Vikubyrjun 20. mars 2023

Tæplega helmingur þeirra heimila sem tóku fasteignalán frá byrjun árs 2020 er með heildargreiðslubyrði húsnæðislána undir 150 þúsund krónum á mánuði og rúmlega 75% eru með greiðslubyrði undir 200 þúsundum. Þrátt fyrir vaxtahækkanir eru um 55% þessara heimila annað hvort með minni greiðslubyrði en þegar þau tóku lánið upphaflega eða aukna greiðslubyrði að 10 þúsund krónum.

16. mars 2023

Spáum 0,75 prósentustiga hækkun stýrivaxta í mars

Við spáum því að peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hækki vexti bankans um 0,75 prósentustig í næstu viku. Gangi spáin eftir fara meginvextir bankans, vextir á sjö daga bundnum innlánum, úr 6,5% upp í 7,25%.

16. mars 2023

Spáum að verðbólga lækki í 9,8% í mars

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,61% milli mánaða í mars. Gangi spáin eftir lækkar ársverðbólgan úr 10,2% í 9,8%. Spá okkar til næstu mánaða gerir ráð fyrir að verðbólga lækki, þótt það gerist hægt, og mælist enn yfir 8% þegar sumarið kemur.

13. mars 2023

Vikubyrjun 13. mars 2023

Mannfjöldi hér á landi var 388 þúsund 1. janúar 2023. Íbúum fjölgaði um 11.500 í fyrra, sem samsvarar 3,1% fólksfjölgun, sé horft til breytinga milli 1. janúar hvers árs. Landsmönnum hefur aldrei fjölgað jafnmikið og á síðasta ári.

6. mars 2023

Mánaðaryfirlit yfir sértryggð skuldabréf

Meðfylgjandi er nýjasta mánaðarlega yfirlit Hagfræðideildar um sértryggð skuldabréf.

6. mars 2023

Vikubyrjun 6. mars 2023

Þótt verðbólgan sé svipuð nú og í júlí í fyrra hefur orðið sú breyting á að verðbólgan er almennari. Í júlí í fyrra höfðu 17% undirliða hækkað um meira en 10% yfir árið, en núna í febrúar var það hlutfall komið upp í 35%.

28. feb. 2023

Kröftugur hagvöxtur á síðasta ári, í samræmi við væntingar

Hagvöxtur mældist 6,4% árið 2022, samkvæmt fyrsta mati Hagstofunnar. Hagvöxturinn var drifinn áfram af kröftugum vexti einkaneyslu og fjármunamyndunar. Útflutningur og innflutningur jukust verulega á milli ára, en heildaráhrif utanríkisverslunar á hagvöxt voru engin að þessu sinni. Tölurnar eru í takt við opinberar spár, en í nýjustu spá okkar frá því í október í fyrra gerðum við ráð fyrir 6,5% hagvexti.

27. feb. 2023

Ársverðbólgan komin í tveggja stafa tölu

Vísitala neysluverðs hækkaði um 1,39% milli mánaða í febrúar og ársverðbólgan jókst úr 9,9% í 10,2%. Þetta er mesta verðbólga sem hefur mælst í yfirstandandi verðbólgukúfi, og tveggja stafa verðbólga hefur ekki mælst á Íslandi síðan í september 2009. Verðbólgan var mun meiri en við áttum von á, en við höfðum spáð 9,6% ársverðbólgu í febrúar.