Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um því að há­marki verð­bólgu sé þeg­ar náð

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,4% milli júlí og ágúst. Gangi spáin eftir verður ársverðbólgan óbreytt milli mánaða í 9,9%. Við eigum von á að nú sé hámarki verðbólgu náð og að í september megi strax sjá hjöðnun. Í nóvember gæti hún verið komin niður fyrir 9%.
Epli
18. ágúst 2022 - Greiningardeild

Vísitala neysluverð hækkaði um 1,2% milli mánaða í júlí, sem var nokkuð meira en við áttum von á. Munurinn skýrist af því að flugfargjöld hækkuðu mun meira en gert var ráð fyrir, m.a. vegna villu í mælingum Hagstofunnar mánuðinn á undan. Alls var verðbólgan í júlí 9,9% og hefur hækkað nokkuð jafnt síðan byrjun árs 2020.

Alls eigum við von á að vísitalan hækki um 0,4% milli mánaða í ágúst. Föt og skór og húsgögn og heimilisbúnaður munu hafa mest áhrif til hækkunar vegna útsöluloka. Einnig mun kostnaður við að búa í eigin húsnæði hækka nokkuð. Við gerum síðan ráð fyrir því að dæluverð eldsneytis og flugfargjöld til útlanda muni lækka nokkuð milli mánaða.

Spá um ágústmælingu VNV

Spá
Undirliður Vægi í VNV Breyting Áhrif
Matur og drykkjarvara 14,9% 0,4% 0,06%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,0% 0,00%
Föt og skór 3,2% 5,0% 0,16%
Húsnæði án reiknaðra húsaleigu 10,2% 0,4% 0,04%
- Reiknuð húsaleiga 19,8% 1,0% 0,20%
Húsgögn og heimilisbúnaður 6,2% 1,5% 0,10%
Heilsa 3,7% 0,5% 0,02%
Ferðir og flutningar (annað) 4,1% 0,1% 0,00%
- Kaup ökutækja 5,9% 0,6% 0,04%
- Bensín og díselolía 4,1% -4,0% -0,16%
- Flugfargjöld til útlanda 2,3% -7,1% -0,16%
Póstur og sími 1,6% 0,9% 0,01%
Tómstundir og menning 9,2% 0,1% 0,01%
Menntun 0,7% 0,7% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,0% 0,9% 0,04%
Aðrar vörur og þjónusta 6,9% 1,1% 0,07%
Alls 100,0% 0,43%

Merki um kólnun á fasteignamarkaði

Miklar hækkanir á húsnæðisverði hafa verið megindrifkraftur verðbólgunnar undanfarið. Nú sjást hins vegar fyrstu merki kólnunar, en vísitala íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 1,1% milli mánaða í júlí. Það er mun minni hækkun en hefur sést á síðustu mánuðum og bendir til þess að farið sé að hægja á eftir tímabil mikilla hækkana. Við teljum að markaðsverð húsnæðis sem Hagstofan reiknar og notar við útreikning á kostnaði við að búa í eigin húsnæði muna þróast með svipuðum hætti. Við teljum síðan að framlag vaxtabreytinga verði lítillega til lækkunar, en Hagstofan miðar við vexti á verðtryggðum íbúðalánum við útreikning á vaxtaliðnum. Til samans gerum við ráð fyrir að reiknuð húsleiga hækki um 1,0 prósentustig.

Aðrir liðir að komast í samt lagt eftir heimsfaraldurinn

Á meðan heimsfaraldurinn reið yfir hélt Hagstofan flugfargjöldum til útlanda óbreyttum, enda lá millilandaflug niðri. Fyrstu fimm mánuði ársins fylgdi verð á flugfargjöldum til útlanda nokkuð vel eftir verðinu í sama mánuði 2019. Flugfargjöld hækkuðu svo langt umfram hefðbundna árstíðarsveiflu í sumar og var mælingin í júlí tæplega 30% hærri en í júlí 2019. Að einhverju leyti má rekja þetta til hækkunar á heimsmarkaðsverði eldsneytis en flugfargjöld í millilandaflugi í öðrum löndum hefur einnig hækkað skarpt. Við eigum von á að flugfargjöld verði áfram um 30% dýrari en í samsvarandi mánuði árið 2019, enda mikil uppsöfnuð eftirspurn eftir utanlandsferðum.

Fyrir heimsfaraldurinn lækkuðu föt og skór vanalega um 10% milli mánaða í júlí vegna sumarútsalna, en á meðan heimsfaraldrinum stóð voru sumarútsölurnar nokkuð slakar vegna aukinnar verslunar Íslendinga innanlands á meðan utanlandsferðir voru ekki í boði. Sumarútsölurnar virðast vera að nálgast aftur það sem var fyrir heimsfaraldurinn. Nokkuð misjafnt hefur verið í gegnum tíðina hvort sumarútsölurnar teygja sig inn í ágúst, en í ár virðast flestar útsölurnar búnar í verðkönnunarvikunni og mun verðlækkunin í júlí ganga að mest til baka núna í ágúst.

Að lokum bendir verðkönnun okkar til þess að bensínverð hafi lækkað um 4% milli mánaða.

Verðbólguhorfur hafa batnað lítillega

Spá okkar um 9,9% verðbólgu í ágúst er 0,4 prósentustigum lægri en spáin sem við birtum rétt eftir að Hagstofan birti júlímælingar vísitölu neysluverðs. Skýrist munurinn annars vegar af því að við erum núna að gera ráð fyrir hóflegri hækkun á íbúðaverði og hins vegar af því að verðkönnun okkar sýnir að dæluverð hefur lækkað meira en við áttum von á.

Skammtíma verðbólguspár Hagfræðideildar

Dags. Jún '22 Júl '22 Ágú '22 Sep '22 Okt '22 Nóv '22
13. júl. Verðkönnunarvika 8,8% 9,2% 9,5% 9,0% 8,6%
19. júl. Birting vísitölu íbúðaverðs 8,8% 9,3% 9,3% 9,3% 8,8%
22. júl. Birting vísitölu neysluverðs 8,8% 9,9% 10,3% 9,9% 9,4%
18. ágúst Verðkönnunarvika 8,8% 9,9% 9,9% 9,5% 9,2% 8,8%
Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsmanna Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara. Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti. Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
25. júlí 2025
Minni verðbólga með bættri aðferð
Nú er liðið rúmt ár síðan Hagstofan tók upp nýja aðferð við að mæla reiknaða húsaleigu, sem er sá hluti vísitölu neysluverðs sem metur kostnað fólks við að búa í eigin húsnæði.
24. júlí 2025
Verðbólga aftur við efri vikmörk
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,32% á milli mánaða og verðbólgan hjaðnaði úr 4,2% í 4,0%. Þetta var í samræmi við væntingar, en við spáðum 0,26% aukningu VNV á milli mánaða og 4,0% verðbólgu. Við teljum að verðbólga komist ekki undir 4,0% efri vikmörk verðbólgumarkmiðs Seðlabankans í ár.
Fjölbýlishús
21. júlí 2025
Vikubyrjun 21. júlí 2025
Í júní dró úr árshækkun bæði vísitölu íbúðaverðs og leiguverðs. Ró virðist hafa færst yfir húsnæðismarkaðinn og HMS fjallaði um það í síðustu viku að markaðurinn væri frekar á valdi kaupenda en seljenda. Á fimmtudag birtir Hagstofan verðbólgutölur en við spáum því að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 4,0%.
Háþrýstiþvottur
14. júlí 2025
Vikubyrjun 14. júlí 2025
Erlendum ferðamönnum fjölgaði um 10,1% á milli ára í júní, en það sem af er ári hafa þeir verið álíka margir og á sama tíma í fyrra. Atvinnuleysi jókst um 0,3 prósentustig á milli ára í júní, sem er svipuð aukning og hefur verið síðustu mánuði. Við birtum verðbólguspá í vikunni og teljum að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 4,0%. Í þessari viku birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
10. júlí 2025
Spáum 4% verðbólgu í júlí
Við spáum því að verðbólga minnki lítillega í júlí og mælist 4,0%. Eins og almennt í júlímánuði má búast við að sumarútsölur og breytingar á flugfargjöldum hafi mest áhrif á vísitölu neysluverðs. Við teljum ekki horfur á að verðbólga þokist nær verðbólgumarkmiði á árinu og spáum 4,2% verðbólgu í lok árs.
Fjölbýlishús
9. júlí 2025
Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum 
Íbúðaverð á Íslandi hefur hækkað langtum meira en laun og almennt verðlag frá aldamótum. Greiðslubyrði af meðalláni hélst tiltölulega stöðug til ársins 2021 þegar hún tók að hækka skarpt, sérstaklega greiðslubyrði af óverðtryggðum lánum.   
Hús í Reykjavík
7. júlí 2025
Matur og húsnæði helstu drifkraftar verðbólgu
Hækkandi matvöruverð og húsnæðiskostnaður eru þeir þættir sem eiga stærstan þátt í því að viðhalda verðbólgu á Íslandi um þessar mundir. Verðbólga mældist 4,2% í júní, nokkuð umfram spár. Ef matvara og húsnæði væru ekki hluti af vísitölu neysluverðs hefði verðbólga verið undir markmiði Seðlabankans frá því í ágúst í fyrra. Þættir á borð við sterkari krónu og lækkandi olíuverð hafa líkast til haldið aftur af verðhækkunum á ýmsum vörum upp á síðkastið, en á móti hefur þjónustuverð hækkað.
Bakarí
7. júlí 2025
Vikubyrjun 7. júlí 2025
Hagstofa Íslands spáir 2,2% hagvexti á yfirstandandi ári, samkvæmt hagspá sem birt var á föstudaginn. Hagvaxtarhorfur hafa verið færðar upp frá marsspánni þegar gert var ráð fyrir 1,8% hagvexti á árinu. Hagstofan spáir lítillega auknu atvinnuleysi næstu misserin, en Vinnumálastofnun birtir atvinnuleysistölur fyrir júnímánuð síðar í þessari viku.
1. júlí 2025
Mánaðamót 1. júlí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Flugvél á flugvelli
30. júní 2025
Vikubyrjun 30. júní 2025
Verðbólga jókst úr 3,8% og mældist 4,2% í júní. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum þrýstingi á innfluttum vörum en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu. Þá jókst velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum um 1,5% að raunvirði í mars og apríl.