Verðbólga jókst umfram væntingar
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,47% á milli mánaða í október og verðbólga jókst úr 4,1% í 4,3%. Vísitala neysluverðs hækkaði meira en við bjuggumst við, ekki síst reiknuð húsaleiga og verð á mat og drykk. Skammtímaspá okkar gerir nú ráð fyrir að verðbólga haldist í 4,3% út árið, en aukist svo í janúar og mælist 4,5%.
30. október 2025
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,47% á milli mánaða í október, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Verðbólga eykst því úr 4,1% í 4,3%. Verðbólga hafði haldist á milli 3,8% og 4,2% síðan í febrúar, en skaust nú rétt yfir þetta bil. Verðbólga án húsnæðis mælist nú 3,3%.
Vísitalan hækkaði meira en við bjuggumst við. Spá okkar gerði ráð fyrir að vísitalan hækkaði um 0,39% og að ársverðbólga færi í 4,2%. Ýmsir undirliðir hækkuðu meira en við bjuggumst við, svo sem reiknuð húsaleiga, tómstundir og menning og matur og drykkjarvörur. Það kom einna helst á óvart að flugfargjöld til útlanda hækkuðu mun minna en við spáðum og að verð á hótel- og veitingastaðaþjónustu lækkaði þvert á spána.
Framlag flestra liða jókst
Ársverðbólga jókst um 0,2 prósentustig á milli mánaða í október. Framlag innfluttra vara og reiknaðrar húsaleigu til ársverðbólgu jókst, en framlag flugfargjalda til útlanda dróst saman.
Helstu liðir vísitölunnar:
- Verð á mat og drykkjarvöru hækkaði um 0,6% á milli mánaða, nokkuð umfram spá okkar um 0,3% hækkun. Mestu munar um að kjöt hækkaði um 1,5% á milli mánaða, sykur, súkkulaði, sælgæti o.fl. hækkaði um 1,5% og fiskur hækkaði um 1,4%. Spáin byggði að miklu leyti á verðkönnun ASÍ eins og hún leit út í verðkönnunarvikunni, en þá gaf hún til kynna að verð á mat og drykk hefði aðeins hækkað um 0,2%.
- Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,9% á milli mánaða, nokkuð umfram okkar spá um 0,5% hækkun. Annan mánuðinn í röð hækkar reiknuð húsaleiga um 0,9% á milli mánaða.
- Flugfargjöld til útlanda hækkaði um 0,5% á milli mánaða, en við spáðum 8,2% hækkun. Þetta er mun minni hækkun en í október í fyrra þegar flugfargjöld til útlanda hækkuðu um 6,6%. Samkvæmt mælingum Hagstofunnar var 5,2% ódýrara að fljúga til útlanda í október í ár en í október í fyrra, en í september var það 0,4% dýrara.
- Hótel- og veitingarstaðaþjónusta lækkaði um 1,3%, en við spáðum 0,2% hækkun. Hér munar mestu um að þjónusta hótela og gistiheimila lækkaði í verði um 20% á milli mánaða.
Gerum ráð fyrir 4,5% verðbólgu í janúar
Við gerum nú ráð fyrir að vísitala neysluverðs hækki um 0,09% í nóvember, hækki um 0,43% í desember og lækki um 0,13% í janúar. Gangi spáin eftir verður ársverðbólga 4,3% í nóvember og desember og 4,5% í janúar. Spáin er hærri en síðasta spá sem við birtum í verðkönnunarvikunni. Hækkunin skýrist aðallega af tvennu. Í fyrsta lagi var verðbólga í október meiri en við bjuggumst við og tólf mánaða takturinn verður því áfram hærri næstu mánuði. Hitt er breytt gjaldtaka af ökutækjum sem tekur gildi um næstu áramót. Vörugjöld af bílum sem ganga fyrir jarðeldsneyti hækka, vörugjöld af rafbílum verða felld niður og styrkur til rafbílakaupa lækkar.
Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.
Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
17. nóv. 2025
Skráð atvinnuleysi var 3,9% í október, 0,5 prósentustigum meira en í sama mánuði í fyrra. Brottförum erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll fækkaði um 6,2% í október en utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði um 3%. Peningastefnunefnd kemur saman á miðvikudaginn og við búumst við að stýrivöxtum verði haldið óbreyttum.
14. nóv. 2025
Við spáum því að peningastefnunefnd haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga jókst umfram væntingar í október og verðbólgumælingin bar þess merki að undirliggjandi verðþrýstingur hefði aukist. Í ljósi breytts lánaframboðs og óviðbúinna áfalla í útflutningsgeirunum má líkast til búast við mildari tón frá peningastefnunefnd.
13. nóv. 2025
Við spáum því að verðbólga standi óbreytt á milli mánaða og mælist 4,3% í nóvember. Flugfargjöld til útlanda verða til lækkunar á vísitölunni, en reiknuð húsaleiga og matarkarfan verða til hækkunar. Við búumst við aukinni verðbólgu á næstu mánuðum.
10. nóv. 2025
Raungengi krónunnar er mjög hátt í sögulegu samhengi en hefur gefið lítillega eftir á allra síðustu dögum. Horfur í álútflutningi eru dræmar eftir bilun hjá Norðuráli og aflaheimildir gefa fyrirheit um samdrátt í útflutningi sjávarafurða. Ferðaþjónusta hefur vaxið umfram væntingar það sem af er ári og telja má horfur á vexti í nýjustu útflutningsstoðum Íslands. Velta samkvæmt VSK-skýrslum hefur þróast með svipuðum hætti í útflutningsgeiranum og í innlenda hagkerfinu, en ávöxtun hlutabréfa félaga í kauphöllinni með tekjur í erlendri mynt er mun lakari en fyrirtækja með tekjur í íslenskum krónum.
10. nóv. 2025
Fáar áhugaverðar hagtölur voru birtar í síðustu viku, en í þessari viku birtir Vinnumálastofnun skráð atvinnuleysi og Ferðamálastofa birtir ferðamannatölur. Uppgjörstímabilið fyrir þriðja ársfjórðung er í fullum gangi.
6. nóv. 2025
Hátt vaxtastig og ströng lánþegaskilyrði hafa slegið verulega á verðhækkanir á íbúðamarkaði. Á sama tíma hefur fjöldinn allur af nýjum íbúðum risið og sölutími þeirra lengst til muna. Eftir að dómur Hæstaréttar í vaxtamálinu féll hafa viðskiptabankarnir tekið lánaframboð til endurskoðunar og það sama má segja um suma lífeyrissjóðina. Seðlabankinn ákvað í síðustu viku að slaka lítillega á lánþegaskilyrðum.
3. nóv. 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
3. nóv. 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar í október og mældist 4,3%. Svo mikil hefur verðbólga ekki verið síðan í febrúar síðastliðnum. Telja má áhyggjuefni að aukin verðbólga skýrist ekki af tilfallandi sveiflukenndum liðum heldur virðist undirliggjandi verðþrýstingur hafa aukist. Í þessari viku halda félög áfram að birta uppgjör og hugsanlega má búast við fleiri púslum í breytta mynd af framboði íbúðalána í kjölfar vaxtamálsins.
31. okt. 2025
Eftirspurn eftir vinnuafli hefur minnkað og dregið hefur úr hækkun launa. Atvinnuleysi hefur aukist smám saman og rólegri taktur í atvinnulífinu hefur endurspeglast í hægari fólksfjölgun. Kaupmáttur hefur aukist jafnt og þétt og við teljum að þótt hægi á launahækkunum komi kaupmáttur til með að aukast áfram á næstu árum. Mikill kraftur er í neyslu landsmanna, kortavelta eykst sífellt og Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir.
27. okt. 2025
Íslenska hagkerfið verður í hægum vaxtartakti á næstu árum gangi hagspá sem við birtum í síðustu viku eftir. Á fimmtudag koma verðbólgutölur fyrir október og við eigum von á að verðbólga hækki úr 4,1% í 4,2%.