Veistu hvaða upp­lýs­ing­um Tind­er - og önn­ur öpp - safna um þig?

Við reiðum okkur öll á smáforrit eða „öpp“ í daglegu lífi og jafnvel notum við mörg, ólík öpp í snjallsímum okkar á hverjum degi. Við finnum símanúmer, eigum samskipti við fjölskyldu, vini og jafnvel ókunnuga, pöntum mat, skoðum veðrið, lesum greinar og fylgjumst með matar-, svefn- og drykkjarvenjum okkar.
28. september 2017

Þrátt fyrir að öppin auðveldi okkur lífið og geri tilveruna oft skemmtilegri þá geta þau einnig safnað umfangsmiklum persónuupplýsingum um okkur án okkar vitundar. Stundum er sagt að „ef þú greiðir ekki fyrir vöruna þá ert þú varan“ og það á oftar en ekki við um ókeypis öpp. Upplýsingar sem þú veitir um aldur, staðsetningu, áhugamál og venjur eru hluti af verðmætu stafrænu fótspori sem hægt er að selja til hæstbjóðanda.

Nýlega birtist grein á vef breska dagblaðsins The Guardian um gríðarlega söfnun persónuupplýsinga stefnumótaappsins Tinder. Stefnumótaappið safnar og varðveitir ýmsar viðkvæmar persónuupplýsingar sem m.a. skapast í samskiptum notenda í gegnum appið en líka með því að safna upplýsingum frá öðrum samfélagsmiðlum eins og Facebook. Appið safnar einnig ljósmyndum, upplýsingum um uppruna einstaklinga, menntun, kynhneigð, aldur og fleira.

Tinder-sagan fyllti 800 blaðsíður

Sú sem ritaði greinina í The Guardian, Judith Duportail, óskaði eftir aðgangi að persónuupplýsingum sínum hjá Tinder í krafti persónuverndarlöggjafar ESB. Tinder varð við beiðninni og sendi henni 800 blaðsíðna langt yfirlit yfir alla notkun hennar á Tinder; þ.m.t. um Facebook-„læk“, myndir af Instagram, menntun og aldursbil karlmanna sem hún hafði áhuga á, hversu oft hún átti samskipti í gegnum Tinder og við hverja og þannig hélt listinn áfram.

Tinder er ekki einsdæmi þegar kemur að söfnun umfangsmikilla persónuupplýsinga. Viðskiptamódel heilu fyrirtækjanna byggja á söfnun, greiningu og sölu persónuupplýsinga einstaklinga. Fyrirtækjum ber skylda til að fræða notendur sína um hvaða persónuupplýsingum er safnað, tilganginn með söfnuninni og meðferð upplýsinganna en skilmálar smáforrita eru hins vegar oft afar langir, tæknilega flóknir og satt best að segja getur verið erfiðleikum bundið að finna út nákvæmlega hvaða persónuupplýsingum öppin safna. Þetta umhverfi mun breytast um mitt ár 2018 þegar ný persónuverndarlöggjöf tekur gildi í flestum ríkjum Evrópu, þ.m.t. á Íslandi.

App-notendur þurfa að átta sig á eigin ábyrgð þegar kemur að notkun smáforrita, t.d. hverju þeir fórna fyrir aukin þægindi með notkun appa. Hið sama á við um hvers kyns „persónuleikapróf“ á netinu sem þykjast geta sagt til um í hvaða landi viðkomandi bjó í fyrra lífi, hvaða kóngur eða drottning hann væri og fleira slíkt. Allt sem við gerum á netinu skilur eftir sig stafræna slóð sem hægt er að rekja til okkar. Gagnamiðlarar (e. data brokers) safna og selja upplýsingarnar til dæmis til greiningarfyrirtækja sem kortleggja hegðun okkar og venjur eða auglýsenda sem senda okkur persónusniðnar auglýsingar.

Upplýsingamyndband um nýja persónuverndarlöggjöf og þýðingu hennar

Standið vörð um ykkar stafræna sjálf

Til að standa vörð um okkar stafræna sjálf má grípa til ýmissa aðgerða. Til dæmis er hægt að breyta stillingum fyrir einstök smáforrit í snjallsímanum með því að afturkalla samþykki fyrir því að appið safni persónuupplýsingum um þig (veljið „stillingar“ > „persónuvernd“ og breytið þeim fyrir einstaka smáforrit). Þá er mikilvægt að lesa persónuverndarstefnu eða notendaskilmála appsins eða a.m.k. átta sig á því hvort slíkt sé til staðar. Veljið öpp sem tryggja vernd persónuupplýsinga, t.d. með dulkóðun, og uppfærið öppin reglulega en uppfærslum fylgja oft uppfærðar öryggisráðstafanir. Loks er gott að eyða öppum sem þú notar ekki lengur.

Verum vakandi svo það komi okkur ekki á óvart þegar beiðni um aðgang að persónuupplýsingum okkar skilar 800-1200 blaðsíðna skýrslum sem innihalda margra ára upplýsingasöfnun um samskipti okkar, venjur og jafnvel dýpstu leyndarmál. Höfum líka í huga að það er ekki útilokað að tölvuþrjótar komist yfir þessar upplýsingar og að þær leki út á netið. Viljum við að allir geti séð það sem gerst hefur á Tinder?

Alma Tryggvadóttir er persónuverndarfulltrúi Landsbankans.

Þú gætir einnig haft áhuga á
Sjálfbærnidagur 2023
8. sept. 2023
Sjálfbærnidagur 2023 – upptökur
Sjálfbærnidagur Landsbankans var haldinn í Grósku 7. september 2023. Á fundinum beindum við sjónunum að því sem íslensk fyrirtæki hafa verið að gera til að auka sjálfbærni í sínum rekstri og hvernig gera megi enn betur.
Myndlistarsýning
17. ágúst 2023
Hringrás – innsýn í listasafn Landsbankans
Sýningin Hringrás er úrval verka úr listasafni Landsbankans. Á sýningunni er kannað hvernig áhrif og innblástur þróast með mismunandi miðlum og í meðförum ólíkra kynslóða listafólks. Verkin endurspegla áherslu á ákveðnar listrænar hreyfingar, abstraktlist og geómetríska abstraksjón, hlutbundna og hlutlæga list, grafíska list (bæði ætimyndir og teikningar) og súrrealisma. Hringrás veitir innsýn í fjölbreytileika og breidd listasafns Landsbankans, þvert á framsetningarmáta og samhengi. 
Ungmenni úr Hinsegin félagsmiðstöðinni
10. ágúst 2023
„Baráttan er ekki búin fyrr en …“
Hinsegin félagsmiðstöðin verður með einn stærsta vagninn í Gleðigöngunni en hann er 14 metra langur og rúmar meira en 100 krakka. Þótt vagninn verði litríkur og glæsilegur er undirtónninn samt alvarlegur.
13. júní 2023
Líffræðilegur fjölbreytileiki lykillinn að farsæld – líka í fjármálum
Fjölbreytileiki lífríkis er ein sterkasta vörn okkar gegn frekari hlýnun, fyrst og fremst vegna þess að hin ýmsu vistkerfi binda kolefni. Vinna þarf samtímis að lausn á loftslagsvandanum og verndun fjölbreytileika lífríkisins.
24. maí 2023
Er fyrrverandi að fylgjast með fjármálunum þínum?
Viðskiptavinir Landsbankans, eins og annarra fjármálafyrirtækja, hafa lengi getað veitt öðrum aðgang að fjármálunum sínum. Algengt dæmi um þetta er þegar hjón eða fólk í sambúð veitir hvort öðru aðgang að reikningum hvors annars. Þannig fá þau betri yfirsýn yfir fjármálin, geta millifært, greitt reikninga og svo framvegis.
Hildur Kristín Stefánsdóttir
11. maí 2023
Tónlist fyrir Söngvakeppnina og bankann í sömu viku
Vörumerki Landsbankans fór í fínstillingu fyrr í vor sem fól meðal annars í sér að uppfæra hljóðheim bankans. Til að leysa það verkefni fengum við til liðs við okkur pródúserinn og tónlistarkonuna Hildi Kristínu Stefánsdóttur. 
Krani með stiga
21. mars 2023
Byggingamarkaður - Mikil umsvif komin til að vera
Landsbankinn hefur um árabil verið leiðandi þegar kemur að fjármögnun nýbygginga fyrir byggingaraðila. Árið 2022 var bankinn með 50% hlutdeild í fjármögnun nýrra íbúða hér á landi. Mestu umsvifin á þeim markaði felast í fjármögnun íbúðarhúsnæðis til sölu á almennum markaði og þar á eftir fjármögnun íbúðarhúsnæðis fyrir félagasamtök eða leigumarkað.
Námsfólk fyrir utan Stúdentakjallarann
7. mars 2023
Mikið framfaraskref fyrir styrktarsjóði og almannaheillafélög
Mikilvægar breytingar á lögum sem varða skattlagningu almannaheillafélaga voru gerðar undir lok árs 2021 sem létta mjög skattbyrði þeirra og gera einstaklingum og fyrirtækjum einnig kleift að draga frá tiltekna fjárhæð eða hlutfall framlaga frá skattskyldum tekjum. Fyrir Háskólasjóð hf. Eimskipafélags Íslands þýðir þessi lagabreyting að um 160 milljónir króna sem áður voru greiddar sem fjármagnstekjuskattur munu nýtast í beina styrki til doktorsnema. Það munar um minna!
Fólk með hund úti í náttúrunni
28. feb. 2023
Kröfur til upplýsinga um sjálfbærni aukast hratt
Sífellt fleiri íslensk fyrirtæki birta nú upplýsingar um hvaða áhrif starfsemi þeirra hefur á sjálfbæra þróun.
8. feb. 2023
Sterk auðkenning er öflugri vörn gegn fjársvikum
Þótt almennt hafi gengið ágætlega að verjast fjársvikum á netinu hérlendis er ljóst að meira þarf til ef duga skal. Ástandið er eins, hvert sem litið er í heiminum: Fjársvikarar herja í auknum mæli á viðskiptavini banka og fólk sem notar greiðslukort á netinu. Aðferðirnar verða sífellt þróaðri og klækjabrögðin lymskulegri.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur