Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Verð­bólga mæl­ist und­ir 4%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,37% á milli mánaða í mars, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofu Íslands. Ársverðbólga lækkar úr 4,2% í 3,8% og er komin undir efri vikmörk verðbólgumarkmiðs Seðlabanka Íslands, í fyrsta skipti frá því í lok árs 2020. Verðmælingin var nokkuð góð en við teljum að á næstunni hægi á hjöðnuninni.
27. mars 2025

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,37% á milli mánaða í mars og verðbólga lækkaði úr 4,2% í 3,8%, aðeins umfram okkar spá. Það sem kom helst á óvart í mælingunni var að verð á fötum og skóm hækkaði minna en við spáðum. Föt og skór eru enn þá ódýrari en fyrir janúarútsölurnar. Verð á nýjum bílum lækkaði á milli mánaða en við höfðum spáð lítilli hækkun. Á móti hækkaði verð á mat og drykkjarvörum umfram okkar spá.

Framlag húsnæðis til lækkunar vó þyngst

Lækkun á verðbólgu skýrist að langstærstum hluta af því að reiknuð húsaleiga hækkaði minna en í sama mánuði í fyrra. Í fyrra hækkaði reiknuð húsaleiga um 2,1% en nú aðeins um 0,5%. Í apríl í fyrra hækkaði reiknuð húsaleiga um 1,7% og við spáum aftur að reiknuð húsaleiga hækki um 0,5% sem mun einnig hafa nokkur áhrif til lækkunar þá. Næstu mánuði þar á eftir munu engir stórir hækkunarmánuðir detta úr 12 mánaða taktinum og því útlit fyrir að verðbólga hjaðni hægar en síðustu mánuði.

Flugfargjöld til útlanda hækkuðu líka nokkuð minna en í fyrra, sem skýrist líklega af því að páskarnir voru miklu fyrr í fyrra og höfðu áhrif á flugfargjöld í mars. Á móti gerum við ráð fyrir að flugfargjöld hækki meira í apríl en þau gerðu í sama mánuði í fyrra.

Framlag innfluttra vara var einnig til lækkunar, en hefðu útsölur gengið fyllilega til baka væri framlagið til hækkunar. Jafnan ganga janúarútsölur til baka í febrúar og mars en takturinn í því hefur verið nokkuð misjafn á milli ára. Í fyrra gengu útsölurnar til að mynda nánast að öllu leyti til baka strax í febrúar. Nú er verð á fötum og skóm lægra en það var fyrir janúarútsölur. Við gerum ráð fyrir að liðurinn hækki aftur í apríl, um 3%, og að þar með verði útsölur alveg gengnar til baka og verð orðið svipað og það var fyrir útsölur. Verð á húsgögnum og heimilisbúnaði lækkaði síðan um næstum 1% í mars en hækkaði um 0,25% í mars í fyrra og framlag liðarins skýrir því að mestu áhrif innfluttra vara til lækkunar á ársverðbólgu.

Verð á innlendum vörum var til hækkunar á verðbólgu og skýrist að mestu af hækkun á mat og drykkjarvörum, þar sem verð á kjöti, fiski og mjólkurvörum hafði áhrif til hækkunar.

Samsetning ársverðbólgu breyttist aðeins á milli mánaða. Framlag húsnæðis, innfluttra vara, bensíns og þjónustu lækkaði en framlag innlendra vara hækkaði lítillega. Mest munaði um framlag húsnæðis sem lækkaði um 0,3 prósentustig í mars. Framlag innfluttra vara til verðbólgu lækkaði um 0,1 prósentustig á milli mánaða.

Helstu liðir vísitölunnar

  • Verð á mat og drykkjarvöru hækkaði aftur, nú um 0,7% á milli mánaða (+0,10% áhrif), nokkuð umfram okkar spá um 0,45%.
  • Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,5% á milli mánaða (0,09% áhrif), eins og við spáðum.
  • Föt og skór hækkuðu um 2,4% á milli mánaða (0,09% áhrif). Við höfðum spáð 5% hækkun og þar með að útsölur myndu ganga alveg til baka. Við gerum ráð fyrir að liðurinn hækki aftur í apríl og útsölur gangi því alveg til baka þá.
  • Flugfargjöld til útlanda hækkuðu um 2,8% á milli mánaða (0,05% áhrif). Hækkunin var aðeins minni en við gerðum ráð fyrir og hefur lítil áhrif í febrúar. Við gerum ráð fyrir meiri hækkun í apríl í tengslum við páskaferðalög.
  • Verð á nýjum bílum lækkaði um 0,93% (-0,06% áhrif) á milli mánaða. Við höfðum spáð 0,5% hækkun.
  • Húsgögn og heimilisbúnaður lækkaði um tæplega 0,9% (-0,04% áhrif) á milli mánaða. Við spáðum 0,41% lækkun.

Horfur á 3,8% verðbólgu í júní

Við gerum nú ráð fyrir að vísitala neysluverðs hækki um 0,85% í apríl, 0,31% í maí og 0,50% í júní. Gangi spáin eftir verður ársverðbólga 4,1% í apríl, 3,8% í maí og áfram 3,8% í júní. Hækkun á milli mánaða í apríl skýrist að mestu af áhrifum páskanna á flugfargjöld til útlanda. Fyrstu dagar páskanna í fyrra voru í mars og áhrif þeirra á flugfargjöld komu fram bæði í mars og apríl. Nú eru páskarnir seint í apríl og gerum við því ráð fyrir að áhrif af hækkun flugfargjalda komi að öllu leyti fram þá.

Marstalan var lægri en við gerðum ráð fyrir í síðustu spá, en það skýrist að miklu leyti af því að janúarútsölurnar gengu ekki að fullu til baka þá, eins og við áttum von á. Í staðinn erum við að gera ráð fyrir meiri hækkun á fötum og skóm í apríl en í fyrri spá. Við gerum litlar sem engar breytingar á öðrum undirliðum á milli spáa.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Byggingakrani og fjölbýlishús
6. nóv. 2025
Óvissa á íbúðamarkaði og takmarkaðar raunverðshækkanir í kortunum 
Hátt vaxtastig og ströng lánþegaskilyrði hafa slegið verulega á verðhækkanir á íbúðamarkaði. Á sama tíma hefur fjöldinn allur af nýjum íbúðum risið og sölutími þeirra lengst til muna. Eftir að dómur Hæstaréttar í vaxtamálinu féll hafa viðskiptabankarnir tekið lánaframboð til endurskoðunar og það sama má segja um suma lífeyrissjóðina. Seðlabankinn ákvað í síðustu viku að slaka lítillega á lánþegaskilyrðum.  
3. nóv. 2025
Mánaðamót 1. nóvember 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fataverslun
3. nóv. 2025
Vikubyrjun 3. nóvember 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar í október og mældist 4,3%. Svo mikil hefur verðbólga ekki verið síðan í febrúar síðastliðnum. Telja má áhyggjuefni að aukin verðbólga skýrist ekki af tilfallandi sveiflukenndum liðum heldur virðist undirliggjandi verðþrýstingur hafa aukist. Í þessari viku halda félög áfram að birta uppgjör og hugsanlega má búast við fleiri púslum í breytta mynd af framboði íbúðalána í kjölfar vaxtamálsins.  
Smiður
31. okt. 2025
Minnkandi spenna á vinnumarkaði og minni fólksfjölgun
Eftirspurn eftir vinnuafli hefur minnkað og dregið hefur úr hækkun launa. Atvinnuleysi hefur aukist smám saman og rólegri taktur í atvinnulífinu hefur endurspeglast í hægari fólksfjölgun. Kaupmáttur hefur aukist jafnt og þétt og við teljum að þótt hægi á launahækkunum komi kaupmáttur til með að aukast áfram á næstu árum. Mikill kraftur er í neyslu landsmanna, kortavelta eykst sífellt og Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir.
Paprika
30. okt. 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,47% á milli mánaða í október og verðbólga jókst úr 4,1% í 4,3%. Vísitala neysluverðs hækkaði meira en við bjuggumst við, ekki síst reiknuð húsaleiga og verð á mat og drykk. Skammtímaspá okkar gerir nú ráð fyrir að verðbólga haldist í 4,3% út árið, en aukist svo í janúar og mælist 4,5%.
27. okt. 2025
Vikubyrjun 27. október 2025
Íslenska hagkerfið verður í hægum vaxtartakti á næstu árum gangi hagspá sem við birtum í síðustu viku eftir. Á fimmtudag koma verðbólgutölur fyrir október og við eigum von á að verðbólga hækki úr 4,1% í 4,2%.
Hagspá október 2025
22. okt. 2025
Kólnandi kerfi en kraftmikil neysla
Hagvöxtur verður 1,5% á þessu ári og 1,7% á því næsta, samkvæmt nýrri hagspá Landsbankans. Hagvöxtur verður ekki síst drifinn áfram af neyslu innanlands en á sama tíma er útlit fyrir smám saman minnkandi spennu í atvinnulífinu. Verðbólga reynist áfram þrálát næstu misseri og ekki eru horfur á að hún komist niður í markmið Seðlabankans á spátímabilinu. Því má áfram búast við háum raunstýrivöxtum.
Greiðsla
20. okt. 2025
Vikubyrjun 20. október 2025
Kortavelta Íslendinga jókst um 7,6% að raunvirði á milli ára í september. Á fyrstu níu mánuðum ársins hefur kortavelta heimila verið um 5,2% meiri en á sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Í vikunni birtir Greiningardeild Landsbankans nýja hagspá til ársins 2028. HMS birtir vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.  
Flugvél
16. okt. 2025
Spáum 4,2% verðbólgu í október
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í október, úr 4,1% í 4,2%. Mest áhrif til hækkunar á vísitölunni hafa flugfargjöld til útlanda, reiknuð húsaleiga og matarkarfan. Gangi spáin eftir verður október níundi mánuðurinn í röð þar sem verðbólga er á bilinu 3,8% til 4,2%. Við teljum að verðbólga verði áfram á þessu bili næstu mánuði.
Fjölskylda við matarborð
13. okt. 2025
Vikubyrjun 13. október 2025
Peningastefnunefnd hélt vöxtum óbreyttum í síðustu viku, eins og við var búist. Þó mátti greina aukna bjartsýni í yfirlýsingu nefndarinnar. Skráð atvinnuleysi var 3,5% í september og jókst um 0,1 prósentustig á milli mánaða. Brottförum erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll fjölgaði um 0,5% í september og utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði um 14%.