Verð­bólga 6,6% og hjaðn­ar mun minna en bú­ist var við

Vísitala neysluverðs hækkaði um 1,33% milli mánaða í febrúar og við það hjaðnaði ársverðbólga lítillega, úr 6,7% í 6,6%. Janúarútsölur gengu hraðar til baka en oft áður og gjaldskrárhækkanir fyrir sorphirðu, holræsi og kalt vatn höfðu meiri áhrif til hækkunar en við höfðum spáð. Reiknuð húsaleiga hækkaði minna en við gerðum ráð fyrir, en flugfargjöld til útlanda hækkuðu þvert á spá okkar um lækkun á milli mánaða.
Bananar í verslun
28. febrúar 2024

Vísitala neysluverðs hækkaði um 1,33% á milli mánaða í febrúar, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofunnar. Ársverðbólga lækkar því aðeins um 0,1 prósentustig milli mánaða og fer úr 6,7% í 6,6% í febrúar. Það er jákvætt að verðbólgan haldi áfram að lækka, en lækkunin nú er mun minni en við áttum von á og þó nokkur vonbrigði. Vísitala neysluverðs án húsnæðis hækkaði jafn mikið milli mánaða og vísitalan með húsnæði, eða um 1,33%, og ársbreytingin fer því úr 5,2% í 4,7%.

Töluvert meiri hækkun en við gerðum ráð fyrir

Sem fyrr segir hækkaði vísitalan um 1,33% milli mánaða í febrúar, en við spáðum 0,89% hækkun og að verðbólga yrði 6,1%. Það sem kom okkur helst á óvart var að vetrarútsölur á fötum og skóm gengu að mestu leyti til baka í febrúar, en alla jafna ganga þær til baka í febrúar og mars. Einnig höfðu gjaldskrárhækkanir fyrir sorphirðu, holræsi og kalt vatn töluvert meiri áhrif til hækkunar nú en síðustu ár og hækkaði liðurinn 044 Annað vegna húsnæðis um 11% milli mánaða, en sá liður hefur ekki hækkað svo mikið síðan í janúar 2012. Þar af hækkuðu sorphirðugjöld um 17,1% sem er mesta hækkun á sorphirðugjöldum síðan í janúar 2011.

 Helstu liðir vísitölunnar:

  • Útsölulok höfðu mest áhrif til hækkunar á vísitöluna í febrúar eins og oft áður, en það sem kom á óvart var að útsölur á fötum og skóm gengu nánast að öllu leyti til baka í febrúar og hækkuðu um 8,4% (+0,3% áhrif á vísitöluna).
  • Útsölulok á húsgögnum og heimilisbúnaði voru nær spá okkar og hækkaði verð á þeim um 5,5% (+0,31% áhrif á vísitöluna).
  • Annað vegna húsnæðis hækkaði um 11% (+0,18% áhrif á vísitöluna), en við höfðum spáð 7% hækkun á þeim lið.
  • Reiknuð húsaleiga hækkaði aftur minna en við höfðum spáð, eða um 0,7% (+0,13% áhrif á vísitöluna) á milli mánaða í febrúar, en við spáðum 0,9%.  
  • Liðurinn tómstundir og menning hækkaði um 1,1% (+0,12% áhrif á vísitöluna), svipað og við spáðum.
  • Matarkarfan hækkaði nokkuð umfram það sem við gerðum ráð fyrir, eða um 0,7% (+0,1% áhrif á vísitöluna).
  • Flugfargjöld til útlanda hækkuðu um 2,1% (+0,33% áhrif á vísitöluna). Við höfðum spáð 5% lækkun.

Íbúðaverð hækkar áfram

Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,7% (+0,13% áhrif á vísitöluna) á milli mánaða í febrúar og hefur nú hækkað 6 mánuði í röð. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði þó aðeins lítillega, eða um 0,1%, en áhrif vaxta voru 0,6% til hækkunar. Markaðsverð íbúðarhúsnæðis hækkaði því minna en við höfðum gert ráð fyrir (við spáðum 0,4% hækkun), en áhrif vaxta voru í samræmi við spá okkar. Samkvæmt mælingu Hagstofunnar hækkaði verð á fjölbýli á höfuðborgarsvæðinu um 0,3% en verð á sérbýli stóð í stað á milli mánaða. Þá lækkaði íbúðaverð utan höfuðborgarsvæðisins um 0,1% á milli mánaða í janúar.

Í næsta mánuði mun Hagstofan birta greinagerð um nýja aðferð við mælingar á reiknaðri húsaleigu. Nýja aðferðin byggir á leigusamningum, sem verða notaðir til að mæla kostnað við búsetu í eigin húsnæði. Hingað til hefur verið notast við íbúðaverð og vexti til að meta kostnaðinn. Óljóst er hvaða áhrif ný aðferð mun hafa á mælingar í vísitölu neysluverðs til lengri tíma, en líklega verða mælingarnar stöðugri á milli mánaða.

Áfram dregur úr undirliggjandi verðbólgu

Kjarnavísitölur verðbólgunnar segja til um þróun undirliggjandi verðbólgu og eru ágætis mælikvarði á það hvort verðbólga fari raunverulega hjaðnandi eða hvort þróun í hverjum mánuði skýrist aðallega af sveiflum í liðum sem eru almennt sveiflukenndir. Það er jákvætt að sjá að kjarnavísitölurnar ýmist lækkuðu eða stóðu í stað á milli mánaða í febrúar, sem bendir til þess að áfram dragi úr undirliggjandi verðbólgu.

Samsetning verðbólgunnar breyttist í febrúar, en framlag þjónustu og húsnæðis jókst á milli mánaða, á meðan hlutur innfluttra vara og hlutur innlendra vara dróst saman. Af 6,6% verðbólgu var hlutur innfluttra vara 0,8 prósentustig og lækkaði úr 1 prósentustigi. Hlutur innlendra vara var 1 prósentustig og lækkaði ú 1,1 prósentustigi. Hlutur þjónustu jókst úr 1,8 prósentustigum í janúar í 1,9 prósentustig í febrúar og hlutur húsnæðis jókst úr 2,9 prósentustigum í 3 prósentustig í febrúar.

Gerum ráð fyrir að ársverðbólga hækki í mars en hjaðni verulega í apríl

Við spáum því nú að vísitalan hækki um 0,69% í mars, 0,24% í apríl og 0,31% í maí. Gangi spáin eftir mun verðbólga mælast 6,7% í mars, 5,6% í apríl og 5,5% í maí. Spáin er aðeins hærri en sú sem við birtum í verðkönnunarvikunni. Fyrir utan að verðbólgan nú var hærri en í fyrri spá skýrist munurinn aðallega af því að við gerum ráð fyrir að verðhækkanir á fötum og skóm verði minni í mars, vegna þess að útsölurnar gengu að miklu leyti til baka nú í febrúar.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Flutningaskip
8. nóv. 2024
Hægir á vexti vöruskiptahallans
Halli á vöruviðskiptum jókst lítillega á milli ára í október og mældist 49,4 ma.kr, en var 47,5 ma.kr. í október í fyrra. Uppsafnaður halli á vöruskiptum hefur aukist frá fyrra ári, en þó hægar í ár en síðustu ár, og var 330 ma.kr. í október, sem er einungis lítillega meira en mældist á sama tíma í fyrra þegar hann var 320 ma.kr.
Bílar
6. nóv. 2024
Minni spenna á vinnumarkaði en lítil breyting á atvinnuleysi
Staðan á vinnumarkaði hefur haldist merkilega stöðug í gegnum hraðar breytingar í hagkerfinu og þrátt fyrir vaxtahækkanir síðustu ára hefur atvinnuleysi lítið aukist. Þó eru vísbendingar um að eftirspurn eftir launafólki hafi minnkað og laun hækka ekki jafn hratt og áður. Óvissa hefur aukist lítillega síðustu daga vegna átaka á opinberum vinnumarkaði.
5. nóv. 2024
Mánaðaryfirlit yfir sértryggð skuldabréf - október 2024
Meðfylgjandi er mánaðarlegt yfirlit sértryggðra skuldabréfa.
Ferðamenn við Strokk
5. nóv. 2024
Ágætur þriðji fjórðungur í ferðaþjónustu
Ferðamönnum fjölgaði um tæplega prósent á þriðja ársfjórðungi, stærsta ferðaþjónustutímabili ársins, frá fyrra ári. Gistinóttum ferðamanna fækkaði hins vegar um tæpt prósent, en kortavelta á föstu verðlagi jókst um 2% á milli ára.
Fjölbýlishús
4. nóv. 2024
Þörf á íbúðum og ágætis uppbygging í kortunum 
Íbúðafjárfesting hefur færst í aukana, starfsfólki fjölgar sífellt í byggingarstarfsemi, velta í greininni hefur aukist síðustu árin og innflutningur á byggingarefni er í hæstu hæðum. Íbúðauppbygging virðist nokkuð kröftug, enda er þörfin brýn - kjarnafjölskyldum hefur fjölgað mun hraðar en íbúðum síðustu ár. 
Flutningaskip við Vestmannaeyjar
4. nóv. 2024
Vikubyrjun 4. nóvember 2024
Verðbólga lækkaði úr 5,4% niður í 5,1% í október, í samræmi við væntingar. Samhliða birtingu VNV tilkynnti Hagstofan að fyrirhugað kílómetragjald yrði tekið inn í vísitöluna. Í þessari viku birtir Vinnumálastofnum skráð atvinnuleysi í október, kosið verður um nýjan forseta í Bandaríkjunum, Seðlabanki Bandaríkjanna og Englandsbanki tilkynna um vaxtaákvarðanir og uppgjörstímabilið í Kauphöllinni er áfram í fullum gangi.
1. nóv. 2024
Fréttabréf Greiningardeildar 1. nóvember 2024
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fjölskylda við sumarbústað
30. okt. 2024
Verðbólga lækkar áfram og mælist 5,1% í október
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,28% á milli mánaða í október og verðbólga lækkar því úr 5,4% í 5,1%. Verð á mat og drykkjarvörum og flugfargjöld til útlanda höfðu mest áhrif til hækkunar. Reiknuð leiga hækkaði mjög lítið á milli mánaða. Kílómetragjald á bensín- og olíubíla verður með í verðmælingum Hagstofunnar.
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn
28. okt. 2024
Vikubyrjun 28. október 2024
Í vikunni birtir Hagstofan verðbólgutölur fyrir októbermánuð. Þessar verðbólgutölur verða þær síðustu fyrir næstu vaxtaákvörðun sem verður tilkynnt þann 20. nóvember nk. Í síðustu viku birti Hagstofan veltu skv. VSK-skýrslum, niðurstöður úr vinnumarkaðsrannsókn og launavísitölu. Þá er uppgjörstímabilið í kauphöllinni áfram í fullum gangi.
Vélsmiðja Guðmundar
23. okt. 2024
Velta í hagkerfinu eykst og tæknigreinar draga vagninn
Velta í hagkerfinu jókst um 2,1% á milli ára í júlí og ágúst að raunvirði, samkvæmt virðisaukaskattskýrslum. Svo mikið hefur veltan ekki aukist frá því á VSK-tímabilinu janúar-febrúar árið 2023, þegar hagkerfið var enn að rétta úr kútnum eftir covid-samdráttinn.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur