Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Verð­bólga eykst í takt við vænt­ing­ar

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,11% á milli mánaða í september og verðbólga jókst úr 3,8% í 4,1%. Hækkunin skýrist að langmestu leyti af því að lækkunaráhrif gjaldfrjálsra skólamáltíða duttu nú úr 12 mánaða taktinum. Fátt í septembermælingunni kom á óvart en við spáðum 0,07% hækkun á vísitölunni og 4,1% verðbólgu. Við gerum ráð fyrir að verðbólga verði áfram á þessu bili út árið og verði 4,0% í árslok.
Litríkir bolir á fataslá
25. september 2025

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,11% á milli mánaða og verðbólga jókst úr 3,8% í 4,1%. Talan var nokkurn veginn eins og við bjuggumst við, en við spáðum 0,07% hækkun á VNV á milli mánaða og 4,1% verðbólgu. Flestir liðir breyttust eins og við gerðum ráð fyrir. Helsti munurinn á spánni og mælingunni var að föt og skór hækkuðu minna en við spáðum sem þýðir að verð á fötum og skóm er enn lægra en það var fyrir sumarútsölur. Reiknuð húsaleiga hækkaði aftur á móti umfram spána. Verðbólga án húsnæðis hækkaði einnig á milli mánaða, úr 2,8% í 3,2%.

Framlag flestra liða jókst

Framlag flestra liða til ársverðbólgu jókst á milli mánaða nú í september, að innfluttum vörum undanskildum. Framlag almennrar þjónustu jókst langmest, en þar undir flokkast skólamáltíðirnar, sem voru, sem fyrr segir, gerðar gjaldfrjálsar í fyrra. Lækkunaráhrifin af því detta nú út úr 12 mánaða taktinum. Framlag innfluttra vara dróst saman, sem skýrist að mestu af því að útsölur á fötum og skóm hafa enn ekki gengið alveg til baka og hafa því áhrif til lækkunar á ársverðbólgu. Líklega skýrist það að hluta til af sterkara gengi. Á móti jókst framlag innlendra vara, sem skýrist að mestu af auknu framlagi innlendra matvara, en verð á mjólkurvörum hækkaði um tæplega 1% í mánuðinum og verð á kjöti um 0,4%. Árshækkun beggja vöruflokka er því nokkuð yfir ársverðbólgu, eða rúmlega 8%.

Helstu liðir vísitölunnar:

  • Verð á mat og drykkjarvöru hækkaði meira í september en síðustu mánuði, eða um 0,4%. Við spáðum 0,35% hækkun. Hækkun á mjólkurvörum skýrir stærstan hluta hækkunar matvöru á milli mánaða. Framlag matvöru til ársverðbólgu eykst vegna þess að í september í fyrra lækkaði matarkarfan um tæplega 0,2%.
  • Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,89% á milli mánaða, nokkuð umfram okkar spá um 0,5% hækkun. Liðurinn sveiflast þó áfram á þrengra bili en áður. Þrátt fyrir meiri hækkun nú gerum við áfram ráð fyrir um 0,5% hækkun að meðaltali næstu mánuði, meðal annars vegna þess að vísitölutenging leigusamninga næstu mánuði ætti að hafa lítil áhrif til hækkunar.
  • Sumarútsölur á fötum og skóm voru nokkuð slakar í ár, en liðurinn lækkaði aðeins um 4,8% í júlí, töluvert minna en að meðaltali síðustu ár. Aftur á móti hækkaði verð á fötum og skóm aðeins um 0,7% í ágúst og um 2.9% nú í september. Verð á fötum og skóm er því ennþá lægra en það var fyrir sumarútsölur. Við gerum því ráð fyrir aðeins meiri hækkun í október en í fyrri spá.
  • Flugfargjöld til útlanda lækkuðu um 15,4% í september, aðeins meira en við spáðum. Það kostaði því nokkurn veginn það sama að fljúga til útlanda í september nú og í fyrra, en til samanburðar var það um 1% ódýrara í ágúst síðastliðnum en í ágúst í fyrra. Framlag liðarins kemur því örlítið til hækkunar í september.

Gerum ráð fyrir örlítið meiri verðbólgu en í fyrri spá

Það er lítið í mælingunni sem breytir verðbólguhorfum til næstu mánaða. Við gerum ráð fyrir að vísitala neysluverðs hækki um 0,35% í október, lækki um 0,06% í nóvember og hækki um 0,37% í desember. Gangi spáin eftir verður ársverðbólga 4,2% í október og 4,0% í nóvember og desember. Spáin er aðeins hærri en síðasta spá sem við birtum í verðkönnunarvikunni, eða sem nemur um 0,1 prósentustigi. Mest áhrif hefur hærri mæling á verðbólgunni nú en við höfðum spáð. Breytingin er þó mjög lítil og horfurnar að mestu óbreyttar.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Byggingakrani og fjölbýlishús
6. nóv. 2025
Óvissa á íbúðamarkaði og takmarkaðar raunverðshækkanir í kortunum 
Hátt vaxtastig og ströng lánþegaskilyrði hafa slegið verulega á verðhækkanir á íbúðamarkaði. Á sama tíma hefur fjöldinn allur af nýjum íbúðum risið og sölutími þeirra lengst til muna. Eftir að dómur Hæstaréttar í vaxtamálinu féll hafa viðskiptabankarnir tekið lánaframboð til endurskoðunar og það sama má segja um suma lífeyrissjóðina. Seðlabankinn ákvað í síðustu viku að slaka lítillega á lánþegaskilyrðum.  
3. nóv. 2025
Mánaðamót 1. nóvember 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fataverslun
3. nóv. 2025
Vikubyrjun 3. nóvember 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar í október og mældist 4,3%. Svo mikil hefur verðbólga ekki verið síðan í febrúar síðastliðnum. Telja má áhyggjuefni að aukin verðbólga skýrist ekki af tilfallandi sveiflukenndum liðum heldur virðist undirliggjandi verðþrýstingur hafa aukist. Í þessari viku halda félög áfram að birta uppgjör og hugsanlega má búast við fleiri púslum í breytta mynd af framboði íbúðalána í kjölfar vaxtamálsins.  
Smiður
31. okt. 2025
Minnkandi spenna á vinnumarkaði og minni fólksfjölgun
Eftirspurn eftir vinnuafli hefur minnkað og dregið hefur úr hækkun launa. Atvinnuleysi hefur aukist smám saman og rólegri taktur í atvinnulífinu hefur endurspeglast í hægari fólksfjölgun. Kaupmáttur hefur aukist jafnt og þétt og við teljum að þótt hægi á launahækkunum komi kaupmáttur til með að aukast áfram á næstu árum. Mikill kraftur er í neyslu landsmanna, kortavelta eykst sífellt og Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir.
Paprika
30. okt. 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,47% á milli mánaða í október og verðbólga jókst úr 4,1% í 4,3%. Vísitala neysluverðs hækkaði meira en við bjuggumst við, ekki síst reiknuð húsaleiga og verð á mat og drykk. Skammtímaspá okkar gerir nú ráð fyrir að verðbólga haldist í 4,3% út árið, en aukist svo í janúar og mælist 4,5%.
27. okt. 2025
Vikubyrjun 27. október 2025
Íslenska hagkerfið verður í hægum vaxtartakti á næstu árum gangi hagspá sem við birtum í síðustu viku eftir. Á fimmtudag koma verðbólgutölur fyrir október og við eigum von á að verðbólga hækki úr 4,1% í 4,2%.
Hagspá október 2025
22. okt. 2025
Kólnandi kerfi en kraftmikil neysla
Hagvöxtur verður 1,5% á þessu ári og 1,7% á því næsta, samkvæmt nýrri hagspá Landsbankans. Hagvöxtur verður ekki síst drifinn áfram af neyslu innanlands en á sama tíma er útlit fyrir smám saman minnkandi spennu í atvinnulífinu. Verðbólga reynist áfram þrálát næstu misseri og ekki eru horfur á að hún komist niður í markmið Seðlabankans á spátímabilinu. Því má áfram búast við háum raunstýrivöxtum.
Greiðsla
20. okt. 2025
Vikubyrjun 20. október 2025
Kortavelta Íslendinga jókst um 7,6% að raunvirði á milli ára í september. Á fyrstu níu mánuðum ársins hefur kortavelta heimila verið um 5,2% meiri en á sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Í vikunni birtir Greiningardeild Landsbankans nýja hagspá til ársins 2028. HMS birtir vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.  
Flugvél
16. okt. 2025
Spáum 4,2% verðbólgu í október
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í október, úr 4,1% í 4,2%. Mest áhrif til hækkunar á vísitölunni hafa flugfargjöld til útlanda, reiknuð húsaleiga og matarkarfan. Gangi spáin eftir verður október níundi mánuðurinn í röð þar sem verðbólga er á bilinu 3,8% til 4,2%. Við teljum að verðbólga verði áfram á þessu bili næstu mánuði.
Fjölskylda við matarborð
13. okt. 2025
Vikubyrjun 13. október 2025
Peningastefnunefnd hélt vöxtum óbreyttum í síðustu viku, eins og við var búist. Þó mátti greina aukna bjartsýni í yfirlýsingu nefndarinnar. Skráð atvinnuleysi var 3,5% í september og jókst um 0,1 prósentustig á milli mánaða. Brottförum erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll fjölgaði um 0,5% í september og utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði um 14%.