Frétta­bréf Hag­fræði­deild­ar 2. fe­brú­ar 2024

Mánaðarlegt fréttabréf frá Hagfræðideild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
2. febrúar 2024

Samantekt

Stærsta frétt janúarmánaðar í efnahagsmálum var óvænt lækkun vísitölu neysluverðs. Vísitalan lækkaði um 0,16% milli mánaða og ársverðbólgan fór úr 7,7% í 6,7%. Hagfræðideild spáði 0,31% hækkun milli mánaða og að ársverðbólgan færi í 7,2%. Flugfargjöld til útlanda lækkuðu óvænt milli mánaða og nýir bílar hækkuðu mun minna í verði en búist var við. Aðrir liðir hreyfðust nokkurn veginn í samræmi við væntingar.

Hagfræðideild gerir ráð fyrir að verðbólgan hjaðni áfram næstu mánuði. Deildin spáir 6,1% verðbólgu í febrúar, 6,3% í mars og 5,1% í apríl. Lækkun verðbólgu næstu þrjá mánuði skýrist að miklu leyti af mikilli hækkun vísitölunnar milli mánaða í febrúar og apríl í fyrra, en þeir mánuðir detta út úr ársverðbólgunni næstu mánuði. Eftir það er ekki jafn auðséð hvernig verðbólgan á að komast niður fyrir 5% og í markmið. Enn ríkir mikil óvissa um kjaraviðræður, en aukin harka virðist hafa færst í viðræðurnar á síðustu vikum. Einnig virðist aftur hafa færst líf yfir íbúðamarkað. Hugsanlega verða verðhækkanir meiri en áður var búist við, meðal annars vegna hamfaranna í Grindavík.

Í mánuðinum tilkynnti Hagstofan að til stæði að breyta aðferð við mat á kostnaði við að búa í eigin húsnæði og taka upp svokallaða aðferð leiguígilda. Að mati Hagfræðideildar verður breytingin sennilega til þess að mælingar á reiknaðri húsaleigu sveiflist minna á milli mánaða. Þó er óljóst hvort breytingin hafi áhrif til hækkunar eða lækkunar á vísitölu neysluverðs.

Peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands kemur saman í næstu viku og kynnir vaxtaákvörðun miðvikudaginn 7. febrúar. Þótt verðbólgan fari vissulega hjaðnandi og flestir hagvísar bendi í rétta átt telur Hagfræðideild ólíklegt að nefndin telji tímabært að lækka vexti. Líklegra er að nefndin stígi varlega til jarðar og bíði eftir auknum slaka í þjóðarbúinu, ekki síst vegna óvissu í tengslum við yfirstandandi kjaraviðræður og viðbrögð stjórnvalda við hamförunum í Grindavík. Í nýjustu þjóðhagsspá Hagfræðideildar frá því í október 2023 var gert ráð fyrir að vaxtalækkunarferli myndi hefjast á öðrum ársfjórðungi þessa árs. Aðeins ein ákvörðun er fyrirhuguð á fjórðungnum, þann 8. maí. Niðurstöður úr nýjustu könnun á væntingum markaðsaðila sem fór fram í lok janúar bendir til þess að markaðsaðilar búast flestir við að fyrsta vaxtalækkun verði í maí.

Í lok febrúar birtir Hagstofan þjóðhagsreikninga fyrir fjórða ársfjórðung síðasta árs. Eftir því sem leið á síðasta ár hægði verulega á hagvexti her á landi. Hagvöxtur mældist 7,0% á fyrsta ársfjórðungi, 4,7% á öðrum fjórðungi og 1,1% á þriðja ársfjórðungi. Innlend eftirspurn dróst saman milli ára á þriðja fjórðungi, útflutningur jókst milli ára og innflutningur dróst saman. Þennan litla hagvöxt á þriðja ársfjórðungi má að langmestu leyti rekja til samdráttar í innflutningi. Hagfræðideild býst við að áfram hafi hægst um á fjórða ársfjórðungi.

Í nýjasta hlaðvarpsþætti Umræðunnar ræðir Hagfræðideild Landsbankans nýja stýrivaxtaspá og vaxta- og verðbólguhorfur. Auk þess er tæpt á helstu óvissuþáttum, kjaraviðræðum og eldsumbrotum, og breyttri aðferð við útreikning á húsnæðislið VNV.

Lesa fréttabréfið í heild:

Fréttabréf Hagfræðideildar 2. febrúar 2024 (PDF)

Fyrirvari
Þessi samantekt og/eða umfjöllun er markaðsefni ætlað til upplýsingar en ekki sem grundvöllur viðskipta. Markaðsefni þetta felur hvorki í sér fjárfestingarráðgjöf né óháða fjárfestingargreiningu. Lagakröfur sem gilda um fjárfestingarráðgjöf og fjárfestingargreiningu eiga því ekki við, þ.m.t. bann við viðskiptum fyrir dreifingu.

Upplýsingar um þróun gengis innlendra hlutabréfa, skuldabréfa og/eða vísitalna koma frá Nasdaq Iceland Kauphöllinni. Á ytri vef Landsbankans er hægt að nálgast nánari upplýsingar með því að smella á viðkomandi hlutabréf, skuldabréfaflokk eða vísitölu. Upplýsingar um þróun gengis erlendra fjármálagerninga, vísitalna og/eða sjóða koma frá aðilum sem Landsbankinn hefur metið áreiðanlega. Þróun gengis í fortíð gefur ekki vísbendingu um framtíðarþróun.

Upplýsingar um fyrri árangur sjóða Landsbréfa byggja á upplýsingum frá Landsbréfum. Á ytri vef Landsbankans er hægt að nálgast nánari upplýsingar með því að smella á heiti viðkomandi sjóðs, þ m t um árangur síðastliðinna fimm ára. Upplýsingar um fyrri árangur sjóða sýna nafnávöxtun, nema annað sé tekið fram. Ef fyrri árangur sjóða byggir á erlendum gjaldmiðli getur ávöxtun aukist eða minnkað vegna gengissveiflna. Árangur í fortíð gefur ekki áreiðanlega vísbendingu um framtíðarárangur.

Verðbréfaviðskipti fela í sér áhættu og eru lesendur hvattir til að kynna sér áhættulýsingu vegna viðskipta með fjármálagerninga og stefnu Landsbankans um hagsmunaárekstra sem finna má á ytri vef Landsbankans.

Landsbankinn er viðskiptabanki sem starfar samkvæmt lögum nr 161 2002 um fjármálafyrirtæki, og starfar undir leyfi og eftirliti Fjármálaeftirlits Seðlabanka Íslands (www.fme.is).
Þú gætir einnig haft áhuga á
Gönguleið
15. júlí 2024
Vikubyrjun 15. júlí 2024
Erlendir ferðamenn voru 9% færri í júní á þessu ári en í júní í fyrra. Atvinnuleysi var 3,1% í júní og er áfram lítillega meira en á sama tíma í fyrra.
Fataverslun
10. júlí 2024
Spáum að verðbólga aukist lítillega og verði 5,9% í júlí 
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,15% á milli mánaða í júlí og að verðbólga aukist úr 5,8% í 5,9%. Við gerum ráð fyrir að júlímánuður verði nokkuð dæmigerður þar sem sumarútsölur verða til lækkunar á vísitölunni en flugfargjöld til útlanda til hækkunar. Við spáum nokkurn veginn óbreyttri verðbólgu í ágúst og september, en að verðbólga hjaðni í 5,4% í október. 
8. júlí 2024
Vikubyrjun 8. júlí 2024
Hátt vaxtastig hefur hvatt til sparnaðar og hægt á eftirspurn í hagkerfinu. Innlán heimila voru 20% meiri í maí síðastliðnum en í maí í fyrra, samkvæmt nýbirtum Hagvísum Seðlabanka Íslands. Óbundin innlán hafa aukist langmest.
1. júlí 2024
Fréttabréf Hagfræðideildar 1. júlí 2024
Mánaðarlegt fréttabréf frá Hagfræðideild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Litríkir bolir á fataslá
1. júlí 2024
Vikubyrjun 1. júlí 2024
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,48% í júní. Verðbólga mældist því 5,8% og lækkaði úr 6,2%. Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum í mars og apríl dróst saman um 4,6% að raunvirði og launavísitalan hækkaði um 0,2% í maí, samkvæmt tölum sem Hagstofan birti í síðustu viku.
Flugvél á flugvelli
27. júní 2024
Verðbólga í takt við væntingar – lækkar í 5,8%
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,48% á milli mánaða í júní og við það lækkaði ársverðbólga úr 6,2% í 5,8%. Reiknuð húsaleiga, hækkandi flugfargjöld til útlanda og verðhækkun á hótelgistingu höfðu mest áhrif til hækkunar á vísitölunni. Á móti lækkaði verð á fötum og skóm, húsgögnum og heimilisbúnaði og ökutækjum á milli mánaða í júní.
25. júní 2024
Velta í hagkerfinu minnkar á milli ára
Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum dróst saman um 4,6% að raunvirði í mars og apríl og um 2% í janúar og febrúar samkvæmt nýbirtum gögnum Hagstofunnar. Þróunin er ólík eftir útflutningsgreinum. Ferðaþjónusta eykst lítillega á milli ára, velta í sjávarútvegi og álframleiðslu minnkar en velta í lyfjaframleiðslu eykst til muna.
Bílar
25. júní 2024
Merki um lítilsháttar kólnun á vinnumarkaði
Atvinnuleysi er nú aðeins meira en á sama tíma í fyrra og laun hækka minna. Nýbirt launavísitala sýnir 0,2% hækkun á milli mánaða í maí og hafa laun nú hækkað um 6,7% á síðustu tólf mánuðum. Allar líkur eru á að á þessu ári hækki laun mun minna en á síðasta ári, enda hafa nýir kjarasamningar minni hækkanir í för með sér en þeir síðustu.
Paprika
24. júní 2024
Vikubyrjun 24. júní 2024
Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 1,4% í maí og vísitala leiguverðs um 3,2% samkvæmt gögnum sem bárust í síðustu viku. Englandsbanki hélt vöxtum óbreyttum á meðan svissneski seðlabankinn lækkaði vexti um 0,25 prósentustig. Eftirtektarverðasta innlenda hagtalan sem birtist í þessari viku er eflaust vísitala neysluverðs sem Hagstofan birtir á fimmtudaginn.
Fjölbýlishús
19. júní 2024
Vísitala íbúðaverðs á hraðri uppleið
Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 1,4% á milli mánaða í maí. Nafnverð íbúða er 8,4% hærra en á sama tíma í fyrra og raunverð íbúða er 4% hærra. Undirritaðir kaupsamningar um íbúðir á höfuðborgarsvæðinu voru 150% fleiri í maí á þessu ári en í maí í fyrra.  
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur