Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Verð­bólga eykst í takt við vænt­ing­ar

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,11% á milli mánaða í september og verðbólga jókst úr 3,8% í 4,1%. Hækkunin skýrist að langmestu leyti af því að lækkunaráhrif gjaldfrjálsra skólamáltíða duttu nú úr 12 mánaða taktinum. Fátt í septembermælingunni kom á óvart en við spáðum 0,07% hækkun á vísitölunni og 4,1% verðbólgu. Við gerum ráð fyrir að verðbólga verði áfram á þessu bili út árið og verði 4,0% í árslok.
Litríkir bolir á fataslá
25. september 2025

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,11% á milli mánaða og verðbólga jókst úr 3,8% í 4,1%. Talan var nokkurn veginn eins og við bjuggumst við, en við spáðum 0,07% hækkun á VNV á milli mánaða og 4,1% verðbólgu. Flestir liðir breyttust eins og við gerðum ráð fyrir. Helsti munurinn á spánni og mælingunni var að föt og skór hækkuðu minna en við spáðum sem þýðir að verð á fötum og skóm er enn lægra en það var fyrir sumarútsölur. Reiknuð húsaleiga hækkaði aftur á móti umfram spána. Verðbólga án húsnæðis hækkaði einnig á milli mánaða, úr 2,8% í 3,2%.

Framlag flestra liða jókst

Framlag flestra liða til ársverðbólgu jókst á milli mánaða nú í september, að innfluttum vörum undanskildum. Framlag almennrar þjónustu jókst langmest, en þar undir flokkast skólamáltíðirnar, sem voru, sem fyrr segir, gerðar gjaldfrjálsar í fyrra. Lækkunaráhrifin af því detta nú út úr 12 mánaða taktinum. Framlag innfluttra vara dróst saman, sem skýrist að mestu af því að útsölur á fötum og skóm hafa enn ekki gengið alveg til baka og hafa því áhrif til lækkunar á ársverðbólgu. Líklega skýrist það að hluta til af sterkara gengi. Á móti jókst framlag innlendra vara, sem skýrist að mestu af auknu framlagi innlendra matvara, en verð á mjólkurvörum hækkaði um tæplega 1% í mánuðinum og verð á kjöti um 0,4%. Árshækkun beggja vöruflokka er því nokkuð yfir ársverðbólgu, eða rúmlega 8%.

Helstu liðir vísitölunnar:

  • Verð á mat og drykkjarvöru hækkaði meira í september en síðustu mánuði, eða um 0,4%. Við spáðum 0,35% hækkun. Hækkun á mjólkurvörum skýrir stærstan hluta hækkunar matvöru á milli mánaða. Framlag matvöru til ársverðbólgu eykst vegna þess að í september í fyrra lækkaði matarkarfan um tæplega 0,2%.
  • Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,89% á milli mánaða, nokkuð umfram okkar spá um 0,5% hækkun. Liðurinn sveiflast þó áfram á þrengra bili en áður. Þrátt fyrir meiri hækkun nú gerum við áfram ráð fyrir um 0,5% hækkun að meðaltali næstu mánuði, meðal annars vegna þess að vísitölutenging leigusamninga næstu mánuði ætti að hafa lítil áhrif til hækkunar.
  • Sumarútsölur á fötum og skóm voru nokkuð slakar í ár, en liðurinn lækkaði aðeins um 4,8% í júlí, töluvert minna en að meðaltali síðustu ár. Aftur á móti hækkaði verð á fötum og skóm aðeins um 0,7% í ágúst og um 2.9% nú í september. Verð á fötum og skóm er því ennþá lægra en það var fyrir sumarútsölur. Við gerum því ráð fyrir aðeins meiri hækkun í október en í fyrri spá.
  • Flugfargjöld til útlanda lækkuðu um 15,4% í september, aðeins meira en við spáðum. Það kostaði því nokkurn veginn það sama að fljúga til útlanda í september nú og í fyrra, en til samanburðar var það um 1% ódýrara í ágúst síðastliðnum en í ágúst í fyrra. Framlag liðarins kemur því örlítið til hækkunar í september.

