Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um áfram­hald­andi hjöðn­un í fe­brú­ar: Úr 6,7% í 6,1%

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,89% milli mánaða í febrúar og að ársverðbólga hjaðni úr 6,7% í 6,1%. Útsölulok munu hafa mest áhrif til hækkunar á milli mánaða í febrúar, samkvæmt spánni. Þá koma gjaldskrárhækkanir á sorphirðu, fráveitu og köldu vatni inn í mælingar nú í febrúar. Lægri flugfargjöld til útlanda vega þyngst á móti hækkunum, gangi spáin eftir.
Peningaseðlar
15. febrúar 2024

Verðbólga lækkaði umfram flestar spár í janúar og mældist 6,7%. Við höfðum spáð lækkun úr 7,7% í 7,2%. Það sem kom mest á óvart var töluvert minni verðhækkun á nýjum bílum en einnig nokkur lækkun á flugfargjöldum til útlanda, en við höfðum spáð lítilli hækkun. 

Spáum 0,89% hækkun vísitölunnar í febrúar og lækkun verðbólgu úr 6,7% í 6,1%

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,89% á milli mánaða í febrúar. Þótt hækkunin yrði töluverð myndi ársverðbólgan hjaðna, úr 6,7% í 6,1%. Það skýrist af því hversu verulega vísitalan hækkaði í febrúar í fyrra, um 1,4%, og nú í febrúar dettur síðasta febrúarmæling út.

Útsölulok munu hafa mest áhrif til hækkunar á vísitölunni milli mánaða í febrúar, þegar útsölur á fötum, skóm og heimilisbúnaði ganga til baka. Hagstofan hefur breytt því hvenær gjaldskrárhækkanir á sorphirðu, fráveitu og köldu vatni koma inn í mælingar í vísitöluna. Hingað til hafa þær komið í inn mælingar í janúar, en munu framvegis koma inn í febrúar og munu því hafa áhrif til hækkunar nú. Þá spáum við því að reiknuð húsaleiga hækki í febrúar en flugfargjöld til útlanda lækki og verði stærsti áhrifaþátturinn sem vegur á móti hækkunum.

Hafa ber í huga að ýmsir stórir óvissuþættir gætu haft áhrif á verðmælingar næstu mánuði, ekki síst framvinda í kjaraviðræðum sem virðist takmörkuð um þessar mundir. Þótt verðbólguspálíkan okkar taki tillit til launabreytinga er erfitt að ákvarða áhrifin af þeim þegar jafnmikil óvissa ríkir um launaþróun og nú.

Útsölulok lita febrúarmælinguna

Útsölurnar í janúar nú voru nokkuð góðar. Eftir dræmar útsölur í faraldrinum var útsalan nú líkari því sem var fyrir faraldur. Útsölur á húsgögnum og heimilisbúnaði klárast alla jafna í febrúar og við spáum 5% verðhækkun (+0,28% áhrif á vísitöluna) á milli mánaða. Ólíkt útsölum á húsgögnum og heimilisbúnaði eiga útsölur á fötum og skóm það til að dragast inn í febrúar og ganga ekki að fullu til baka fyrr en í mars. Við gerum ráð fyrir að verð á fötum og skóm hækki um 4,9% nú í febrúar (+0,17% áhrif á vísitöluna) og um 5,2% í mars.

Reiknuð húsaleiga hækkar

Samkvæmt spánni hækkar reiknuð húsaleiga um 0,9% (+0,2 áhrif á vísitöluna) á milli mánaða í febrúar þar sem íbúðaverð hækkar um 0,4% og vaxtahlutinn um 0,5%. Nokkuð hefur hægt á íbúðaverðshækkunum síðustu tvo mánuði samkvæmt vísitölu markaðsverðs húsnæðis eins og Hagstofan reiknar hana. Í janúar hækkaði íbúðaverð um 0,2% og í desember um 0,3%, eftir að hafa hækkað nokkuð duglega í nóvember, um 1,4%, og þar áður um 1,5% í október. Það er líklegt að íbúðaverð hækki áfram næstu mánuði, meðal annars vegna aukins eftirspurnarþrýstings vegna aðgerða ríkisstjórnarinnar til aðstoðar Grindvíkingum. Erfitt er að segja til um hversu mikil áhrifin af því verða, en við gerum ráð fyrir hóflegum hækkunum næstu mánuði.

Hagstofan tilkynnti samhliða útgáfu vísitölunnar í janúar að hún hyggðist breyta um aðferð við mat á reiknaðri húsaleigu. Stefnt er að því að ný aðferð verði tekin upp á vormánuðum en Hagstofan gefur út nánari upplýsingar í mars um það hvenær breytingin verður og hvernig henni verður háttað. Þá ættum við að geta byrjað að taka tillit til breyttrar aðferðafræði í okkar spám.

Sorphirðugjald hækkar í febrúar

Í frétt Hagstofunnar með janúarmælingunni kom einnig fram að verðbreytingar á sorphirðu, holræsi og köldu vatni yrðu ekki teknar inn í janúar, eins og áður, heldur í febrúar, þegar fyrsta greiðsla skv. nýjum gjaldskrám fer yfirleitt fram. Við gerum ráð fyrir því að húsnæði, án reiknaðrar húsaleigu, hækki um 1,6% (+0,15% áhrif á vísitöluna), að mestu vegna fyrrnefndra gjaldskrárhækkana.

Dregur úr verðhækkunum á mat

Verð á mat og drykkjarvöru hækkar um 0,2% (+0,03% áhrif á VNV) í febrúar, gangi spá okkar eftir. Töluvert hefur hægt á verðhækkun matarkörfunnar síðustu þrjá mánuði. Í nóvember hækkaði verð á matarkörfunni um 0,17% og aðeins um 0,09% í desember. Í janúar hækkaði hún svo um 0,5% en megnið af þeirri hækkun má rekja til ákvörðunar verðlagsnefndar búvara sem hafði nokkur áhrif á verðmælingar þann mánuð.

Teljum að flugfargjöld lækki

Flugfargjöld til útlanda hafa einnig lækkað töluvert meira en við höfum gert ráð fyrir. Í janúar lækkuðu þau um 11,4%, en við spáðum 2,3% hækkun. Í desember hækkuðu flugfargjöld einnig töluvert minna en við spáðum, eða um 5,3%, en við spáðum tæplega 20% hækkun. Við gerum nú ráð fyrir að flugfargjöld lækki um 5% milli mánaða (-0,07% áhrif á vísitöluna). Samkvæmt verðkönnun okkar varð mjög lítil breyting milli mánaða á bensíni og díselolíu.

Spá um febrúarmælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 15,1% 0,2% 0,03%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,4% 0,01%
Föt og skór 3,6% 4,9% 0,17%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,5% 1,6% 0,15%
- Reiknuð húsaleiga 19,0% 0,9% 0,18%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,6% 5,0% 0,28%
Heilsa 4,0% 0,1% 0,00%
Ferðir og flutningar (annað) 4,0% 0,5% 0,02%
- Kaup ökutækja 7,0% -0,1% -0,01%
- Bensín og díselolía 3,4% 0,1% 0,00%
- Flugfargjöld til útlanda 1,5% -5,0% -0,07%
Póstur og sími 1,7% -0,4% -0,01%
Tómstundir og menning 10,0% 1,0% 0,10%
Menntun 1,1% 0,0% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,5% 0,2% 0,01%
Aðrar vörur og þjónusta 6,6% 0,2% 0,02%
Alls 100,0%   0,89%

Við spáum því að verðbólga lækki áfram næstu mánuði

Við gerum ráð fyrir að vísitala neysluverðs hækki um 0,89% í febrúar, 0,64% í mars, 0,18% í apríl og 0,28% í maí. Gangi spáin eftir verður verðbólga 6,1% í febrúar, 6,2% í mars, 5,0% í apríl og 4,9% í maí. Mánaðarbreytingar á vísitölu neysluverðs voru miklar í febrúar og apríl í fyrra og þar sem við spáum nú minni hækkunum en þá, lækkar árstakturinn töluvert þá mánuði. Fyrstu dagar páskanna í ár verða í mars og við gerum ráð fyrir að páskahækkun á flugfargjöldum mælist í mars og lækki á móti í apríl.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Paprika
27. júní 2025
Verðbólga umfram væntingar
Verðbólga mældist 4,2% í júní og jókst úr 3,8% frá því í maí. Verðlag hækkaði umfram spár, en við höfðum spáð 3,9% verðbólgu. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum verðþrýstingi á innfluttum vörum, einkum fötum, skóm og tómstundarvörum, en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu.
Orlofshús á Íslandi
27. júní 2025
Viðskipti með sumarhús færast aftur í aukana
Sumarhúsum á Íslandi hefur fjölgað um 45% á síðustu 20 árum. Viðskipti með sumarhús færðust verulega í aukana á tímum faraldursins. Fyrst eftir faraldurinn hægðist um en nú virðist aftur hafa glaðnað yfir markaðnum.
Herðubreið
25. júní 2025
Áfram merki um viðnámsþrótt í hagkerfinu
Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum jókst um 1,5% að raunvirði í mars og apríl og um 5,2% í janúar og febrúar, samkvæmt nýbirtum gögnum Hagstofunnar. Veltugögnin bera þess merki að hagkerfið standi vaxtastigið vel af sér sem er í takt við aukinn hagvöxt í byrjun árs. Það sem af er ári hefur velta aukist mest í sölu og viðhaldi á bílum en einnig má greina aukin umsvif í helstu útflutningsgreinunum: álframleiðslu, sjávarútvegi og ferðaþjónustu.
Ferðafólk
23. júní 2025
Færri ferðamenn en meiri ferðaþjónusta?
Færri ferðamenn hafa heimsótt Ísland það sem af er ári en á sama tíma í fyrra. Þrátt fyrir það hefur erlend kortavelta aukist á milli ára og það sama má segja um útflutningstekjur af ferðaþjónustu. Við teljum ýmislegt benda til þess að erlendir ferðamenn hafi verið fleiri síðustu mánuði en talning Ferðamálastofu segir til um.
Íbúðahús
23. júní 2025
Vikubyrjun 23. júní 2025
Vísitala íbúðaverðs lækkaði um 0,45% á milli mánaða í maí. Vísitalan lækkaði þar með í fyrsta sinn á þessu ári og ársbreytingin hefur ekki verið jafn lítil frá því í byrjun síðasta árs. Áfram er kraftur í kortaveltu Íslendinga, ekki síst erlendis.
Kortagreiðsla
19. júní 2025
Kortavelta Íslendinga erlendis eykst og veldur auknum greiðslukortahalla
Kortavelta jókst um 6,8% á milli ára í maí að raunvirði þar af jókst hún um 21% erlendis. Það sem af er ári hefur kortavelta aukist um 5,5% frá sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir í maímánuði en nú í ár. Greiðslukortajöfnuður var neikvæður um 4,2 ma.kr. sem er töluvert meiri halli en í maí í fyrra.
Hús í Reykjavík
16. júní 2025
Vikubyrjun 16. júní 2025
Í síðustu viku fór fram uppgjör við eigendur HFF-bréfa. Erlendum ferðamönnum fjölgaði aðeins á milli ára í maí og atvinnuleysi jókst á milli ára. Í vikunni fram undan birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
12. júní 2025
Spáum 3,9% verðbólgu í júní
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í júní og mælist 3,9%. Verðbólga helst líklega nær óbreytt í sumar en eykst svo aðeins með haustinu, þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta út úr tólf mánaða taktinum. Við gerum áfram ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.
Bílar
11. júní 2025
Merki um að bílakaup hafi aukist á ný
Eftir hægagang í bílaviðskiptum á síðasta ári virðast þau hafa færst í aukana í byrjun þessa árs. Um 53% fleiri fólksbílar hafa verið nýskráðir til einkanota á fyrstu fimm mánuðum ársins en á sama tíma í fyrra. Um 21% þeirra bíla sem hafa verið nýskráðir á þessu ári eru hreinir rafmagnsbílar.
Peningaseðlar
10. júní 2025
Vikubyrjun 10. júní 2025
Viðskiptahalli Íslands hefur aldrei verið jafnmikill og á síðustu tveimur fjórðungum. Þá hefur halli á vöruviðskiptum aldrei verið meiri en í maí og hið sama má segja um innflutningsverðmæti, samkvæmt Hagstofu Íslands. Í næstu viku verða birtar atvinnuleysistölur og brottfarir um Keflavíkurflugvöll í maí.