Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um óbreyttri verð­bólgu í maí

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,38% á milli mánaða í maí og að ársverðbólga haldist óbreytt í 6,0%. Húsnæðiskostnaður og flugfargjöld til útlanda munu hafa mest áhrif á vísitöluna, en í sitthvora áttina. Húsnæði hækkar en flugfargjöld lækka. Við teljum að verðbólga verði nær óbreytt út sumarið.
Hús í Reykjavík
16. maí 2024

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,55% milli mánaða í apríl og lækkaði ársverðbólgan við það úr 6,8% í 6,0%. Í apríl voru það tveir liðir sem höfðu langmest áhrif, reiknuð húsaleiga og flugfargjöld til útlanda, sem skýrðu 95% af hækkuninni milli mánaða. Við gerum ráð fyrir því að þessir liðir verði aftur fyrirferðarmiklir en þó með þeim hætti að flugfargjöld vegi til lækkunar.

Spáum 0,38% hækkun í maí og að verðbólga haldist óbreytt í 6,0%

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,38% á milli mánaða maí og að ársverðbólgan verði óbreytt í 6,0%. Mest áhrif til hækkunar í spánni hefur húsnæðiskostnaður og mest áhrif til lækkunar hafa flugfargjöld til útlanda.

Ný aðferð til að reikna kostnað við búsetu í eigin húsnæði

Við gerum við ráð fyrir að markaðsverð húsnæðis hækki um 0,6% og áhrif vaxtabreytinga verði 0,5%. Alls hækkar reiknuð húsaleiga því um 1,1% milli mánaða í maí (0,22% áhrif) gangi spáin eftir. Í júní mun Hagstofan beita nýrri aðferð við að mæla reiknaða húsaleigu, svokallaða aðferð húsaleiguígilda. Aðferðin byggir á því að markaðsleiga verði notuð til þess að meta kostnað við búsetu í eigin húsnæði. Enn er óljóst hvaða áhrif þessi breyting mun hafa, en við gerum ráð fyrir að mælingar verði stöðugri og mánaðarsveiflur minni. Spár fyrir húsnæðisliðinn eru háðar mikilli óvissu á meðan engin reynsla er komin á nýju aðferðina. Við gerum ráð fyrir  að þessi liður hækki um 0,6% milli mánaða (0,12% áhrif) að jafnaði næstu mánuði, sem samsvarar því að liðurinn reiknuð húsaleiga hækki um 7,4% á ári.

Við gerum ráð fyrir að liðurinn annað vegna húsnæðis hækki um 0,6% milli mánaða í maí (0,06% áhrif). Munar þar mest um að viðhald vegna húsnæðis hækkar nokkuð milli mánaða samkvæmt okkar spá. Þessi liður fylgir byggingarvísitölunni frá mánuðinum áður, sem hækkaði um 1,4% milli mánaða í apríl. Auk þess hefur verð á hita og rafmagni hækkað lítillega milli mánaða samkvæmt verðmælingu okkar.

Flugfargjöld til útlanda lækka

Almennt er nokkuð skýr árstíðatengd breyting á flugfargjöldum til útlanda. Þau lækka í maí, hækka í júní og júlí og lækka aftur í ágúst. Við spáum því að flugfargjöld lækki um 5,6% milli mánaða (-0,11% áhrif) nú í maí. Gangi spáin eftir verður 10% ódýrara að fljúga til útlanda í maí í ár en í fyrra, sem er svipaður munur og hefur verið það sem af er ári. Samkvæmt verðkönnun okkar lækkar verð á bensíni og díselolíu um 0,2% á milli mánaða (-0,01% áhrif á vísitöluna).

Óveruleg breyting á matarkörfunni

Verð á flestum mat- og drykkjarvörum var óbreytt milli mánaða í verðkönnun okkar og gerum við því ráð fyrir mjög lítilli breytingu milli mánaða í mælingum Hagstofunnar, eða 0,1% hækkun (0,01% áhrif). Það var helst tvennt sem vakti athygli í verðkönnun okkar, verð á ávöxtum og grænmeti virðist hafa lækkað milli mánaða en verð á sælgæti, sérstaklega súkkulaði, virðist hafa hækkað. Mögulega má rekja það til þess að heimsmarkaðsverð á kakó rauk upp í vor vegna lélegrar uppskeru í vestur-Afríku. Þó ber að hafa í huga að heimsmarkaðsverðið gæti líklega aðeins skýrt hluta verðhækkunar á súkkulaði hér á landi, og hækkun á heimsmarkaðsverði hefur að einhverju leyti gengið til baka nú þegar.

Spá um maímælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 14,9% 0,1% 0,01%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,2% 0,01%
Föt og skór 3,8% 0,9% 0,03%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,5% 0,6% 0,06%
Reiknuð húsaleiga 19,4% 1,1% 0,22%
Húsgögn og heimilisbúnaður 5,7% 0,7% 0,04%
Heilsa 4,0% 0,3% 0,01%
Ferðir og flutningar (annað) 3,8% 0,5% 0,02%
Kaup ökutækja 6,7% 0,0% 0,00%
Bensín og díselolía 3,4% -0,2% -0,01%
Flugfargjöld til útlanda 2,0% -5,6% -0,11%
Póstur og sími 1,6% 0,1% 0,00%
Tómstundir og menning 9,9% 0,3% 0,03%
Menntun 1,1% 0,0% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,4% 1,1% 0,06%
Aðrar vörur og þjónusta 6,5% 0,1% 0,01%
Alls 100,0%   0,38%

Spáum litlum breytingum á ársverðbólgu næstu mánuði

Samkvæmt skammtímaspá okkar mun vísitalan hækka um 0,61% í júní, 0,13% í júlí og 0,35% í ágúst. Gangi spáin eftir verður verðbólga 5,8% í júní, 5,9% í júlí og 5,9% í ágúst. Þessi spá er nær óbreytt frá síðustu spá sem við birtum daginn sem Hagstofan birti aprílmælingu vísitölu neysluverðs.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
1. sept. 2025
Mánaðamót 1. september 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
1. sept. 2025
Vikubyrjun 1. september 2025
Verðbólga hjaðnaði óvænt úr 4,0% í 3,8% í ágúst. Hagstofan áætlar að hagkerfið hafi dregist saman um 1,9% á öðrum ársfjórðungi. Gistinóttum fjölgaði alls um 16,5% á milli ára í júlí. Í vikunni birtir Seðlabankinn viðskiptajöfnuð við útlönd og fundargerð peningastefnunefndar.
Flugvél
28. ágúst 2025
Verðbólga hjaðnar þvert á væntingar
Vísitala neysluverðs lækkaði um 0,15% á milli mánaða í ágúst og verðbólga hjaðnaði úr 4,0% í 3,8%. Hjöðnun á milli mánaða kemur ánægjulega á óvart en við spáðum 0,07% hækkun á vísitölunni og óbreyttri verðbólgu. Við gerum nú ráð fyrir að verðbólga verði 3,8% í árslok, að stærstum hluta vegna lægri mælingar nú en við spáðum áður.
Seðlabanki Íslands
25. ágúst 2025
Vikubyrjun 25. ágúst 2025
Seðlabanki Íslands hélt stýrivöxtum óbreyttum í 7,50% í síðustu viku og allir nefndarmenn studdu ákvörðunina. Vísitala íbúðaverðs hefur hækkað um 4,2% á síðasta árinu, en í janúar var árshækkunin 10,4%. Í vikunni birtir Hagstofan verðbólgutölur fyrir ágústmánuð og þjóðhagsreikninga fyrir annan ársfjórðung.
Hús í Reykjavík
22. ágúst 2025
Íbúðamarkaður í betra jafnvægi þótt nýjar íbúðir seljist hægt
Á síðustu misserum hefur dregið töluvert úr verðhækkunum á íbúðamarkaði. Vísitala íbúðaverðs hefur hækkað um 4,2% á síðustu 12 mánuðum, aðeins örlítið umfram almennt verðlag, og ársbreytingin hefur ekki verið minni frá því í byrjun árs 2024. Þótt kaupsamningar hafi verið færri á fyrstu sjö mánuðum þessa árs en á sama tíma í fyrra er enn talsverð velta á markaðnum.
Fólk við Geysi
19. ágúst 2025
Útflutningur í sókn en innflutningur líka
Vöruútflutningur frá Íslandi hefur aukist frá því í fyrra en samt hefur vöruskiptahalli aldrei verið meiri en nú. Þetta skýrist af stórauknum vöruinnflutningi, einkum á tölvubúnaði í tengslum við uppbyggingu gagnavera. Ferðaþjónustan hefur skilað auknum tekjum í ár en á móti hefur utanlandsferðum Íslendinga fjölgað og uppsafnaður kortaveltujöfnuður við útlönd var enn neikvæður í lok júlí.
Frosnir ávextir og grænmeti
18. ágúst 2025
Vikubyrjun 18. ágúst 2025
Við búumst við að peningastefnunefnd Seðlabankans haldi stýrivöxtum óbreyttum á miðvikudag. Auk vaxtaákvörðunarinnar fáum við vísitölu íbúðaverðs í vikunni og nokkur uppgjör. Metfjöldi erlendra ferðamanna fór frá landinu í júlí, atvinnuleysi var óbreytt á milli mánaða og áfram var nokkur kraftur í greiðslukortaveltu heimila.
Seðlabanki Íslands
15. ágúst 2025
Ekki horfur á frekari vaxtalækkun á árinu
Við spáum því að peningastefnunefnd geri hlé á vaxtalækkunarferlinu og haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga jókst umfram væntingar í apríl og verðbólguvæntingar hafa haldist tiltölulega stöðugar. Þá virðist hagkerfið þola vaxtastigið vel, kortavelta hefur aukist sífellt síðustu mánuði og enn er þó nokkur velta á íbúðamarkaði. Peningalegt taumhald losnaði með aukinni verðbólgu í apríl og við teljum ólíklegt að peningastefnunefnd þyki tímabært að lækka raunstýrivexti enn frekar.
Flugvél á flugvelli
14. ágúst 2025
Spáum óbreyttri verðbólgu í ágúst
Við spáum því að verðbólga standi í stað í ágúst og mælist 4,0%. Eins og alla jafna í ágústmánuði má búast við að sumarútsölur gangi til baka að hluta. Einnig má gera ráð fyrir lækkandi flugfargjöldum. Næstu mánuði gerum við ráð fyrir að verðbólga aukist lítillega en hjaðni svo undir lok árs, og mælist 4,0% í desember.
Flugvöllur, Leifsstöð
13. ágúst 2025
Aukinn kaupmáttur, meiri neysla og fleiri utanlandsferðir
Neysla landsmanna virðist halda áfram að aukast og utanlandsferðir hafa verið þó nokkuð fleiri á þessu ári en á sama tíma í fyrra. Launavísitalan hefur enda hækkað um 8,1% á síðustu tólf mánuðum og kaupmáttur haldið áfram að aukast. Atvinnuleysi hefur haldist nokkuð hóflegt. Það er þó lítillega meira en á sama tíma í fyrra og merki eru um að spenna á vinnumarkaði fari smám saman dvínandi.