Gerum ráð fyrir örlítið meiri verðbólgu en í fyrri spá

Það er lítið í mælingunni sem breytir verðbólguhorfum til næstu mánaða. Við gerum ráð fyrir að vísitala neysluverðs hækki um 0,35% í október, lækki um 0,06% í nóvember og hækki um 0,37% í desember. Gangi spáin eftir verður ársverðbólga 4,2% í október og 4,0% í nóvember og desember. Spáin er aðeins hærri en síðasta spá sem við birtum í verðkönnunarvikunni, eða sem nemur um 0,1 prósentustigi. Mest áhrif hefur hærri mæling á verðbólgunni nú en við höfðum spáð. Breytingin er þó mjög lítil og horfurnar að mestu óbreyttar.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Fjölskylda við matarborð
13. okt. 2025
Vikubyrjun 13. október 2025
Peningastefnunefnd hélt vöxtum óbreyttum í síðustu viku, eins og við var búist. Þó mátti greina aukna bjartsýni í yfirlýsingu nefndarinnar. Skráð atvinnuleysi var 3,5% í september og jókst um 0,1 prósentustig á milli mánaða. Brottförum erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll fjölgaði um 0,5% í september og utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði um 14%.
Play
6. okt. 2025
Vikubyrjun 6. október 2025
Fall Fly Play hf. var stærsta fréttin í síðustu viku. Um 400 manns misstu vinnuna og má búast við að atvinnuleysi aukist um um það bil 0,2 prósentustig þess vegna. Við búumst ekki við verulegum þjóðhagslegum áhrifum af falli Play. Peningastefnunefnd kemur saman á miðvikudaginn og við búumst við að stýrivöxtum verði áfram haldið í 7,50%.  
Seðlabanki Íslands
2. okt. 2025
Þrálát verðbólga kallar á óbreytta vexti
Við spáum því að peningastefnunefnd haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga hefur haldist á þröngu bili í kringum 4% frá því í febrúar og horfur eru á nær óbreyttri verðbólgu á næstu mánuðum. Áfram má greina skýr merki um þenslu í hagkerfinu og nær óhugsandi að peningastefnunefnd telji tímabært að halda vaxtalækkunarferlinu áfram. 
1. okt. 2025
Mánaðamót 1. október 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Íbúðahús
29. sept. 2025
Vikubyrjun 29. september 2025
Verðbólga mældist í takt við væntingar í september og fór úr 3,8% í 4,1%, samkvæmt vísitölu neysluverðs, sem Hagstofan birti í síðustu viku. Aukin verðbólga var fyrirséð og mælingin ber þess ekki merki að verðbólguþrýstingur í hagkerfinu hafi aukist. Kaupmáttur launa er 3,8% meiri en í ágúst í fyrra.
Bílar
23. sept. 2025
Aukin neysla, aldrei jafnmargar utanlandsferðir og bílakaup færast í aukana
Greiðslukortavelta heimila heldur áfram að aukast samhliða aukinni einkaneyslu. Það sama má segja um utanlandsferðir Íslendinga en það sem af er ári hafa Íslendingar farið í rúmlega 20% fleiri utanlandsferðir en á sama tímabili í fyrra. Auk þess að fara meira til útlanda virðast landsmenn kaupa þó nokkuð fleiri bíla en í fyrra. Á fyrstu átta mánuðum þessa árs voru nýskráðir bílar um 28% fleiri en á sama tíma í fyrra.
Íbúðahús
22. sept. 2025
Vikubyrjun 22. september 2025
Raunverð íbúða lækkaði á milli ára í ágúst, í fyrsta skipti frá því í byrjun árs 2024. Nafnverð íbúða hefur aðeins hækkað um 2,2% á einu ári og sífellt lengri tíma tekur að selja íbúðir. Leiguvísitalan hækkaði þó í ágúst og hækkandi leiguverð hefur með tímanum áhrif á verðbólgumælingar. Hagstofan birtir vísitölu neysluverðs næsta fimmtudag.
Fólk við Geysi
15. sept. 2025
Vikubyrjun 15. september 2025
Ferðamönnum hélt áfram að fjölga af krafti í ágúst og Íslendingar slógu enn eitt metið í fjölda utanlandsferða. Atvinnuleysi hélst óbreytt á milli mánaða í 3,4% og er lítillega meira en á sama tíma í fyrra. Í þessari viku birtir HMS nýjustu gögn um íbúðamarkað og við fylgjumst með vaxtaákvörðunum í Bandaríkjunum og Bretlandi.
Bakarí
11. sept. 2025
Spáum 4,1% verðbólgu í september
Við spáum því að verðbólga aukist í september og mælist 4,1%. Aukin verðbólga skýrist aðallega af því að í september í fyrra voru máltíðir í grunnskólum gerðar ókeypis og lækkunaráhrifin af því detta nú út úr ársverðbólgunni. Verðhækkun á mjólkurafurðum leiðir til meiri hækkunar á matvöruverði en síðustu mánuði. Ró yfir húsnæðismarkaðnum heldur aftur af hækkunum á reiknaðri húsaleigu en útsölulok hafa áhrif til hækkunar í mánuðinum, gangi spáin eftir.
8. sept. 2025
Vikubyrjun 8. september 2025
Í þessari viku ber hæst  útgáfu á tölum um fjölda ferðamanna í ágúst og skráð atvinnuleysi. Í síðustu viku birti Seðlabankinn fundargerð peningastefnunefndar þar sem fram kom að allir nefndarmenn hefðu verið sammála um að halda vöxtum óbreyttum í ágúst. Þá birti Seðlabankinn einnig tölur um greiðslujöfnuð við útlönd sem gáfu til kynna mun meiri halla á viðskiptum við útlönd á öðrum fjórðungi þessa árs en þess síðasta.