Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um að verð­bólga auk­ist lít­il­lega og verði 5,9% í júlí 

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,15% á milli mánaða í júlí og að verðbólga aukist úr 5,8% í 5,9%. Við gerum ráð fyrir að júlímánuður verði nokkuð dæmigerður þar sem sumarútsölur verða til lækkunar á vísitölunni en flugfargjöld til útlanda til hækkunar. Við spáum nokkurn veginn óbreyttri verðbólgu í ágúst og september, en að verðbólga hjaðni í 5,4% í október. 
Fataverslun
10. júlí 2024

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,48% á milli mánaða í júní og við það hjaðnaði ársverðbólgan úr 6,2% í 5,8%, eins og við spáðum. Reiknuð húsaleiga, flugfargjöld til útlanda og hótelgisting höfðu mest áhrif til hækkunar í mánuðinum, en verðlækkun á fötum, húsgögnum, bílum og bensíni hafði áhrif til lækkunar. 

Spáum 0,15% hækkun VNV í júlí - ársverðbólga hækkar úr 5,8% í 5,9%. 

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,15% á milli mánaða nú í júlí og að ársverðbólga hækki við það úr 5,8% í 5,9%. Við gerum ráð fyrir að júlímánuður verði nokkuð dæmigerður þar sem sumarútsölur verða til lækkunar á vísitölunni en flugfargjöld til útlanda til hækkunar. Hvoru tveggja er árstíðabundin sveifla sem gengur til baka næstu mánuði. Þrátt fyrir að við spáum lítilli hækkun vísitölunnar nú þýðir það að ársverðbólga eykst örlítið í júlí, gangi spáin eftir. Það skýrist af því að vísitala neysluverðs hækkaði enn minna á milli mánaða í júlí í fyrra, eða um aðeins 0,03%.  

Sumarútsölur verða nokkuð góðar 

Verð á fötum og skóm hækkar alla jafna á milli mánaða nema í janúar og júlí, þegar stóru útsölurnar hefjast. Eitthvað hefur hins vegar borið á tilboðum og útsölum það sem af er ári og verð hefur lækkað bæði nú í júní (-0,9% á milli mánaða) og í apríl (-0,4% á milli mánaða) í ár. Við teljum að sumarútsölurnar verði nokkuð góðar í ár og að föt og skór lækki um 9,2% á milli mánaða (-0,35% áhrif) og húsgögn og heimilisbúnaður o.fl. lækki um 1,3% á milli mánaða (-0,07% áhrif). 

Ný aðferð skilaði minni hækkun en sú gamla hefði gert 

Í síðasta mánuði var reiknuð húsaleiga mæld með nýrri aðferð húsaleiguígilda, í stað aðferðar notendakostnaðar. Aðferðin byggir á því að markaðsleiguverð er notað til að meta kostnað við að búa í eigin húsnæði. Hagstofan reiknar þannig meðalleiguverð í hverjum mánuði þar sem vægi fer eftir samsetningu eignarhúsnæðis á hverju matssvæði. Reiknuð húsaleiga hækkaði um 0,8% á milli mánaða samkvæmt þessari nýju aðferð. Hagstofan birti einnig vísitölu markaðsverðs húsnæðis, sem eldri aðferðin byggði á, sem hækkaði um 1,44% á milli mánaða. Þá á einnig eftir að taka tillit til vaxtabreytinga sem hefðu að öllum líkindum verið til hækkunar á reiknaðri húsaleigu. Það er því ljóst að ný aðferð skilaði minni hækkun í júnímánuði en sú eldri hefði gert.  

Leiguvísitala Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar (HMS), sem byggir á sömu leigusamningaskrá, sýndi 3,2% hækkun á leiguverði á sama tímabili. Munurinn á þessum tveimur mælingum felst ekki síst í því að HMS reiknar aðeins breytingu á verði nýrra samninga síðustu tveggja mánaða, en mæling Hagstofunnar byggir á meðalverði allra gildandi samninga sem uppfylla skilyrði þess að vera teknir með í mælingar í hverjum mánuði.  

