Frétta­bréf Hag­fræði­deild­ar 5. janú­ar 2024

Mánaðarlegt fréttabréf frá Hagfræðideild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
5. janúar 2024

Samantekt

Verðbólgan hjaðnaði óvænt í desember og óvenjulítil hækkun á flugfargjöldum kom mest á óvart. Ársverðbólgan stóð í 7,7% í desember en við höfðum spáð 8,1%. Þessi hjöðnun er ekki síst heppileg í ljósi yfirstandandi kjaraviðræðna og ætti að óbreyttu að geta hjálpað til við að hemja verðbólguvæntingar.  

Vaxtahækkanir hafa borið þó nokkurn árangur í því að tempra eftirspurn í hagkerfinu, en á þriðja ársfjórðungi síðasta árs dróst einkaneysla saman milli ára og fjármunamyndun líka. Kortavelta landsmanna hefur dregist saman milli ára samfellt í níu mánuði og Íslendingar virðast farnir að fækka utanlandsferðum. Þá virðist hafa hægt á umsvifum í byggingariðnaði, til dæmis eykst vsk-velta í greininni mun minna en síðustu ár, íbúðafjárfesting dregst enn saman milli ára og starfsfólki fjölgar sífellt hægar.

Þrátt fyrir hátt vaxtastig hefur íbúðaverð haldið áfram að hækka hægt og rólega á síðustu mánuðum, eftir að hafa lækkað lítillega í sumar. Við teljum að fjölgun hlutdeildarlána á síðustu mánuðum hafi þrýst upp vísitölu íbúðaverðs auk þess sem aukin íbúðaþörf vegna fólksfjölgunar hlýtur að stuðla að verðþrýstingi, og ekki síst umræða um ónóga uppbyggingu og yfirvofandi íbúðaskort.

Atvinnuleysi hefur aukist lítillega með haustinu, eins og vaninn er, og mældist 3,4% í nóvember. Greina má nokkuð skýr merki um að dregið hafi úr spennu á vinnumarkaði á nýliðnu ári, til dæmis telja sífellt fleiri stjórnendur fyrirtækja að framboð af starfsfólki sé nægilegt.

Við teljum horfur næstu mánaða bjartar að því leyti að verðbólgan hjaðni og líklega verði hægt að lækka vexti síðar á árinu. Þróunin er þó mikilli óvissu háð og óhætt að segja að verðbólgan næstu mánuði ráðist að verulegu leyti af niðurstöðum kjaraviðræðna og áhrifum þeirra á verðbólguvæntingar. Aðilar vinnumarkaðarins virðast örlítið meira samstíga en í fyrra en hafa hvatt til þess að stjórnvöld stígi inn í til þess að greiða fyrir kjaraviðræðum og hjálpa til við að halda launahækkunum í hófi. Fari svo að stjórnvöld kynni aðgerðir sem útheimta aukin ríkisútgjöld verður áhugavert að fylgjast með því hvernig þau verða fjármögnuð – en ófjármögnuð ríkisútgjöld ýta undir þenslu í hagkerfinu og kynda undir verðbólgu.

Lesa fréttabréfið í heild:

Fréttabréf Hagfræðideildar 5. janúar 2024 (PDF)

Fyrirvari
Þessi umfjöllun og/eða samantekt er markaðsefni sem er ætlað til upplýsinga en felur hvorki í sér fjárfestingarráðgjöf né óháða fjárfestingargreiningu. Lagakröfur sem gilda um fjárfestingarráðgjöf og fjárfestingargreiningar eiga því ekki við, þar með talið bann við viðskiptum fyrir dreifingu. Umfjöllunin er unnin út frá opinberum upplýsingum frá aðilum sem Landsbankinn telur áreiðanlega, en bankinn getur ekki ábyrgst réttmæti upplýsinganna. Landsbankinn tekur enga ábyrgð á tjóni sem gæti hlotist af notkun upplýsinganna sem hér eru settar fram.

Upplýsingar um fyrri árangur fjármálagerninga eða -vísitalna sýna nafnávöxtun, nema annað sé tekið fram. Ef árangur byggir á erlendum gjaldmiðli getur ávöxtun aukist eða minnkað vegna gengissveiflna. Árangur í fortíð gefur ekki áreiðanlega vísbendingu um framtíðarárangur. Nánari upplýsingar um fyrri árangur fjármálagerninga og -vísitalna má finna á vef Landsbankans, þ.m.t. um ávöxtun síðastliðinna 5 ára.

Verðbréfaviðskipti fela í sér áhættu og eru lesendur hvattir til að kynna sér áhættulýsingu vegna viðskipta með fjármálagerninga og stefnu Landsbankans um hagsmunaárekstra á vef Landsbankans.

Landsbankinn er viðskiptabanki sem starfar samkvæmt lögum nr. 161/2002, um fjármálafyrirtæki, og starfar undir leyfi og eftirliti fjármálaeftirlits Seðlabanka Íslands (www.fme.is).
Þú gætir einnig haft áhuga á
Fasteignir
24. mars 2025
Vikubyrjun 24. mars 2025
Peningastefnunefnd lækkaði vexti um 0,25 prósentustig á miðvikudaginn í síðustu viku. Ákvörðunin var í takt við væntingar. Vísitala íbúðaverðs hélst nokkurn veginn óbreytt á milli mánaða í febrúar. Til samanburðar hækkaði verðið mun meira í febrúar í fyrra, um tæp 2%. Kortavelta landsmanna innanlands hélt áfram að aukast á milli ára í febrúar en jókst þó aðeins minna en undanfarna mánuði.
Ferðamenn
17. mars 2025
Vikubyrjun 17. mars 2025
Við búumst við að peningastefnunefnd lækki vexti um 0,25 prósentustig á miðvikudaginn. Í síðustu viku fóru fram verðmælingar vegna marsmælingar vísitölu neysluverðs og við spáum því að verðbólga lækki úr 4,2% í 3,9%. Atvinnuleysi var 4,3% í febrúar og hækkaði um 0,4 prósentustig á milli ára. 147 þúsund erlendir ferðamenn fóru um Keflavíkurflugvöll í febrúar, 5,6% færri en í sama mánuði í fyrra.
Seðlabanki
13. mars 2025
Spáum vaxtalækkun um 0,25 prósentustig
Við spáum 0,25 prósentustiga vaxtalækkun í næstu viku. Verðbólga hjaðnaði um 0,4 prósentustig í febrúar en við teljum að hagvöxtur umfram væntingar og aukin neysla, lítil breyting á verðbólguvæntingum og ólga á vinnumarkaði haldi peningastefnunefnd á tánum.
13. mars 2025
Spáum verðbólgu undir 4% í mars
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,54% á milli mánaða í mars og að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 3,9%. Hjöðnun á milli mánaða skýrist ekki síst af töluvert minni hækkun á reiknaðri húsaleigu en fyrir ári síðan. Við gerum ekki ráð fyrir miklum breytingum á verðbólgu næstu mánuði og teljum að hún verði áfram rétt undir 4% í júní.
Flutningaskip
10. mars 2025
Vikubyrjun 10. mars 2025
Verulegur halli mældist á viðskiptum við útlönd í fyrra og sömuleiðis á vöruviðskiptum í febrúar samkvæmt gögnum sem bárust í síðustu viku. Seðlabanki Evrópu lækkaði vexti í síðustu viku, eins og við var búist. Í vikunni fara fram verðmælingar fyrir marsmælingu vísitölu neysluverðs, Vinnumálastofnun birtir skráð atvinnuleysi og Ferðamálastofa birtir tölur um fjölda ferðamanna um Keflavíkurflugvöll.
Sendibifreið og gámar
7. mars 2025
Verri niðurstaða í viðskiptum við útlönd
Verulegur halli mældist á viðskiptum við útlönd í fyrra, en stór hluti hans var vegna færslna sem höfðu ekki í för með sér gjaldeyrisflæði og styrktist krónan því þrátt fyrir þetta og erlend staða þjóðarbúsins batnaði.
3. mars 2025
Fréttabréf Greiningardeildar 3. mars 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Peningaseðlar
3. mars 2025
Vikubyrjun 3. mars 2025
Verðbólga lækkaði úr 4,6% í 4,2% í febrúar, en við teljum að heldur muni draga úr lækkunartakti verðbólgu næstu mánuði. Hagvöxtur mældist 2,3% á fjórða ársfjórðungi 2024 og 0,6% fyrir árið í heild. Umsvif í hagkerfinu voru umfram spár, en Hagstofan færði upp hagvöxt á fyrstu níu mánuðum ársins. Í vikunni fram undan eru nokkur uppgjör, Seðlabankinn birtir greiðslujöfnuð við útlönd og það er vaxtaákvörðun hjá Seðlabanka Evrópu.
28. feb. 2025
Hagvöxtur var 0,6% í fyrra
Hagvöxtur var 0,6% árið 2024. Krafturinn í hagkerfinu var lítillega umfram flestar spár sem gerðu heldur ráð fyrir lítils háttar samdrætti. Hagvöxturinn var ekki síst drifinn áfram af aukinni fjárfestingu, bæði í atvinnuvegum og íbúðauppbyggingu.
Epli
27. feb. 2025
Verðbólga hjaðnar í 4,2%
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,91% á milli mánaða í febrúar, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofu Íslands. Ársverðbólga lækkar því úr 4,6% í 4,2%. Við eigum enn von á að verðbólga hjaðni næstu mánuði, þó það hægi á lækkunartaktinum, og mælist 3,8% í maí.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur