Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um að verð­bólga auk­ist lít­il­lega og verði 5,9% í júlí 

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,15% á milli mánaða í júlí og að verðbólga aukist úr 5,8% í 5,9%. Við gerum ráð fyrir að júlímánuður verði nokkuð dæmigerður þar sem sumarútsölur verða til lækkunar á vísitölunni en flugfargjöld til útlanda til hækkunar. Við spáum nokkurn veginn óbreyttri verðbólgu í ágúst og september, en að verðbólga hjaðni í 5,4% í október. 
Fataverslun
10. júlí 2024

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,48% á milli mánaða í júní og við það hjaðnaði ársverðbólgan úr 6,2% í 5,8%, eins og við spáðum. Reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda og hótelgisting höfðu mest áhrif til hækkunar í mánuðinum, en verðlækkun á fötum, húsgögnum, bílum og bensíni hafði áhrif til lækkunar. 

Spáum 0,15% hækkun VNV í júlí - ársverðbólga hækkar úr 5,8% í 5,9%. 

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,15% á milli mánaða nú í júlí og að ársverðbólga hækki við það úr 5,8% í 5,9%. Við gerum ráð fyrir að júlímánuður verði nokkuð dæmigerður þar sem sumarútsölur verða til lækkunar á vísitölunni en flugfargjöld til útlanda til hækkunar. Hvoru tveggja er árstíðabundin sveifla sem gengur til baka næstu mánuði. Þrátt fyrir að við spáum lítilli hækkun vísitölunnar nú þýðir það að ársverðbólga eykst örlítið í júlí, gangi spáin eftir. Það skýrist af því að vísitala neysluverðs hækkaði enn minna á milli mánaða í júlí í fyrra, eða um aðeins 0,03%.  

Sumarútsölur verða nokkuð góðar 

Verð á fötum og skóm hækkar alla jafna á milli mánaða nema í janúar og júlí, þegar stóru útsölurnar hefjast. Eitthvað hefur hins vegar borið á tilboðum og útsölum það sem af er ári og verð hefur lækkað bæði nú í júní (-0,9% á milli mánaða) og í apríl (-0,4% á milli mánaða) í ár. Við teljum að sumarútsölurnar verði nokkuð góðar í ár og að föt og skór lækki um 9,2% á milli mánaða (-0,35% áhrif) og húsgögn og heimilisbúnaður o.fl. lækki um 1,3% á milli mánaða (-0,07% áhrif). 

Ný aðferð skilaði minni hækkun en sú gamla hefði gert 

Í síðasta mánuði var reiknuð húsaleiga mæld með nýrri aðferð húsaleiguígilda, í stað aðferðar notendakostnaðar. Aðferðin byggir á því að markaðsleiguverð er notað til að meta kostnað við að búa í eigin húsnæði. Hagstofan reiknar þannig meðalleiguverð í hverjum mánuði þar sem vægi fer eftir samsetningu eignarhúsnæðis á hverju matssvæði. Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,8% á milli mánaða samkvæmt þessari nýju aðferð. Hagstofan birti einnig vísitölu markaðsverðs húsnæðis, sem eldri aðferðin byggði á, sem hækkaði um 1,44% á milli mánaða. Þá á einnig eftir að taka tillit til vaxtabreytinga sem hefðu að öllum líkindum verið til hækkunar á reiknaðri húsaleigu. Það er því ljóst að ný aðferð skilaði minni hækkun í júnímánuði en sú eldri hefði gert.  

Leiguvísitala Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar (HMS), sem byggir á sömu leigusamningaskrá, sýndi 3,2% hækkun á leiguverði á sama tímabili. Munurinn á þessum tveimur mælingum felst ekki síst í því að HMS reiknar aðeins breytingu á verði nýrra samninga síðustu tveggja mánaða, en mæling Hagstofunnar byggir á meðalverði allra gildandi samninga sem uppfylla skilyrði þess að vera teknir með í mælingar í hverjum mánuði.  

Stór hluti leigusamninga er vísitölutengdur og breyting reiknaðrar húsaleigu í hverjum mánuði mun því að líkindum skýrast að stórum hluta af þróun vísitölu neysluverðs. Töluvert minni hluti mánaðarbreytinga skýrist svo af nýjum samningum sem koma inn í hverjum mánuði, einhverjir samningar falla úr gildi og einhverjir samningar eru uppfærðir í hverjum mánuði.  

Við gerum því ráð fyrir að mánaðarsveiflur verði ekki eins miklar og með gömlu aðferð Hagstofunnar eða í nýrri leiguvísitölu HMS. Næstu mánuði gerum við ráð fyrir um 0,6% (+0,12% áhrif) hækkun á milli mánaða. Við byggjum þá spá meðal annars á breytingu á vísitölu neysluverðs síðustu mánaða, en algengt er að leigusamningar séu vísitölutengdir með „vísitölu neysluverðs til verðtryggingar“, sem er vísitala neysluverðs með tveggja mánaða töf.  

Flugfargjöld til útlanda hækka en bensínverð stendur í stað 

Almennt má sjá nokkuð skýra árstíðarsveiflu á flugfargjöldum til útlanda. Þá eru flugfargjöld hæst í júlí, lækka með haustinu og hækka svo aftur fyrir jól og páska. Við spáum því að flugfargjöld hækki um tæp 15% á milli mánaða (+0,31% áhrif) nú í júlí. Gangi spáin eftir verða flugfargjöld svipuð og í júlí í fyrra.  

Samkvæmt verðkönnun okkar var verð á bensíni og dísilolíu óbreytt á milli mánaða í júlí. 

Spá um júlímælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 14,9% 0,3% 0,05%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,1% 0,00%
Föt og skór 3,8% -9,2% -0,35%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,5% 0,5% 0,05%
Reiknuð húsaleiga 19,5% 0,6% 0,12%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,6% -1,3% -0,07%
Heilsa 4,0% 0,3% 0,01%
Ferðir og flutningar (annað) 3,8% 0,4% 0,01%
Kaup ökutækja 6,6% 0,2% 0,01%
Bensín og díselolía 3,3% 0,0% 0,00%
Flugfargjöld til útlanda 2,1% 14,9% 0,31%
Póstur og sími 1,6% -0,2% 0,00%
Tómstundir og menning 9,8% 0,0% 0,00%
Menntun 1,0% 0,0% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,5% 0,3% 0,02%
Aðrar vörur og þjónusta 6,6% -0,2% -0,01%
Alls 100,0%   0,15%

Spáum nánast óbreyttri ársverðbólgu þangað til í október 

Samkvæmt skammtímaspá okkar mun vísitala neysluverðs svo hækka um 0,33% í ágúst, 0,27% í september og 0,18% í október. Gangi spáin eftir stendur verðbólga í stað í ágúst og mælist 5,9%, lækkar svo í 5,8% í september og í október lækkar hún enn frekar, í 5,4%. Verðbólguspá okkar er því svo gott sem óbreytt frá því í síðasta mánuði. 

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Flugvél á flugvelli
30. júní 2025
Vikubyrjun 30. júní 2025
Verðbólga jókst úr 3,8% og mældist 4,2% í júní. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum þrýstingi á innfluttum vörum en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu. Þá jókst velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum um 1,5% að raunvirði í mars og apríl.
Paprika
27. júní 2025
Verðbólga umfram væntingar
Verðbólga mældist 4,2% í júní og jókst úr 3,8% frá því í maí. Verðlag hækkaði umfram spár, en við höfðum spáð 3,9% verðbólgu. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum verðþrýstingi á innfluttum vörum, einkum fötum, skóm og tómstundarvörum, en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu.
Orlofshús á Íslandi
27. júní 2025
Viðskipti með sumarhús færast aftur í aukana
Sumarhúsum á Íslandi hefur fjölgað um 45% á síðustu 20 árum. Viðskipti með sumarhús færðust verulega í aukana á tímum faraldursins. Fyrst eftir faraldurinn hægðist um en nú virðist aftur hafa glaðnað yfir markaðnum.
Herðubreið
25. júní 2025
Áfram merki um viðnámsþrótt í hagkerfinu
Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum jókst um 1,5% að raunvirði í mars og apríl og um 5,2% í janúar og febrúar, samkvæmt nýbirtum gögnum Hagstofunnar. Veltugögnin bera þess merki að hagkerfið standi vaxtastigið vel af sér sem er í takt við aukinn hagvöxt í byrjun árs. Það sem af er ári hefur velta aukist mest í sölu og viðhaldi á bílum en einnig má greina aukin umsvif í helstu útflutningsgreinunum: álframleiðslu, sjávarútvegi og ferðaþjónustu.
Ferðafólk
23. júní 2025
Færri ferðamenn en meiri ferðaþjónusta?
Færri ferðamenn hafa heimsótt Ísland það sem af er ári en á sama tíma í fyrra. Þrátt fyrir það hefur erlend kortavelta aukist á milli ára og það sama má segja um útflutningstekjur af ferðaþjónustu. Við teljum ýmislegt benda til þess að erlendir ferðamenn hafi verið fleiri síðustu mánuði en talning Ferðamálastofu segir til um.
Íbúðahús
23. júní 2025
Vikubyrjun 23. júní 2025
Vísitala íbúðaverðs lækkaði um 0,45% á milli mánaða í maí. Vísitalan lækkaði þar með í fyrsta sinn á þessu ári og ársbreytingin hefur ekki verið jafn lítil frá því í byrjun síðasta árs. Áfram er kraftur í kortaveltu Íslendinga, ekki síst erlendis.
Kortagreiðsla
19. júní 2025
Kortavelta Íslendinga erlendis eykst og veldur auknum greiðslukortahalla
Kortavelta jókst um 6,8% á milli ára í maí að raunvirði þar af jókst hún um 21% erlendis. Það sem af er ári hefur kortavelta aukist um 5,5% frá sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir í maímánuði en nú í ár. Greiðslukortajöfnuður var neikvæður um 4,2 ma.kr. sem er töluvert meiri halli en í maí í fyrra.
Hús í Reykjavík
16. júní 2025
Vikubyrjun 16. júní 2025
Í síðustu viku fór fram uppgjör við eigendur HFF-bréfa. Erlendum ferðamönnum fjölgaði aðeins á milli ára í maí og atvinnuleysi jókst á milli ára. Í vikunni fram undan birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
12. júní 2025
Spáum 3,9% verðbólgu í júní
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í júní og mælist 3,9%. Verðbólga helst líklega nær óbreytt í sumar en eykst svo aðeins með haustinu, þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta út úr tólf mánaða taktinum. Við gerum áfram ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.
Bílar
11. júní 2025
Merki um að bílakaup hafi aukist á ný
Eftir hægagang í bílaviðskiptum á síðasta ári virðast þau hafa færst í aukana í byrjun þessa árs. Um 53% fleiri fólksbílar hafa verið nýskráðir til einkanota á fyrstu fimm mánuðum ársins en á sama tíma í fyrra. Um 21% þeirra bíla sem hafa verið nýskráðir á þessu ári eru hreinir rafmagnsbílar.