Spá­um að verð­bólga auk­ist lít­il­lega og verði 5,9% í júlí 

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,15% á milli mánaða í júlí og að verðbólga aukist úr 5,8% í 5,9%. Við gerum ráð fyrir að júlímánuður verði nokkuð dæmigerður þar sem sumarútsölur verða til lækkunar á vísitölunni en flugfargjöld til útlanda til hækkunar. Við spáum nokkurn veginn óbreyttri verðbólgu í ágúst og september, en að verðbólga hjaðni í 5,4% í október. 
Fataverslun
10. júlí 2024

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,48% á milli mánaða í júní og við það hjaðnaði ársverðbólgan úr 6,2% í 5,8%, eins og við spáðum. Reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda og hótelgisting höfðu mest áhrif til hækkunar í mánuðinum, en verðlækkun á fötum, húsgögnum, bílum og bensíni hafði áhrif til lækkunar. 

Spáum 0,15% hækkun VNV í júlí - ársverðbólga hækkar úr 5,8% í 5,9%. 

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,15% á milli mánaða nú í júlí og að ársverðbólga hækki við það úr 5,8% í 5,9%. Við gerum ráð fyrir að júlímánuður verði nokkuð dæmigerður þar sem sumarútsölur verða til lækkunar á vísitölunni en flugfargjöld til útlanda til hækkunar. Hvoru tveggja er árstíðabundin sveifla sem gengur til baka næstu mánuði. Þrátt fyrir að við spáum lítilli hækkun vísitölunnar nú þýðir það að ársverðbólga eykst örlítið í júlí, gangi spáin eftir. Það skýrist af því að vísitala neysluverðs hækkaði enn minna á milli mánaða í júlí í fyrra, eða um aðeins 0,03%.  

Sumarútsölur verða nokkuð góðar 

Verð á fötum og skóm hækkar alla jafna á milli mánaða nema í janúar og júlí, þegar stóru útsölurnar hefjast. Eitthvað hefur hins vegar borið á tilboðum og útsölum það sem af er ári og verð hefur lækkað bæði nú í júní (-0,9% á milli mánaða) og í apríl (-0,4% á milli mánaða) í ár. Við teljum að sumarútsölurnar verði nokkuð góðar í ár og að föt og skór lækki um 9,2% á milli mánaða (-0,35% áhrif) og húsgögn og heimilisbúnaður o.fl. lækki um 1,3% á milli mánaða (-0,07% áhrif). 

Ný aðferð skilaði minni hækkun en sú gamla hefði gert 

Í síðasta mánuði var reiknuð húsaleiga mæld með nýrri aðferð húsaleiguígilda, í stað aðferðar notendakostnaðar. Aðferðin byggir á því að markaðsleiguverð er notað til að meta kostnað við að búa í eigin húsnæði. Hagstofan reiknar þannig meðalleiguverð í hverjum mánuði þar sem vægi fer eftir samsetningu eignarhúsnæðis á hverju matssvæði. Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,8% á milli mánaða samkvæmt þessari nýju aðferð. Hagstofan birti einnig vísitölu markaðsverðs húsnæðis, sem eldri aðferðin byggði á, sem hækkaði um 1,44% á milli mánaða. Þá á einnig eftir að taka tillit til vaxtabreytinga sem hefðu að öllum líkindum verið til hækkunar á reiknaðri húsaleigu. Það er því ljóst að ný aðferð skilaði minni hækkun í júnímánuði en sú eldri hefði gert.  

Leiguvísitala Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar (HMS), sem byggir á sömu leigusamningaskrá, sýndi 3,2% hækkun á leiguverði á sama tímabili. Munurinn á þessum tveimur mælingum felst ekki síst í því að HMS reiknar aðeins breytingu á verði nýrra samninga síðustu tveggja mánaða, en mæling Hagstofunnar byggir á meðalverði allra gildandi samninga sem uppfylla skilyrði þess að vera teknir með í mælingar í hverjum mánuði.  

Stór hluti leigusamninga er vísitölutengdur og breyting reiknaðrar húsaleigu í hverjum mánuði mun því að líkindum skýrast að stórum hluta af þróun vísitölu neysluverðs. Töluvert minni hluti mánaðarbreytinga skýrist svo af nýjum samningum sem koma inn í hverjum mánuði, einhverjir samningar falla úr gildi og einhverjir samningar eru uppfærðir í hverjum mánuði.  

Við gerum því ráð fyrir að mánaðarsveiflur verði ekki eins miklar og með gömlu aðferð Hagstofunnar eða í nýrri leiguvísitölu HMS. Næstu mánuði gerum við ráð fyrir um 0,6% (+0,12% áhrif) hækkun á milli mánaða. Við byggjum þá spá meðal annars á breytingu á vísitölu neysluverðs síðustu mánaða, en algengt er að leigusamningar séu vísitölutengdir með „vísitölu neysluverðs til verðtryggingar“, sem er vísitala neysluverðs með tveggja mánaða töf.  

Flugfargjöld til útlanda hækka en bensínverð stendur í stað 

Almennt má sjá nokkuð skýra árstíðarsveiflu á flugfargjöldum til útlanda. Þá eru flugfargjöld hæst í júlí, lækka með haustinu og hækka svo aftur fyrir jól og páska. Við spáum því að flugfargjöld hækki um tæp 15% á milli mánaða (+0,31% áhrif) nú í júlí. Gangi spáin eftir verða flugfargjöld svipuð og í júlí í fyrra.  

Samkvæmt verðkönnun okkar var verð á bensíni og dísilolíu óbreytt á milli mánaða í júlí. 

Spá um júlímælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 14,9% 0,3% 0,05%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,1% 0,00%
Föt og skór 3,8% -9,2% -0,35%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,5% 0,5% 0,05%
Reiknuð húsaleiga 19,5% 0,6% 0,12%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,6% -1,3% -0,07%
Heilsa 4,0% 0,3% 0,01%
Ferðir og flutningar (annað) 3,8% 0,4% 0,01%
Kaup ökutækja 6,6% 0,2% 0,01%
Bensín og díselolía 3,3% 0,0% 0,00%
Flugfargjöld til útlanda 2,1% 14,9% 0,31%
Póstur og sími 1,6% -0,2% 0,00%
Tómstundir og menning 9,8% 0,0% 0,00%
Menntun 1,0% 0,0% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,5% 0,3% 0,02%
Aðrar vörur og þjónusta 6,6% -0,2% -0,01%
Alls 100,0%   0,15%

Spáum nánast óbreyttri ársverðbólgu þangað til í október 

Samkvæmt skammtímaspá okkar mun vísitala neysluverðs svo hækka um 0,33% í ágúst, 0,27% í september og 0,18% í október. Gangi spáin eftir stendur verðbólga í stað í ágúst og mælist 5,9%, lækkar svo í 5,8% í september og í október lækkar hún enn frekar, í 5,4%. Verðbólguspá okkar er því svo gott sem óbreytt frá því í síðasta mánuði. 

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Sendibifreið og gámar
2. des. 2024
Vikubyrjun 2. desember 2024
Í síðustu viku bárust upplýsingar um að verðbólga hefði lækkaði úr 5,1% niður í 4,5% í nóvember og að landsframleiðslan hefði dregist saman um 0,5% að raunvirði á milli ára á þriðja ársfjórðungi. Í vikunni birtir Seðlabankinn tölur um viðskiptajöfnuð við útlönd, fundargerð peningastefnunefndar og yfirlýsingu fjármálastöðugleikanefndar.
Lyftari í vöruhúsi
29. nóv. 2024
0,5% samdráttur á þriðja ársfjórðungi
Hagkerfið dróst saman á milli ára á þriðja ársfjórðungi, samkvæmt nýbirtum þjóðhagsreikningum Hagstofunnar. Verri afkoma þjónustuviðskipta við útlönd skýrir að stórum hluta samdráttinn á fjórðungnum. Innlend eftirspurn jókst um 0,8% milli ára og samneysla og aukin fjármunamyndun vógu þyngst til hækkunar.
29. nóv. 2024
Merki um minna framboð leiguhúsnæðis 
Skammtímaleiga í gegnum Airbnb hefur stóraukist eftir faraldurinn og framboð á íbúðum til langtímaleigu virðist hafa minnkað á móti. Þessi þróun gæti hafa átt þátt í að þrýsta upp leiguverðinu. Stærstur hluti Airbnb-íbúðanna er leigður út af leigusölum með fleiri en tvær íbúðir í útleigu.
28. nóv. 2024
Verðbólga yfir væntingum í nóvember
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,09% á milli mánaða í nóvember, samkvæmt nýbirtum tölum Hagstofu Íslands. Ársverðbólga lækkar því úr 5,1% í 4,8%, eða um 0,3 prósentustig. Reiknuð húsaleiga hafði mest áhrif til hækkunar vísitölunnar og flugfargjöld til útlanda mest áhrif til lækkunar.
Hús í Reykjavík
26. nóv. 2024
Rólegri taktur á íbúðamarkaði?
Nýjustu gögn af íbúðamarkaði benda til þess að lítillega hafi dregið úr eftirspurn. Grindavíkuráhrifin eru líklega tekin að fjara út og hugsanlega heldur fólk að sér höndum nú þegar vaxtalækkunarferlið er nýhafið og loks glittir í ódýrari fjármögnun. Verðið gæti tekið hratt við sér þegar vextir lækka af meiri alvöru.
Seðlabanki Íslands
25. nóv. 2024
Vikubyrjun 25. nóvember 2024
Seðlabankinn lækkaði stýrivexti um 0,5 prósentustig í síðustu viku, í takt við væntingar. Í þessari viku birtir Hagstofan verðbólgumælingu nóvembermánaðar en við eigum von á að verðbólga hjaðni úr 5,1% í 4,5%. Á föstudag, þegar Hagstofan birtir þjóðhagsreikninga, kemur svo í ljós hvernig hagvöxtur þróaðist á þriðja ársfjórðungi.
Paprika
19. nóv. 2024
Mun verðbólga húrrast niður næstu mánuði? 
Við spáum því að verðbólga lækki nokkuð hratt allra næstu mánuði og í nýlegri verðbólguspá gerum við ráð fyrir að verðbólga verði komin niður í 3,5% í febrúar, sem er talsverð hjöðnun frá núverandi gildum. Það er því ágætt að staldra við og skoða hvaða þættir munu skýra lækkunina, gangi spá okkar eftir. 
Greiðsla
18. nóv. 2024
Vikubyrjun 18. nóvember 2024
Við gerum ráð fyrir því að peningastefnunefnd lækki vexti um 0,50 prósentustig á miðvikudaginn. Verðmælingar vegna nóvembermælingar vísitölu neysluverðs fóru fram í síðustu viku, en við spáum því að verðbólga hjaðni úr 5,1% niður í 4,5%. Tæplega 5% fleiri erlendir ferðamenn fóru um Keflavíkurflugvöll í október í ár en í fyrra og kortavelta þeirra hér á landi jókst um 5,4% miðað við fast verðlag. Kortavelta Íslendinga jókst um 6,8% að raunvirði á milli ára í október.
14. nóv. 2024
Spáum vaxtalækkun um 0,5 prósentustig í næstu viku
Verðbólga hefur hjaðnað nokkuð kröftuglega á síðustu mánuðum og við spáum því að hún mælist 4,5% í nóvember. Loks má greina merki um hægari gang í neyslu heimilanna og íbúðaverð virðist vera á minna flugi en áður. Þá virðist eftirspurn eftir vinnuafli hafa minnkað auk þess sem hægt hefur á launahækkunum. Peningalegt aðhald hefur aukist statt og stöðugt og landsframleiðsla gæti orðið lítillega minni á þessu ári en því síðasta.
Epli
14. nóv. 2024
Spáum 4,5% verðbólgu í nóvember
Við spáum því að vísitala neysluverðs lækki um 0,13% á milli mánaða í nóvember og að verðbólga hjaðni úr 5,1% í 4,5%. Flugfargjöld til útlanda og reiknuð húsaleiga koma til lækkunar að þessu sinni, en húsnæði án reiknaðrar húsaleigu til hækkunar. Við eigum von á áframhaldandi hjöðnun næstu mánuði og að ársverðbólga verði komin niður í 3,5% í febrúar á næsta ári.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur