Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um 4,1% verð­bólgu í sept­em­ber

Við spáum því að verðbólga aukist í september og mælist 4,1%. Aukin verðbólga skýrist aðallega af því að í september í fyrra voru máltíðir í grunnskólum gerðar ókeypis og lækkunaráhrifin af því detta nú út úr ársverðbólgunni. Verðhækkun á mjólkurafurðum leiðir til meiri hækkunar á matvöruverði en síðustu mánuði. Ró yfir húsnæðismarkaðnum heldur aftur af hækkunum á reiknaðri húsaleigu en útsölulok hafa áhrif til hækkunar í mánuðinum, gangi spáin eftir.
Bakarí
11. september 2025

Verðbólga mældist undir væntingum í ágúst, eða 3,8% - við spáðum 4,0%. Verðbólga hefur haldist á þröngu bili á síðustu mánuðum og gangi spá okkar eftir verður september áttundi mánuðurinn í röð með verðbólgu á bilinu 3,8% til 4,2%. Raunar teljum við að verðbólga verði á því bili út þetta ár og mælist 3,9% í árslok. Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki hóflega í september, um 0,07%, en hækkunin myndi duga til þess að ársverðbólga færi úr 3,8% í 4,1%. Það skýrist af óvenju mikilli lækkun vísitölunnar í september í fyrra þegar máltíðir í grunnskólum voru gerðar gjaldfrjálsar. Flugfargjöld lækka eins og venjulega í september og munu hafa mest áhrif til lækkunar á milli mánaða. Á móti gerum við ráð fyrir að útsölulok á fötum og skóm gangi alveg til baka í september og muni hafa mest áhrif til hækkunar á vísitölunni í mánuðinum. Hagstofan birtir septembermælingu vísitölu neysluverðs þann 25. september nk.

Verð á mjólkurafurðum leiðir hækkanir á matvöru

Verð á mat og drykkjarvörum hefur hækkað umfram almennt verðlag síðasta árið, en í júlí og ágúst hægði verulega á hækkun matvöru þegar verð á matarkörfunni hækkaði um 0,01% og 0,06%. Leiðandi vísitala verðlagseftirlits ASÍ hefur hækkað um 0,06% það sem af er september. Síðustu mánuði hefur verðlagseftirlitið mælt minni hækkun á milli mánaða en Hagstofan. Við gerum nú ráð fyrir að matarkarfan hækki um 0,35% í september. Verðlagsnefnd búvara birti nýlega ákvörðun um 1,33% hækkun á heildsöluverði mjólkur og mjólkurvara. Ákvörðunin tók gildi 8. september, í verðsöfnunarviku Hagstofunnar, þannig að hækkunin kemur inn í mælingar fyrir mánuðinn.

Spáum aðeins minni hækkunum á reiknaðri húsaleigu

Spáin gerir ráð fyrir að reiknuð húsaleiga hækki um 0,5% á milli mánaða næstu mánuði. Erfitt hefur reynst að spá fyrir um sveiflur á milli einstaka mánaða en liðurinn sveiflast samt á þrengra bili en áður. Undanfarna mánuði hefur rólegri taktur á fasteignamarkaði skilað minni hækkunum á reiknaðri húsaleigu. Við gerum einnig ráð fyrir að vísitölutenging leigusamninga hafi minni áhrif til hækkunar allra næstu mánuði. Við gerum ráð fyrir að liðurinn „annað vegna húsnæðis“ hækki um 0,4% og að alls verði áhrif húsnæðiskostnaðar 0,14 prósentustig til hækkunar á vísitölunni.

