Frétta­bréf Hag­fræði­deild­ar 5. janú­ar 2024

Mánaðarlegt fréttabréf frá Hagfræðideild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
5. janúar 2024

Samantekt

Verðbólgan hjaðnaði óvænt í desember og óvenjulítil hækkun á flugfargjöldum kom mest á óvart. Ársverðbólgan stóð í 7,7% í desember en við höfðum spáð 8,1%. Þessi hjöðnun er ekki síst heppileg í ljósi yfirstandandi kjaraviðræðna og ætti að óbreyttu að geta hjálpað til við að hemja verðbólguvæntingar.  

Vaxtahækkanir hafa borið þó nokkurn árangur í því að tempra eftirspurn í hagkerfinu, en á þriðja ársfjórðungi síðasta árs dróst einkaneysla saman milli ára og fjármunamyndun líka. Kortavelta landsmanna hefur dregist saman milli ára samfellt í níu mánuði og Íslendingar virðast farnir að fækka utanlandsferðum. Þá virðist hafa hægt á umsvifum í byggingariðnaði, til dæmis eykst vsk-velta í greininni mun minna en síðustu ár, íbúðafjárfesting dregst enn saman milli ára og starfsfólki fjölgar sífellt hægar.

Þrátt fyrir hátt vaxtastig hefur íbúðaverð haldið áfram að hækka hægt og rólega á síðustu mánuðum, eftir að hafa lækkað lítillega í sumar. Við teljum að fjölgun hlutdeildarlána á síðustu mánuðum hafi þrýst upp vísitölu íbúðaverðs auk þess sem aukin íbúðaþörf vegna fólksfjölgunar hlýtur að stuðla að verðþrýstingi, og ekki síst umræða um ónóga uppbyggingu og yfirvofandi íbúðaskort.

Atvinnuleysi hefur aukist lítillega með haustinu, eins og vaninn er, og mældist 3,4% í nóvember. Greina má nokkuð skýr merki um að dregið hafi úr spennu á vinnumarkaði á nýliðnu ári, til dæmis telja sífellt fleiri stjórnendur fyrirtækja að framboð af starfsfólki sé nægilegt.

Við teljum horfur næstu mánaða bjartar að því leyti að verðbólgan hjaðni og líklega verði hægt að lækka vexti síðar á árinu. Þróunin er þó mikilli óvissu háð og óhætt að segja að verðbólgan næstu mánuði ráðist að verulegu leyti af niðurstöðum kjaraviðræðna og áhrifum þeirra á verðbólguvæntingar. Aðilar vinnumarkaðarins virðast örlítið meira samstíga en í fyrra en hafa hvatt til þess að stjórnvöld stígi inn í til þess að greiða fyrir kjaraviðræðum og hjálpa til við að halda launahækkunum í hófi. Fari svo að stjórnvöld kynni aðgerðir sem útheimta aukin ríkisútgjöld verður áhugavert að fylgjast með því hvernig þau verða fjármögnuð – en ófjármögnuð ríkisútgjöld ýta undir þenslu í hagkerfinu og kynda undir verðbólgu.

Lesa fréttabréfið í heild:

Fréttabréf Hagfræðideildar 5. janúar 2024 (PDF)

Fyrirvari
Þessi umfjöllun og/eða samantekt er markaðsefni sem er ætlað til upplýsinga en felur hvorki í sér fjárfestingarráðgjöf né óháða fjárfestingargreiningu. Lagakröfur sem gilda um fjárfestingarráðgjöf og fjárfestingargreiningar eiga því ekki við, þar með talið bann við viðskiptum fyrir dreifingu. Umfjöllunin er unnin út frá opinberum upplýsingum frá aðilum sem Landsbankinn telur áreiðanlega, en bankinn getur ekki ábyrgst réttmæti upplýsinganna. Landsbankinn tekur enga ábyrgð á tjóni sem gæti hlotist af notkun upplýsinganna sem hér eru settar fram.

Upplýsingar um fyrri árangur fjármálagerninga eða -vísitalna sýna nafnávöxtun, nema annað sé tekið fram. Ef árangur byggir á erlendum gjaldmiðli getur ávöxtun aukist eða minnkað vegna gengissveiflna. Árangur í fortíð gefur ekki áreiðanlega vísbendingu um framtíðarárangur. Nánari upplýsingar um fyrri árangur fjármálagerninga og -vísitalna má finna á vef Landsbankans, þ.m.t. um ávöxtun síðastliðinna 5 ára.

Verðbréfaviðskipti fela í sér áhættu og eru lesendur hvattir til að kynna sér áhættulýsingu vegna viðskipta með fjármálagerninga og stefnu Landsbankans um hagsmunaárekstra á vef Landsbankans.

Landsbankinn er viðskiptabanki sem starfar samkvæmt lögum nr. 161/2002, um fjármálafyrirtæki, og starfar undir leyfi og eftirliti fjármálaeftirlits Seðlabanka Íslands (www.fme.is).
Þú gætir einnig haft áhuga á
Epli
24. júlí 2024
Verðbólga hækkar í 6,3%, meira en spár gerðu ráð fyrir
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,46% milli mánaða í júlí, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofu Íslands. Ársverðbólgan hækkar því úr 5,8% í 6,3%, um 0,5 prósentustig. Það sem kom mest á óvart í tölunum var að sumarútsölurnar voru lakari en við bjuggumst við og verð á matarkörfunni hækkaði meira en við héldum. Við gerum nú ráð fyrir að ársverðbólgan verði 6,2% í ágúst, 6,1% í september og 5,6% í október. Spáin er um 0,2-0,3 prósentustigum hærri en síðasta verðbólguspá sem við birtum í verðkönnunarvikunni.
Evrópsk verslunargata
22. júlí 2024
Vikubyrjun 22. júlí 2024
Í síðustu viku birtust gögn sem gáfu til kynna talsverðan kraft á íbúðamarkaði um þessar mundir. Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 1,4% milli mánaða í júní og vísitala leiguverðs um 2,5%.
Hús í Reykjavík
18. júlí 2024
Spenna á íbúðamarkaði
Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 1,4% á milli mánaða í júní. Árshækkun vísitölu íbúðaverðs jókst úr 8,4% í 9,1% en svo mikil hefur árshækkunin ekki verið síðan í febrúar 2023. Leiguverð hækkaði einnig á milli mánaða í júní, alls um 2,5%. Mikil velta var á íbúðamarkaði í júní og ljóst að íbúðamarkaður hefur tekið verulega við sér.
Gönguleið
15. júlí 2024
Vikubyrjun 15. júlí 2024
Erlendir ferðamenn voru 9% færri í júní á þessu ári en í júní í fyrra. Atvinnuleysi var 3,1% í júní og er áfram lítillega meira en á sama tíma í fyrra.
Fataverslun
10. júlí 2024
Spáum að verðbólga aukist lítillega og verði 5,9% í júlí 
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,15% á milli mánaða í júlí og að verðbólga aukist úr 5,8% í 5,9%. Við gerum ráð fyrir að júlímánuður verði nokkuð dæmigerður þar sem sumarútsölur verða til lækkunar á vísitölunni en flugfargjöld til útlanda til hækkunar. Við spáum nokkurn veginn óbreyttri verðbólgu í ágúst og september, en að verðbólga hjaðni í 5,4% í október. 
8. júlí 2024
Vikubyrjun 8. júlí 2024
Hátt vaxtastig hefur hvatt til sparnaðar og hægt á eftirspurn í hagkerfinu. Innlán heimila voru 20% meiri í maí síðastliðnum en í maí í fyrra, samkvæmt nýbirtum Hagvísum Seðlabanka Íslands. Óbundin innlán hafa aukist langmest.
1. júlí 2024
Fréttabréf Hagfræðideildar 1. júlí 2024
Mánaðarlegt fréttabréf frá Hagfræðideild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Litríkir bolir á fataslá
1. júlí 2024
Vikubyrjun 1. júlí 2024
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,48% í júní. Verðbólga mældist því 5,8% og lækkaði úr 6,2%. Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum í mars og apríl dróst saman um 4,6% að raunvirði og launavísitalan hækkaði um 0,2% í maí, samkvæmt tölum sem Hagstofan birti í síðustu viku.
Flugvél á flugvelli
27. júní 2024
Verðbólga í takt við væntingar – lækkar í 5,8%
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,48% á milli mánaða í júní og við það lækkaði ársverðbólga úr 6,2% í 5,8%. Reiknuð húsaleiga, hækkandi flugfargjöld til útlanda og verðhækkun á hótelgistingu höfðu mest áhrif til hækkunar á vísitölunni. Á móti lækkaði verð á fötum og skóm, húsgögnum og heimilisbúnaði og ökutækjum á milli mánaða í júní.
25. júní 2024
Velta í hagkerfinu minnkar á milli ára
Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum dróst saman um 4,6% að raunvirði í mars og apríl og um 2% í janúar og febrúar samkvæmt nýbirtum gögnum Hagstofunnar. Þróunin er ólík eftir útflutningsgreinum. Ferðaþjónusta eykst lítillega á milli ára, velta í sjávarútvegi og álframleiðslu minnkar en velta í lyfjaframleiðslu eykst til muna.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur