Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Neysla heim­ila meiri en áður var tal­ið 

Uppfærð gögn Seðlabankans gefa til kynna að kortavelta íslenskra heimila hafi verið þó nokkuð meiri á þessu ári en áður var talið. Heildarkortavelta Íslendinga hefur aukist á milli ára alla mánuði ársins og hefur verið 4% meiri að raunvirði það sem af er ári en á sama tímabili í fyrra.
19. ágúst 2024

Þessi aukna kortavelta vekur athygli í þrálátu hávaxtastigi og kann að vera merki um aukna einkaneyslu. Þannig renna gögnin frekari stoðum undir spá okkar um að peningastefnunefnd sjái sér ekki fært að hefja vaxtalækkunarferli á miðvikudaginn. 

Alls nam greiðslukortavelta íslenskra heimila rúmum 120 mö.kr. í júlí og jókst um 3,1% á milli ára, að raunvirði. Innanlands jókst kortavelta íslenskra heimila um 1,2% á föstu verðlagi á milli ára og erlendis jókst hún um 9,8% á föstu gengi.  

Seðlabankinn tilkynnti á föstudag um endurskoðun og uppfærða aðferð við birtingu gagna um greiðslumiðlun. Í ljósi þess hversu verulega fyrirtækjum í greiðslumiðlun og greiðslulausnum hefur fjölgað hafa hagtölur um kortaveltu verið endurbirtar aftur til janúar 2023 með gögnum frá fleiri aðilum en áður.  

Meiri kraftur í hagkerfinu en áður var talið?

Nú sýna gögn Seðlabankans að heildarkortavelta Íslendinga hefur aukist á milli ára í hverjum einasta mánuði þetta árið og hefur alls verið 4% meiri það sem af er ári en á sama tímabili í fyrra. Fyrri tölur bentu til þess að aukningin væri ekki nema 0,6% á milli ára. Því má segja að uppfærðu tölurnar séu vísbendingar um mun meiri eftirspurnarkraft í hagkerfinu en áður var talið, en það rímar ágætlega við þróun verðbólgunnar, sem hefur verið umfram væntingar. Kortaveltugögn eru á meðal þeirra hagvísa sem peningastefnunefnd lítur til við vaxtaákvarðanir, enda gefa þau gjarnan góða vísbendingu um þróun einkaneyslu. Þar sem neysla landsmanna reynist aukast af krafti þrátt fyrir hátt vaxtastig teljum við ólíklegt að peningastefnunefnd telji tímabært að slaka á aðhaldinu.  

Verulega aukin neysla í útlöndum 

Eftir uppfærsluna sést skýrt hversu verulega kortavelta Íslendinga erlendis hefur færst í aukana. Það sem af er ári hefur kortaveltan erlendis verði 6,1% meiri en áður var talið og 13,2% meiri en á sama tímabili í fyrra, miðað við fast gengi. Það er athyglisvert í ljósi þess að utanlandsferðum Íslendinga hefur ekki fjölgað á milli ára, heldur fækkað um 0,9%. Líklega má því rekja stóran hluta af kortaveltu Íslendinga erlendis til netverslunar. 

Tæplega fjórðungur, eða 24%, af kortaveltu íslenskra heimila í júlí átti sér stað erlendis.  Hlutfallið hefur aukist statt og stöðugt, sem gæti bæði skýrst af hlutfallslega aukinni neyslu Íslendinga á ferðalögum og hlutfallslega aukinni netverslun. Greiðslukortajöfnuður var jákvæður um 15,4 ma.kr. í júlí, svipaður og í fyrra þegar hann var 16,3 ma.kr. í júlímánuði. Almennt er afgangur á sumrin en halli á veturna. Undanfarið hefur það ýmist verið í október eða nóvember sem afgangurinn snýst í halla. Í kortajöfnuði er litið til kortaveltu ferðamanna hér á landi að frádreginni kortaveltu Íslendinga erlendis, en með uppfærslu Seðlabankans kom einnig í ljós að kortavelta ferðamanna hefur verið meiri síðustu misseri hér á landi en áður var talið.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Íbúðir
23. apríl 2025
Horfur á hófstilltum hækkunum á íbúðaverði
Við teljum horfur á tiltölulega hófstilltum verðhækkunum á íbúðamarkaði næstu árin, 5,9% hækkun á þessu ári, 4,8% hækkun á næsta ári og 6,4% hækkun árið 2027. Til samanburðar hefur íbúðaverð hækkað um 9% á ári að jafnaði frá aldamótum, og að meðaltali um 13% á ári frá árinu 2021. 
Greiðsla
22. apríl 2025
Vikubyrjun 22. apríl 2025
Leiguverð hefur hækkað um 11,3% á síðustu tólf mánuðum, þó nokkuð meira en íbúðaverð sem hefur hækkað um 8% á sama tímabili. Hækkanir á íbúða- og leigumarkaði eru þó nokkuð umfram almennar verðhækkanir í landinu, en verðbólga mældist 3,8% í mars. Áfram er kraftur í innlendri neyslu, greiðslukortavelta heimila hefur aukist statt og stöðugt síðustu mánuði og var 1,8% meiri í mars síðastliðnum en í mars í fyrra.  
Gönguleið
16. apríl 2025
Óljósar horfur í ferðaþjónustu vegna sviptinga í alþjóðasamskiptum
Sviptingar í alþjóðaviðskiptum gætu haft margvísleg áhrif á ferðaþjónustu hér á landi. Tollar gætu rýrt kaupmátt Bandaríkjamanna og haft áhrif á komur þeirra hingað til lands. Auk þess eru merki um að áhugi Evrópubúa á að heimsækja Bandaríkin fari dvínandi, sem gæti haft áhrif hingað heim, enda hafa Evrópubúar gjarnan komið við á Íslandi á leið sinni vestur um haf. Í nýrri hagspá gerum við ráð fyrir samdrætti í ferðaþjónustu á þessu ári, en að hún taki aftur við sér á næstu tveimur árum.
Mynt 100 kr.
14. apríl 2025
Vikubyrjun 14. apríl 2025
Í síðustu viku birtum við hagspá til næstu ára þar sem við spáum 1,4% hagvexti í ár og um 2% hagvexti næstu árin. Ferðamönnum fækkaði um 13,8% milli ára í mars. Skráð atvinnuleysi í mars var 0,4 prósentustigum hærra en í mars í fyrra. Þau tíðindi bárust einnig að skuldabréfaeigendur ÍL-sjóðs hefðu samþykkt að breyta skilmálum bréfanna sem heimilar útgefanda að gera upp bréfin. Í þessari viku birtir svo HMS vísitölu íbúðaverðs og leiguverðs.
Paprika
10. apríl 2025
Spáum 4% verðbólgu í apríl
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,77% á milli mánaða í apríl og að verðbólga hækki úr 3,8% í 4,0%. Hækkunin á milli mánaða skýrist meðal annars af tímasetningu páskanna í ár.
9. apríl 2025
Hagspá til 2027: Ágætis horfur en allt getur breyst
Hagkerfið hefur kólnað eftir kröftugt vaxtarskeið fyrstu árin eftir Covid-faraldurinn og við teljum að nú fari það hægt af stað á ný.
Royal exchange
7. apríl 2025
Vikubyrjun 7. apríl 2025
Í síðustu viku kynnti Bandaríkjaforseti umfangsmikla tolla á allan innflutning til landsins, þ. á m. 10% tolla á vörur frá Íslandi, sem hafa þegar tekið gildi. Fundargerð peningastefnunefndar var birt og þar kemur fram að nefndin taldi svigrúm til 0,25 eða 0,50 prósentustiga vaxtalækkunar við síðustu vaxtaákvörðun. Samkvæmt nýrri ríkisfjármálaáætlun er markmið ríkisstjórnarinnar að tryggja hallalausan ríkisrekstur árið 2027.
1. apríl 2025
Fréttabréf Greiningardeildar 1. apríl 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Hús í Reykjavík
31. mars 2025
Vikubyrjun 31. mars 2025
Verðbólga lækkaði úr 4,2% í 3,8% í mars. Lækkun á verðbólgu skýrist að langstærstum hluta af því að reiknuð húsaleiga hækkaði minna en í sama mánuði í fyrra. Undirliggjandi verðbólga hjaðnaði líka sem sést á því að VNV án húsnæðis og allar kjarnavísitölur lækkuðu á milli mánaða. Fjármálastöðugleikanefnd telur fjármálakerfið standa traustum fótum en segir mikla óvissu í alþjóðamálum geta reynt á viðnámsþrótt þjóðarbúsins.
27. mars 2025
Verðbólga mælist undir 4%
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,37% á milli mánaða í mars, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofu Íslands. Ársverðbólga lækkar úr 4,2% í 3,8% og er komin undir efri vikmörk verðbólgumarkmiðs Seðlabanka Íslands, í fyrsta skipti frá því í lok árs 2020. Verðmælingin var nokkuð góð en við teljum að á næstunni hægi á hjöðnuninni.