Viku­byrj­un 2. janú­ar 2023

Óhætt er að segja að ein stærsta frétt síðustu tveggja ára í efnahagsmálum sé aukin verðbólga og vaxtahækkanir hjá helstu seðlabönkum heims til að reyna að ná tökum á verðbólgunni. Þó vandamálið sé svipað að stærðargráðu víðsvegar í heiminum geta ástæðurnar fyrir mikilli verðbólgu verið af ýmsum toga.
Seðlabanki Íslands
2. janúar 2023 - Hagfræðideild

Vikan framundan

Á fimmtudag birtir Hagstofan bráðabirgðatölur vöruviðskipta í desember og uppfærðar tölur fyrir nóvember.

Á föstudag birtir Seðlabankinn útreikning á raungengi fyrir desember og talnaefni um veltu á millibankamarkaði með gjaldeyri og krónur í desember.

Mynd vikunnar

Óhætt er að segja að ein stærsta frétt síðustu tveggja ára í efnahagsmálum sé aukin verðbólga og vaxtahækkanir hjá helstu seðlabönkum heimsins til að reyna að ná tökum á verðbólgunni. Þó vandamálið sé svipað að stærðargráðu víðsvegar í heiminum geta ástæðurnar fyrir hárri verðbólgu verið af ýmsum toga. Þannig skýrist meirihluti verðbólgunnar á evrusvæðinu af hækkunum á matvælum og orku vegna framboðsvanda. Mun stærri hluti verðbólgunnar í Bandaríkjunum stafar af aukinni eftirspurn í kerfinu. Ísland sker sig síðan frá að því leyti að stóran hluta verðbólgunnar má skýra með hækkunum á fasteignamarkaði. Það sem er þó alls staðar sameiginlegt er að erfitt verður að ná verðbólgu niður aftur ef verðbólguvæntingar hækka og fólk missir trú á getu seðlabankanna til þess að hafa hemil á henni.

Það helsta frá síðustu tveimur vikum

Ársverðbólgan hækkaði út 9,3% í 9,6% í desember. Við áttum von á svipaðri hækkun og breytir þessi mæling því ekki spá okkar um framvinduna. Við eigum ennþá von á að verðbólga muni hjaðna næstu mánuði. Skammtímaspá okkar gerir ráð fyrir að verðbólgan lækki í 9,1% í janúar, 8,6% í febrúar og 7,9% í mars.

Vísitala íbúðaverðs lækkaði um 0,3% milli mánaða í nóvember. Árshækkunin mældist 20,3% og lækkar fjórða mánuðinn í röð. Mikið flökt hefur mælst á vísitölunni síðustu mánuði sem kann að endurspegla minni veltu og þar með eru færri samningar til grundvallar vísitölunni hverju sinni. Lækkunin milli mánaða í nóvember kemur í kjölfar óvæntra hækkana bæði í september og október. HMS birti mánaðarskýrslu um fasteignamarkaðinn, en að mati stofnunarinnar er fasteignamarkaðurinn að kólna.

Hagstofan birti niðurstöður úr mánaðarlegri vinnumarkaðsrannsókn sinni og fjölda skráðra gistinótta, hvoru tveggja fyrir nóvember. Seðlabanki Íslands birti Hagvísa.

Fjármála- og efnahagsráðuneytið birti samantekt um skattbreytingar á árinu 2023 og breytingar á tekjuskatti.

Á skuldabréfamarkaði  seldi Alma víxla, Lánasjóður sveitarfélaga birti útboðsdagatal, Lánamál ríkisins birtu ársáætlun fyrir 2023 og ársfjórðungsáætlun fyrir 1F. Fjármála- og efnahagsráðuneytið birti stefnu í lánamálum fyrir 2023-2027.

Á hlutabréfamarkaði undirrituðu Sýn og Ljósleiðarinn samning um sölu Sýnar á stofnneti sínu og Alvotech birti tilkynningu um stöðu umsóknar um markaðsleyfi í Bandaríkjunum

Hagtölur og markaðsupplýsingar

Vikubyrjun 2. janúar 2023 (PDF)

