Ferða­þjón­ust­an áfram meg­in­drif­kraft­ur kröft­ugs hag­vaxt­ar

Hagvöxtur mældist 7,3% á þriðja ársfjórðungi borið saman við sama tímabil í fyrra samkvæmt fyrsta mati Hagstofu Íslands. Þetta er töluvert kröftugur hagvöxtur og 0,6 prósentustiga meiri vöxtur en að meðaltali eftir að hagkerfið tók að vaxa á ný eftir faraldur. Vöxturinn var nú, líkt og áður keyrður áfram af miklum vexti í ferðaþjónustu.
Ferðamenn við Strokk
30. nóvember 2022

Samsetning vaxtarins var mjög svipuð því sem verið hefur en vöxturinn var þó ögn kröftugri en við bjuggumst við. Hagvöxturinn á fjórða fjórðungi þarf að vera umtalsvert minni en á fyrstu þremur fjórðungum til þess að spá okkar frá því í október um 6,5% hagvöxt yfir árið í heild gangi eftir. Vöxtur útflutnings var áfram kröftugur en framlag hans til hagvaxtar var jákvætt um 10,1 prósentustig. Vöxtur einkaneyslu reyndist mjög mikill eða 7,2% en það er þó nokkuð minni vöxtur en verið hefur á síðustu fjórðungum. Áhrif einkaneyslu á hagvöxt voru þó minni en ætla mætti við fyrstu sýn vegna þess að nánast allur hluti aukinnar neyslu milli ára fór fram erlendis vegna ferðalaga Íslendinga og kemur því til frádráttar í landsframleiðslu.

Kröftugur vöxtur útflutnings borinn af mikilli fjölgun erlendra ferðamanna

Vöxtur útflutnings reyndist að þessu sinni vera 22,9%. Þetta er svipaður vöxtur og verið hefur á síðustu fjórðungum, ögn hærri en á öðrum fjórðungi en minni en á fyrsta fjórðungi. Þessi vöxtur var nær allur borinn af vexti þjónustu en 93% af vexti heildarútflutnings skýrist af vexti þjónustu sem jókst um 46% milli ára. Vöxtur vöruútflutnings jókst mikið minna eða 4,8%. Mikinn vöxt í útflutningi þjónustu má skýra að langmestu leyti með miklum útflutningi á ferðaþjónustu. Fjöldi erlendra ferðamanna var 654 þúsund á þriðja fjórðungi og jókst hann um 77% milli ára. Breytileikinn í hagvaxtarþróun á síðustu árum skýrist að mjög miklu leyti af vexti og viðgangi ferðaþjónustunnar. Svo mun verða áfram en við spáum því að fjöldi erlendra ferðamanna verði í kringum 1,7 milljónir á þessu ári. Til samanburðar voru þeir tæplega 2 milljónir 2019, síðasta árið fyrir faraldur.

Vöxtur einkaneyslu einnig kröftugur

Vöxtur einkaneyslu var töluvert minni að þessu sinni en verið hefur eða 7,2%. Að meðaltali var vöxtur einkaneyslu á síðustu 5 fjórðungum þar á undan 10,9% en vöxturinn var 15% á öðrum fjórðungi. Mjög stór hluti af aukningu neyslunnar á þriðja fjórðungi fór fram erlendis og kemur því til frádráttar í landsframleiðslu. Áhrif þessa mikla vaxtar í einkaneyslu á hagvöxt eru því mikið minni en ætla mætti við fyrstu sýn.

Áhrif faraldursins voru mikil á neyslusamsetningu heimilanna. Neyslan færðist nær öll inn í landið meðan á faraldrinum stóð og mikill samdráttur varð í neyslu erlendis. Eftir að flugsamgöngur komust í samt lag hefur mjög stór hluti neyslunnar færst aftur út fyrir landssteinana á sama tíma og samdráttur mælist í neyslu Íslendinga innanlands. Út frá gögnum um kortaveltu má ætla að öll aukin neysla á þriðja ársfjórðungi hafi komið erlendis frá.

Almenn atvinnuvegafjárfesting dróst óvænt saman á fjórðungnum

Almenn atvinnuvegafjárfesting, sem er öll fjárfesting atvinnuveganna utan fjárfestingar í stóriðju, skipum og flugvélum, dróst saman um 2,4%. Þetta var óvænt enda er þetta í fyrsta sinn síðan eftir faraldur sem almenn atvinnuvegafjárfesting dregst saman milli ára. Líklegt er að þarna séu neikvæðari væntingar farnar að hafa áhrif. Væntingar stjórnenda fyrirtækja til næstu 6 mánaða hafa lækkað mikið á þessu ári en einnig mat þeirra á núverandi ástandi. Hækkun vaxtastigs hér á landi vegna meiri verðbólgu hefur án efa einnig letjandi áhrif á fjárfestingu.

Spáum kröftugum hagvexti á þessu ári

Samsetningin á hagvextinum var í góðu samræmi við það sem verið hefur á síðustu fjórðungum. Hagvöxturinn reyndist ef eitthvað er, töluvert kröftugri en búast hefði mátt við. Þjóðhagsspá okkar frá því í október gerði ráð fyrir 6,5% hagvexti á þessu ári en við höfðum í maí gert ráð fyrir 5,1% hagvexti. Til að spá okkar um 6,5% hagvöxt gangi eftir þarf hagvöxturinn að verða 3,7-4% á fjórða fjórðungi. Það er ólíklegt að það gangi eftir en þó alls ekki útilokað, líklegra þykir okkur að hagvöxturinn verði meiri. Vöxturinn á fjórða fjórðungi mun markast að töluvert miklu leyti af annars vegar komum og neyslu erlendra ferðamanna og hins vegar ferðalögum Íslendinga til útlanda og neyslu þeirra erlendis frá.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
4. sept. 2023
Mánaðaryfirlit yfir sértryggð skuldabréf
Meðfylgjandi er mánaðarlegt yfirlit um sértryggð skuldabréf.
Bláa lónið
4. sept. 2023
Vikubyrjun 4. september 2023
Verðbólga jókst úr 7,6% í 7,7% samkvæmt ágústmælingu Hagstofunnar. Hagvöxtur mældist 4,5% á öðrum ársfjórðungi samkvæmt nýjum þjóðhagsreikningum sem Hagstofan birti í vikunni, en hagvöxtur á fyrsta ársfjórðungi mældist 7,1%. Minni vöxtur einkaneyslu skýrir að stórum hluta minni hagvöxt á öðrum ársfjórðungi.
Fataverslun
31. ágúst 2023
Hægir á hagvexti og einkaneysla á mann dregst saman
Hagvöxtur mældist 4,5% á öðrum ársfjórðungi, samkvæmt fyrsta mati Hagstofunnar. Eins og við var að búast benda tölurnar til þess að hægt hafi á hagkerfinu, en hagvöxtur mældist 7,1% á fyrsta ársfjórðungi. Vaxtahækkanir hafa tekið að tempra innlenda eftirspurn á sama tíma og hægt hefur á vexti kaupmáttar á síðustu misserum. Einkaneysla jókst örlítið en vegna hraðrar fólksfjölgunar dróst hún saman á mann.
Frosnir ávextir og grænmeti
30. ágúst 2023
Ársverðbólga eykst úr 7,6% í 7,7%
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,34% milli mánaða í ágúst og við það jókst ársverðbólga úr 7,6% í 7,7%. Við eigum þó enn von á að verðbólga hjaðni næstu mánuði og gerum nú ráð fyrir að verðbólgan verði komin niður í 6,4% í nóvember. Þetta er fyrsti mánuðurinn síðan í apríl 2021 þar sem húsnæði ber ekki ábyrgð á stærstum hluta verðbólgunnar. Nú bera bæði innfluttar vörur og þjónusta ábyrgð á stærri hluta verðbólgunnar en húsnæði.
Ferðafólk
28. ágúst 2023
Vikubyrjun 28. ágúst 2023
Í síðustu viku hækkaði Peningastefnunefnd vexti um 0,5 prósentustig. Auk þess birti SÍ Peningamál, HMS birti mánaðarskýrslu, Hagstofan birti veltu skv. VSK-skýrslum og vöru- og þjónustujöfnuð, auk þess sem nokkur uppgjör voru birt. Í þessari viku fáum við verðbólgutölur fyrir ágúst og þjóðhagsreikninga fyrir 2. ársfjórðung.
21. ágúst 2023
Vikubyrjun 21. ágúst 2023
Óleiðréttur launamunur karla og kvenna dróst saman árið 2022 frá fyrra ári úr 10,2% í 9,1%. Við útreikning á óleiðréttum mun er reiknað meðaltímakaup karla og kvenna fyrir októbermánuð hvers árs. Bæði grunnlaun og allar aukagreiðslur, eins og vegna álags eða bónusa, eru teknar með.
Fataverslun
17. ágúst 2023
Spáum 7,5% verðbólgu í ágúst
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,18% milli mánaða í ágúst og að ársverðbólga lækki úr 7,6% í 7,5%. Útsölulok hafa mest áhrif til hækkunar milli mánaða samkvæmt spánni. Það sem helst dregur spána niður er húsnæðisverð og árstíðabundin lækkun á flugfargjöldum til útlanda.
16. ágúst 2023
Spáum 0,25 prósentustiga stýrivaxtahækkun
Við spáum því að peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hækki vexti bankans um 0,25 prósentustig í næstu viku. Hækkunin yrði sú fjórtánda í röð og meginvextir bankans, vextir á sjö daga bundnum innlánum, færu úr 8,75% í 9,0%.
Íbúðahús
16. ágúst 2023
Vísitala íbúðaverðs lækkar annan mánuðinn í röð
Vísitala íbúðaverðs lækkaði um 0,8% milli mánaða í júlí. Árshækkun vísitölunnar minnkaði úr 2,7% í 0,8% og hefur ekki mælst jafn lítil síðan í janúar 2011. Undirritaðir kaupsamningar á höfuðborgarsvæðinu voru 17% færri í júní en í sama mánuði í fyrra.
Flugvöllur, Leifsstöð
14. ágúst 2023
Vikubyrjun 14. ágúst 2023
275 þúsund erlendir ferðamenn fóru um Keflavíkurflugvöll í júlí samkvæmt tölum sem Ferðamálastofa birti fyrir helgi. Erlendir ferðamenn hafa aðeins einu sinni verið fleiri í júlímánuði, á metferðamannaárinu 2018 þegar þeir voru tæplega 279 þúsund. Brottfarir Íslendinga voru tæplega 71 þúsund talsins í júlí, fleiri en nokkurn tímann í júlímánuði.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur