Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Vísi­tala íbúða­verðs hækk­ar enn og kaup­samn­ing­um fjölg­ar

Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,9% milli mánaða í október. Undirritaðir kaupsamningar á höfuðborgarsvæðinu voru 19% fleiri en í október í fyrra og fjölgaði einnig í september eftir að hafa fækkað viðstöðulaust milli ára frá miðju ári 2021. Vísitalan er hærri en við gerðum ráð fyrir við gerð verðbólguspár fyrir nóvembermánuð og því færum við hana örlítið upp og spáum nú 8,1% ársverðbólgu í stað 8,0%.
Gata í Reykjavík
24. nóvember 2023

Vísitalan hækkaði um 0,9% á milli mánaða í október. Mánuðinn á undan hækkaði hún um 1,4% og um 0,7% í ágúst. Sérbýlishluti vísitölunnar hækkaði um heil 2,5% og fjölbýlishlutinn um 0,5%.

Nafnverð 2,9% hærra en á sama tíma í fyrra

Árshækkun vísitölunnar fór úr 2,6% í 2,9% í október. Hún hefur hækkað síðustu mánuði eftir að hafa náð lágmarki í 0,8% í júlí.

Dregur úr raunverðslækkunum

Raunverð íbúða á höfuðborgarsvæðinu hefur lækkað milli ára síðustu sex mánuði. Raunverð fæst með því að taka tillit til verðbólgu, en til þess notum við vísitölu neysluverðs án húsnæðis. Raunverð lækkar þannig milli ára ef árshækkun íbúðaverðs er minni en árshækkun vísitölu neysluverðs án húsnæðis. Mjög tók að hægja á raunverðshækkunum á seinni hluta síðasta árs, þegar aðrir liðir en húsnæði fóru að hækka í verði á sama tíma og hægði á íbúðaverðshækkunum. Nú er aftur að draga úr raunlækkuninni sem nam 4,1% milli ára í október og 4,8% í september. Lækkunin milli ára mældist mest í júlí, 5,9%.

Kaupsamningum fjölgar aftur milli ára

Í takt við hækkandi verð er undirrituðum kaupsamningum farið að fjölga á ný. Eftir að hafa fækkað milli ára samfellt frá miðju ári 2021 fjölgaði kaupsamningum um 12% milli ára í september og um 19% milli ára í október.

Hvers vegna er aukinn kraftur í eftirspurn eftir íbúðum?

Verðhækkanir á íbúðamarkaði síðustu þrjá mánuði hafa komið á óvart og ekki augljóst hvaða kraftar eru þar að verki. Síaukin þörf á húsnæði spilar að líkindum inn í og ekki er ólíklegt að hávær umræða um yfirvofandi íbúðaskort og ónóga uppbyggingu ýti undir væntingar um verðhækkanir og kyndi þar með undir eftirspurn. Væntingar um verðhækkanir kunna að hvetja fyrstu kaupendur til að koma inn á markaðinn, en fyrstu kaupendum hefur fjölgað verulega á þriðja ársfjórðungi. Þeir voru 789 á öðrum ársfjórðungi og 26% af öllum kaupendum, en 1.123 á þriðja ársfjórðungi, eða 33%.

Hluti af þessari auknu eftirspurn meðal fyrstu kaupenda kann að skýrast af aukinni lántöku hlutdeildarlána á ársfjórðungnum. Eftir að skilyrði fyrir slíkri lántöku voru útvíkkuð hefur mun stærri hópur kost á að sækja um hlutdeildarlán og fleiri íbúðir passa inn í rammann. Við höfum einnig velt því upp hvort hlutdeildarlánin kunni að hækka vísitölu íbúðaverðs. Þau er aðeins veitt til kaupa á nýjum íbúðum, sem eru almennt dýrari en eldri íbúðir af sömu stærð. Ef hlutfallslega fleiri nýjar íbúðir koma til við mælingu vísitölu íbúðaverðs en áður má ætla að vísitalan hækki. Þá má einnig vera að óbreytt stýrivaxtastig auki bjartsýni á íbúðamarkaði og auk þess kann kaupmáttaraukning á seinni hluta árs að hafa áhrif.  

Spáum 8,1% verðbólgu í nóvember og 8,3% í desember

Í verðbólguspá okkar frá 16. nóvember gerðum við ráð fyrir 0,6% hækkun íbúðaverðs milli mánaða. Í ljósi þess að vísitala íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 0,9% milli mánaða í október gerum við nú ráð fyrir að vísitala markaðsverðs húsnæðis, eins og Hagstofan reiknar hana, hækki um 1,1% á milli mánaða. Hagstofan tekur tillit til alls landsins við útreikning á vísitölu markaðsverðs húsnæðis og við gerum ráð fyrir að verð á landsbyggðinni hækki meira en á höfuðborgarsvæðinu í nóvember.

