Verð­bólg­an 7,7% - hjaðn­ar óvænt í des­em­ber

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,41% milli mánaða í desember og við það hjaðnaði ársverðbólga úr 8,0% í 7,7%. Kostnaður við búsetu í eigin húsnæði hafði mest áhrif til hækkunar en hækkar þó minna en við gerðum ráð fyrir. Flugfargjöld hækkuðu mun minna en við héldum og er sá liður sem kemur mest á óvart.
Fjölbýlishús
21. desember 2023

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,41% á milli mánaða í desember, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Ársverðbólga lækkar því hressilega úr 8,0%, í 7,7% í desember. Vísitala neysluverðs án húsnæðis hækkaði um 0,26% á milli mánaða og ársbreytingin lækkar úr 7,2% í 6,7%.

Minni hækkun en við bjuggumst við

Vísitalan hækkaði nokkuð minna milli mánaða en við bjuggumst við, en við spáðum 0,76% hækkun milli mánaða og að verðbólgan myndi aukast í 8,1%.  

  • Flugfargjöld til útlanda hækkuðu einungis um 5,1% milli mánaða, en við höfðum spáð 19,4% hækkun.
  • Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,8% milli mánaða, en við spáðum 1,1%. Bæði hækkunin á markaðsverði húsnæðis (0,32% í stað 0,50%) og framlag vaxtabreytinga (0,53% í stað 0,62%) voru minni en við héldum.
  • Verð á matarkörfunni var nokkurn veginn óbreytt milli mánaða (+0,1%) en við spáðum 0,5% hækkun.
  • Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. lækkuðu um 1,3% milli mánaða, en við gerðum ráð fyrir 0,7% hækkun. Til dæmis lækkuðu sængurfatnaður og handklæði um 6,2% og raftæki um 4,5%.

Flugfargjöld hækkuðu ekki mikið í desember

Mæling Hagstofunnar kom nokkuð þægilega á óvart í þetta skiptið. Mestu munaði á spá okkar og mælingar Hagstofunnar á verði á flugfargjöldum til útlanda sem hækkaði töluvert minna en við gerðum ráð fyrir. Flugfargjöld til útlanda hækkuðu um 5,1% milli mánaða í desember en við höfðum spáð 19,4% hækkun. Verð á flugfargjöldum til útlanda hækkar alla jafna í desember, og yfirleitt töluvert meira en nú. Einkaneysla hefur dregist saman og Íslendingar hafa fækkað utanlandsferðum sem gæti haft áhrif til lækkunar á flugfargjöldum. Einnig gæti það skýrst af minni aðsókn erlendra ferðamanna vegna óvissu í tengslum við jarðhræringar á Reykjanesskaga. Í desember í ár var ódýrara að fljúga til útlanda en í sama mánuði í fyrra, en hingað til hafa flugfargjöld verið hærri á þessu ári en því síðasta.

Kostnaður við búsetu í eigin húsnæði hækkar

Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,8% (+0,17% áhrif á vísitöluna) milli mánaða í desember þar sem markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði um 0,3% en áhrif vaxta voru 0,5% til hækkunar. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði því minna en við höfðum gert ráð fyrir og áhrif vaxta voru einnig aðeins minni en við höfðum spáð. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis sem Hagstofan reiknar tekur tillit til landsins í heild, en fyrr í mánuðinum gaf HMS út vísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu og sú vísitala hækkaði um 0,1% milli mánaða, þar sem fjölbýli hækkaði um 0,4% og sérbýli lækkaði um 0,8%. Mæling Hagstofunnar sýndi líka 0,4% hækkun á fjölbýli en 0,5% lækkun fyrir sérbýli. Samkvæmt mælingu Hagstofunnar hækkaði íbúðaverð utan höfuðborgarsvæðisins um 0,7% milli mánaða í nóvember.

Framlag húsnæðis til ársverðbólgu hækkar en aðrir liðir lækka

Ársverðbólga lækkaði um 0,3 prósentustig á milli mánaða og er nú 7,7%. Framlag húsnæðis til ársverðbólgu jókst aftur á milli mánaða og fór hlutur þess úr 2,7 prósentustigum í 2,8 prósentustig. Aðrir liðir lækka, þar sem hlutur innfluttra vara án bensíns lækkar úr 1,9 prósentustigum í 1,8 prósentustig. Hlutur innlendra vara lækkar úr 1,4 prósentustigum í 1,3 og hlutur þjónustu lækkar úr 2,2 prósentustigum í 2,1. Hlutur bensíns hefur aðeins minni áhrif til lækkunar en í síðasta mánuði en er áfram í kringum 0,1 prósentustig.

Kjarnavísitölur verðbólgunnar segja til um þróun undirliggjandi verðbólgu og eru ágætis mælikvarði á það hvort verðbólga fari raunverulega hjaðnandi, eða hvort þróun í hverjum mánuði skýrist aðallega af sveiflum í liðum sem eru almennt sveiflukenndir. Undirliggjandi verðbólga, þar sem búið er að fjarlægja sveiflukennda liði, lækkar á milli mánaða í desember. Árshækkun allra fjögurra kjarnavísitalnanna lækkar á milli mánaða en það hefur ekki gerst síðan í júlí, þegar verðbólga fór úr 8,9 í 7,6%.

Gerum ráð fyrir 6,5% verðbólgu í febrúar og mars

Við uppfærum lítillega verðbólguspá okkar til næstu mánaða. Núna gerum við ráð fyrir að vísitalan hækki um 0,22% í janúar, 0,89% í febrúar og 0,59% í mars. Gangi spáin eftir mun ársverðbólgan mælast 7,1% í janúar, 6,5% í febrúar og 6,5% í mars.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Epli
24. júlí 2024
Verðbólga hækkar í 6,3%, meira en spár gerðu ráð fyrir
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,46% milli mánaða í júlí, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofu Íslands. Ársverðbólgan hækkar því úr 5,8% í 6,3%, um 0,5 prósentustig. Það sem kom mest á óvart í tölunum var að sumarútsölurnar voru lakari en við bjuggumst við og verð á matarkörfunni hækkaði meira en við héldum. Við gerum nú ráð fyrir að ársverðbólgan verði 6,2% í ágúst, 6,1% í september og 5,6% í október. Spáin er um 0,2-0,3 prósentustigum hærri en síðasta verðbólguspá sem við birtum í verðkönnunarvikunni.
Evrópsk verslunargata
22. júlí 2024
Vikubyrjun 22. júlí 2024
Í síðustu viku birtust gögn sem gáfu til kynna talsverðan kraft á íbúðamarkaði um þessar mundir. Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 1,4% milli mánaða í júní og vísitala leiguverðs um 2,5%.
Hús í Reykjavík
18. júlí 2024
Spenna á íbúðamarkaði
Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 1,4% á milli mánaða í júní. Árshækkun vísitölu íbúðaverðs jókst úr 8,4% í 9,1% en svo mikil hefur árshækkunin ekki verið síðan í febrúar 2023. Leiguverð hækkaði einnig á milli mánaða í júní, alls um 2,5%. Mikil velta var á íbúðamarkaði í júní og ljóst að íbúðamarkaður hefur tekið verulega við sér.
Gönguleið
15. júlí 2024
Vikubyrjun 15. júlí 2024
Erlendir ferðamenn voru 9% færri í júní á þessu ári en í júní í fyrra. Atvinnuleysi var 3,1% í júní og er áfram lítillega meira en á sama tíma í fyrra.
Fataverslun
10. júlí 2024
Spáum að verðbólga aukist lítillega og verði 5,9% í júlí 
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,15% á milli mánaða í júlí og að verðbólga aukist úr 5,8% í 5,9%. Við gerum ráð fyrir að júlímánuður verði nokkuð dæmigerður þar sem sumarútsölur verða til lækkunar á vísitölunni en flugfargjöld til útlanda til hækkunar. Við spáum nokkurn veginn óbreyttri verðbólgu í ágúst og september, en að verðbólga hjaðni í 5,4% í október. 
8. júlí 2024
Vikubyrjun 8. júlí 2024
Hátt vaxtastig hefur hvatt til sparnaðar og hægt á eftirspurn í hagkerfinu. Innlán heimila voru 20% meiri í maí síðastliðnum en í maí í fyrra, samkvæmt nýbirtum Hagvísum Seðlabanka Íslands. Óbundin innlán hafa aukist langmest.
1. júlí 2024
Fréttabréf Hagfræðideildar 1. júlí 2024
Mánaðarlegt fréttabréf frá Hagfræðideild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Litríkir bolir á fataslá
1. júlí 2024
Vikubyrjun 1. júlí 2024
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,48% í júní. Verðbólga mældist því 5,8% og lækkaði úr 6,2%. Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum í mars og apríl dróst saman um 4,6% að raunvirði og launavísitalan hækkaði um 0,2% í maí, samkvæmt tölum sem Hagstofan birti í síðustu viku.
Flugvél á flugvelli
27. júní 2024
Verðbólga í takt við væntingar – lækkar í 5,8%
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,48% á milli mánaða í júní og við það lækkaði ársverðbólga úr 6,2% í 5,8%. Reiknuð húsaleiga, hækkandi flugfargjöld til útlanda og verðhækkun á hótelgistingu höfðu mest áhrif til hækkunar á vísitölunni. Á móti lækkaði verð á fötum og skóm, húsgögnum og heimilisbúnaði og ökutækjum á milli mánaða í júní.
25. júní 2024
Velta í hagkerfinu minnkar á milli ára
Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum dróst saman um 4,6% að raunvirði í mars og apríl og um 2% í janúar og febrúar samkvæmt nýbirtum gögnum Hagstofunnar. Þróunin er ólík eftir útflutningsgreinum. Ferðaþjónusta eykst lítillega á milli ára, velta í sjávarútvegi og álframleiðslu minnkar en velta í lyfjaframleiðslu eykst til muna.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur