Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Verð­bólga hjaðn­ar þvert á vænt­ing­ar

Vísitala neysluverðs lækkaði um 0,15% á milli mánaða í ágúst og verðbólga hjaðnaði úr 4,0% í 3,8%. Hjöðnun á milli mánaða kemur ánægjulega á óvart en við spáðum 0,07% hækkun á vísitölunni og óbreyttri verðbólgu. Við gerum nú ráð fyrir að verðbólga verði 3,8% í árslok, að stærstum hluta vegna lægri mælingar nú en við spáðum áður.
Flugvél
28. ágúst 2025

Vísitala neysluverðs lækkaði um 0,15% á milli mánaða og verðbólga hjaðnaði því úr 4,0% í 3,8%. Talan var lægri en við bjuggumst við, en við spáðum 0,07% hækkun á VNV á milli mánaða og óbreyttri verðbólgu. Helsti munurinn á spánni og mælingunni er að flugfargjöld til útlanda lækkuðu meira en við gerðum ráð fyrir og útsölur á fötum og skóm gengu minna til baka en við spáðum. Á móti gengu útsölur á húsgögnum og heimilisbúnaði hraðar til baka en við gerðum ráð fyrir. Verðbólga án húsnæðis minnkaði einnig á milli mánaða, úr 3,0% í 2,8%, og hið sama má segja um árshækkun allra þriggja kjarnavísitalnanna.

Minnkandi framlag þjónustu dregur úr ársverðbólgu

Framlag flestra liða til ársverðbólgu minnkaði á milli mánaða nú í ágúst, að innlendum vörum undanskildum. Framlag flugfargjalda hafði mest áhrif til lækkunar, en framlag annarrar þjónustu dróst einnig töluvert saman.  Breyting á framlagi annarrar þjónustu skýrist að stórum hluta af því að gjaldskrárhækkanir á hitaveitu voru gerðar í júlí í ár, en í ágúst í fyrra. Gjaldskrárhækkanirnar í ágúst í fyrra voru töluverðar og því er framlagið til lækkunar á ársverðbólgu nú í ágúst þó nokkuð. Flugfargjöld til útlanda sveiflast alltaf töluvert mikið á milli mánaða og nú í ágúst lækkaði liðurinn nokkuð meira en í ágúst í fyrra. Framlag innfluttra vara er einnig til lækkunar en það má líklega að mestu þakka sterkara gengi. Framlag innlendra vara eykst þó á milli mánaða, sem má að mestu rekja til matvöruverðs.

Helstu liðir vísitölunnar:

  • Verð á mat og drykkjarvöru hækkaði lítillega í ágúst, eða um 0,06%. Við spáðum 0,1% hækkun. Framlag matvöru til ársverðbólgu eykst þó vegna þess að í ágúst í fyrra lækkaði matarkarfan um tæplega 0,5%.
  • Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,44% á milli mánaða, nokkuð minna en okkar spá um 0,6% hækkun. Liðurinn sveiflast nú á þrengra bili en áður. Við gerum nú ráð fyrir um 0,5% hækkun að meðaltali næstu mánuði, meðal annars vegna þess að vísitölutenging leigusamninga næstu mánuði ætti að hafa lítil áhrif til hækkunar.
  • Sumarútsölur á fötum og skóm voru nokkuð slakar í ár, en liðurinn lækkaði aðeins um 4,8% í júlí, töluvert minna en að meðaltali síðustu ár. Aftur á móti endurtók það sig nú í ágúst eins og í janúar að útsölurnar gengu töluvert minna til baka en yfirleitt, og föt og skór hækkuðu aðeins um 0,7%, en ekki um 2,5% eins og við höfðum spáð. Við gerum þó ráð fyrir að útsölurnar gangi alveg til baka í september. Þannig hliðrast áhrifin aftur um einn mánuð. 
  • Útsölur á húsgögnum og heimilisbúnaði gengu þó hraðar til baka en við gerðum ráð fyrir og liðurinn hækkaði um 1,2%. Hann lækkaði um 2,2% í júlíútsölunum.
  • Flugfargjöld til útlanda lækkuðu um 12% í ágúst, en til samanburðar lækkuðu þau aðeins um 7% í ágúst í fyrra. Það var því örlítið ódýrara að fljúga til útlanda í ágúst nú en í fyrra, en til samanburðar var það um 5% dýrara í júlí síðastliðnum en í júlí í fyrra. Framlag liðarins er því töluvert til lækkunar í ágúst.

Gerum ráð fyrir minni verðbólgu en í fyrri spá

Í september í fyrra voru máltíðir í grunnskólum gerðar gjaldfrjálsar og nú í september munu þau lækkunaráhrif detta úr ársverðbólgunni. Við gerum ráð fyrir að vísitala neysluverðs verði óbreytt í september, hækki um 0,29% í október, lækki um 0,1% í nóvember og hækki um 0,38% í desember. Gangi spáin eftir verður ársverðbólga 4,0% í september og október og 3,8% í nóvember og desember. Spáin er aðeins lægri en síðasta spá sem við birtum í verðkönnunarvikunni, eða sem nemur um 0,2 prósentustigum. Mest áhrif hefur lægri mæling á verðbólgunni nú en við höfðum spáð. Við gerum líka ráð fyrir að útsölur á fötum og skóm gangi alveg til baka í næsta mánuði. Spá okkar fyrir reiknaða húsaleigu er nú um 0,5% hækkun á milli mánaða í staðinn fyrir 0,6% hækkun.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Byggingakrani og fjölbýlishús
6. nóv. 2025
Óvissa á íbúðamarkaði og takmarkaðar raunverðshækkanir í kortunum 
Hátt vaxtastig og ströng lánþegaskilyrði hafa slegið verulega á verðhækkanir á íbúðamarkaði. Á sama tíma hefur fjöldinn allur af nýjum íbúðum risið og sölutími þeirra lengst til muna. Eftir að dómur Hæstaréttar í vaxtamálinu féll hafa viðskiptabankarnir tekið lánaframboð til endurskoðunar og það sama má segja um suma lífeyrissjóðina. Seðlabankinn ákvað í síðustu viku að slaka lítillega á lánþegaskilyrðum.  
3. nóv. 2025
Mánaðamót 1. nóvember 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fataverslun
3. nóv. 2025
Vikubyrjun 3. nóvember 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar í október og mældist 4,3%. Svo mikil hefur verðbólga ekki verið síðan í febrúar síðastliðnum. Telja má áhyggjuefni að aukin verðbólga skýrist ekki af tilfallandi sveiflukenndum liðum heldur virðist undirliggjandi verðþrýstingur hafa aukist. Í þessari viku halda félög áfram að birta uppgjör og hugsanlega má búast við fleiri púslum í breytta mynd af framboði íbúðalána í kjölfar vaxtamálsins.  
Smiður
31. okt. 2025
Minnkandi spenna á vinnumarkaði og minni fólksfjölgun
Eftirspurn eftir vinnuafli hefur minnkað og dregið hefur úr hækkun launa. Atvinnuleysi hefur aukist smám saman og rólegri taktur í atvinnulífinu hefur endurspeglast í hægari fólksfjölgun. Kaupmáttur hefur aukist jafnt og þétt og við teljum að þótt hægi á launahækkunum komi kaupmáttur til með að aukast áfram á næstu árum. Mikill kraftur er í neyslu landsmanna, kortavelta eykst sífellt og Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir.
Paprika
30. okt. 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,47% á milli mánaða í október og verðbólga jókst úr 4,1% í 4,3%. Vísitala neysluverðs hækkaði meira en við bjuggumst við, ekki síst reiknuð húsaleiga og verð á mat og drykk. Skammtímaspá okkar gerir nú ráð fyrir að verðbólga haldist í 4,3% út árið, en aukist svo í janúar og mælist 4,5%.
27. okt. 2025
Vikubyrjun 27. október 2025
Íslenska hagkerfið verður í hægum vaxtartakti á næstu árum gangi hagspá sem við birtum í síðustu viku eftir. Á fimmtudag koma verðbólgutölur fyrir október og við eigum von á að verðbólga hækki úr 4,1% í 4,2%.
Hagspá október 2025
22. okt. 2025
Kólnandi kerfi en kraftmikil neysla
Hagvöxtur verður 1,5% á þessu ári og 1,7% á því næsta, samkvæmt nýrri hagspá Landsbankans. Hagvöxtur verður ekki síst drifinn áfram af neyslu innanlands en á sama tíma er útlit fyrir smám saman minnkandi spennu í atvinnulífinu. Verðbólga reynist áfram þrálát næstu misseri og ekki eru horfur á að hún komist niður í markmið Seðlabankans á spátímabilinu. Því má áfram búast við háum raunstýrivöxtum.
Greiðsla
20. okt. 2025
Vikubyrjun 20. október 2025
Kortavelta Íslendinga jókst um 7,6% að raunvirði á milli ára í september. Á fyrstu níu mánuðum ársins hefur kortavelta heimila verið um 5,2% meiri en á sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Í vikunni birtir Greiningardeild Landsbankans nýja hagspá til ársins 2028. HMS birtir vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.  
Flugvél
16. okt. 2025
Spáum 4,2% verðbólgu í október
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í október, úr 4,1% í 4,2%. Mest áhrif til hækkunar á vísitölunni hafa flugfargjöld til útlanda, reiknuð húsaleiga og matarkarfan. Gangi spáin eftir verður október níundi mánuðurinn í röð þar sem verðbólga er á bilinu 3,8% til 4,2%. Við teljum að verðbólga verði áfram á þessu bili næstu mánuði.
Fjölskylda við matarborð
13. okt. 2025
Vikubyrjun 13. október 2025
Peningastefnunefnd hélt vöxtum óbreyttum í síðustu viku, eins og við var búist. Þó mátti greina aukna bjartsýni í yfirlýsingu nefndarinnar. Skráð atvinnuleysi var 3,5% í september og jókst um 0,1 prósentustig á milli mánaða. Brottförum erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll fjölgaði um 0,5% í september og utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði um 14%.