Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um að verð­bólga lækki í 5,7% í sept­em­ber

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,08% á milli mánaða í september og að verðbólga lækki úr 6,0% niður í 5,7%. Við eigum von á áframhaldandi lækkun næstu mánuði og að ársverðbólga verði komin niður í 4,9% í lok árs.
12. september 2024

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,08% á milli mánaða nú í september og að ársverðbólga lækki úr 6,0% í 5,7%. Húsnæðisliðurinn og útsölulok á fötum og skóm hafa mest áhrif til hækkunar. Til lækkunar að þessu sinni er það matarkarfan, flugfargjöld til útlanda og bensín. Auk þess munu gjaldfrjálsar skólamáltíðir valda því að liðurinn hótel og veitingastaðir lækki nokkuð.

Matarkarfan lækkar annan mánuðinn í röð

Liðurinn matur og drykkjarvara lækkaði um 0,5% á milli mánaða í ágúst, í fyrsta sinn í þrjú ár. Má ætla að þar hafi áhrif nýrrar lágvöruverslunar gert vart við sig. Einnig spilar hugsanlega inn í mikil hækkun á matarkörfunni mánuðinn á undan, í júlí. Verðmælingar okkar benda til þess að matarkarfan hafi svo haldið áfram að lækka nú í september, en við gerum ráð fyrir að lækkunin verði aðeins hóflegri en í ágúst, eða 0,2% á milli mánaða (-0,03% áhrif).

Útsölulok á fötum, skóm, húsgögnum og heimilisbúnaði

Að jafnaði ganga júlíútsölur á fötum og skóm til baka í ágúst og september. Við gerum ráð fyrir að verðlækkunin sem varð í júlí í ár, sem á enn eftir að ganga til baka, skili sér í verðhækkun í september og að föt og skór hækki því um 5,2% (0,19% áhrif). Að sama skapi gerum við ráð fyrir því að sumarútsölur á húsgögnum, heimilisbúnaði o.fl. gangi að fullu til baka í september og hækki sá liður um 1,0% (0,05% áhrif). Alls eru áhrif útsöluloka 0,24% til hækkunar á VNV í september samkvæmt okkar spá.

Húsnæðisliðurinn til hækkunar

Við spáum því að reiknuð húsaleiga, sem endurspeglar húsnæðiskostnað húsnæðiseigenda, hækki um 0,6% á milli mánaða (0,12% áhrif) og að „annað vegna húsnæðis“ hækki einnig um 0,6% (0,06% áhrif). Hækkun á „öðru vegna húsnæðis“ skýrist af hækkunum á greiddri húsleigu og hækkunum á hita og rafmagni. Alls eru áhrif húsnæðisliðarins 0,18% til hækkunar á VNV í september.

Flugfargjöld til útlanda og bensínverð lækka

Almennt er nokkuð skýr árstíðarsveiflu á flugfargjöldum til útlanda. Þau eru hæst í júlí, lækka með haustinu og hækka svo aftur fyrir jól og páska. Við spáum því að flugfargjöld lækki um tæp 10,5% á milli mánaða (-0,24% áhrif) nú í september. Gangi spáin eftir verður um 3% dýrara að fljúga til útlanda í september í ár en í fyrra. Samkvæmt verðkönnun okkar hefur verð á bensíni og díselolíu lækkað um 1,8% á milli mánaða (-0,06% áhrif). Við gerum síðan ráð fyrir smávægilegum hækkunum á verði nýrra bíla, þrátt fyrir minni eftirspurn, vegna þess að gengið hefur veikst. Alls hefur liðurinn ferðir og flutningar því 0,27% áhrif til lækkunar á vísitölunni í september.

Gjaldfrjálsar skólamáltíðir lækka verðbólgumælinguna

Í september koma fram breytingar á gjöldum vegna grunnskóla, þar á meðal gjaldfrjálsar skólamáltíðir. Við gerum ráð fyrir því að þetta hafi um 0,14% áhrif til lækkunar á vísitölu neysluverðs. Skólamáltíðir eru flokkaðar með mötuneytum sem falla undir liðinn hótel og veitingastaðir og gerum við ráð fyrir því að sá liður lækki um 2,4% á milli mánaða (-0,13% áhrif). Svipuð breyting varð í síðasta mánuði þegar niðurfelling skólagjalda í tveimur háskólum höfðu 0,14% áhrif til lækkunar á VNV. Gangi spá okkar um áhrif gjaldfrjálsra skólamáltíða eftir mun mæling Hagstofunnar á vísitölu neysluverðs í september vera um 0,28% lægri en ella vegna tilfærslna á því hvort heimilin eða ríki greiða fyrir þjónustu. Hér er um að ræða hjöðnun á verðbólgu vegna tæknilegra atriða, þ.e. á því hver greiðir fyrir þjónustu, fremur en að um minni verðbólguþrýsting sé að ræða.

Spá um septembermælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 14,8% -0,2% -0,03%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,1% 0,00%
Föt og skór 3,8% 5,2% 0,19%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,7% 0,6% 0,06%
Reiknuð húsaleiga 19,7% 0,6% 0,12%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,6% 1,0% 0,05%
Heilsa 4,0% 0,2% 0,01%
Ferðir og flutningar (annað) 3,8% 0,2% 0,01%
- Kaup ökutækja 6,7% 0,2% 0,01%
- Bensín og díselolía 3,2% -1,8% -0,06%
- Flugfargjöld til útlanda 2,0% -10,5% -0,24%
Póstur og sími 1,6% 0,0% 0,00%
Tómstundir og menning 9,9% 0,6% 0,06%
Menntun 0,9% 0,9% 0,01%
Hótel og veitingastaðir 5,3% -2,4% 0,13%
Aðrar vörur og þjónusta 6,6% 0,3% 0,02%
Alls 100,0%   0,08%

Spáum undir 5% verðbólgu fyrir áramót

Samkvæmt skammtímaspá okkar mun vísitala neysluverðs hækka um 0,23% í október, standa óbreytt  í nóvember og hækka um 0,32% í desember. Gangi spáin eftir verður verðbólga 5,3% í október og 4,9% í nóvember og desember. Spáin er aðeins lægri en síðasta spá sem við birtum í kjölfar þess að Hagstofan birti ágústmælingu vísitölu neysluverðs. Munurinn skýrist aðallega af því að verðmælingar okkar á bensíni og á mat og drykkjarvörum voru nokkuð lægri en við áttum von á. Á móti erum við að gera ráð fyrir aðeins veikari gengi.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Paprika
27. júní 2025
Verðbólga umfram væntingar
Verðbólga mældist 4,2% í júní og jókst úr 3,8% frá því í maí. Verðlag hækkaði umfram spár, en við höfðum spáð 3,9% verðbólgu. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum verðþrýstingi á innfluttum vörum, einkum fötum, skóm og tómstundarvörum, en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu.
Orlofshús á Íslandi
27. júní 2025
Viðskipti með sumarhús færast aftur í aukana
Sumarhúsum á Íslandi hefur fjölgað um 45% á síðustu 20 árum. Viðskipti með sumarhús færðust verulega í aukana á tímum faraldursins. Fyrst eftir faraldurinn hægðist um en nú virðist aftur hafa glaðnað yfir markaðnum.
Herðubreið
25. júní 2025
Áfram merki um viðnámsþrótt í hagkerfinu
Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum jókst um 1,5% að raunvirði í mars og apríl og um 5,2% í janúar og febrúar, samkvæmt nýbirtum gögnum Hagstofunnar. Veltugögnin bera þess merki að hagkerfið standi vaxtastigið vel af sér sem er í takt við aukinn hagvöxt í byrjun árs. Það sem af er ári hefur velta aukist mest í sölu og viðhaldi á bílum en einnig má greina aukin umsvif í helstu útflutningsgreinunum: álframleiðslu, sjávarútvegi og ferðaþjónustu.
Ferðafólk
23. júní 2025
Færri ferðamenn en meiri ferðaþjónusta?
Færri ferðamenn hafa heimsótt Ísland það sem af er ári en á sama tíma í fyrra. Þrátt fyrir það hefur erlend kortavelta aukist á milli ára og það sama má segja um útflutningstekjur af ferðaþjónustu. Við teljum ýmislegt benda til þess að erlendir ferðamenn hafi verið fleiri síðustu mánuði en talning Ferðamálastofu segir til um.
Íbúðahús
23. júní 2025
Vikubyrjun 23. júní 2025
Vísitala íbúðaverðs lækkaði um 0,45% á milli mánaða í maí. Vísitalan lækkaði þar með í fyrsta sinn á þessu ári og ársbreytingin hefur ekki verið jafn lítil frá því í byrjun síðasta árs. Áfram er kraftur í kortaveltu Íslendinga, ekki síst erlendis.
Kortagreiðsla
19. júní 2025
Kortavelta Íslendinga erlendis eykst og veldur auknum greiðslukortahalla
Kortavelta jókst um 6,8% á milli ára í maí að raunvirði þar af jókst hún um 21% erlendis. Það sem af er ári hefur kortavelta aukist um 5,5% frá sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir í maímánuði en nú í ár. Greiðslukortajöfnuður var neikvæður um 4,2 ma.kr. sem er töluvert meiri halli en í maí í fyrra.
Hús í Reykjavík
16. júní 2025
Vikubyrjun 16. júní 2025
Í síðustu viku fór fram uppgjör við eigendur HFF-bréfa. Erlendum ferðamönnum fjölgaði aðeins á milli ára í maí og atvinnuleysi jókst á milli ára. Í vikunni fram undan birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
12. júní 2025
Spáum 3,9% verðbólgu í júní
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í júní og mælist 3,9%. Verðbólga helst líklega nær óbreytt í sumar en eykst svo aðeins með haustinu, þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta út úr tólf mánaða taktinum. Við gerum áfram ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.
Bílar
11. júní 2025
Merki um að bílakaup hafi aukist á ný
Eftir hægagang í bílaviðskiptum á síðasta ári virðast þau hafa færst í aukana í byrjun þessa árs. Um 53% fleiri fólksbílar hafa verið nýskráðir til einkanota á fyrstu fimm mánuðum ársins en á sama tíma í fyrra. Um 21% þeirra bíla sem hafa verið nýskráðir á þessu ári eru hreinir rafmagnsbílar.
Peningaseðlar
10. júní 2025
Vikubyrjun 10. júní 2025
Viðskiptahalli Íslands hefur aldrei verið jafnmikill og á síðustu tveimur fjórðungum. Þá hefur halli á vöruviðskiptum aldrei verið meiri en í maí og hið sama má segja um innflutningsverðmæti, samkvæmt Hagstofu Íslands. Í næstu viku verða birtar atvinnuleysistölur og brottfarir um Keflavíkurflugvöll í maí.