Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um óbreyttri verð­bólgu í maí

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,38% á milli mánaða í maí og að ársverðbólga haldist óbreytt í 6,0%. Húsnæðiskostnaður og flugfargjöld til útlanda munu hafa mest áhrif á vísitöluna, en í sitthvora áttina. Húsnæði hækkar en flugfargjöld lækka. Við teljum að verðbólga verði nær óbreytt út sumarið.
Hús í Reykjavík
16. maí 2024

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,55% milli mánaða í apríl og lækkaði ársverðbólgan við það úr 6,8% í 6,0%. Í apríl voru það tveir liðir sem höfðu langmest áhrif, reiknuð húsaleiga og flugfargjöld til útlanda, sem skýrðu 95% af hækkuninni milli mánaða. Við gerum ráð fyrir því að þessir liðir verði aftur fyrirferðarmiklir en þó með þeim hætti að flugfargjöld vegi til lækkunar.

Spáum 0,38% hækkun í maí og að verðbólga haldist óbreytt í 6,0%

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,38% á milli mánaða maí og að ársverðbólgan verði óbreytt í 6,0%. Mest áhrif til hækkunar í spánni hefur húsnæðiskostnaður og mest áhrif til lækkunar hafa flugfargjöld til útlanda.

Ný aðferð til að reikna kostnað við búsetu í eigin húsnæði

Við gerum við ráð fyrir að markaðsverð húsnæðis hækki um 0,6% og áhrif vaxtabreytinga verði 0,5%. Alls hækkar reiknuð húsaleiga því um 1,1% milli mánaða í maí (0,22% áhrif) gangi spáin eftir. Í júní mun Hagstofan beita nýrri aðferð við að mæla reiknaða húsaleigu, svokallaða aðferð húsaleiguígilda. Aðferðin byggir á því að markaðsleiga verði notuð til þess að meta kostnað við búsetu í eigin húsnæði. Enn er óljóst hvaða áhrif þessi breyting mun hafa, en við gerum ráð fyrir að mælingar verði stöðugri og mánaðarsveiflur minni. Spár fyrir húsnæðisliðinn eru háðar mikilli óvissu á meðan engin reynsla er komin á nýju aðferðina. Við gerum ráð fyrir  að þessi liður hækki um 0,6% milli mánaða (0,12% áhrif) að jafnaði næstu mánuði, sem samsvarar því að liðurinn reiknuð húsaleiga hækki um 7,4% á ári.

Við gerum ráð fyrir að liðurinn annað vegna húsnæðis hækki um 0,6% milli mánaða í maí (0,06% áhrif). Munar þar mest um að viðhald vegna húsnæðis hækkar nokkuð milli mánaða samkvæmt okkar spá. Þessi liður fylgir byggingarvísitölunni frá mánuðinum áður, sem hækkaði um 1,4% milli mánaða í apríl. Auk þess hefur verð á hita og rafmagni hækkað lítillega milli mánaða samkvæmt verðmælingu okkar.

Flugfargjöld til útlanda lækka

Almennt er nokkuð skýr árstíðatengd breyting á flugfargjöldum til útlanda. Þau lækka í maí, hækka í júní og júlí og lækka aftur í ágúst. Við spáum því að flugfargjöld lækki um 5,6% milli mánaða (-0,11% áhrif) nú í maí. Gangi spáin eftir verður 10% ódýrara að fljúga til útlanda í maí í ár en í fyrra, sem er svipaður munur og hefur verið það sem af er ári. Samkvæmt verðkönnun okkar lækkar verð á bensíni og díselolíu um 0,2% á milli mánaða (-0,01% áhrif á vísitöluna).

Óveruleg breyting á matarkörfunni

Verð á flestum mat- og drykkjarvörum var óbreytt milli mánaða í verðkönnun okkar og gerum við því ráð fyrir mjög lítilli breytingu milli mánaða í mælingum Hagstofunnar, eða 0,1% hækkun (0,01% áhrif). Það var helst tvennt sem vakti athygli í verðkönnun okkar, verð á ávöxtum og grænmeti virðist hafa lækkað milli mánaða en verð á sælgæti, sérstaklega súkkulaði, virðist hafa hækkað. Mögulega má rekja það til þess að heimsmarkaðsverð á kakó rauk upp í vor vegna lélegrar uppskeru í vestur-Afríku. Þó ber að hafa í huga að heimsmarkaðsverðið gæti líklega aðeins skýrt hluta verðhækkunar á súkkulaði hér á landi, og hækkun á heimsmarkaðsverði hefur að einhverju leyti gengið til baka nú þegar.

Spá um maímælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 14,9% 0,1% 0,01%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,2% 0,01%
Föt og skór 3,8% 0,9% 0,03%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,5% 0,6% 0,06%
Reiknuð húsaleiga 19,4% 1,1% 0,22%
Húsgögn og heimilisbúnaður 5,7% 0,7% 0,04%
Heilsa 4,0% 0,3% 0,01%
Ferðir og flutningar (annað) 3,8% 0,5% 0,02%
Kaup ökutækja 6,7% 0,0% 0,00%
Bensín og díselolía 3,4% -0,2% -0,01%
Flugfargjöld til útlanda 2,0% -5,6% -0,11%
Póstur og sími 1,6% 0,1% 0,00%
Tómstundir og menning 9,9% 0,3% 0,03%
Menntun 1,1% 0,0% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,4% 1,1% 0,06%
Aðrar vörur og þjónusta 6,5% 0,1% 0,01%
Alls 100,0%   0,38%