Sumarútsölur ganga alveg til baka

Eftir faraldurinn hafa sumarútsölur verið nokkuð dræmari en fyrir faraldur. Mæling Hagstofunnar fyrir júlí sl. sýndi 4,9% verðlækkun á milli mánaða, slökustu sumarútsölur frá því á Covid-árinu 2020. Við gerðum ráð fyrir að útsölurnar myndu ganga til baka í tveimur jafnstórum skrefum í ágúst og september. Útsölurnar gengu þó töluvert minna til baka í ágúst en við gerðum ráð fyrir, þar sem liðurinn hækkaði aðeins um tæplega 0,7%. Við gerum ráð fyrir að útsölurnar gangi alveg til baka í september og liðurinn hækki því um 4,2%.

Flugfargjöld lækka í september og bensínverð lækkar áfram

Það sem af er ári hefur verð á flugfargjöldum til útlanda verið að meðaltali nokkuð svipað og í fyrra.  Flugfargjöld til útlanda hækkuðu þó skarpt í júní og júlí og voru þá tæplega 5% hærri en í júlí í fyrra. Á móti lækkuðu svo flugfargjöld í ágúst töluvert og þá var aftur orðið ódýrara að fljúga en á sama tíma í fyrra. Flugfargjöld lækka alla jafna bæði í ágúst og september og við spáum því að flugfargjöld til útlanda lækki um 14,2% á milli mánaða í september sem þýðir að flugmiðar verði um 2% dýrari en í fyrra.

Samkvæmt verðmælingu okkar lækkar bensín um 0,4% á milli mánaða í september, aðeins minna en við gerðum ráð fyrir í síðustu spá.

Spá um þróun VNV í ágúst 2025

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 15,5% 0,4% 0,05%
Áfengi og tóbak 2,5% 0,1% 0,00%
Föt og skór 3,7% 4,2% 0,15%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,5% 0,4% 0,04%
Reiknuð húsaleiga 20,3% 0,5% 0,10%
Húsgögn og heimilisbúnaður 4,7% 0,7% 0,03%
Heilsa 4,1% 0,1% 0,00%
Ferðir og flutningar (annað) 3,9% 0,1% 0,00%
- Kaup ökutækja 6,1% 0,0% 0,00%
- Bensín og díselolía 3,5% -0,4% -0,01%
- Flugfargjöld til útlanda 2,2% -14,1% -0,36%
Póstur og sími 1,6% -0,1% 0,00%
Tómstundir og menning 10,8% 0,6% 0,06%
Menntun 0,9% 0,9% 0,01%
Hótel og veitingastaðir 5,4% -0,5% -0,03%
Aðrar vörur og þjónusta 5,2% 0,3% 0,01%
Alls 100,0%   0,07%

