Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Verð­bólga byrj­uð að hjaðna

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,29% milli mánaða í ágúst og lækkaði ársverðbólgan úr 9,9% í 9,7%. Þetta er í fyrsta sinn síðan í júní 2021 sem ársverðbólgan lækkar milli mánaða. Við teljum að verðbólgan hafi náð hámarki í júlí og að við taki mjög hæg hjöðnun næstu mánuði.
Flugvél á flugvelli
30. ágúst 2022 - Greiningardeild

Mest áhrif til hækkunar verðlags milli mánaða hafði reiknuð húsaleiga (0,9% milli mánaða, 0,17% áhrif). Mest áhrif til lækkunar milli mánaða höfðu flugfargjöld til útlanda (-8,7% milli mánaða, -0,22% áhrif) og dælueldsneyti (-3,9% milli mánaða, -0,16% áhrif).

Aðeins minni hækkun en við áttum von á

Þetta var aðeins minni hækkun en við áttum von á, en við spáðum 0,4% hækkun milli mánaða. Að þessu sinni er enginn einn liður sem skýrir megnið af spáskekkjunni.  Flugfargjöld til útlanda lækka alla jafna milli mánaða í ágúst, en lækkunin núna var aðeins meiri en við áttum von á. Föt og skór hækkuðu aðeins minna en við áttum von á, sem skýrist af því að sumarútsölurnar hafa teygt sig lengra inn í ágúst en við reiknuðum með. Verð á nýjum bílum var óbreytt en við áttum von á smávægilegri hækkun. Reiknuð húsaleiga hækkaði aðeins minna en við áttum von á. Framlag vaxtabreytinga til lækkunar var meira en við reiknuðum með á meðan hækkunin á markaðsverði húsnæðis var svipuð og við höfðum spáð. Að lokum var breytingin milli mánaða á dæluverði á eldsneyti í samræmi við verðkönnun okkar.

Framlag þjónustu og dælueldsneytis til ársverðbólgu lækkaði milli mánaða

Ef við skoðum verðbólgu eftir eðli og uppruna sést að 41% af 12 mánaða verðbólgu í ágúst skýrist af húsnæði, 23% af þjónustu og 35% vörum. Framlag vöruverðs skiptist nokkuð jafnt á milli innlendra vara, dælueldsneytis og innfluttra vara án dælueldsneytis. Ársverðbólgan lækkaði um 0,2 prósentustig milli mánaða í ágúst. Framlag þjónustu og framlag dælueldsneytis lækkaði milli mánaða, framlag innfluttra vara án bensíns hækkaði milli mánaða og óveruleg breyting var á framlagi húsnæðis og innlendra vara.

Húsnæði, eldsneyti og flugfargjöld skýra 60% af ársverðbólgunni

Vísitölu neysluverðs er ætlað að mæla verðþróun á neyslu meðalheimilis og samanstendur af útgjaldaliðum dæmigerðs heimilis. Mesta niðurbrot sem Hagstofan birtir á vísitölu neysluverðs eru 169 undirliðir. Þrátt fyrir að verðbólgan sé 9,7% hafa 82% undirliða hækkað minna en 9,7% á síðustu 12 mánuðum. Sex undirliðir (4% undirliða) hafa hins vegar hækkað meira en 20% síðustu tólf mánuði og vega þeir nokkuð þungt. Meðal þessara sex undirliða eru fjórir afar stórir stórir: reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda, bensín 95 okt og díselolía. Þessir fjórir undirliðir skýra 60% af ársverðbólgunni, eða 6,0 prósentustig af 9,7% ársverðbólgu.

Teljum að verðbólgan hafi náð hámarki

Þrátt fyrir að ágústmælingin hafi verið aðeins lægri en við áttum von er spá okkar, um 9,5% verðbólgu í september, óbreytt. Skýrist það af tvennu. Í fyrsta lagi hefur krónan veikst aðeins síðan við birtum síðustu spá. Í öðru lagi skýrist hluti af muninum á spá okkar og mælingunni sem kom í morgun af því að sumarútsölurnar teygðu sig lengra inn í ágúst en við áttum von á. Við reiknum því með að hækkunin sem við áttum von á að kæmi fram á fötum og skóm í ágúst komi í staðinn fram í september.

Við teljum að verðbólgan hafi náð hámarki í júlí og að framundan sé mjög hæg hjöðnun næstu mánuði. Gangi spá okkar eftir mun ársverðbólgan fara undir 9% í nóvember á þessu ár.

Skammtíma verðbólguspár Hagfræðideildar

Dags   júl. 2022 ágú. 2022 sep. 2022 okt. 2022 nóv. 2022
13. júl Verðkönnunarvika 9,2% 9,5% 9,0% 8,6%
19. júl Birting vísitölu íbúðaverðs 9,3% 9,7% 9,3% 8,8%
22. júl Birting vísitölu neysluverðs 9,9% 10,3% 9,9% 9,4%  
18. ágú Verðkönnunarvika 9,9% 9,9% 9,5% 9,2% 8,8%
30. ágú Birting vísitölu neysluverðs 9,9% 9,7% 9,5% 9,2% 8,8%

Rauntölur eru feitletraðar

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara. Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti. Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
25. júlí 2025
Minni verðbólga með bættri aðferð
Nú er liðið rúmt ár síðan Hagstofan tók upp nýja aðferð við að mæla reiknaða húsaleigu, sem er sá hluti vísitölu neysluverðs sem metur kostnað fólks við að búa í eigin húsnæði.
24. júlí 2025
Verðbólga aftur við efri vikmörk
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,32% á milli mánaða og verðbólgan hjaðnaði úr 4,2% í 4,0%. Þetta var í samræmi við væntingar, en við spáðum 0,26% aukningu VNV á milli mánaða og 4,0% verðbólgu. Við teljum að verðbólga komist ekki undir 4,0% efri vikmörk verðbólgumarkmiðs Seðlabankans í ár.
Fjölbýlishús
21. júlí 2025
Vikubyrjun 21. júlí 2025
Í júní dró úr árshækkun bæði vísitölu íbúðaverðs og leiguverðs. Ró virðist hafa færst yfir húsnæðismarkaðinn og HMS fjallaði um það í síðustu viku að markaðurinn væri frekar á valdi kaupenda en seljenda. Á fimmtudag birtir Hagstofan verðbólgutölur en við spáum því að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 4,0%.
Háþrýstiþvottur
14. júlí 2025
Vikubyrjun 14. júlí 2025
Erlendum ferðamönnum fjölgaði um 10,1% á milli ára í júní, en það sem af er ári hafa þeir verið álíka margir og á sama tíma í fyrra. Atvinnuleysi jókst um 0,3 prósentustig á milli ára í júní, sem er svipuð aukning og hefur verið síðustu mánuði. Við birtum verðbólguspá í vikunni og teljum að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 4,0%. Í þessari viku birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
10. júlí 2025
Spáum 4% verðbólgu í júlí
Við spáum því að verðbólga minnki lítillega í júlí og mælist 4,0%. Eins og almennt í júlímánuði má búast við að sumarútsölur og breytingar á flugfargjöldum hafi mest áhrif á vísitölu neysluverðs. Við teljum ekki horfur á að verðbólga þokist nær verðbólgumarkmiði á árinu og spáum 4,2% verðbólgu í lok árs.
Fjölbýlishús
9. júlí 2025
Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum 
Íbúðaverð á Íslandi hefur hækkað langtum meira en laun og almennt verðlag frá aldamótum. Greiðslubyrði af meðalláni hélst tiltölulega stöðug til ársins 2021 þegar hún tók að hækka skarpt, sérstaklega greiðslubyrði af óverðtryggðum lánum.   
Hús í Reykjavík
7. júlí 2025
Matur og húsnæði helstu drifkraftar verðbólgu
Hækkandi matvöruverð og húsnæðiskostnaður eru þeir þættir sem eiga stærstan þátt í því að viðhalda verðbólgu á Íslandi um þessar mundir. Verðbólga mældist 4,2% í júní, nokkuð umfram spár. Ef matvara og húsnæði væru ekki hluti af vísitölu neysluverðs hefði verðbólga verið undir markmiði Seðlabankans frá því í ágúst í fyrra. Þættir á borð við sterkari krónu og lækkandi olíuverð hafa líkast til haldið aftur af verðhækkunum á ýmsum vörum upp á síðkastið, en á móti hefur þjónustuverð hækkað.
Bakarí
7. júlí 2025
Vikubyrjun 7. júlí 2025
Hagstofa Íslands spáir 2,2% hagvexti á yfirstandandi ári, samkvæmt hagspá sem birt var á föstudaginn. Hagvaxtarhorfur hafa verið færðar upp frá marsspánni þegar gert var ráð fyrir 1,8% hagvexti á árinu. Hagstofan spáir lítillega auknu atvinnuleysi næstu misserin, en Vinnumálastofnun birtir atvinnuleysistölur fyrir júnímánuð síðar í þessari viku.
1. júlí 2025
Mánaðamót 1. júlí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Flugvél á flugvelli
30. júní 2025
Vikubyrjun 30. júní 2025
Verðbólga jókst úr 3,8% og mældist 4,2% í júní. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum þrýstingi á innfluttum vörum en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu. Þá jókst velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum um 1,5% að raunvirði í mars og apríl.