Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Áfram merki um við­náms­þrótt í hag­kerf­inu

Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum jókst um 1,5% að raunvirði í mars og apríl og um 5,2% í janúar og febrúar, samkvæmt nýbirtum gögnum Hagstofunnar. Veltugögnin bera þess merki að hagkerfið standi vaxtastigið vel af sér sem er í takt við aukinn hagvöxt í byrjun árs. Það sem af er ári hefur velta aukist mest í sölu og viðhaldi á bílum en einnig má greina aukin umsvif í helstu útflutningsgreinunum: álframleiðslu, sjávarútvegi og ferðaþjónustu.
Herðubreið
25. júní 2025

Velta í hagkerfinu jókst um 5,2% í janúar og febrúar og hafði ekki aukist jafnmikið frá því byrjun árs 2023. Í apríl og maí jókst hún svo áfram, um 1,5%. Veltutölurnar ríma ágætlega við gögn Hagstofunnar um landsframleiðslu sem sýndu þó nokkurn hagvöxt í byrjun þessa árs eftir lítils háttar samdrátt í fyrra.

Þeim sem starfa á íslenskum vinnumarkaði hefur farið sífellt fjölgandi. Undanfarið hefur þó hægt á fjölguninni í takt við minnkandi umsvif í hagkerfinu á síðasta ári.

Aukin bílasala og kraftur í útflutningsgreinum

Velta í sölu og viðgerð á bílum hefur aukist mest á milli ára á fyrstu fjórum mánuðum ársins, eftir nokkurn hægagang í bílasölu á síðasta ári, eins og við fjölluðum um í nýlegri hagsjá. Velta í málmframleiðslu hefur líka aukist verulega á árinu, en álútflutningur í tonnum var 4,5% meiri á fyrstu fjórum mánuðum ársins en á sama tíma í fyrra. Þar hefur betri staða í lónum spilað inn í og gert það að verkum að álfyrirtækin hafa ekki þurft að búa við raforkuskerðingar eins og í fyrra. Auk þess sem framleiðslan hefur aukist ýttu ytri skilyrði enn frekar undir veltu: Heimsmarkaðsverð á áli var hærra á fyrstu mánuðum þessa árs en þess síðasta og gengi krónunnar sterkara. Taka má fram að álverðið hefur þó tekið að lækka aftur nú á allra síðustu mánuðum.

Sjávarútvegurinn hefur einnig sótt í sig veðrið og þar spilar inn sterkara gengi auk þess sem verð á sjávarafurðum hefur hækkað töluvert á árinu. Útflutt magn af þorski var til að mynda minna á tímabilinu en á sama tíma í fyrra, en samt hefur þorskurinn skilað meiri útflutningsverðmætum. Velta í greininni jókst um 6,0% en lítils háttar samdráttur varð í fiskeldi.

Velta í ferðaþjónustutengdum greinum jókst einnig á tímabilinu, þótt ferðamenn hafi verið nokkuð færri en á sama tímabili í fyrra. Aukin velta er þó í takt við aðra mælikvarða á umsvif í ferðaþjónustu, eins og við komum inn á í nýlegri hagsjá.

Áfram merkilega mikill kraftur í hávaxtaumhverfi

Hagkerfið sýnir merkilega þrautseigju í háu raunvaxtastigi og eftir hægagang síðasta árs hafa umsvifin strax tekið að aukast á ný. Hvort sem litið er til gagna um neyslu og innlán heimila, veltu fyrirtækja, fjárfestinga eða vinnumarkaðarins má greina merkilegan kraft í hagkerfinu eftir langt hávaxtaskeið. Næsta vaxtaákvörðun er ekki fyrr en í ágúst en þau gögn sem hafa borist síðan nefndin hittist síðast í maí, benda öll til þó nokkurs eftirspurnarþrýstings í hagkerfinu. Það mætti tala um dúnmjúka lendingu í hagkerfinu ef tekst að koma verðbólgu niður í markmið á meðan umsvifin í hagkerfinu halda áfram að aukast smám saman og án þess að atvinnuleysi aukist meira en á síðustu misserum. Enn er þó of snemmt að fagna sigri, enda gæti verðbólga reynst þrálát á næstu mánuðum.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Ferðafólk
23. júní 2025
Færri ferðamenn en meiri ferðaþjónusta?
Færri ferðamenn hafa heimsótt Ísland það sem af er ári en á sama tíma í fyrra. Þrátt fyrir það hefur erlend kortavelta aukist á milli ára og það sama má segja um útflutningstekjur af ferðaþjónustu. Við teljum ýmislegt benda til þess að erlendir ferðamenn hafi verið fleiri síðustu mánuði en talning Ferðamálastofu segir til um.
Íbúðahús
23. júní 2025
Vikubyrjun 23. júní 2025
Vísitala íbúðaverðs lækkaði um 0,45% á milli mánaða í maí. Vísitalan lækkaði þar með í fyrsta sinn á þessu ári og ársbreytingin hefur ekki verið jafn lítil frá því í byrjun síðasta árs. Áfram er kraftur í kortaveltu Íslendinga, ekki síst erlendis.
Kortagreiðsla
19. júní 2025
Kortavelta Íslendinga erlendis eykst og veldur auknum greiðslukortahalla
Kortavelta jókst um 6,8% á milli ára í maí að raunvirði þar af jókst hún um 21% erlendis. Það sem af er ári hefur kortavelta aukist um 5,5% frá sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir í maímánuði en nú í ár. Greiðslukortajöfnuður var neikvæður um 4,2 ma.kr. sem er töluvert meiri halli en í maí í fyrra.
Hús í Reykjavík
16. júní 2025
Vikubyrjun 16. júní 2025
Í síðustu viku fór fram uppgjör við eigendur HFF-bréfa. Erlendum ferðamönnum fjölgaði aðeins á milli ára í maí og atvinnuleysi jókst á milli ára. Í vikunni fram undan birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
12. júní 2025
Spáum 3,9% verðbólgu í júní
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í júní og mælist 3,9%. Verðbólga helst líklega nær óbreytt í sumar en eykst svo aðeins með haustinu, þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta út úr tólf mánaða taktinum. Við gerum áfram ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.
Bílar
11. júní 2025
Merki um að bílakaup hafi aukist á ný
Eftir hægagang í bílaviðskiptum á síðasta ári virðast þau hafa færst í aukana í byrjun þessa árs. Um 53% fleiri fólksbílar hafa verið nýskráðir til einkanota á fyrstu fimm mánuðum ársins en á sama tíma í fyrra. Um 21% þeirra bíla sem hafa verið nýskráðir á þessu ári eru hreinir rafmagnsbílar.
Peningaseðlar
10. júní 2025
Vikubyrjun 10. júní 2025
Viðskiptahalli Íslands hefur aldrei verið jafnmikill og á síðustu tveimur fjórðungum. Þá hefur halli á vöruviðskiptum aldrei verið meiri en í maí og hið sama má segja um innflutningsverðmæti, samkvæmt Hagstofu Íslands. Í næstu viku verða birtar atvinnuleysistölur og brottfarir um Keflavíkurflugvöll í maí.
Flutningaskip
6. júní 2025
Áfram verulegur halli á viðskiptum við útlönd
Alls var 59,5 ma.kr. halli á viðskiptum við útlönd á fyrsta fjórðungi ársins. Viðskiptahalli Íslands hefur aldrei verið jafnmikill og á síðustu tveimur fjórðungum. Hann skýrist að verulegu leyti af stórfelldum innflutningi á tölvubúnaði vegna uppbyggingar á gagnaverum. Erlend staða þjóðarbúsins breyttist lítið á fjórðungnum.
Strönd
5. júní 2025
Stóraukin útgjöld til hernaðar- og varnarmála um allan heim
Útgjöld til hernaðar- og varnarmála hafa stóraukist á síðustu árum, einkum í Evrópu og Mið-Austurlöndum. Leiðtogafundur NATO verður haldinn í Haag í lok mánaðarins og talið er að viðmið um útgjöld aðildarríkja til varnarmála verði hækkað til muna. Enn er óljóst upp að hvaða marki Ísland gæti þurft að auka varnartengd útgjöld. Aukin hernaðaruppbygging litar hagvaxtar- og verðbólguhorfur á heimsvísu og getur haft margþætt efnahags- og samfélagsleg áhrif.
2. júní 2025
Mánaðamót 2. júní 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.