Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um áfram­hald­andi hjöðn­un í fe­brú­ar: Úr 6,7% í 6,1%

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,89% milli mánaða í febrúar og að ársverðbólga hjaðni úr 6,7% í 6,1%. Útsölulok munu hafa mest áhrif til hækkunar á milli mánaða í febrúar, samkvæmt spánni. Þá koma gjaldskrárhækkanir á sorphirðu, fráveitu og köldu vatni inn í mælingar nú í febrúar. Lægri flugfargjöld til útlanda vega þyngst á móti hækkunum, gangi spáin eftir.
Peningaseðlar
15. febrúar 2024

Verðbólga lækkaði umfram flestar spár í janúar og mældist 6,7%. Við höfðum spáð lækkun úr 7,7% í 7,2%. Það sem kom mest á óvart var töluvert minni verðhækkun á nýjum bílum en einnig nokkur lækkun á flugfargjöldum til útlanda, en við höfðum spáð lítilli hækkun. 

Spáum 0,89% hækkun vísitölunnar í febrúar og lækkun verðbólgu úr 6,7% í 6,1%

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,89% á milli mánaða í febrúar. Þótt hækkunin yrði töluverð myndi ársverðbólgan hjaðna, úr 6,7% í 6,1%. Það skýrist af því hversu verulega vísitalan hækkaði í febrúar í fyrra, um 1,4%, og nú í febrúar dettur síðasta febrúarmæling út.

Útsölulok munu hafa mest áhrif til hækkunar á vísitölunni milli mánaða í febrúar, þegar útsölur á fötum, skóm og heimilisbúnaði ganga til baka. Hagstofan hefur breytt því hvenær gjaldskrárhækkanir á sorphirðu, fráveitu og köldu vatni koma inn í mælingar í vísitöluna. Hingað til hafa þær komið í inn mælingar í janúar, en munu framvegis koma inn í febrúar og munu því hafa áhrif til hækkunar nú. Þá spáum við því að reiknuð húsaleiga hækki í febrúar en flugfargjöld til útlanda lækki og verði stærsti áhrifaþátturinn sem vegur á móti hækkunum.

Hafa ber í huga að ýmsir stórir óvissuþættir gætu haft áhrif á verðmælingar næstu mánuði, ekki síst framvinda í kjaraviðræðum sem virðist takmörkuð um þessar mundir. Þótt verðbólguspálíkan okkar taki tillit til launabreytinga er erfitt að ákvarða áhrifin af þeim þegar jafnmikil óvissa ríkir um launaþróun og nú.

Útsölulok lita febrúarmælinguna

Útsölurnar í janúar nú voru nokkuð góðar. Eftir dræmar útsölur í faraldrinum var útsalan nú líkari því sem var fyrir faraldur. Útsölur á húsgögnum og heimilisbúnaði klárast alla jafna í febrúar og við spáum 5% verðhækkun (+0,28% áhrif á vísitöluna) á milli mánaða. Ólíkt útsölum á húsgögnum og heimilisbúnaði eiga útsölur á fötum og skóm það til að dragast inn í febrúar og ganga ekki að fullu til baka fyrr en í mars. Við gerum ráð fyrir að verð á fötum og skóm hækki um 4,9% nú í febrúar (+0,17% áhrif á vísitöluna) og um 5,2% í mars.

Reiknuð húsaleiga hækkar

Samkvæmt spánni hækkar reiknuð húsaleiga um 0,9% (+0,2 áhrif á vísitöluna) á milli mánaða í febrúar þar sem íbúðaverð hækkar um 0,4% og vaxtahlutinn um 0,5%. Nokkuð hefur hægt á íbúðaverðshækkunum síðustu tvo mánuði samkvæmt vísitölu markaðsverðs húsnæðis eins og Hagstofan reiknar hana. Í janúar hækkaði íbúðaverð um 0,2% og í desember um 0,3%, eftir að hafa hækkað nokkuð duglega í nóvember, um 1,4%, og þar áður um 1,5% í október. Það er líklegt að íbúðaverð hækki áfram næstu mánuði, meðal annars vegna aukins eftirspurnarþrýstings vegna aðgerða ríkisstjórnarinnar til aðstoðar Grindvíkingum. Erfitt er að segja til um hversu mikil áhrifin af því verða, en við gerum ráð fyrir hóflegum hækkunum næstu mánuði.