Þú gætir einnig haft áhuga á
4. sept. 2023
Mánaðaryfirlit yfir sértryggð skuldabréf
Meðfylgjandi er mánaðarlegt yfirlit um sértryggð skuldabréf.
Bláa lónið
4. sept. 2023
Vikubyrjun 4. september 2023
Verðbólga jókst úr 7,6% í 7,7% samkvæmt ágústmælingu Hagstofunnar. Hagvöxtur mældist 4,5% á öðrum ársfjórðungi samkvæmt nýjum þjóðhagsreikningum sem Hagstofan birti í vikunni, en hagvöxtur á fyrsta ársfjórðungi mældist 7,1%. Minni vöxtur einkaneyslu skýrir að stórum hluta minni hagvöxt á öðrum ársfjórðungi.
Fataverslun
31. ágúst 2023
Hægir á hagvexti og einkaneysla á mann dregst saman
Hagvöxtur mældist 4,5% á öðrum ársfjórðungi, samkvæmt fyrsta mati Hagstofunnar. Eins og við var að búast benda tölurnar til þess að hægt hafi á hagkerfinu, en hagvöxtur mældist 7,1% á fyrsta ársfjórðungi. Vaxtahækkanir hafa tekið að tempra innlenda eftirspurn á sama tíma og hægt hefur á vexti kaupmáttar á síðustu misserum. Einkaneysla jókst örlítið en vegna hraðrar fólksfjölgunar dróst hún saman á mann.
Frosnir ávextir og grænmeti
30. ágúst 2023
Ársverðbólga eykst úr 7,6% í 7,7%
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,34% milli mánaða í ágúst og við það jókst ársverðbólga úr 7,6% í 7,7%. Við eigum þó enn von á að verðbólga hjaðni næstu mánuði og gerum nú ráð fyrir að verðbólgan verði komin niður í 6,4% í nóvember. Þetta er fyrsti mánuðurinn síðan í apríl 2021 þar sem húsnæði ber ekki ábyrgð á stærstum hluta verðbólgunnar. Nú bera bæði innfluttar vörur og þjónusta ábyrgð á stærri hluta verðbólgunnar en húsnæði.
Ferðafólk
28. ágúst 2023
Vikubyrjun 28. ágúst 2023
Í síðustu viku hækkaði Peningastefnunefnd vexti um 0,5 prósentustig. Auk þess birti SÍ Peningamál, HMS birti mánaðarskýrslu, Hagstofan birti veltu skv. VSK-skýrslum og vöru- og þjónustujöfnuð, auk þess sem nokkur uppgjör voru birt. Í þessari viku fáum við verðbólgutölur fyrir ágúst og þjóðhagsreikninga fyrir 2. ársfjórðung.
21. ágúst 2023
Vikubyrjun 21. ágúst 2023
Óleiðréttur launamunur karla og kvenna dróst saman árið 2022 frá fyrra ári úr 10,2% í 9,1%. Við útreikning á óleiðréttum mun er reiknað meðaltímakaup karla og kvenna fyrir októbermánuð hvers árs. Bæði grunnlaun og allar aukagreiðslur, eins og vegna álags eða bónusa, eru teknar með.
Fataverslun
17. ágúst 2023
Spáum 7,5% verðbólgu í ágúst
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,18% milli mánaða í ágúst og að ársverðbólga lækki úr 7,6% í 7,5%. Útsölulok hafa mest áhrif til hækkunar milli mánaða samkvæmt spánni. Það sem helst dregur spána niður er húsnæðisverð og árstíðabundin lækkun á flugfargjöldum til útlanda.
16. ágúst 2023
Spáum 0,25 prósentustiga stýrivaxtahækkun
Við spáum því að peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hækki vexti bankans um 0,25 prósentustig í næstu viku. Hækkunin yrði sú fjórtánda í röð og meginvextir bankans, vextir á sjö daga bundnum innlánum, færu úr 8,75% í 9,0%.
Íbúðahús
16. ágúst 2023
Vísitala íbúðaverðs lækkar annan mánuðinn í röð
Vísitala íbúðaverðs lækkaði um 0,8% milli mánaða í júlí. Árshækkun vísitölunnar minnkaði úr 2,7% í 0,8% og hefur ekki mælst jafn lítil síðan í janúar 2011. Undirritaðir kaupsamningar á höfuðborgarsvæðinu voru 17% færri í júní en í sama mánuði í fyrra.
Flugvöllur, Leifsstöð
14. ágúst 2023
Vikubyrjun 14. ágúst 2023
275 þúsund erlendir ferðamenn fóru um Keflavíkurflugvöll í júlí samkvæmt tölum sem Ferðamálastofa birti fyrir helgi. Erlendir ferðamenn hafa aðeins einu sinni verið fleiri í júlímánuði, á metferðamannaárinu 2018 þegar þeir voru tæplega 279 þúsund. Brottfarir Íslendinga voru tæplega 71 þúsund talsins í júlí, fleiri en nokkurn tímann í júlímánuði.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur