Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Ferða­menn í júlí fleiri en í fyrra 

Brottfarir erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll voru hálfu prósenti fleiri í júlí í ár en í fyrra. Fjöldi skráðra gistinótta útlendinga dróst minna saman í júní en síðustu mánuði. Noregur hefur sótt í sig veðrið sem vinsæll ferðamannastaður og hafa gistinætur þar aukist langmest af norðurlöndunum.
Orlofshús á Íslandi
12. ágúst 2024

Um 277 þúsund erlendir ferðamenn fóru um Keflavíkurflugvöll í júlí, 0,5% fleiri en í júlí í fyrra. Júlí kemur því töluvert betur út en júní, en þá fækkaði ferðamönnum um 9% milli ára. Þróun síðustu þriggja mánaða fyrir júlí var sú að ferðamönnum var að fækka frá sama tíma í fyrra. Eins og vanalega á þessum tíma voru Bandaríkjamenn fjölmennasti ferðamannahópurinn, en þeim fækkar þó um 12,8% á milli ára. Á móti fjölgar ferðamönnum frá Asíu, og þá sérstaklega frá Kína. 

Ferðamenn gistu lengur í júní - en síður á hótelum 

Tölur um gistinætur fyrir júní sýna að skráðum gistinóttum fækkaði lítilega milli ára eða um 1,4%, á sama tíma og ferðamönnum fækkaði um 9%. Ferðamenn gistu því lengur í ferðalögum sínum til landsins í júní síðastliðnum en í fyrra. Gistinætur á hvern ferðamann í júní í ár voru samkvæmt því að meðaltali fjórar, en voru 3,7 í fyrra. Ef gistinætur eru skoðaðar eftir tegundum gististaða sést áberandi fækkun á gistinóttum á hótelum. Gistinætur á hótelum voru um 9% færri í júní en fyrir ári, en á móti voru gistinætur á öðrum tegundum skráðra gististaða 11% fleiri en í fyrra.  Gistinætur eru alla jafna nokkuð dýrari á hótelum en gistinætur á öðrum tegundum gististaða og skila því meiri verðmætum.  

Kortavelta dróst einnig saman í júní, eða um 14% á föstu gengi. Þó verður að taka kortaveltutölum með ákveðnum fyrirvara þar sem innlend fyrirtæki hafa í auknum mæli nýtt sér erlenda færsluhirðingu sem sést ekki í kortaveltutölum Seðlabankans. Óljóst er hversu mikil skekkja er í tölunum en burtséð frá því sýna þær minni samdrátt milli ára í kortaveltu á mann nú í júní en í maí. Kortavelta á mann nú í júní var einnig meiri en á sama tíma árin 2018 og 2019, öfugt við maímánuð þar sem kortavelta á hvern ferðamann var töluvert minni en árin á undan.   

Gistinóttum fjölgar mest í Noregi 

Í fyrra voru gistinætur erlendra ferðamanna á Íslandi fleiri en árið 2019, síðasta árið fyrir Covid-faraldurinn. Það sama á við í Noregi og í Danmörku. Í Svíþjóð og í Finnlandi hafði fjöldi gistinótta ekki náð sömu hæðum og fyrir faraldur. 

Ísland sker sig hins vegar úr frá hinum norðurlöndunum í þróun á fjölda gistinótta útlendinga fyrstu fimm mánuði þessa árs. Hér hefur gistinóttum fækkað milli ára en á öllum hinum norðurlöndunum hefur þeim fjölgað.  Fjölgunin er langmest í Noregi, um rúmlega 18% frá sama tímabili í fyrra. Noregur hefur sótt í sig veðrið sem vinsæll ferðamannastaður og hugsanlegt að ferðamenn hafi í einhverjum mæli valið Noreg frekar en Ísland eða Finnland sem áfangastað. Ferðaþjónusta í Finnlandi hefur enn ekki náð sér á strik eftir faraldurinn og gistinætur erlendra ferðamanna þar eru enn nokkuð færri en fyrir faraldur.  

Þótt gistinætur erlendra ferðamanna hér á landi séu færri en í fyrra er staðan í greininni ekki svo slæm. Hafa ber í huga að síðasta ár var metár á flesta mælikvarða. Líklega eru það nokkrir samverkandi þættir sem skýra samdrátt í ferðaþjónustu frá fyrra ári. Má þar nefna áhrif eldhræringanna sem eru líklega að koma sterkast fram núna, auk þess sem hátt raungengi gerir ferðir til Íslands dýrari en ella. 

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Seðlabanki
17. nóv. 2025
Vikubyrjun 17. nóvember 2025
Skráð atvinnuleysi var 3,9% í október, 0,5 prósentustigum meira en í sama mánuði í fyrra. Brottförum erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll fækkaði um 6,2% í október en utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði um 3%. Peningastefnunefnd kemur saman á miðvikudaginn og við búumst við að stýrivöxtum verði haldið óbreyttum.
Seðlabanki Íslands
14. nóv. 2025
Spáum óbreyttum vöxtum þrátt fyrir sviptingar í efnahagslífinu
Við spáum því að peningastefnunefnd haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga jókst umfram væntingar í október og verðbólgumælingin bar þess merki að undirliggjandi verðþrýstingur hefði aukist. Í ljósi breytts lánaframboðs og óviðbúinna áfalla í útflutningsgeirunum má líkast til búast við mildari tón frá peningastefnunefnd.
13. nóv. 2025
Spáum 4,3% verðbólgu í nóvember
Við spáum því að verðbólga standi óbreytt á milli mánaða og mælist 4,3% í nóvember. Flugfargjöld til útlanda verða til lækkunar á vísitölunni, en reiknuð húsaleiga og matarkarfan verða til hækkunar. Við búumst við aukinni verðbólgu á næstu mánuðum.
Hverasvæði
10. nóv. 2025
Raungengi enn í hæstu hæðum
Raungengi krónunnar er mjög hátt í sögulegu samhengi en hefur gefið lítillega eftir á allra síðustu dögum. Horfur í álútflutningi eru dræmar eftir bilun hjá Norðuráli og aflaheimildir gefa fyrirheit um samdrátt í útflutningi sjávarafurða. Ferðaþjónusta hefur vaxið umfram væntingar það sem af er ári og telja má horfur á vexti í nýjustu útflutningsstoðum Íslands. Velta samkvæmt VSK-skýrslum hefur þróast með svipuðum hætti í útflutningsgeiranum og í innlenda hagkerfinu, en ávöxtun hlutabréfa félaga í kauphöllinni með tekjur í erlendri mynt er mun lakari en fyrirtækja með tekjur í íslenskum krónum.
10. nóv. 2025
Vikubyrjun 10. nóvember 2025
Fáar áhugaverðar hagtölur voru birtar í síðustu viku, en í þessari viku birtir Vinnumálastofnun skráð atvinnuleysi og Ferðamálastofa birtir ferðamannatölur. Uppgjörstímabilið fyrir þriðja ársfjórðung er í fullum gangi.
Byggingakrani og fjölbýlishús
6. nóv. 2025
Óvissa á íbúðamarkaði og takmarkaðar raunverðshækkanir í kortunum 
Hátt vaxtastig og ströng lánþegaskilyrði hafa slegið verulega á verðhækkanir á íbúðamarkaði. Á sama tíma hefur fjöldinn allur af nýjum íbúðum risið og sölutími þeirra lengst til muna. Eftir að dómur Hæstaréttar í vaxtamálinu féll hafa viðskiptabankarnir tekið lánaframboð til endurskoðunar og það sama má segja um suma lífeyrissjóðina. Seðlabankinn ákvað í síðustu viku að slaka lítillega á lánþegaskilyrðum.  
3. nóv. 2025
Mánaðamót 1. nóvember 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fataverslun
3. nóv. 2025
Vikubyrjun 3. nóvember 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar í október og mældist 4,3%. Svo mikil hefur verðbólga ekki verið síðan í febrúar síðastliðnum. Telja má áhyggjuefni að aukin verðbólga skýrist ekki af tilfallandi sveiflukenndum liðum heldur virðist undirliggjandi verðþrýstingur hafa aukist. Í þessari viku halda félög áfram að birta uppgjör og hugsanlega má búast við fleiri púslum í breytta mynd af framboði íbúðalána í kjölfar vaxtamálsins.  
Smiður
31. okt. 2025
Minnkandi spenna á vinnumarkaði og minni fólksfjölgun
Eftirspurn eftir vinnuafli hefur minnkað og dregið hefur úr hækkun launa. Atvinnuleysi hefur aukist smám saman og rólegri taktur í atvinnulífinu hefur endurspeglast í hægari fólksfjölgun. Kaupmáttur hefur aukist jafnt og þétt og við teljum að þótt hægi á launahækkunum komi kaupmáttur til með að aukast áfram á næstu árum. Mikill kraftur er í neyslu landsmanna, kortavelta eykst sífellt og Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir.
Paprika
30. okt. 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,47% á milli mánaða í október og verðbólga jókst úr 4,1% í 4,3%. Vísitala neysluverðs hækkaði meira en við bjuggumst við, ekki síst reiknuð húsaleiga og verð á mat og drykk. Skammtímaspá okkar gerir nú ráð fyrir að verðbólga haldist í 4,3% út árið, en aukist svo í janúar og mælist 4,5%.