Hagstofan tilkynnti samhliða útgáfu vísitölunnar í janúar að hún hyggðist breyta um aðferð við mat á reiknaðri húsaleigu. Stefnt er að því að ný aðferð verði tekin upp á vormánuðum en Hagstofan gefur út nánari upplýsingar í mars um það hvenær breytingin verður og hvernig henni verður háttað. Þá ættum við að geta byrjað að taka tillit til breyttrar aðferðafræði í okkar spám.

Sorphirðugjald hækkar í febrúar

Í frétt Hagstofunnar með janúarmælingunni kom einnig fram að verðbreytingar á sorphirðu, holræsi og köldu vatni yrðu ekki teknar inn í janúar, eins og áður, heldur í febrúar, þegar fyrsta greiðsla skv. nýjum gjaldskrám fer yfirleitt fram. Við gerum ráð fyrir því að húsnæði, án reiknaðrar húsaleigu, hækki um 1,6% (+0,15% áhrif á vísitöluna), að mestu vegna fyrrnefndra gjaldskrárhækkana.

Dregur úr verðhækkunum á mat

Verð á mat og drykkjarvöru hækkar um 0,2% (+0,03% áhrif á VNV) í febrúar, gangi spá okkar eftir. Töluvert hefur hægt á verðhækkun matarkörfunnar síðustu þrjá mánuði. Í nóvember hækkaði verð á matarkörfunni um 0,17% og aðeins um 0,09% í desember. Í janúar hækkaði hún svo um 0,5% en megnið af þeirri hækkun má rekja til ákvörðunar verðlagsnefndar búvara sem hafði nokkur áhrif á verðmælingar þann mánuð.

Teljum að flugfargjöld lækki

Flugfargjöld til útlanda hafa einnig lækkað töluvert meira en við höfum gert ráð fyrir. Í janúar lækkuðu þau um 11,4%, en við spáðum 2,3% hækkun. Í desember hækkuðu flugfargjöld einnig töluvert minna en við spáðum, eða um 5,3%, en við spáðum tæplega 20% hækkun. Við gerum nú ráð fyrir að flugfargjöld lækki um 5% milli mánaða (-0,07% áhrif á vísitöluna). Samkvæmt verðkönnun okkar varð mjög lítil breyting milli mánaða á bensíni og díselolíu.

Spá um febrúarmælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 15,1% 0,2% 0,03%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,4% 0,01%
Föt og skór 3,6% 4,9% 0,17%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,5% 1,6% 0,15%
- Reiknuð húsaleiga 19,0% 0,9% 0,18%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,6% 5,0% 0,28%
Heilsa 4,0% 0,1% 0,00%
Ferðir og flutningar (annað) 4,0% 0,5% 0,02%
- Kaup ökutækja 7,0% -0,1% -0,01%
- Bensín og díselolía 3,4% 0,1% 0,00%
- Flugfargjöld til útlanda 1,5% -5,0% -0,07%
Póstur og sími 1,7% -0,4% -0,01%
Tómstundir og menning 10,0% 1,0% 0,10%
Menntun 1,1% 0,0% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,5% 0,2% 0,01%
Aðrar vörur og þjónusta 6,6% 0,2% 0,02%
Alls 100,0%   0,89%

Við spáum því að verðbólga lækki áfram næstu mánuði

Við gerum ráð fyrir að vísitala neysluverðs hækki um 0,89% í febrúar, 0,64% í mars, 0,18% í apríl og 0,28% í maí. Gangi spáin eftir verður verðbólga 6,1% í febrúar, 6,2% í mars, 5,0% í apríl og 4,9% í maí. Mánaðarbreytingar á vísitölu neysluverðs voru miklar í febrúar og apríl í fyrra og þar sem við spáum nú minni hækkunum en þá, lækkar árstakturinn töluvert þá mánuði. Fyrstu dagar páskanna í ár verða í mars og við gerum ráð fyrir að páskahækkun á flugfargjöldum mælist í mars og lækki á móti í apríl.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
25. júlí 2025
Minni verðbólga með bættri aðferð
Nú er liðið rúmt ár síðan Hagstofan tók upp nýja aðferð við að mæla reiknaða húsaleigu, sem er sá hluti vísitölu neysluverðs sem metur kostnað fólks við að búa í eigin húsnæði.
24. júlí 2025
Verðbólga aftur við efri vikmörk
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,32% á milli mánaða og verðbólgan hjaðnaði úr 4,2% í 4,0%. Þetta var í samræmi við væntingar, en við spáðum 0,26% aukningu VNV á milli mánaða og 4,0% verðbólgu. Við teljum að verðbólga komist ekki undir 4,0% efri vikmörk verðbólgumarkmiðs Seðlabankans í ár.
Fjölbýlishús
21. júlí 2025
Vikubyrjun 21. júlí 2025
Í júní dró úr árshækkun bæði vísitölu íbúðaverðs og leiguverðs. Ró virðist hafa færst yfir húsnæðismarkaðinn og HMS fjallaði um það í síðustu viku að markaðurinn væri frekar á valdi kaupenda en seljenda. Á fimmtudag birtir Hagstofan verðbólgutölur en við spáum því að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 4,0%.
Háþrýstiþvottur
14. júlí 2025
Vikubyrjun 14. júlí 2025
Erlendum ferðamönnum fjölgaði um 10,1% á milli ára í júní, en það sem af er ári hafa þeir verið álíka margir og á sama tíma í fyrra. Atvinnuleysi jókst um 0,3 prósentustig á milli ára í júní, sem er svipuð aukning og hefur verið síðustu mánuði. Við birtum verðbólguspá í vikunni og teljum að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 4,0%. Í þessari viku birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
10. júlí 2025
Spáum 4% verðbólgu í júlí
Við spáum því að verðbólga minnki lítillega í júlí og mælist 4,0%. Eins og almennt í júlímánuði má búast við að sumarútsölur og breytingar á flugfargjöldum hafi mest áhrif á vísitölu neysluverðs. Við teljum ekki horfur á að verðbólga þokist nær verðbólgumarkmiði á árinu og spáum 4,2% verðbólgu í lok árs.
Fjölbýlishús
9. júlí 2025
Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum 
Íbúðaverð á Íslandi hefur hækkað langtum meira en laun og almennt verðlag frá aldamótum. Greiðslubyrði af meðalláni hélst tiltölulega stöðug til ársins 2021 þegar hún tók að hækka skarpt, sérstaklega greiðslubyrði af óverðtryggðum lánum.   
Hús í Reykjavík
7. júlí 2025
Matur og húsnæði helstu drifkraftar verðbólgu
Hækkandi matvöruverð og húsnæðiskostnaður eru þeir þættir sem eiga stærstan þátt í því að viðhalda verðbólgu á Íslandi um þessar mundir. Verðbólga mældist 4,2% í júní, nokkuð umfram spár. Ef matvara og húsnæði væru ekki hluti af vísitölu neysluverðs hefði verðbólga verið undir markmiði Seðlabankans frá því í ágúst í fyrra. Þættir á borð við sterkari krónu og lækkandi olíuverð hafa líkast til haldið aftur af verðhækkunum á ýmsum vörum upp á síðkastið, en á móti hefur þjónustuverð hækkað.
Bakarí
7. júlí 2025
Vikubyrjun 7. júlí 2025
Hagstofa Íslands spáir 2,2% hagvexti á yfirstandandi ári, samkvæmt hagspá sem birt var á föstudaginn. Hagvaxtarhorfur hafa verið færðar upp frá marsspánni þegar gert var ráð fyrir 1,8% hagvexti á árinu. Hagstofan spáir lítillega auknu atvinnuleysi næstu misserin, en Vinnumálastofnun birtir atvinnuleysistölur fyrir júnímánuð síðar í þessari viku.
1. júlí 2025
Mánaðamót 1. júlí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Flugvél á flugvelli
30. júní 2025
Vikubyrjun 30. júní 2025
Verðbólga jókst úr 3,8% og mældist 4,2% í júní. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum þrýstingi á innfluttum vörum en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu. Þá jókst velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum um 1,5% að raunvirði í mars og apríl.