Við hækkum því verðbólguspána úr 8,0% í 8,1%. Spáin næstu mánuði þar á eftir hækkar því einnig og í desember gerum við ráð fyrir 8,3% verðbólgu í stað 8,1%. Eftir áramót gerum við enn ráð fyrir að verðbólga hjaðni nokkuð og verði 7,4% í stað 7,3% í janúar og 6,8% í stað 6,7% í febrúar.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
1. sept. 2025
Mánaðamót 1. september 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
1. sept. 2025
Vikubyrjun 1. september 2025
Verðbólga hjaðnaði óvænt úr 4,0% í 3,8% í ágúst. Hagstofan áætlar að hagkerfið hafi dregist saman um 1,9% á öðrum ársfjórðungi. Gistinóttum fjölgaði alls um 16,5% á milli ára í júlí. Í vikunni birtir Seðlabankinn viðskiptajöfnuð við útlönd og fundargerð peningastefnunefndar.
Flugvél
28. ágúst 2025
Verðbólga hjaðnar þvert á væntingar
Vísitala neysluverðs lækkaði um 0,15% á milli mánaða í ágúst og verðbólga hjaðnaði úr 4,0% í 3,8%. Hjöðnun á milli mánaða kemur ánægjulega á óvart en við spáðum 0,07% hækkun á vísitölunni og óbreyttri verðbólgu. Við gerum nú ráð fyrir að verðbólga verði 3,8% í árslok, að stærstum hluta vegna lægri mælingar nú en við spáðum áður.
Seðlabanki Íslands
25. ágúst 2025
Vikubyrjun 25. ágúst 2025
Seðlabanki Íslands hélt stýrivöxtum óbreyttum í 7,50% í síðustu viku og allir nefndarmenn studdu ákvörðunina. Vísitala íbúðaverðs hefur hækkað um 4,2% á síðasta árinu, en í janúar var árshækkunin 10,4%. Í vikunni birtir Hagstofan verðbólgutölur fyrir ágústmánuð og þjóðhagsreikninga fyrir annan ársfjórðung.
Hús í Reykjavík
22. ágúst 2025
Íbúðamarkaður í betra jafnvægi þótt nýjar íbúðir seljist hægt
Á síðustu misserum hefur dregið töluvert úr verðhækkunum á íbúðamarkaði. Vísitala íbúðaverðs hefur hækkað um 4,2% á síðustu 12 mánuðum, aðeins örlítið umfram almennt verðlag, og ársbreytingin hefur ekki verið minni frá því í byrjun árs 2024. Þótt kaupsamningar hafi verið færri á fyrstu sjö mánuðum þessa árs en á sama tíma í fyrra er enn talsverð velta á markaðnum.
Fólk við Geysi
19. ágúst 2025
Útflutningur í sókn en innflutningur líka
Vöruútflutningur frá Íslandi hefur aukist frá því í fyrra en samt hefur vöruskiptahalli aldrei verið meiri en nú. Þetta skýrist af stórauknum vöruinnflutningi, einkum á tölvubúnaði í tengslum við uppbyggingu gagnavera. Ferðaþjónustan hefur skilað auknum tekjum í ár en á móti hefur utanlandsferðum Íslendinga fjölgað og uppsafnaður kortaveltujöfnuður við útlönd var enn neikvæður í lok júlí.
Frosnir ávextir og grænmeti
18. ágúst 2025
Vikubyrjun 18. ágúst 2025
Við búumst við að peningastefnunefnd Seðlabankans haldi stýrivöxtum óbreyttum á miðvikudag. Auk vaxtaákvörðunarinnar fáum við vísitölu íbúðaverðs í vikunni og nokkur uppgjör. Metfjöldi erlendra ferðamanna fór frá landinu í júlí, atvinnuleysi var óbreytt á milli mánaða og áfram var nokkur kraftur í greiðslukortaveltu heimila.
Seðlabanki Íslands
15. ágúst 2025
Ekki horfur á frekari vaxtalækkun á árinu
Við spáum því að peningastefnunefnd geri hlé á vaxtalækkunarferlinu og haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga jókst umfram væntingar í apríl og verðbólguvæntingar hafa haldist tiltölulega stöðugar. Þá virðist hagkerfið þola vaxtastigið vel, kortavelta hefur aukist sífellt síðustu mánuði og enn er þó nokkur velta á íbúðamarkaði. Peningalegt taumhald losnaði með aukinni verðbólgu í apríl og við teljum ólíklegt að peningastefnunefnd þyki tímabært að lækka raunstýrivexti enn frekar.
Flugvél á flugvelli
14. ágúst 2025
Spáum óbreyttri verðbólgu í ágúst
Við spáum því að verðbólga standi í stað í ágúst og mælist 4,0%. Eins og alla jafna í ágústmánuði má búast við að sumarútsölur gangi til baka að hluta. Einnig má gera ráð fyrir lækkandi flugfargjöldum. Næstu mánuði gerum við ráð fyrir að verðbólga aukist lítillega en hjaðni svo undir lok árs, og mælist 4,0% í desember.
Flugvöllur, Leifsstöð
13. ágúst 2025
Aukinn kaupmáttur, meiri neysla og fleiri utanlandsferðir
Neysla landsmanna virðist halda áfram að aukast og utanlandsferðir hafa verið þó nokkuð fleiri á þessu ári en á sama tíma í fyrra. Launavísitalan hefur enda hækkað um 8,1% á síðustu tólf mánuðum og kaupmáttur haldið áfram að aukast. Atvinnuleysi hefur haldist nokkuð hóflegt. Það er þó lítillega meira en á sama tíma í fyrra og merki eru um að spenna á vinnumarkaði fari smám saman dvínandi.