Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Verð­bólga eykst í takt við vænt­ing­ar

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,11% á milli mánaða í september og verðbólga jókst úr 3,8% í 4,1%. Hækkunin skýrist að langmestu leyti af því að lækkunaráhrif gjaldfrjálsra skólamáltíða duttu nú úr 12 mánaða taktinum. Fátt í septembermælingunni kom á óvart en við spáðum 0,07% hækkun á vísitölunni og 4,1% verðbólgu. Við gerum ráð fyrir að verðbólga verði áfram á þessu bili út árið og verði 4,0% í árslok.
Litríkir bolir á fataslá
25. september 2025

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,11% á milli mánaða og verðbólga jókst úr 3,8% í 4,1%. Talan var nokkurn veginn eins og við bjuggumst við, en við spáðum 0,07% hækkun á VNV á milli mánaða og 4,1% verðbólgu. Flestir liðir breyttust eins og við gerðum ráð fyrir. Helsti munurinn á spánni og mælingunni var að föt og skór hækkuðu minna en við spáðum sem þýðir að verð á fötum og skóm er enn lægra en það var fyrir sumarútsölur. Reiknuð húsaleiga hækkaði aftur á móti umfram spána. Verðbólga án húsnæðis hækkaði einnig á milli mánaða, úr 2,8% í 3,2%.

Framlag flestra liða jókst

Framlag flestra liða til ársverðbólgu jókst á milli mánaða nú í september, að innfluttum vörum undanskildum. Framlag almennrar þjónustu jókst langmest, en þar undir flokkast skólamáltíðirnar, sem voru, sem fyrr segir, gerðar gjaldfrjálsar í fyrra. Lækkunaráhrifin af því detta nú út úr 12 mánaða taktinum. Framlag innfluttra vara dróst saman, sem skýrist að mestu af því að útsölur á fötum og skóm hafa enn ekki gengið alveg til baka og hafa því áhrif til lækkunar á ársverðbólgu. Líklega skýrist það að hluta til af sterkara gengi. Á móti jókst framlag innlendra vara, sem skýrist að mestu af auknu framlagi innlendra matvara, en verð á mjólkurvörum hækkaði um tæplega 1% í mánuðinum og verð á kjöti um 0,4%. Árshækkun beggja vöruflokka er því nokkuð yfir ársverðbólgu, eða rúmlega 8%.

Helstu liðir vísitölunnar:

  • Verð á mat og drykkjarvöru hækkaði meira í september en síðustu mánuði, eða um 0,4%. Við spáðum 0,35% hækkun. Hækkun á mjólkurvörum skýrir stærstan hluta hækkunar matvöru á milli mánaða. Framlag matvöru til ársverðbólgu eykst vegna þess að í september í fyrra lækkaði matarkarfan um tæplega 0,2%.
  • Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,89% á milli mánaða, nokkuð umfram okkar spá um 0,5% hækkun. Liðurinn sveiflast þó áfram á þrengra bili en áður. Þrátt fyrir meiri hækkun nú gerum við áfram ráð fyrir um 0,5% hækkun að meðaltali næstu mánuði, meðal annars vegna þess að vísitölutenging leigusamninga næstu mánuði ætti að hafa lítil áhrif til hækkunar.
  • Sumarútsölur á fötum og skóm voru nokkuð slakar í ár, en liðurinn lækkaði aðeins um 4,8% í júlí, töluvert minna en að meðaltali síðustu ár. Aftur á móti hækkaði verð á fötum og skóm aðeins um 0,7% í ágúst og um 2.9% nú í september. Verð á fötum og skóm er því ennþá lægra en það var fyrir sumarútsölur. Við gerum því ráð fyrir aðeins meiri hækkun í október en í fyrri spá.
  • Flugfargjöld til útlanda lækkuðu um 15,4% í september, aðeins meira en við spáðum. Það kostaði því nokkurn veginn það sama að fljúga til útlanda í september nú og í fyrra, en til samanburðar var það um 1% ódýrara í ágúst síðastliðnum en í ágúst í fyrra. Framlag liðarins kemur því örlítið til hækkunar í september.

Gerum ráð fyrir örlítið meiri verðbólgu en í fyrri spá

Það er lítið í mælingunni sem breytir verðbólguhorfum til næstu mánaða. Við gerum ráð fyrir að vísitala neysluverðs hækki um 0,35% í október, lækki um 0,06% í nóvember og hækki um 0,37% í desember. Gangi spáin eftir verður ársverðbólga 4,2% í október og 4,0% í nóvember og desember. Spáin er aðeins hærri en síðasta spá sem við birtum í verðkönnunarvikunni, eða sem nemur um 0,1 prósentustigi. Mest áhrif hefur hærri mæling á verðbólgunni nú en við höfðum spáð. Breytingin er þó mjög lítil og horfurnar að mestu óbreyttar.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Bananar
22. des. 2025
Verðbólgumælingin ekki jafnslæm og hún virðist í fyrstu
Verðbólga rauk upp í 4,5% í desember eftir að hafa hjaðnað verulega í nóvember og mælst 3,7%. Rífleg hækkun á flugfargjöldum til útlanda skýrir stóran hluta hækkunarinnar, en einnig töluverð gjaldskrárhækkun á hitaveitu í desember. Aukin verðbólga skýrist þannig af afmörkuðum, sveiflukenndum liðum og ekki er að greina merki um að undirliggjandi verðbólguþrýstingur hafi aukist að ráði.
Vélsmiðja Guðmundar
22. des. 2025
Vikubyrjun 22. desember 2025
Fasteignamarkaðurinn fer enn kólnandi, ef marka má skýrslu sem HMS gaf út í síðustu viku. Gistinóttum á hótelum fækkaði um 6,6% á milli ára í nóvember. Kaupmáttur ráðstöfunartekna jókst um 1,9% á milli ára á þriðja ársfjórðungi, samkvæmt Hagstofunni. Í dag birtir Hagstofan verðbólgutölur.
Flugvél
15. des. 2025
Vikubyrjun 15. desember 2025
Færri erlendir ferðamenn heimsóttu Ísland í nóvember í ár en í nóvember í fyrra en utanlandsferðum Íslendinga hélt áfram að fjölga. Skráð atvinnuleysi hefur aukist þó nokkuð á síðustu mánuðum og var 4,3% í nóvember.
11. des. 2025
Spáum 3,9% verðbólgu í desember
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,56% á milli mánaða í desember. Gangi spáin eftir mun verðbólga hækka úr 3,7% í 3,9% í desember. Flugfargjöld til útlanda, reiknuð húsaleiga og lok tilboðsdaga í nóvember verða til hækkunar en bensínverð til lækkunar. Við gerum ráð fyrir að verðbólga verði á bilinu 3,9% til 4,0% næstu mánuði.
8. des. 2025
Vikubyrjun 8. desember 2025
Talsvert minni afgangur mældist af viðskiptum við útlönd á þriðja ársfjórðungi þessa árs en þess síðasta. Í síðustu viku gaf Seðlabankinn út yfirlýsingu fjármálastöðugleikanefndar og fundargerð peningastefnunefndar. Í þessari viku verða birtar ferðamannatölur og skráð atvinnuleysi fyrir nóvembermánuð.
1. des. 2025
Mánaðamót 1. desember 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
1. des. 2025
Vikubyrjun 1. desember 2025
Óhætt er að segja að verðbólgumælingin í síðustu viku hafi komið á óvart. Verðbólga mældist 3,7% í nóvember og hefur ekki mælst minni í fimm ár. Hagstofan áætlar að landsframleiðsla hafi aukist um 1,2% á þriðja ársfjórðungi. Gistinóttum fjölgaði alls um 1,8% á milli ára í október.
Flutningaskip
28. nóv. 2025
1,2% hagvöxtur á þriðja fjórðungi
Landsframleiðsla jókst um 1,2% á þriðja ársfjórðungi og um 1,5% á fyrstu níu mánuðum ársins. Hagvöxtur á þriðja ársfjórðungi var drifinn áfram af innlendri eftirspurn og þjóðarútgjöld jukust um heil 4,7%. Áfram er kraftur í einkaneyslu og fjárfestingu, en auknar birgðir hafa einnig sitt að segja. Innflutningur vegur þungt á móti og framlag utanríkisviðskipta er neikvætt, líkt og á síðustu fjórðungum.
Epli
27. nóv. 2025
Verðbólga ekki minni í fimm ár
Verðbólga hjaðnaði úr 4,3% í 3,7% í nóvember og hefur ekki verið minni frá því í desember 2020. Áhrif af afsláttardögum í nóvember komu mun skýrar fram í mælingu Hagstofunnar nú en síðustu ár og flugfargjöld til útlanda lækkuðu mun meira en við bjuggumst við.
Byggingakrani
24. nóv. 2025
Vikubyrjun 24. nóvember 2025
Seðlabankinn lækkaði vexti í síðustu viku með það fyrir augum að stemma stigu við því aukna peningalega aðhaldi sem hefur hlotist af breyttu lánaframboði í kjölfar vaxtadómsins. Auk þess spáir Seðlabankinn nú auknum slaka í hagkerfinu, minni hagvexti og minni verðbólgu en í síðustu spá. Hagstofan birtir verðbólgumælingu nóvembermánaðar á fimmtudaginn og þjóðhagsreikninga fyrir þriðja ársfjórðung á föstudaginn.