Stór hluti leigusamninga er vísitölutengdur og breyting reiknaðrar húsaleigu í hverjum mánuði mun því að líkindum skýrast að stórum hluta af þróun vísitölu neysluverðs. Töluvert minni hluti mánaðarbreytinga skýrist svo af nýjum samningum sem koma inn í hverjum mánuði, einhverjir samningar falla úr gildi og einhverjir samningar eru uppfærðir í hverjum mánuði.  

Við gerum því ráð fyrir að mánaðarsveiflur verði ekki eins miklar og með gömlu aðferð Hagstofunnar eða í nýrri leiguvísitölu HMS. Næstu mánuði gerum við ráð fyrir um 0,6% (+0,12% áhrif) hækkun á milli mánaða. Við byggjum þá spá meðal annars á breytingu á vísitölu neysluverðs síðustu mánaða, en algengt er að leigusamningar séu vísitölutengdir með „vísitölu neysluverðs til verðtryggingar“, sem er vísitala neysluverðs með tveggja mánaða töf.  

Flugfargjöld til útlanda hækka en bensínverð stendur í stað 

Almennt má sjá nokkuð skýra árstíðarsveiflu á flugfargjöldum til útlanda. Þá eru flugfargjöld hæst í júlí, lækka með haustinu og hækka svo aftur fyrir jól og páska. Við spáum því að flugfargjöld hækki um tæp 15% á milli mánaða (+0,31% áhrif) nú í júlí. Gangi spáin eftir verða flugfargjöld svipuð og í júlí í fyrra.  

Samkvæmt verðkönnun okkar var verð á bensíni og dísilolíu óbreytt á milli mánaða í júlí. 

Spá um júlímælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 14,9% 0,3% 0,05%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,1% 0,00%
Föt og skór 3,8% -9,2% -0,35%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,5% 0,5% 0,05%
Reiknuð húsaleiga 19,5% 0,6% 0,12%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 5,6% -1,3% -0,07%
Heilsa 4,0% 0,3% 0,01%
Ferðir og flutningar (annað) 3,8% 0,4% 0,01%
Kaup ökutækja 6,6% 0,2% 0,01%
Bensín og díselolía 3,3% 0,0% 0,00%
Flugfargjöld til útlanda 2,1% 14,9% 0,31%
Póstur og sími 1,6% -0,2% 0,00%
Tómstundir og menning 9,8% 0,0% 0,00%
Menntun 1,0% 0,0% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,5% 0,3% 0,02%
Aðrar vörur og þjónusta 6,6% -0,2% -0,01%
Alls 100,0%   0,15%

Spáum nánast óbreyttri ársverðbólgu þangað til í október 

Samkvæmt skammtímaspá okkar mun vísitala neysluverðs svo hækka um 0,33% í ágúst, 0,27% í september og 0,18% í október. Gangi spáin eftir stendur verðbólga í stað í ágúst og mælist 5,9%, lækkar svo í 5,8% í september og í október lækkar hún enn frekar, í 5,4%. Verðbólguspá okkar er því svo gott sem óbreytt frá því í síðasta mánuði. 

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Fjölbýlishús
22. maí 2025
Íbúðaverð heldur áfram að hækka þótt hægi á
Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,45% á milli mánaða í apríl. Árshækkun vísitölu íbúðaverðs hefur lækkað síðustu þrjá mánuði og mælist nú 7,6%. Raunverð íbúða er töluvert hærra núna en fyrir ári síðan. Undirrituðum kaupsamningum hefur fækkað á milli ára síðustu þrjá mánuði, eftir að hafa fjölgað sífellt frá september 2023, ef frá er talinn desember síðastliðinn.
Flugvöllur, Leifsstöð
19. maí 2025
Vikubyrjun 19. maí 2025
Kortavelta Íslendinga jókst verulega í apríl, sérstaklega erlendis þar sem hún var 32,8% meiri en í apríl í fyrra að raunvirði. Íslendingar hafa aldrei farið í jafnmargar utanlandsferðir í einum mánuði og í apríl síðastliðnum. Nýlegar vísbendingar um aukinn eftirspurnarþrýsting draga enn frekar úr líkum á vaxtalækkun á miðvikudaginn, en við spáum því að vöxtum verði haldið óbreyttum fram í ágúst.
Flugvél
16. maí 2025
Íslendingar á faraldsfæti og kortavelta erlendis aldrei meiri
Kortavelta jókst um 9,4% á milli ára í apríl að raunvirði og erlendis jókst hún um 32,8%. Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir í einum mánuði en í apríl síðastliðnum, samkvæmt gögnum Ferðamálastofu. Nýbirtar kortaveltutölur renna enn frekari stoðum undir spá um að stýrivöxtum verði haldið óbreyttum í næstu viku. Neysla landsmanna hefur haldið dampi þrátt fyrir hátt vaxtastig og við teljum horfur á að einkaneysla aukist smám saman á næstu árum.
Bananar
15. maí 2025
Spáum 3,9% verðbólgu í maí
Við spáum því að verðbólga lækki úr 4,2% í 3,9% í maí. Horfur eru á að verðbólga hjaðni lítillega í sumar en aukist aftur með haustinu þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta úr 12 mánaða taktinum. Við gerum ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.
Seðlabanki Íslands
15. maí 2025
Spáum óbreyttum vöxtum í næstu viku
Við spáum því að peningastefnunefnd geri hlé á vaxtalækkunarferlinu og haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga jókst umfram væntingar í apríl og verðbólguvæntingar hafa haldist tiltölulega stöðugar. Þá virðist hagkerfið þola vaxtastigið vel, kortavelta hefur aukist sífellt síðustu mánuði og enn er þó nokkur velta á íbúðamarkaði. Peningalegt taumhald losnaði með aukinni verðbólgu í apríl og við teljum ólíklegt að peningastefnunefnd þyki tímabært að lækka raunstýrivexti enn frekar.
Sendibifreið og gámar
12. maí 2025
Vikubyrjun 12. maí 2025
Brottfarir um Keflavíkurflugvöll hafa aldrei verið jafnmargar í aprílmánuði eins og í apríl síðastliðnum og erlendir ferðamenn voru 6,5% fleiri en í apríl í fyrra. Skráð atvinnuleysi var 3,9% í apríl og minnkaði um 0,3 prósentustig frá því í mars. Seðlabanki Bandaríkjanna hélt stýrivöxtum óbreyttum en Englandsbanki lækkaði stýrivexti um 0,25 prósentustig. Báðar ákvarðanir voru í takt við væntingar.
Flutningaskip við Vestmannaeyjar
7. maí 2025
Stór hluti íslensks vöruútflutnings til Bandaríkjanna undanþeginn tollum
Ætla má að um þriðjungur íslenskra vara sem fluttar eru frá Íslandi til Bandaríkjanna sé undanþeginn þeim tollum sem nú eru í gildi, til dæmis lyf og flestar lækningavörur. Óvissa um framvindu mála í alþjóðaviðskiptum getur samt ein og sér leitt til þess að fyrirtæki halda að sér höndum og ráðast síður í nýjar fjárfestingar. Á síðasta ári fór um 12% af vöruútflutningi Íslands til Bandaríkjanna.
Dollarar og Evrur
5. maí 2025
Vikubyrjun 5. maí 2025
Í apríl jókst verðbólga úr 3,8% í 4,2%, nokkuð umfram okkar spá um 4,0% verðbólgu. Velta samkvæmt VSK-skýrslum jókst á milli ára í flestum atvinnugreinum á fyrstu tveimur mánuðum ársins. Á fyrsta ársfjórðungi mældist hagvöxtur á evrusvæðinu en samdráttur í Bandaríkjunum. Í þessari viku er vaxtaákvörðun í Bandaríkjunum og einnig í Bretlandi.
2. maí 2025
Mánaðamót 2. maí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fasteignir
2. maí 2025
Leiguverð á hraðari uppleið en kaupverð undanfarið
Ör fólksfjölgun og hækkun húsnæðisverðs hefur aukið eftirspurn eftir leiguíbúðum. Stærstur hluti Airbnb-íbúða er nú leigður út af leigusölum með fleiri en tvær íbúðir í útleigu. Frumvarp um hert skilyrði um skammtímaleigu hefur verið sett í samráðsgátt. Hömlur á skammtímaleigu gætu aukið framboð leiguíbúða og jafnvel söluframboð.