30. maí 2024
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,58% á milli mánaða í maí, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Ársverðbólgan hækkar því úr 6,0% í 6,2%. Við spáðum 0,38% hækkun vísitölunnar á milli mánaða og þar með óbreyttri verðbólgu. Líkt og vanalega hafði reiknuð húsaleiga mest áhrif á vísitöluna til hækkunar, en liðurinn hækkaði þó minna en við höfðum spáð. Á móti lækkaði verð á flugfargjöldum til útlanda minna en í okkar spá.
Heilt yfir voru verðhækkanir á nokkuð breiðum grunni í maí, þar sem margir undirliðir hækkuðu lítillega á milli mánaða.
Margir liðir hækka, en lítið
- Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,7% (0,14% áhrif). Þetta var minni hækkun en við bjuggumst við en við spáðum 1,1% hækkun (0,22% áhrif). Mestu munar um að markaðsverð húsnæðis hækkaði mun minna en við spáðum, eða um 0,1% í stað 0,6%. Reiknuð húsaleiga hækkaði líka minna en vísitala íbúðaverðs, sem HMS mælir, sem hækkaði um 0,8% á milli mánaða. Verð á fjölbýli á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 0,5%, sérbýli á höfuðborgarsvæðinu um 0,7% og húsnæði utan höfuðborgarsvæðisins lækkaði um 1%, samkvæmt mælingum Hagstofunnar.
- Verð á mat og drykkjarvörum hækkaði um 0,4% (0,06% áhrif), sem er meira en við höfðum spáð.
- Flugfargjöld til útlanda lækkuðu um 1,1% (-0,02% áhrif), sem er nokkuð minni lækkun en við höfðum spáð. Það er nú um 6% ódýrara að fljúga til útlanda en í maí í fyrra, en hefur verið um 10% ódýrara það sem af er ári.
- Nokkrir minni liðir hækkuðu einnig í þessum mánuði. Liðurinn húsgögn og heimilisbúnaður hækkaði um 1,1% (+0,06% áhrif á vísitöluna), húsnæði án reiknaðrar húsaleigu hækkaði um 0,5% (+0,05% áhrif á vísitöluna), póstur og sími hækkaði um 2,3% (+0,04% áhrif á vísitöluna), tómstundir og menning hækkaði um 0,4% (+0,04% áhrif á vísitöluna), hótel og veitingastaðir hækkaði um 0,7% (+0,04% áhrif á vísitöluna) og ferðir og flutningar án flugfargjalda hækkaði um 1% (+0,04% áhrif á vísitöluna).
Framlag húsnæðis til ársverðbólgu lækkar lítillega á milli mánaða, úr 3 í 2,9 prósentustig. Framlag innfluttra vara hækkar nokkuð, eða úr 0,5 í 0,7 prósentustig, framlag þjónustu hækkar úr 1,9 í 2,0 prósentustig og framlag bensíns hækkar úr 0,0 prósentustigum í 0,1 prósentustig.
Spáum áfram verðbólgu í kringum 6% næstu mánuði
Við gerum áfram ráð fyrir því að verðbólga verði um 6% næstu mánuði. Við spáum því nú að vísitala neysluverðs hækki um 0,54% í júní, 0,08% í júlí og 0,35% í ágúst. Gangi spáin eftir lækkar verðbólga í 5,9% í júní og júlí og hækkar aftur í 6,0% í ágúst. Helsta breytingin frá síðustu spá er að við gerum ekki ráð fyrir að flugfargjöld hækki eins mikið í júní og júlí núna þar sem þau lækkuðu minna en við höfðum spáð í maí.
Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.Þú gætir einnig haft áhuga á
27. nóv. 2025
Verðbólga hjaðnaði úr 4,3% í 3,7% í nóvember og hefur ekki verið minni frá því í desember 2020. Áhrif af afsláttardögum í nóvember komu mun skýrar fram í mælingu Hagstofunnar nú en síðustu ár og flugfargjöld til útlanda lækkuðu mun meira en við bjuggumst við.
24. nóv. 2025
Seðlabankinn lækkaði vexti í síðustu viku með það fyrir augum að stemma stigu við því aukna peningalega aðhaldi sem hefur hlotist af breyttu lánaframboði í kjölfar vaxtadómsins. Auk þess spáir Seðlabankinn nú auknum slaka í hagkerfinu, minni hagvexti og minni verðbólgu en í síðustu spá. Hagstofan birtir verðbólgumælingu nóvembermánaðar á fimmtudaginn og þjóðhagsreikninga fyrir þriðja ársfjórðung á föstudaginn.
21. nóv. 2025
Brottfarir erlendra ferðamanna frá Keflavíkurflugvelli voru 6,2% færri í október en í sama mánuði í fyrra og erlend kortavelta dróst þó nokkuð saman. Líklega hefur fall Play sett mark sitt á mánuðinn. Ef horft er yfir árið í heild hefur gangurinn í ferðaþjónustu verið mun meiri á þessu ári en því síðasta.
17. nóv. 2025
Skráð atvinnuleysi var 3,9% í október, 0,5 prósentustigum meira en í sama mánuði í fyrra. Brottförum erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll fækkaði um 6,2% í október en utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði um 3%. Peningastefnunefnd kemur saman á miðvikudaginn og við búumst við að stýrivöxtum verði haldið óbreyttum.
14. nóv. 2025
Við spáum því að peningastefnunefnd haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga jókst umfram væntingar í október og verðbólgumælingin bar þess merki að undirliggjandi verðþrýstingur hefði aukist. Í ljósi breytts lánaframboðs og óviðbúinna áfalla í útflutningsgeirunum má líkast til búast við mildari tón frá peningastefnunefnd.
13. nóv. 2025
Við spáum því að verðbólga standi óbreytt á milli mánaða og mælist 4,3% í nóvember. Flugfargjöld til útlanda verða til lækkunar á vísitölunni, en reiknuð húsaleiga og matarkarfan verða til hækkunar. Við búumst við aukinni verðbólgu á næstu mánuðum.
10. nóv. 2025
Raungengi krónunnar er mjög hátt í sögulegu samhengi en hefur gefið lítillega eftir á allra síðustu dögum. Horfur í álútflutningi eru dræmar eftir bilun hjá Norðuráli og aflaheimildir gefa fyrirheit um samdrátt í útflutningi sjávarafurða. Ferðaþjónusta hefur vaxið umfram væntingar það sem af er ári og telja má horfur á vexti í nýjustu útflutningsstoðum Íslands. Velta samkvæmt VSK-skýrslum hefur þróast með svipuðum hætti í útflutningsgeiranum og í innlenda hagkerfinu, en ávöxtun hlutabréfa félaga í kauphöllinni með tekjur í erlendri mynt er mun lakari en fyrirtækja með tekjur í íslenskum krónum.
10. nóv. 2025
Fáar áhugaverðar hagtölur voru birtar í síðustu viku, en í þessari viku birtir Vinnumálastofnun skráð atvinnuleysi og Ferðamálastofa birtir ferðamannatölur. Uppgjörstímabilið fyrir þriðja ársfjórðung er í fullum gangi.
6. nóv. 2025
Hátt vaxtastig og ströng lánþegaskilyrði hafa slegið verulega á verðhækkanir á íbúðamarkaði. Á sama tíma hefur fjöldinn allur af nýjum íbúðum risið og sölutími þeirra lengst til muna. Eftir að dómur Hæstaréttar í vaxtamálinu féll hafa viðskiptabankarnir tekið lánaframboð til endurskoðunar og það sama má segja um suma lífeyrissjóðina. Seðlabankinn ákvað í síðustu viku að slaka lítillega á lánþegaskilyrðum.
3. nóv. 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.