Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um því að há­marki verð­bólgu sé þeg­ar náð

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,4% milli júlí og ágúst. Gangi spáin eftir verður ársverðbólgan óbreytt milli mánaða í 9,9%. Við eigum von á að nú sé hámarki verðbólgu náð og að í september megi strax sjá hjöðnun. Í nóvember gæti hún verið komin niður fyrir 9%.
Epli
18. ágúst 2022 - Greiningardeild

Vísitala neysluverð hækkaði um 1,2% milli mánaða í júlí, sem var nokkuð meira en við áttum von á. Munurinn skýrist af því að flugfargjöld hækkuðu mun meira en gert var ráð fyrir, m.a. vegna villu í mælingum Hagstofunnar mánuðinn á undan. Alls var verðbólgan í júlí 9,9% og hefur hækkað nokkuð jafnt síðan byrjun árs 2020.

Alls eigum við von á að vísitalan hækki um 0,4% milli mánaða í ágúst. Föt og skór og húsgögn og heimilisbúnaður munu hafa mest áhrif til hækkunar vegna útsöluloka. Einnig mun kostnaður við að búa í eigin húsnæði hækka nokkuð. Við gerum síðan ráð fyrir því að dæluverð eldsneytis og flugfargjöld til útlanda muni lækka nokkuð milli mánaða.

Spá um ágústmælingu VNV

Spá
Undirliður Vægi í VNV Breyting Áhrif
Matur og drykkjarvara 14,9% 0,4% 0,06%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,0% 0,00%
Föt og skór 3,2% 5,0% 0,16%
Húsnæði án reiknaðra húsaleigu 10,2% 0,4% 0,04%
- Reiknuð húsaleiga 19,8% 1,0% 0,20%
Húsgögn og heimilisbúnaður 6,2% 1,5% 0,10%
Heilsa 3,7% 0,5% 0,02%
Ferðir og flutningar (annað) 4,1% 0,1% 0,00%
- Kaup ökutækja 5,9% 0,6% 0,04%
- Bensín og díselolía 4,1% -4,0% -0,16%
- Flugfargjöld til útlanda 2,3% -7,1% -0,16%
Póstur og sími 1,6% 0,9% 0,01%
Tómstundir og menning 9,2% 0,1% 0,01%
Menntun 0,7% 0,7% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,0% 0,9% 0,04%
Aðrar vörur og þjónusta 6,9% 1,1% 0,07%
Alls 100,0% 0,43%

Merki um kólnun á fasteignamarkaði

Miklar hækkanir á húsnæðisverði hafa verið megindrifkraftur verðbólgunnar undanfarið. Nú sjást hins vegar fyrstu merki kólnunar, en vísitala íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 1,1% milli mánaða í júlí. Það er mun minni hækkun en hefur sést á síðustu mánuðum og bendir til þess að farið sé að hægja á eftir tímabil mikilla hækkana. Við teljum að markaðsverð húsnæðis sem Hagstofan reiknar og notar við útreikning á kostnaði við að búa í eigin húsnæði muna þróast með svipuðum hætti. Við teljum síðan að framlag vaxtabreytinga verði lítillega til lækkunar, en Hagstofan miðar við vexti á verðtryggðum íbúðalánum við útreikning á vaxtaliðnum. Til samans gerum við ráð fyrir að reiknuð húsleiga hækki um 1,0 prósentustig.

Aðrir liðir að komast í samt lagt eftir heimsfaraldurinn

Á meðan heimsfaraldurinn reið yfir hélt Hagstofan flugfargjöldum til útlanda óbreyttum, enda lá millilandaflug niðri. Fyrstu fimm mánuði ársins fylgdi verð á flugfargjöldum til útlanda nokkuð vel eftir verðinu í sama mánuði 2019. Flugfargjöld hækkuðu svo langt umfram hefðbundna árstíðarsveiflu í sumar og var mælingin í júlí tæplega 30% hærri en í júlí 2019. Að einhverju leyti má rekja þetta til hækkunar á heimsmarkaðsverði eldsneytis en flugfargjöld í millilandaflugi í öðrum löndum hefur einnig hækkað skarpt. Við eigum von á að flugfargjöld verði áfram um 30% dýrari en í samsvarandi mánuði árið 2019, enda mikil uppsöfnuð eftirspurn eftir utanlandsferðum.

Fyrir heimsfaraldurinn lækkuðu föt og skór vanalega um 10% milli mánaða í júlí vegna sumarútsalna, en á meðan heimsfaraldrinum stóð voru sumarútsölurnar nokkuð slakar vegna aukinnar verslunar Íslendinga innanlands á meðan utanlandsferðir voru ekki í boði. Sumarútsölurnar virðast vera að nálgast aftur það sem var fyrir heimsfaraldurinn. Nokkuð misjafnt hefur verið í gegnum tíðina hvort sumarútsölurnar teygja sig inn í ágúst, en í ár virðast flestar útsölurnar búnar í verðkönnunarvikunni og mun verðlækkunin í júlí ganga að mest til baka núna í ágúst.

Að lokum bendir verðkönnun okkar til þess að bensínverð hafi lækkað um 4% milli mánaða.

Verðbólguhorfur hafa batnað lítillega

Spá okkar um 9,9% verðbólgu í ágúst er 0,4 prósentustigum lægri en spáin sem við birtum rétt eftir að Hagstofan birti júlímælingar vísitölu neysluverðs. Skýrist munurinn annars vegar af því að við erum núna að gera ráð fyrir hóflegri hækkun á íbúðaverði og hins vegar af því að verðkönnun okkar sýnir að dæluverð hefur lækkað meira en við áttum von á.

Skammtíma verðbólguspár Hagfræðideildar

Dags. Jún '22 Júl '22 Ágú '22 Sep '22 Okt '22 Nóv '22
13. júl. Verðkönnunarvika 8,8% 9,2% 9,5% 9,0% 8,6%
19. júl. Birting vísitölu íbúðaverðs 8,8% 9,3% 9,3% 9,3% 8,8%
22. júl. Birting vísitölu neysluverðs 8,8% 9,9% 10,3% 9,9% 9,4%
18. ágúst Verðkönnunarvika 8,8% 9,9% 9,9% 9,5% 9,2% 8,8%
Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsmanna Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara. Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti. Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Paprika
30. okt. 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,47% á milli mánaða í október og verðbólga jókst úr 4,1% í 4,3%. Vísitala neysluverðs hækkaði meira en við bjuggumst við, ekki síst reiknuð húsaleiga og verð á mat og drykk. Skammtímaspá okkar gerir nú ráð fyrir að verðbólga haldist í 4,3% út árið, en aukist svo í janúar og mælist 4,5%.
27. okt. 2025
Vikubyrjun 27. október 2025
Íslenska hagkerfið verður í hægum vaxtartakti á næstu árum gangi hagspá sem við birtum í síðustu viku eftir. Á fimmtudag koma verðbólgutölur fyrir október og við eigum von á að verðbólga hækki úr 4,1% í 4,2%.
Hagspá október 2025
22. okt. 2025
Kólnandi kerfi en kraftmikil neysla
Hagvöxtur verður 1,5% á þessu ári og 1,7% á því næsta, samkvæmt nýrri hagspá Landsbankans. Hagvöxtur verður ekki síst drifinn áfram af neyslu innanlands en á sama tíma er útlit fyrir smám saman minnkandi spennu í atvinnulífinu. Verðbólga reynist áfram þrálát næstu misseri og ekki eru horfur á að hún komist niður í markmið Seðlabankans á spátímabilinu. Því má áfram búast við háum raunstýrivöxtum.
Greiðsla
20. okt. 2025
Vikubyrjun 20. október 2025
Kortavelta Íslendinga jókst um 7,6% að raunvirði á milli ára í september. Á fyrstu níu mánuðum ársins hefur kortavelta heimila verið um 5,2% meiri en á sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Í vikunni birtir Greiningardeild Landsbankans nýja hagspá til ársins 2028. HMS birtir vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.  
Flugvél
16. okt. 2025
Spáum 4,2% verðbólgu í október
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í október, úr 4,1% í 4,2%. Mest áhrif til hækkunar á vísitölunni hafa flugfargjöld til útlanda, reiknuð húsaleiga og matarkarfan. Gangi spáin eftir verður október níundi mánuðurinn í röð þar sem verðbólga er á bilinu 3,8% til 4,2%. Við teljum að verðbólga verði áfram á þessu bili næstu mánuði.
Fjölskylda við matarborð
13. okt. 2025
Vikubyrjun 13. október 2025
Peningastefnunefnd hélt vöxtum óbreyttum í síðustu viku, eins og við var búist. Þó mátti greina aukna bjartsýni í yfirlýsingu nefndarinnar. Skráð atvinnuleysi var 3,5% í september og jókst um 0,1 prósentustig á milli mánaða. Brottförum erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll fjölgaði um 0,5% í september og utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði um 14%.
Play
6. okt. 2025
Vikubyrjun 6. október 2025
Fall Fly Play hf. var stærsta fréttin í síðustu viku. Um 400 manns misstu vinnuna og má búast við að atvinnuleysi aukist um um það bil 0,2 prósentustig þess vegna. Við búumst ekki við verulegum þjóðhagslegum áhrifum af falli Play. Peningastefnunefnd kemur saman á miðvikudaginn og við búumst við að stýrivöxtum verði áfram haldið í 7,50%.  
Seðlabanki Íslands
2. okt. 2025
Þrálát verðbólga kallar á óbreytta vexti
Við spáum því að peningastefnunefnd haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga hefur haldist á þröngu bili í kringum 4% frá því í febrúar og horfur eru á nær óbreyttri verðbólgu á næstu mánuðum. Áfram má greina skýr merki um þenslu í hagkerfinu og nær óhugsandi að peningastefnunefnd telji tímabært að halda vaxtalækkunarferlinu áfram. 
1. okt. 2025
Mánaðamót 1. október 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Íbúðahús
29. sept. 2025
Vikubyrjun 29. september 2025
Verðbólga mældist í takt við væntingar í september og fór úr 3,8% í 4,1%, samkvæmt vísitölu neysluverðs, sem Hagstofan birti í síðustu viku. Aukin verðbólga var fyrirséð og mælingin ber þess ekki merki að verðbólguþrýstingur í hagkerfinu hafi aukist. Kaupmáttur launa er 3,8% meiri en í ágúst í fyrra.