Spáum litlum breytingum á ársverðbólgu næstu mánuði

Samkvæmt skammtímaspá okkar mun vísitalan hækka um 0,61% í júní, 0,13% í júlí og 0,35% í ágúst. Gangi spáin eftir verður verðbólga 5,8% í júní, 5,9% í júlí og 5,9% í ágúst. Þessi spá er nær óbreytt frá síðustu spá sem við birtum daginn sem Hagstofan birti aprílmælingu vísitölu neysluverðs.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Byggingakrani og fjölbýlishús
6. nóv. 2025
Óvissa á íbúðamarkaði og takmarkaðar raunverðshækkanir í kortunum 
Hátt vaxtastig og ströng lánþegaskilyrði hafa slegið verulega á verðhækkanir á íbúðamarkaði. Á sama tíma hefur fjöldinn allur af nýjum íbúðum risið og sölutími þeirra lengst til muna. Eftir að dómur Hæstaréttar í vaxtamálinu féll hafa viðskiptabankarnir tekið lánaframboð til endurskoðunar og það sama má segja um suma lífeyrissjóðina. Seðlabankinn ákvað í síðustu viku að slaka lítillega á lánþegaskilyrðum.  
3. nóv. 2025
Mánaðamót 1. nóvember 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fataverslun
3. nóv. 2025
Vikubyrjun 3. nóvember 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar í október og mældist 4,3%. Svo mikil hefur verðbólga ekki verið síðan í febrúar síðastliðnum. Telja má áhyggjuefni að aukin verðbólga skýrist ekki af tilfallandi sveiflukenndum liðum heldur virðist undirliggjandi verðþrýstingur hafa aukist. Í þessari viku halda félög áfram að birta uppgjör og hugsanlega má búast við fleiri púslum í breytta mynd af framboði íbúðalána í kjölfar vaxtamálsins.  
Smiður
31. okt. 2025
Minnkandi spenna á vinnumarkaði og minni fólksfjölgun
Eftirspurn eftir vinnuafli hefur minnkað og dregið hefur úr hækkun launa. Atvinnuleysi hefur aukist smám saman og rólegri taktur í atvinnulífinu hefur endurspeglast í hægari fólksfjölgun. Kaupmáttur hefur aukist jafnt og þétt og við teljum að þótt hægi á launahækkunum komi kaupmáttur til með að aukast áfram á næstu árum. Mikill kraftur er í neyslu landsmanna, kortavelta eykst sífellt og Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir.
Paprika
30. okt. 2025
Verðbólga jókst umfram væntingar
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,47% á milli mánaða í október og verðbólga jókst úr 4,1% í 4,3%. Vísitala neysluverðs hækkaði meira en við bjuggumst við, ekki síst reiknuð húsaleiga og verð á mat og drykk. Skammtímaspá okkar gerir nú ráð fyrir að verðbólga haldist í 4,3% út árið, en aukist svo í janúar og mælist 4,5%.
27. okt. 2025
Vikubyrjun 27. október 2025
Íslenska hagkerfið verður í hægum vaxtartakti á næstu árum gangi hagspá sem við birtum í síðustu viku eftir. Á fimmtudag koma verðbólgutölur fyrir október og við eigum von á að verðbólga hækki úr 4,1% í 4,2%.
Hagspá október 2025
22. okt. 2025
Kólnandi kerfi en kraftmikil neysla
Hagvöxtur verður 1,5% á þessu ári og 1,7% á því næsta, samkvæmt nýrri hagspá Landsbankans. Hagvöxtur verður ekki síst drifinn áfram af neyslu innanlands en á sama tíma er útlit fyrir smám saman minnkandi spennu í atvinnulífinu. Verðbólga reynist áfram þrálát næstu misseri og ekki eru horfur á að hún komist niður í markmið Seðlabankans á spátímabilinu. Því má áfram búast við háum raunstýrivöxtum.
Greiðsla
20. okt. 2025
Vikubyrjun 20. október 2025
Kortavelta Íslendinga jókst um 7,6% að raunvirði á milli ára í september. Á fyrstu níu mánuðum ársins hefur kortavelta heimila verið um 5,2% meiri en á sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Í vikunni birtir Greiningardeild Landsbankans nýja hagspá til ársins 2028. HMS birtir vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.  
Flugvél
16. okt. 2025
Spáum 4,2% verðbólgu í október
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í október, úr 4,1% í 4,2%. Mest áhrif til hækkunar á vísitölunni hafa flugfargjöld til útlanda, reiknuð húsaleiga og matarkarfan. Gangi spáin eftir verður október níundi mánuðurinn í röð þar sem verðbólga er á bilinu 3,8% til 4,2%. Við teljum að verðbólga verði áfram á þessu bili næstu mánuði.
Fjölskylda við matarborð
13. okt. 2025
Vikubyrjun 13. október 2025
Peningastefnunefnd hélt vöxtum óbreyttum í síðustu viku, eins og við var búist. Þó mátti greina aukna bjartsýni í yfirlýsingu nefndarinnar. Skráð atvinnuleysi var 3,5% í september og jókst um 0,1 prósentustig á milli mánaða. Brottförum erlendra ferðamanna um Keflavíkurflugvöll fjölgaði um 0,5% í september og utanlandsferðum Íslendinga fjölgaði um 14%.