Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um óbreyttri verð­bólgu í maí

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,38% á milli mánaða í maí og að ársverðbólga haldist óbreytt í 6,0%. Húsnæðiskostnaður og flugfargjöld til útlanda munu hafa mest áhrif á vísitöluna, en í sitthvora áttina. Húsnæði hækkar en flugfargjöld lækka. Við teljum að verðbólga verði nær óbreytt út sumarið.
Hús í Reykjavík
16. maí 2024

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,55% milli mánaða í apríl og lækkaði ársverðbólgan við það úr 6,8% í 6,0%. Í apríl voru það tveir liðir sem höfðu langmest áhrif, reiknuð húsaleiga og flugfargjöld til útlanda, sem skýrðu 95% af hækkuninni milli mánaða. Við gerum ráð fyrir því að þessir liðir verði aftur fyrirferðarmiklir en þó með þeim hætti að flugfargjöld vegi til lækkunar.

Spáum 0,38% hækkun í maí og að verðbólga haldist óbreytt í 6,0%

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,38% á milli mánaða maí og að ársverðbólgan verði óbreytt í 6,0%. Mest áhrif til hækkunar í spánni hefur húsnæðiskostnaður og mest áhrif til lækkunar hafa flugfargjöld til útlanda.

Ný aðferð til að reikna kostnað við búsetu í eigin húsnæði

Við gerum við ráð fyrir að markaðsverð húsnæðis hækki um 0,6% og áhrif vaxtabreytinga verði 0,5%. Alls hækkar reiknuð húsaleiga því um 1,1% milli mánaða í maí (0,22% áhrif) gangi spáin eftir. Í júní mun Hagstofan beita nýrri aðferð við að mæla reiknaða húsaleigu, svokallaða aðferð húsaleiguígilda. Aðferðin byggir á því að markaðsleiga verði notuð til þess að meta kostnað við búsetu í eigin húsnæði. Enn er óljóst hvaða áhrif þessi breyting mun hafa, en við gerum ráð fyrir að mælingar verði stöðugri og mánaðarsveiflur minni. Spár fyrir húsnæðisliðinn eru háðar mikilli óvissu á meðan engin reynsla er komin á nýju aðferðina. Við gerum ráð fyrir  að þessi liður hækki um 0,6% milli mánaða (0,12% áhrif) að jafnaði næstu mánuði, sem samsvarar því að liðurinn reiknuð húsaleiga hækki um 7,4% á ári.

Við gerum ráð fyrir að liðurinn annað vegna húsnæðis hækki um 0,6% milli mánaða í maí (0,06% áhrif). Munar þar mest um að viðhald vegna húsnæðis hækkar nokkuð milli mánaða samkvæmt okkar spá. Þessi liður fylgir byggingarvísitölunni frá mánuðinum áður, sem hækkaði um 1,4% milli mánaða í apríl. Auk þess hefur verð á hita og rafmagni hækkað lítillega milli mánaða samkvæmt verðmælingu okkar.

Flugfargjöld til útlanda lækka

Almennt er nokkuð skýr árstíðatengd breyting á flugfargjöldum til útlanda. Þau lækka í maí, hækka í júní og júlí og lækka aftur í ágúst. Við spáum því að flugfargjöld lækki um 5,6% milli mánaða (-0,11% áhrif) nú í maí. Gangi spáin eftir verður 10% ódýrara að fljúga til útlanda í maí í ár en í fyrra, sem er svipaður munur og hefur verið það sem af er ári. Samkvæmt verðkönnun okkar lækkar verð á bensíni og díselolíu um 0,2% á milli mánaða (-0,01% áhrif á vísitöluna).

Óveruleg breyting á matarkörfunni

Verð á flestum mat- og drykkjarvörum var óbreytt milli mánaða í verðkönnun okkar og gerum við því ráð fyrir mjög lítilli breytingu milli mánaða í mælingum Hagstofunnar, eða 0,1% hækkun (0,01% áhrif). Það var helst tvennt sem vakti athygli í verðkönnun okkar, verð á ávöxtum og grænmeti virðist hafa lækkað milli mánaða en verð á sælgæti, sérstaklega súkkulaði, virðist hafa hækkað. Mögulega má rekja það til þess að heimsmarkaðsverð á kakó rauk upp í vor vegna lélegrar uppskeru í vestur-Afríku. Þó ber að hafa í huga að heimsmarkaðsverðið gæti líklega aðeins skýrt hluta verðhækkunar á súkkulaði hér á landi, og hækkun á heimsmarkaðsverði hefur að einhverju leyti gengið til baka nú þegar.

Spá um maímælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 14,9% 0,1% 0,01%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,2% 0,01%
Föt og skór 3,8% 0,9% 0,03%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,5% 0,6% 0,06%
Reiknuð húsaleiga 19,4% 1,1% 0,22%
Húsgögn og heimilisbúnaður 5,7% 0,7% 0,04%
Heilsa 4,0% 0,3% 0,01%
Ferðir og flutningar (annað) 3,8% 0,5% 0,02%
Kaup ökutækja 6,7% 0,0% 0,00%
Bensín og díselolía 3,4% -0,2% -0,01%
Flugfargjöld til útlanda 2,0% -5,6% -0,11%
Póstur og sími 1,6% 0,1% 0,00%
Tómstundir og menning 9,9% 0,3% 0,03%
Menntun 1,1% 0,0% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,4% 1,1% 0,06%
Aðrar vörur og þjónusta 6,5% 0,1% 0,01%
Alls 100,0%   0,38%

Spáum litlum breytingum á ársverðbólgu næstu mánuði

Samkvæmt skammtímaspá okkar mun vísitalan hækka um 0,61% í júní, 0,13% í júlí og 0,35% í ágúst. Gangi spáin eftir verður verðbólga 5,8% í júní, 5,9% í júlí og 5,9% í ágúst. Þessi spá er nær óbreytt frá síðustu spá sem við birtum daginn sem Hagstofan birti aprílmælingu vísitölu neysluverðs.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Flugvél
16. okt. 2025
Spáum 4,2% verðbólgu í október
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í október, úr 4,1% í 4,2%. Mest áhrif til hækkunar á vísitölunni hafa flugfargjöld til útlanda, reiknuð húsaleiga og matarkarfan. Gangi spáin eftir verður október níundi mánuðurinn í röð þar sem verðbólga er á bilinu 3,8% til 4,2%. Við teljum að verðbólga verði áfram á þessu bili næstu mánuði.
Fjölskylda við matarborð
13. okt. 2025
Vikubyrjun 13. október 2025
Peningastefnunefnd hélt vöxtum óbreyttum í síðustu viku, eins og við var búist. Þó mátti greina aukna bjartsýni í yfirlýsingu nefndarinnar. Skráð atvinnuleysi var 3,5% í september og jókst um 0,1 prósentustig á milli mánaða. Brottförum erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll fjölgaði um 0,5% í september og utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði um 14%.
Play
6. okt. 2025
Vikubyrjun 6. október 2025
Fall Fly Play hf. var stærsta fréttin í síðustu viku. Um 400 manns misstu vinnuna og má búast við að atvinnuleysi aukist um um það bil 0,2 prósentustig þess vegna. Við búumst ekki við verulegum þjóðhagslegum áhrifum af falli Play. Peningastefnunefnd kemur saman á miðvikudaginn og við búumst við að stýrivöxtum verði áfram haldið í 7,50%.  
Seðlabanki Íslands
2. okt. 2025
Þrálát verðbólga kallar á óbreytta vexti
Við spáum því að peningastefnunefnd haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga hefur haldist á þröngu bili í kringum 4% frá því í febrúar og horfur eru á nær óbreyttri verðbólgu á næstu mánuðum. Áfram má greina skýr merki um þenslu í hagkerfinu og nær óhugsandi að peningastefnunefnd telji tímabært að halda vaxtalækkunarferlinu áfram. 
1. okt. 2025
Mánaðamót 1. október 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Íbúðahús
29. sept. 2025
Vikubyrjun 29. september 2025
Verðbólga mældist í takt við væntingar í september og fór úr 3,8% í 4,1%, samkvæmt vísitölu neysluverðs, sem Hagstofan birti í síðustu viku. Aukin verðbólga var fyrirséð og mælingin ber þess ekki merki að verðbólguþrýstingur í hagkerfinu hafi aukist. Kaupmáttur launa er 3,8% meiri en í ágúst í fyrra.
Litríkir bolir á fataslá
25. sept. 2025
Verðbólga eykst í takt við væntingar
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,11% á milli mánaða í september og verðbólga jókst úr 3,8% í 4,1%. Hækkunin skýrist að langmestu leyti af því að lækkunaráhrif gjaldfrjálsra skólamáltíða duttu nú úr 12 mánaða taktinum. Fátt í septembermælingunni kom á óvart en við spáðum 0,07% hækkun á vísitölunni og 4,1% verðbólgu. Við gerum ráð fyrir að verðbólga verði áfram á þessu bili út árið og verði 4,0% í árslok.
Bílar
23. sept. 2025
Aukin neysla, aldrei jafnmargar utanlandsferðir og bílakaup færast í aukana
Greiðslukortavelta heimila heldur áfram að aukast samhliða aukinni einkaneyslu. Það sama má segja um utanlandsferðir Íslendinga en það sem af er ári hafa Íslendingar farið í rúmlega 20% fleiri utanlandsferðir en á sama tímabili í fyrra. Auk þess að fara meira til útlanda virðast landsmenn kaupa þó nokkuð fleiri bíla en í fyrra. Á fyrstu átta mánuðum þessa árs voru nýskráðir bílar um 28% fleiri en á sama tíma í fyrra.
Íbúðahús
22. sept. 2025
Vikubyrjun 22. september 2025
Raunverð íbúða lækkaði á milli ára í ágúst, í fyrsta skipti frá því í byrjun árs 2024. Nafnverð íbúða hefur aðeins hækkað um 2,2% á einu ári og sífellt lengri tíma tekur að selja íbúðir. Leiguvísitalan hækkaði þó í ágúst og hækkandi leiguverð hefur með tímanum áhrif á verðbólgumælingar. Hagstofan birtir vísitölu neysluverðs næsta fimmtudag.
Fólk við Geysi
15. sept. 2025
Vikubyrjun 15. september 2025
Ferðamönnum hélt áfram að fjölga af krafti í ágúst og Íslendingar slógu enn eitt metið í fjölda utanlandsferða. Atvinnuleysi hélst óbreytt á milli mánaða í 3,4% og er lítillega meira en á sama tíma í fyrra. Í þessari viku birtir HMS nýjustu gögn um íbúðamarkað og við fylgjumst með vaxtaákvörðunum í Bandaríkjunum og Bretlandi.