Verðbólga verði 3,9% í árslok

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,07% í september og um 0,30% í október, lækki síðan um 0,09% í nóvember og hækki svo um 0,37% í desember. Gangi spáin eftir verður ársverðbólga 4,1% í september og október og 3,9% í bæði nóvember og desember. Spáin er aðeins hærri en síðasta spá, sem við birtum daginn sem Hagstofan birti verðbólgutölur í ágúst. Breytingin skýrist helst af nýlegri ákvörðun verðlagsnefndar búvara, sem tók gildi nú í verðsöfnunarvikunni.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Hagspá október 2025
22. okt. 2025
Kólnandi kerfi en kraftmikil neysla
Hagvöxtur verður 1,5% á þessu ári og 1,7% á því næsta, samkvæmt nýrri hagspá Landsbankans. Hagvöxtur verður ekki síst drifinn áfram af neyslu innanlands en á sama tíma er útlit fyrir smám saman minnkandi spennu í atvinnulífinu. Verðbólga reynist áfram þrálát næstu misseri og ekki eru horfur á að hún komist niður í markmið Seðlabankans á spátímabilinu. Því má áfram búast við háum raunstýrivöxtum.
Greiðsla
20. okt. 2025
Vikubyrjun 20. október 2025
Kortavelta Íslendinga jókst um 7,6% að raunvirði á milli ára í september. Á fyrstu níu mánuðum ársins hefur kortavelta heimila verið um 5,2% meiri en á sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Í vikunni birtir Greiningardeild Landsbankans nýja hagspá til ársins 2028. HMS birtir vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.  
Flugvél
16. okt. 2025
Spáum 4,2% verðbólgu í október
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í október, úr 4,1% í 4,2%. Mest áhrif til hækkunar á vísitölunni hafa flugfargjöld til útlanda, reiknuð húsaleiga og matarkarfan. Gangi spáin eftir verður október níundi mánuðurinn í röð þar sem verðbólga er á bilinu 3,8% til 4,2%. Við teljum að verðbólga verði áfram á þessu bili næstu mánuði.
Fjölskylda við matarborð
13. okt. 2025
Vikubyrjun 13. október 2025
Peningastefnunefnd hélt vöxtum óbreyttum í síðustu viku, eins og við var búist. Þó mátti greina aukna bjartsýni í yfirlýsingu nefndarinnar. Skráð atvinnuleysi var 3,5% í september og jókst um 0,1 prósentustig á milli mánaða. Brottförum erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll fjölgaði um 0,5% í september og utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði um 14%.
Play
6. okt. 2025
Vikubyrjun 6. október 2025
Fall Fly Play hf. var stærsta fréttin í síðustu viku. Um 400 manns misstu vinnuna og má búast við að atvinnuleysi aukist um um það bil 0,2 prósentustig þess vegna. Við búumst ekki við verulegum þjóðhagslegum áhrifum af falli Play. Peningastefnunefnd kemur saman á miðvikudaginn og við búumst við að stýrivöxtum verði áfram haldið í 7,50%.  
Seðlabanki Íslands
2. okt. 2025
Þrálát verðbólga kallar á óbreytta vexti
Við spáum því að peningastefnunefnd haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga hefur haldist á þröngu bili í kringum 4% frá því í febrúar og horfur eru á nær óbreyttri verðbólgu á næstu mánuðum. Áfram má greina skýr merki um þenslu í hagkerfinu og nær óhugsandi að peningastefnunefnd telji tímabært að halda vaxtalækkunarferlinu áfram. 
1. okt. 2025
Mánaðamót 1. október 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Íbúðahús
29. sept. 2025
Vikubyrjun 29. september 2025
Verðbólga mældist í takt við væntingar í september og fór úr 3,8% í 4,1%, samkvæmt vísitölu neysluverðs, sem Hagstofan birti í síðustu viku. Aukin verðbólga var fyrirséð og mælingin ber þess ekki merki að verðbólguþrýstingur í hagkerfinu hafi aukist. Kaupmáttur launa er 3,8% meiri en í ágúst í fyrra.
Litríkir bolir á fataslá
25. sept. 2025
Verðbólga eykst í takt við væntingar
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,11% á milli mánaða í september og verðbólga jókst úr 3,8% í 4,1%. Hækkunin skýrist að langmestu leyti af því að lækkunaráhrif gjaldfrjálsra skólamáltíða duttu nú úr 12 mánaða taktinum. Fátt í septembermælingunni kom á óvart en við spáðum 0,07% hækkun á vísitölunni og 4,1% verðbólgu. Við gerum ráð fyrir að verðbólga verði áfram á þessu bili út árið og verði 4,0% í árslok.
Bílar
23. sept. 2025
Aukin neysla, aldrei jafnmargar utanlandsferðir og bílakaup færast í aukana
Greiðslukortavelta heimila heldur áfram að aukast samhliða aukinni einkaneyslu. Það sama má segja um utanlandsferðir Íslendinga en það sem af er ári hafa Íslendingar farið í rúmlega 20% fleiri utanlandsferðir en á sama tímabili í fyrra. Auk þess að fara meira til útlanda virðast landsmenn kaupa þó nokkuð fleiri bíla en í fyrra. Á fyrstu átta mánuðum þessa árs voru nýskráðir bílar um 28% fleiri en á sama tíma í fyrra.