Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Verð­bólg­an 7,7% - hjaðn­ar óvænt í des­em­ber

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,41% milli mánaða í desember og við það hjaðnaði ársverðbólga úr 8,0% í 7,7%. Kostnaður við búsetu í eigin húsnæði hafði mest áhrif til hækkunar en hækkar þó minna en við gerðum ráð fyrir. Flugfargjöld hækkuðu mun minna en við héldum og er sá liður sem kemur mest á óvart.
Fjölbýlishús
21. desember 2023

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,41% á milli mánaða í desember, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Ársverðbólga lækkar því hressilega úr 8,0%, í 7,7% í desember. Vísitala neysluverðs án húsnæðis hækkaði um 0,26% á milli mánaða og ársbreytingin lækkar úr 7,2% í 6,7%.

Minni hækkun en við bjuggumst við

Vísitalan hækkaði nokkuð minna milli mánaða en við bjuggumst við, en við spáðum 0,76% hækkun milli mánaða og að verðbólgan myndi aukast í 8,1%.  

  • Flugfargjöld til útlanda hækkuðu einungis um 5,1% milli mánaða, en við höfðum spáð 19,4% hækkun.
  • Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,8% milli mánaða, en við spáðum 1,1%. Bæði hækkunin á markaðsverði húsnæðis (0,32% í stað 0,50%) og framlag vaxtabreytinga (0,53% í stað 0,62%) voru minni en við héldum.
  • Verð á matarkörfunni var nokkurn veginn óbreytt milli mánaða (+0,1%) en við spáðum 0,5% hækkun.
  • Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. lækkuðu um 1,3% milli mánaða, en við gerðum ráð fyrir 0,7% hækkun. Til dæmis lækkuðu sængurfatnaður og handklæði um 6,2% og raftæki um 4,5%.

Flugfargjöld hækkuðu ekki mikið í desember

Mæling Hagstofunnar kom nokkuð þægilega á óvart í þetta skiptið. Mestu munaði á spá okkar og mælingar Hagstofunnar á verði á flugfargjöldum til útlanda sem hækkaði töluvert minna en við gerðum ráð fyrir. Flugfargjöld til útlanda hækkuðu um 5,1% milli mánaða í desember en við höfðum spáð 19,4% hækkun. Verð á flugfargjöldum til útlanda hækkar alla jafna í desember, og yfirleitt töluvert meira en nú. Einkaneysla hefur dregist saman og Íslendingar hafa fækkað utanlandsferðum sem gæti haft áhrif til lækkunar á flugfargjöldum. Einnig gæti það skýrst af minni aðsókn erlendra ferðamanna vegna óvissu í tengslum við jarðhræringar á Reykjanesskaga. Í desember í ár var ódýrara að fljúga til útlanda en í sama mánuði í fyrra, en hingað til hafa flugfargjöld verið hærri á þessu ári en því síðasta.

Kostnaður við búsetu í eigin húsnæði hækkar

Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,8% (+0,17% áhrif á vísitöluna) milli mánaða í desember þar sem markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði um 0,3% en áhrif vaxta voru 0,5% til hækkunar. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði því minna en við höfðum gert ráð fyrir og áhrif vaxta voru einnig aðeins minni en við höfðum spáð. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis sem Hagstofan reiknar tekur tillit til landsins í heild, en fyrr í mánuðinum gaf HMS út vísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu og sú vísitala hækkaði um 0,1% milli mánaða, þar sem fjölbýli hækkaði um 0,4% og sérbýli lækkaði um 0,8%. Mæling Hagstofunnar sýndi líka 0,4% hækkun á fjölbýli en 0,5% lækkun fyrir sérbýli. Samkvæmt mælingu Hagstofunnar hækkaði íbúðaverð utan höfuðborgarsvæðisins um 0,7% milli mánaða í nóvember.

Framlag húsnæðis til ársverðbólgu hækkar en aðrir liðir lækka

Ársverðbólga lækkaði um 0,3 prósentustig á milli mánaða og er nú 7,7%. Framlag húsnæðis til ársverðbólgu jókst aftur á milli mánaða og fór hlutur þess úr 2,7 prósentustigum í 2,8 prósentustig. Aðrir liðir lækka, þar sem hlutur innfluttra vara án bensíns lækkar úr 1,9 prósentustigum í 1,8 prósentustig. Hlutur innlendra vara lækkar úr 1,4 prósentustigum í 1,3 og hlutur þjónustu lækkar úr 2,2 prósentustigum í 2,1. Hlutur bensíns hefur aðeins minni áhrif til lækkunar en í síðasta mánuði en er áfram í kringum 0,1 prósentustig.

Kjarnavísitölur verðbólgunnar segja til um þróun undirliggjandi verðbólgu og eru ágætis mælikvarði á það hvort verðbólga fari raunverulega hjaðnandi, eða hvort þróun í hverjum mánuði skýrist aðallega af sveiflum í liðum sem eru almennt sveiflukenndir. Undirliggjandi verðbólga, þar sem búið er að fjarlægja sveiflukennda liði, lækkar á milli mánaða í desember. Árshækkun allra fjögurra kjarnavísitalnanna lækkar á milli mánaða en það hefur ekki gerst síðan í júlí, þegar verðbólga fór úr 8,9 í 7,6%.

Gerum ráð fyrir 6,5% verðbólgu í febrúar og mars

Við uppfærum lítillega verðbólguspá okkar til næstu mánaða. Núna gerum við ráð fyrir að vísitalan hækki um 0,22% í janúar, 0,89% í febrúar og 0,59% í mars. Gangi spáin eftir mun ársverðbólgan mælast 7,1% í janúar, 6,5% í febrúar og 6,5% í mars.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Kortagreiðsla
19. júní 2025
Kortavelta Íslendinga erlendis eykst og veldur auknum greiðslukortahalla
Kortavelta jókst um 6,8% á milli ára í maí að raunvirði þar af jókst hún um 21% erlendis. Það sem af er ári hefur kortavelta aukist um 5,5% frá sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir í maímánuði en nú í ár. Greiðslukortajöfnuður var neikvæður um 4,2 ma.kr. sem er töluvert meiri halli en í maí í fyrra.
Hús í Reykjavík
16. júní 2025
Vikubyrjun 16. júní 2025
Í síðustu viku fór fram uppgjör við eigendur HFF-bréfa. Erlendum ferðamönnum fjölgaði aðeins á milli ára í maí og atvinnuleysi jókst á milli ára. Í vikunni fram undan birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
12. júní 2025
Spáum 3,9% verðbólgu í júní
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í júní og mælist 3,9%. Verðbólga helst líklega nær óbreytt í sumar en eykst svo aðeins með haustinu, þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta út úr tólf mánaða taktinum. Við gerum áfram ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.
Bílar
11. júní 2025
Merki um að bílakaup hafi aukist á ný
Eftir hægagang í bílaviðskiptum á síðasta ári virðast þau hafa færst í aukana í byrjun þessa árs. Um 53% fleiri fólksbílar hafa verið nýskráðir til einkanota á fyrstu fimm mánuðum ársins en á sama tíma í fyrra. Um 21% þeirra bíla sem hafa verið nýskráðir á þessu ári eru hreinir rafmagnsbílar.
Peningaseðlar
10. júní 2025
Vikubyrjun 10. júní 2025
Viðskiptahalli Íslands hefur aldrei verið jafnmikill og á síðustu tveimur fjórðungum. Þá hefur halli á vöruviðskiptum aldrei verið meiri en í maí og hið sama má segja um innflutningsverðmæti, samkvæmt Hagstofu Íslands. Í næstu viku verða birtar atvinnuleysistölur og brottfarir um Keflavíkurflugvöll í maí.
Flutningaskip
6. júní 2025
Áfram verulegur halli á viðskiptum við útlönd
Alls var 59,5 ma.kr. halli á viðskiptum við útlönd á fyrsta fjórðungi ársins. Viðskiptahalli Íslands hefur aldrei verið jafnmikill og á síðustu tveimur fjórðungum. Hann skýrist að verulegu leyti af stórfelldum innflutningi á tölvubúnaði vegna uppbyggingar á gagnaverum. Erlend staða þjóðarbúsins breyttist lítið á fjórðungnum.
Strönd
5. júní 2025
Stóraukin útgjöld til hernaðar- og varnarmála um allan heim
Útgjöld til hernaðar- og varnarmála hafa stóraukist á síðustu árum, einkum í Evrópu og Mið-Austurlöndum. Leiðtogafundur NATO verður haldinn í Haag í lok mánaðarins og talið er að viðmið um útgjöld aðildarríkja til varnarmála verði hækkað til muna. Enn er óljóst upp að hvaða marki Ísland gæti þurft að auka varnartengd útgjöld. Aukin hernaðaruppbygging litar hagvaxtar- og verðbólguhorfur á heimsvísu og getur haft margþætt efnahags- og samfélagsleg áhrif.
2. júní 2025
Mánaðamót 2. júní 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Gróðurhús
2. júní 2025
Vikubyrjun 2. júní 2025
Verðbólga hjaðnaði úr 4,2% í 3,8% í apríl og landsframleiðsla jókst um 2,6% á milli ára á fyrsta ársfjórðungi. Gistinóttum fjölgaði alls um 11,6% á milli ára í apríl. Í vikunni birtir Seðlabankinn viðskiptajöfnuð við útlönd og fundargerð peningastefnunefndar.
Lyftari í vöruhúsi
30. maí 2025
2,6% hagvöxtur á fyrsta ársfjórðungi en samdráttur í fyrra
2,6% hagvöxtur mældist á fyrsta ársfjórðungi þessa árs, samkvæmt fyrsta mati Hagstofunnar sem var birt í morgun. Samkvæmt endurskoðuðum þjóðhagsreikningum mældist 0,7% samdráttur á síðasta ári en ekki 0,5% hagvöxtur eins og áður var áætlað.