Verðbólga jókst umfram væntingar
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,47% á milli mánaða í október og verðbólga jókst úr 4,1% í 4,3%. Vísitala neysluverðs hækkaði meira en við bjuggumst við, ekki síst reiknuð húsaleiga og verð á mat og drykk. Skammtímaspá okkar gerir nú ráð fyrir að verðbólga haldist í 4,3% út árið, en aukist svo í janúar og mælist 4,5%.
30. október 2025
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,47% á milli mánaða í október, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Verðbólga eykst því úr 4,1% í 4,3%. Verðbólga hafði haldist á milli 3,8% og 4,2% síðan í febrúar, en skaust nú rétt yfir þetta bil. Verðbólga án húsnæðis mælist nú 3,3%.
Vísitalan hækkaði meira en við bjuggumst við. Spá okkar gerði ráð fyrir að vísitalan hækkaði um 0,39% og að ársverðbólga færi í 4,2%. Ýmsir undirliðir hækkuðu meira en við bjuggumst við, svo sem reiknuð húsaleiga, tómstundir og menning og matur og drykkjarvörur. Það kom einna helst á óvart að flugfargjöld til útlanda hækkuðu mun minna en við spáðum og að verð á hótel- og veitingastaðaþjónustu lækkaði þvert á spána.
Framlag flestra liða jókst
Ársverðbólga jókst um 0,2 prósentustig á milli mánaða í október. Framlag innfluttra vara og reiknaðrar húsaleigu til ársverðbólgu jókst, en framlag flugfargjalda til útlanda dróst saman.
Helstu liðir vísitölunnar:
- Verð á mat og drykkjarvöru hækkaði um 0,6% á milli mánaða, nokkuð umfram spá okkar um 0,3% hækkun. Mestu munar um að kjöt hækkaði um 1,5% á milli mánaða, sykur, súkkulaði, sælgæti o.fl. hækkaði um 1,5% og fiskur hækkaði um 1,4%. Spáin byggði að miklu leyti á verðkönnun ASÍ eins og hún leit út í verðkönnunarvikunni, en þá gaf hún til kynna að verð á mat og drykk hefði aðeins hækkað um 0,2%.
- Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,9% á milli mánaða, nokkuð umfram okkar spá um 0,5% hækkun. Annan mánuðinn í röð hækkar reiknuð húsaleiga um 0,9% á milli mánaða.
- Flugfargjöld til útlanda hækkaði um 0,5% á milli mánaða, en við spáðum 8,2% hækkun. Þetta er mun minni hækkun en í október í fyrra þegar flugfargjöld til útlanda hækkuðu um 6,6%. Samkvæmt mælingum Hagstofunnar var 5,2% ódýrara að fljúga til útlanda í október í ár en í október í fyrra, en í september var það 0,4% dýrara.
- Hótel- og veitingarstaðaþjónusta lækkaði um 1,3%, en við spáðum 0,2% hækkun. Hér munar mestu um að þjónusta hótela og gistiheimila lækkaði í verði um 20% á milli mánaða.
Gerum ráð fyrir 4,5% verðbólgu í janúar
Við gerum nú ráð fyrir að vísitala neysluverðs hækki um 0,09% í nóvember, hækki um 0,43% í desember og lækki um 0,13% í janúar. Gangi spáin eftir verður ársverðbólga 4,3% í nóvember og desember og 4,5% í janúar. Spáin er hærri en síðasta spá sem við birtum í verðkönnunarvikunni. Hækkunin skýrist aðallega af tvennu. Í fyrsta lagi var verðbólga í október meiri en við bjuggumst við og tólf mánaða takturinn verður því áfram hærri næstu mánuði. Hitt er breytt gjaldtaka af ökutækjum sem tekur gildi um næstu áramót. Vörugjöld af bílum sem ganga fyrir jarðeldsneyti hækka, vörugjöld af rafbílum verða felld niður og styrkur til rafbílakaupa lækkar.
Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.
Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
27. okt. 2025
Íslenska hagkerfið verður í hægum vaxtartakti á næstu árum gangi hagspá sem við birtum í síðustu viku eftir. Á fimmtudag koma verðbólgutölur fyrir október og við eigum von á að verðbólga hækki úr 4,1% í 4,2%.
22. okt. 2025
Hagvöxtur verður 1,5% á þessu ári og 1,7% á því næsta, samkvæmt nýrri hagspá Landsbankans. Hagvöxtur verður ekki síst drifinn áfram af neyslu innanlands en á sama tíma er útlit fyrir smám saman minnkandi spennu í atvinnulífinu. Verðbólga reynist áfram þrálát næstu misseri og ekki eru horfur á að hún komist niður í markmið Seðlabankans á spátímabilinu. Því má áfram búast við háum raunstýrivöxtum.
20. okt. 2025
Kortavelta Íslendinga jókst um 7,6% að raunvirði á milli ára í september. Á fyrstu níu mánuðum ársins hefur kortavelta heimila verið um 5,2% meiri en á sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Í vikunni birtir Greiningardeild Landsbankans nýja hagspá til ársins 2028. HMS birtir vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
16. okt. 2025
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í október, úr 4,1% í 4,2%. Mest áhrif til hækkunar á vísitölunni hafa flugfargjöld til útlanda, reiknuð húsaleiga og matarkarfan. Gangi spáin eftir verður október níundi mánuðurinn í röð þar sem verðbólga er á bilinu 3,8% til 4,2%. Við teljum að verðbólga verði áfram á þessu bili næstu mánuði.
13. okt. 2025
Peningastefnunefnd hélt vöxtum óbreyttum í síðustu viku, eins og við var búist. Þó mátti greina aukna bjartsýni í yfirlýsingu nefndarinnar. Skráð atvinnuleysi var 3,5% í september og jókst um 0,1 prósentustig á milli mánaða. Brottförum erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll fjölgaði um 0,5% í september og utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði um 14%.
6. okt. 2025
Fall Fly Play hf. var stærsta fréttin í síðustu viku. Um 400 manns misstu vinnuna og má búast við að atvinnuleysi aukist um um það bil 0,2 prósentustig þess vegna. Við búumst ekki við verulegum þjóðhagslegum áhrifum af falli Play. Peningastefnunefnd kemur saman á miðvikudaginn og við búumst við að stýrivöxtum verði áfram haldið í 7,50%.
2. okt. 2025
Við spáum því að peningastefnunefnd haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga hefur haldist á þröngu bili í kringum 4% frá því í febrúar og horfur eru á nær óbreyttri verðbólgu á næstu mánuðum. Áfram má greina skýr merki um þenslu í hagkerfinu og nær óhugsandi að peningastefnunefnd telji tímabært að halda vaxtalækkunarferlinu áfram.
1. okt. 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
29. sept. 2025
Verðbólga mældist í takt við væntingar í september og fór úr 3,8% í 4,1%, samkvæmt vísitölu neysluverðs, sem Hagstofan birti í síðustu viku. Aukin verðbólga var fyrirséð og mælingin ber þess ekki merki að verðbólguþrýstingur í hagkerfinu hafi aukist. Kaupmáttur launa er 3,8% meiri en í ágúst í fyrra.
25. sept. 2025
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,11% á milli mánaða í september og verðbólga jókst úr 3,8% í 4,1%. Hækkunin skýrist að langmestu leyti af því að lækkunaráhrif gjaldfrjálsra skólamáltíða duttu nú úr 12 mánaða taktinum. Fátt í septembermælingunni kom á óvart en við spáðum 0,07% hækkun á vísitölunni og 4,1% verðbólgu. Við gerum ráð fyrir að verðbólga verði áfram á þessu bili út árið og verði 4,0% í árslok.