Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Verð­bólg­an 6,7% og hjaðn­ar meira en bú­ist var við

Vísitala neysluverðs lækkaði um 0,16% milli mánaða í janúar og við það hjaðnaði ársverðbólga úr 7,7% í 6,7%. Nýir bílar hækkuðu minna í verði en við bjuggumst við og flugfargjöld lækkuðu óvænt. Aðrir liðir voru nokkurn veginn eins og við höfðum spáð. Hagstofan boðar breytta aðferðafræði við mælingu á húsnæðislið sem innleidd verður í vísitöluna á vormánuðum.
Paprika
30. janúar 2024

Vísitala neysluverðs lækkaði um 0,16% á milli mánaða í janúar, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Ársverðbólga lækkar því hressilega annan mánuðinn í röð og fer úr 7,7% í 6,7% í janúar. Verðbólgan hefur því lækkað um 1,3 prósentustig á tveimur mánuðum. Vísitala neysluverðs án húsnæðis lækkaði enn meira, eða um 0,50% á milli mánaða og ársbreytingin fer því úr 6,7% í 5,2%.

Aftur meiri lækkun en við spáðum

Sem fyrr segir lækkaði vísitalan um 0,16% milli mánaða í janúar, en við spáðum 0,30% hækkun. Það lítur út fyrir að verðbólguþrýstingur hafi minnkað töluvert. Þó verður að athuga, eins og stendur í frétt Hagstofunnar, að ákveðinn hluti gjaldskrárhækkana sem tengjast liðnum „044 Annað vegna húsnæðis“ koma fyrst inn í mælingar á vísitölunni í febrúar.

  • Reiknuð húsaleiga hafði mest áhrif til hækkunar og hækkaði um 0,9% (+0,18% áhrif á vísitöluna) milli mánaða í janúar en við spáðum 1,1%.  
  • Útsölur á fötum og skóm lækkuðu verð um 9,2% (-0,36% áhrif á vísitöluna), nokkurn veginn í takt við okkar spá. Húsgögn og heimilisbúnaður lækkuðu um 5,0% (-0,29% áhrif á vísitöluna) en við höfðum spáð 3,5% lækkun.
  • Flugfargjöld til útlanda lækkuðu, þvert á væntingar, um 11,4% (-0,21% áhrif á vísitöluna). Við höfðum spáð 2,3% hækkun.
  • Verð á nýjum bílum hækkaði einnig töluvert minna en við höfðum spáð. Breytingar á styrkjum til kaupa á hreinorkubílum höfðu því minni áhrif en við gerðum ráð fyrir. Verð á nýjum bílum hækkaði einungis um 0,7% en við höfðum spáð 3,5% hækkun.
  • Verð á matarkörfunni hækkaði um 0,5% (+0,08 áhrif á vísitöluna) en við spáðum 0,9% á milli mánaða.

Flugfargjöld lækkuðu hressilega í janúar

Það sem mest bar á milli okkar spár og vísitölunnar í janúar voru flugfargjöld til útlanda, rétt eins og í desember. Í desember hækkuðu þau einungis um 5,1% milli mánaða, en við höfðum spáð 19,4% hækkun. Við gerðum ráð fyrir að verðið í janúar myndi bæta upp fyrir þessa litlu hækkun í desember og spáðum 2,3% hækkun. Þvert á okkar spá lækkuðu flugfargjöld í janúar um 11,4%. Minni verðþrýstingur í flugfargjöldum er í takt við minni innilenda eftirspurn. Einkaneysla hefur tekið að dragast saman og Íslendingar hafa fækkað utanlandsferðum.Í janúar í ár kostaði jafn mikið að fljúga til útlanda og í janúar 2022 og því ljóst að flug er hlutfallslega mun ódýrara en það var fyrir tveimur árum í samanburði við aðrar vörur og þjónustu.

Hagstofan boðar nýja aðferðafræði við húsnæðisliðinn

Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,9% (+0,18% áhrif á vísitöluna) milli mánaða í janúar og hefur nú hækkað fimm mánuði í röð. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði um 0,25% en áhrif vaxta voru 0,7% til hækkunar. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði því minna en við höfðum gert ráð fyrir en áhrif vaxta voru aðeins meiri en við höfðum spáð. Samkvæmt mælingu Hagstofunnar hækkaði verð á fjölbýli á höfuðborgarsvæðinu um 0,03% og verð á sérbýli um 0,7%. Samkvæmt mælingu Hagstofunnar hækkaði íbúðaverð utan höfuðborgarsvæðisins um 0,4% milli mánaða í desember.

Í frétt Hagstofunnar kemur fram að vegna nýrra og betri gagna um leigumarkað hafi skapast forsendur til að innleiða nýja aðferð og reikna svokölluð leiguígildi. Hvorki er augljóst að þessi breyting hafi áhrif til hækkunar né lækkunar á vísitölunni og með öllu óljóst hvort hún hafi áhrif á vægi húsnæðis í vísitölu neysluverðs. Þó má ætla að með breyttri aðferðafræði dragi úr sveiflum í mælingunni.

Dregur úr verðbólguþrýstingi

Kjarnavísitölur verðbólgunnar segja til um þróun undirliggjandi verðbólgu og eru ágætis mælikvarði á það hvort verðbólga fari raunverulega hjaðnandi eða hvort þróun í hverjum mánuði skýrist aðallega af sveiflum í liðum sem eru almennt sveiflukenndir. Allar kjarnavísitölurnar sem Hagstofan birtir lækkuðu milli mánaða í janúar, annan mánuðinn í röð.

Gerum ráð fyrir að verðbólga hjaðni áfram næstu mánuði

Við spáum því nú að vísitalan hækki um 0,9% í febrúar, 0,71% í mars og 0,22% í apríl. Gangi spáin eftir mun verðbólga mælast 6,1% í febrúar, 6,3% í mars og 5,1% í apríl. Spáin er um 0,6 prósentustigum lægri en sú sem við birtum í síðustu verðkönnunarviku. Munurinn skýrist aðallega af því að verðbólgan hjaðnaði meira í janúar en við bjuggumst við. Auk þess höfum við uppfært spána um flugfargjöld næstu mánuði og gerum nú ráð fyrir minni verðhækkunum en áður.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
1. júlí 2025
Mánaðamót 1. júlí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Flugvél á flugvelli
30. júní 2025
Vikubyrjun 30. júní 2025
Verðbólga jókst úr 3,8% og mældist 4,2% í júní. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum þrýstingi á innfluttum vörum en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu. Þá jókst velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum um 1,5% að raunvirði í mars og apríl.
Paprika
27. júní 2025
Verðbólga umfram væntingar
Verðbólga mældist 4,2% í júní og jókst úr 3,8% frá því í maí. Verðlag hækkaði umfram spár, en við höfðum spáð 3,9% verðbólgu. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum verðþrýstingi á innfluttum vörum, einkum fötum, skóm og tómstundarvörum, en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu.
Orlofshús á Íslandi
27. júní 2025
Viðskipti með sumarhús færast aftur í aukana
Sumarhúsum á Íslandi hefur fjölgað um 45% á síðustu 20 árum. Viðskipti með sumarhús færðust verulega í aukana á tímum faraldursins. Fyrst eftir faraldurinn hægðist um en nú virðist aftur hafa glaðnað yfir markaðnum.
Herðubreið
25. júní 2025
Áfram merki um viðnámsþrótt í hagkerfinu
Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum jókst um 1,5% að raunvirði í mars og apríl og um 5,2% í janúar og febrúar, samkvæmt nýbirtum gögnum Hagstofunnar. Veltugögnin bera þess merki að hagkerfið standi vaxtastigið vel af sér sem er í takt við aukinn hagvöxt í byrjun árs. Það sem af er ári hefur velta aukist mest í sölu og viðhaldi á bílum en einnig má greina aukin umsvif í helstu útflutningsgreinunum: álframleiðslu, sjávarútvegi og ferðaþjónustu.
Ferðafólk
23. júní 2025
Færri ferðamenn en meiri ferðaþjónusta?
Færri ferðamenn hafa heimsótt Ísland það sem af er ári en á sama tíma í fyrra. Þrátt fyrir það hefur erlend kortavelta aukist á milli ára og það sama má segja um útflutningstekjur af ferðaþjónustu. Við teljum ýmislegt benda til þess að erlendir ferðamenn hafi verið fleiri síðustu mánuði en talning Ferðamálastofu segir til um.
Íbúðahús
23. júní 2025
Vikubyrjun 23. júní 2025
Vísitala íbúðaverðs lækkaði um 0,45% á milli mánaða í maí. Vísitalan lækkaði þar með í fyrsta sinn á þessu ári og ársbreytingin hefur ekki verið jafn lítil frá því í byrjun síðasta árs. Áfram er kraftur í kortaveltu Íslendinga, ekki síst erlendis.
Kortagreiðsla
19. júní 2025
Kortavelta Íslendinga erlendis eykst og veldur auknum greiðslukortahalla
Kortavelta jókst um 6,8% á milli ára í maí að raunvirði þar af jókst hún um 21% erlendis. Það sem af er ári hefur kortavelta aukist um 5,5% frá sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir í maímánuði en nú í ár. Greiðslukortajöfnuður var neikvæður um 4,2 ma.kr. sem er töluvert meiri halli en í maí í fyrra.
Hús í Reykjavík
16. júní 2025
Vikubyrjun 16. júní 2025
Í síðustu viku fór fram uppgjör við eigendur HFF-bréfa. Erlendum ferðamönnum fjölgaði aðeins á milli ára í maí og atvinnuleysi jókst á milli ára. Í vikunni fram undan birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
12. júní 2025
Spáum 3,9% verðbólgu í júní
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í júní og mælist 3,9%. Verðbólga helst líklega nær óbreytt í sumar en eykst svo aðeins með haustinu, þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta út úr tólf mánaða taktinum. Við gerum áfram ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.