Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Áfram merki um við­náms­þrótt í hag­kerf­inu

Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum jókst um 1,5% að raunvirði í mars og apríl og um 5,2% í janúar og febrúar, samkvæmt nýbirtum gögnum Hagstofunnar. Veltugögnin bera þess merki að hagkerfið standi vaxtastigið vel af sér sem er í takt við aukinn hagvöxt í byrjun árs. Það sem af er ári hefur velta aukist mest í sölu og viðhaldi á bílum en einnig má greina aukin umsvif í helstu útflutningsgreinunum: álframleiðslu, sjávarútvegi og ferðaþjónustu.
Herðubreið
25. júní 2025

Velta í hagkerfinu jókst um 5,2% í janúar og febrúar og hafði ekki aukist jafnmikið frá því byrjun árs 2023. Í apríl og maí jókst hún svo áfram, um 1,5%. Veltutölurnar ríma ágætlega við gögn Hagstofunnar um landsframleiðslu sem sýndu þó nokkurn hagvöxt í byrjun þessa árs eftir lítils háttar samdrátt í fyrra.

Þeim sem starfa á íslenskum vinnumarkaði hefur farið sífellt fjölgandi. Undanfarið hefur þó hægt á fjölguninni í takt við minnkandi umsvif í hagkerfinu á síðasta ári.

Aukin bílasala og kraftur í útflutningsgreinum

Velta í sölu og viðgerð á bílum hefur aukist mest á milli ára á fyrstu fjórum mánuðum ársins, eftir nokkurn hægagang í bílasölu á síðasta ári, eins og við fjölluðum um í nýlegri hagsjá. Velta í málmframleiðslu hefur líka aukist verulega á árinu, en álútflutningur í tonnum var 4,5% meiri á fyrstu fjórum mánuðum ársins en á sama tíma í fyrra. Þar hefur betri staða í lónum spilað inn í og gert það að verkum að álfyrirtækin hafa ekki þurft að búa við raforkuskerðingar eins og í fyrra. Auk þess sem framleiðslan hefur aukist ýttu ytri skilyrði enn frekar undir veltu: Heimsmarkaðsverð á áli var hærra á fyrstu mánuðum þessa árs en þess síðasta og gengi krónunnar sterkara. Taka má fram að álverðið hefur þó tekið að lækka aftur nú á allra síðustu mánuðum.

Sjávarútvegurinn hefur einnig sótt í sig veðrið og þar spilar inn sterkara gengi auk þess sem verð á sjávarafurðum hefur hækkað töluvert á árinu. Útflutt magn af þorski var til að mynda minna á tímabilinu en á sama tíma í fyrra, en samt hefur þorskurinn skilað meiri útflutningsverðmætum. Velta í greininni jókst um 6,0% en lítils háttar samdráttur varð í fiskeldi.

Velta í ferðaþjónustutengdum greinum jókst einnig á tímabilinu, þótt ferðamenn hafi verið nokkuð færri en á sama tímabili í fyrra. Aukin velta er þó í takt við aðra mælikvarða á umsvif í ferðaþjónustu, eins og við komum inn á í nýlegri hagsjá.

Áfram merkilega mikill kraftur í hávaxtaumhverfi

Hagkerfið sýnir merkilega þrautseigju í háu raunvaxtastigi og eftir hægagang síðasta árs hafa umsvifin strax tekið að aukast á ný. Hvort sem litið er til gagna um neyslu og innlán heimila, veltu fyrirtækja, fjárfestinga eða vinnumarkaðarins má greina merkilegan kraft í hagkerfinu eftir langt hávaxtaskeið. Næsta vaxtaákvörðun er ekki fyrr en í ágúst en þau gögn sem hafa borist síðan nefndin hittist síðast í maí, benda öll til þó nokkurs eftirspurnarþrýstings í hagkerfinu. Það mætti tala um dúnmjúka lendingu í hagkerfinu ef tekst að koma verðbólgu niður í markmið á meðan umsvifin í hagkerfinu halda áfram að aukast smám saman og án þess að atvinnuleysi aukist meira en á síðustu misserum. Enn er þó of snemmt að fagna sigri, enda gæti verðbólga reynst þrálát á næstu mánuðum.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Flugvél
28. ágúst 2025
Verðbólga hjaðnar þvert á væntingar
Vísitala neysluverðs lækkaði um 0,15% á milli mánaða í ágúst og verðbólga hjaðnaði úr 4,0% í 3,8%. Hjöðnun á milli mánaða kemur ánægjulega á óvart en við spáðum 0,07% hækkun á vísitölunni og óbreyttri verðbólgu. Við gerum nú ráð fyrir að verðbólga verði 3,8% í árslok, að stærstum hluta vegna lægri mælingar nú en við spáðum áður.
Seðlabanki Íslands
25. ágúst 2025
Vikubyrjun 25. ágúst 2025
Seðlabanki Íslands hélt stýrivöxtum óbreyttum í 7,50% í síðustu viku og allir nefndarmenn studdu ákvörðunina. Vísitala íbúðaverðs hefur hækkað um 4,2% á síðasta árinu, en í janúar var árshækkunin 10,4%. Í vikunni birtir Hagstofan verðbólgutölur fyrir ágústmánuð og þjóðhagsreikninga fyrir annan ársfjórðung.
Hús í Reykjavík
22. ágúst 2025
Íbúðamarkaður í betra jafnvægi þótt nýjar íbúðir seljist hægt
Á síðustu misserum hefur dregið töluvert úr verðhækkunum á íbúðamarkaði. Vísitala íbúðaverðs hefur hækkað um 4,2% á síðustu 12 mánuðum, aðeins örlítið umfram almennt verðlag, og ársbreytingin hefur ekki verið minni frá því í byrjun árs 2024. Þótt kaupsamningar hafi verið færri á fyrstu sjö mánuðum þessa árs en á sama tíma í fyrra er enn talsverð velta á markaðnum.
Fólk við Geysi
19. ágúst 2025
Útflutningur í sókn en innflutningur líka
Vöruútflutningur frá Íslandi hefur aukist frá því í fyrra en samt hefur vöruskiptahalli aldrei verið meiri en nú. Þetta skýrist af stórauknum vöruinnflutningi, einkum á tölvubúnaði í tengslum við uppbyggingu gagnavera. Ferðaþjónustan hefur skilað auknum tekjum í ár en á móti hefur utanlandsferðum Íslendinga fjölgað og uppsafnaður kortaveltujöfnuður við útlönd var enn neikvæður í lok júlí.
Frosnir ávextir og grænmeti
18. ágúst 2025
Vikubyrjun 18. ágúst 2025
Við búumst við að peningastefnunefnd Seðlabankans haldi stýrivöxtum óbreyttum á miðvikudag. Auk vaxtaákvörðunarinnar fáum við vísitölu íbúðaverðs í vikunni og nokkur uppgjör. Metfjöldi erlendra ferðamanna fór frá landinu í júlí, atvinnuleysi var óbreytt á milli mánaða og áfram var nokkur kraftur í greiðslukortaveltu heimila.
Seðlabanki Íslands
15. ágúst 2025
Ekki horfur á frekari vaxtalækkun á árinu
Við spáum því að peningastefnunefnd geri hlé á vaxtalækkunarferlinu og haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga jókst umfram væntingar í apríl og verðbólguvæntingar hafa haldist tiltölulega stöðugar. Þá virðist hagkerfið þola vaxtastigið vel, kortavelta hefur aukist sífellt síðustu mánuði og enn er þó nokkur velta á íbúðamarkaði. Peningalegt taumhald losnaði með aukinni verðbólgu í apríl og við teljum ólíklegt að peningastefnunefnd þyki tímabært að lækka raunstýrivexti enn frekar.
Flugvél á flugvelli
14. ágúst 2025
Spáum óbreyttri verðbólgu í ágúst
Við spáum því að verðbólga standi í stað í ágúst og mælist 4,0%. Eins og alla jafna í ágústmánuði má búast við að sumarútsölur gangi til baka að hluta. Einnig má gera ráð fyrir lækkandi flugfargjöldum. Næstu mánuði gerum við ráð fyrir að verðbólga aukist lítillega en hjaðni svo undir lok árs, og mælist 4,0% í desember.
Flugvöllur, Leifsstöð
13. ágúst 2025
Aukinn kaupmáttur, meiri neysla og fleiri utanlandsferðir
Neysla landsmanna virðist halda áfram að aukast og utanlandsferðir hafa verið þó nokkuð fleiri á þessu ári en á sama tíma í fyrra. Launavísitalan hefur enda hækkað um 8,1% á síðustu tólf mánuðum og kaupmáttur haldið áfram að aukast. Atvinnuleysi hefur haldist nokkuð hóflegt. Það er þó lítillega meira en á sama tíma í fyrra og merki eru um að spenna á vinnumarkaði fari smám saman dvínandi.
11. ágúst 2025
Vikubyrjun 11. ágúst 2025
Í síðustu viku tóku gildi nýir tollar á innflutning til Bandaríkjanna. Nokkrar áhugaverðar hagtölur koma í þessari viku: brottfarir um Keflavíkurflugvöll, skráð atvinnuleysi, væntingakönnun markaðsaðila og greiðslumiðlun. Í vikunni fara fram verðmælingar vegna vísitölu neysluverðs og uppgjörstímabil í Kauphöllinni heldur áfram með sex uppgjörum.
Epli
5. ágúst 2025
Vikubyrjun 5. ágúst 2025
Gistinóttum á landinu fjölgaði alls um 8,4% á milli ára í júní. Verðbólga á evrusvæðinu hélst óbreytt á milli mánaða og Seðlabanki Bandaríkjanna hélt stýrivöxtum óbreyttum.