Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Verð­bólga held­ur áfram að hjaðna

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,09% milli mánaða í september. Ársverðbólgan dróst saman úr 9,7% í 9,3% og alls hefur hún minnkað um 0,6% prósentustig síðan hún náði hámarki í 9,9% í júlí. Við eigum von á hægfara hjöðnun næstu mánuði og að verðbólga mælist 8,3% í desember.
Fataverslun
28. september 2022 - Greiningardeild

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,09% milli mánaða í september samkvæmt tölum sem Hagstofan birti í morgun. Mest áhrif til hækkunar höfðu föt og skór (+4,6% milli mánaða, 0,15% áhrif) og húsgögn og heimilisbúnaður (+2,2% milli mánaða, +0,14% áhrif). Mest áhrif til lækkunar höfðu flugfargjöld til útlanda (-17,9% milli mánaða, -0,42% áhrif).

Verðbólga náði hámarki í júlí

Þetta er annar mánuðurinn í röð sem verðbólgan lækkar milli mánaða. Alls hefur verðbólga minnkað um 0,6% prósentustig síðan hún mældist mest 9,9% í júlí. Lækkunin frá júlí skýrist af því að framlag bensíns, húsnæðis, og þjónustu hefur dregist saman, en framlag innfluttra vara án bensíns og innlendra vara hefur aukist. Þetta er í fyrsta sinn síðan í febrúar á síðasta ári sem að framlag húsnæðis til 12 mánaða verðbólgu lækkar milli mánaða.

Nokkurn veginn í takt við væntingar

Þetta var ögn minni hækkun en við áttum von á, en við bjuggumst við 0,14% hækkun milli mánaða. Spáskekkjan er þó lítil og má því segja að mælingin sé í takt við væntingar. Þrátt fyrir það var ýmislegt sem kom okkur á óvart í tölunum.

Áttum von á minni lækkun á flugfargjöldum

Flugfargjöld til útlanda lækkuðu mun meira milli mánaða en við áttum von á. Alls lækkuðu þau um 18% milli mánaða, en við áttum von á 7% lækkun. Líklega má rekja þetta til lækkunar á verði flugvélaeldsneytis á heimsmarkaði að einhverju leyti. Þrátt fyrir þetta er um 17% dýrara að fljúga til útlanda í september í ár en í september 2019, árið áður en heimsfaraldurinn olli því að flugsamgöngur lögðust að miklu leyti niður. Þetta er minni munur en í sumar, en í júlí og ágúst var um 30% dýrara að fljúga til útlanda en í sömu mánuðum árið 2019.

Matvara hækkar ekki jafn hratt og spáð var

Við áttum von á að matarkarfan myndi hækka meira í verði en raunin varð. Hún hækkaði um 0,3% milli mánaða en við höfðum spáð 1,2% hækkun. Verðlagsnefnd búvara hækkaði nýlega lágmarksverð mjólkur til bænda og heildsöluverð mjólkur og mjólkurafurða. Áhrif þess á verðlag var svipað og við áttum von á. Það sem kom hins vegar á óvart var að heildaráhrif hinna liðanna í matarkörfunni voru í raun engin, en mjólk og mjólkurafurðir skýra alla hækkun á matarkörfunni, sem mælist nú 8,4% dýrari en fyrir ári síðan.

Þá spáðum við því að reiknuð húsaleiga myndi lækka milli mánaða, en hún hélst var nokkurn veginn óbreytt. Samkvæmt tölum Hagstofunnar var verð á fjölbýli á höfuðborgarsvæðinu óbreytt milli mánaða, verð á sérbýli á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 1,1% og íbúðahúsnæði utan höfuðborgarsvæðisins lækkaði í verði um 0,9%. Mæling Hagstofunnar á sérbýli kom mikið á óvart, en nýjasta mæling vísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu sýndi verulega lækkun milli mánaða á sérbýli.

Af öðrum liðum hækkaði verð á fötum og skóm vegna útsöluloka og húsgögnum og heimilisbúnaði vegna verðhækkana á raftækjum.

Verðbólguhorfur batna

Septembermæling vísitölu neysluverðs rennir frekari stoðum undir þá skoðun okkar að verðbólga hafi náð hámarki í júlí og haldi áfram að hjaðna næstu mánuði. Við eigum nú von á að verðbólga verði 8,2% í lok árs. Að okkar mati hafa verðbólguhorfur því batnað nokkuð. Þegar við birtum verðbólguspá í verðkönnunarvikunni (15. september) áttum við von á að verðbólgan undir lok árs yrði 8,8%.

Peningastefnunefnd Seðlabankans tilkynnir um vaxtaákvörðun í næstu viku. Þetta er því nýjasta mæling á verðbólgu sem nefndin mun hafa til hliðsjónar. Þessi mæling eykur líkurnar á að nefndin taki minni skref í vaxtahækkunum en verið hefur. Seðlabankinn spáði því að verðbólga yrði 10,2% á þriðja fjórðungi en raunin varð 9,7%. Þetta er í fyrsta sinn síðan á fjórða ársfjórðungi 2020 sem Seðlabankinn ofspáir verðbólgu fyrir þann fjórðung sem stendur yfir þegar spáin er gerð.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara. Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti. Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Háþrýstiþvottur
14. júlí 2025
Vikubyrjun 14. júlí 2025
Erlendum ferðamönnum fjölgaði um 10,1% á milli ára í júní, en það sem af er ári hafa þeir verið álíka margir og á sama tíma í fyrra. Atvinnuleysi jókst um 0,3 prósentustig á milli ára í júní, sem er svipuð aukning og hefur verið síðustu mánuði. Við birtum verðbólguspá í vikunni og teljum að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 4,0%. Í þessari viku birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
10. júlí 2025
Spáum 4% verðbólgu í júlí
Við spáum því að verðbólga minnki lítillega í júlí og mælist 4,0%. Eins og almennt í júlímánuði má búast við að sumarútsölur og breytingar á flugfargjöldum hafi mest áhrif á vísitölu neysluverðs. Við teljum ekki horfur á að verðbólga þokist nær verðbólgumarkmiði á árinu og spáum 4,2% verðbólgu í lok árs.
Fjölbýlishús
9. júlí 2025
Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum 
Íbúðaverð á Íslandi hefur hækkað langtum meira en laun og almennt verðlag frá aldamótum. Greiðslubyrði af meðalláni hélst tiltölulega stöðug til ársins 2021 þegar hún tók að hækka skarpt, sérstaklega greiðslubyrði af óverðtryggðum lánum.   
Hús í Reykjavík
7. júlí 2025
Matur og húsnæði helstu drifkraftar verðbólgu
Hækkandi matvöruverð og húsnæðiskostnaður eru þeir þættir sem eiga stærstan þátt í því að viðhalda verðbólgu á Íslandi um þessar mundir. Verðbólga mældist 4,2% í júní, nokkuð umfram spár. Ef matvara og húsnæði væru ekki hluti af vísitölu neysluverðs hefði verðbólga verið undir markmiði Seðlabankans frá því í ágúst í fyrra. Þættir á borð við sterkari krónu og lækkandi olíuverð hafa líkast til haldið aftur af verðhækkunum á ýmsum vörum upp á síðkastið, en á móti hefur þjónustuverð hækkað.
Bakarí
7. júlí 2025
Vikubyrjun 7. júlí 2025
Hagstofa Íslands spáir 2,2% hagvexti á yfirstandandi ári, samkvæmt hagspá sem birt var á föstudaginn. Hagvaxtarhorfur hafa verið færðar upp frá marsspánni þegar gert var ráð fyrir 1,8% hagvexti á árinu. Hagstofan spáir lítillega auknu atvinnuleysi næstu misserin, en Vinnumálastofnun birtir atvinnuleysistölur fyrir júnímánuð síðar í þessari viku.
1. júlí 2025
Mánaðamót 1. júlí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Flugvél á flugvelli
30. júní 2025
Vikubyrjun 30. júní 2025
Verðbólga jókst úr 3,8% og mældist 4,2% í júní. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum þrýstingi á innfluttum vörum en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu. Þá jókst velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum um 1,5% að raunvirði í mars og apríl.
Paprika
27. júní 2025
Verðbólga umfram væntingar
Verðbólga mældist 4,2% í júní og jókst úr 3,8% frá því í maí. Verðlag hækkaði umfram spár, en við höfðum spáð 3,9% verðbólgu. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum verðþrýstingi á innfluttum vörum, einkum fötum, skóm og tómstundarvörum, en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu.
Orlofshús á Íslandi
27. júní 2025
Viðskipti með sumarhús færast aftur í aukana
Sumarhúsum á Íslandi hefur fjölgað um 45% á síðustu 20 árum. Viðskipti með sumarhús færðust verulega í aukana á tímum faraldursins. Fyrst eftir faraldurinn hægðist um en nú virðist aftur hafa glaðnað yfir markaðnum.
Herðubreið
25. júní 2025
Áfram merki um viðnámsþrótt í hagkerfinu
Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum jókst um 1,5% að raunvirði í mars og apríl og um 5,2% í janúar og febrúar, samkvæmt nýbirtum gögnum Hagstofunnar. Veltugögnin bera þess merki að hagkerfið standi vaxtastigið vel af sér sem er í takt við aukinn hagvöxt í byrjun árs. Það sem af er ári hefur velta aukist mest í sölu og viðhaldi á bílum en einnig má greina aukin umsvif í helstu útflutningsgreinunum: álframleiðslu, sjávarútvegi og ferðaþjónustu.