Spáum 9,6% verðbólgu í maí
Vísitala neysluverðs hækkaði um 1,31% milli mánaða í apríl og ársverðbólgan fór úr 9,8% í 9,9%. Hækkunin milli mánaða var meiri en við bjuggumst við; við spáðum 1% hækkun milli mánaða og 9,5% ársverðbólgu. Það sem helst kom á óvart var hækkun íbúðaverðs á landsbyggðinni sem olli því að reiknaða húsaleigan hækkaði töluvert meira en við höfðum gert ráð fyrir auk þess sem verð á nýjum bílum lækkaði minna en við höfðum spáð.
Spáum 0,54% hækkun milli mánaða
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,54% milli mánaða í maí. Matarkarfan, reiknuð húsaleiga og liðurinn hótel og veitingarstaðir munu samkvæmt okkar spá hafa mest áhrif til hækkunar en á móti vegur að bensín og flugfargjöld til útlanda munu vega til lækkunar. Þetta er meiri hækkun en við spáðum í lok apríl, þegar við birtum síðast skammtímaspá, og skýrist munurinn aðallega af vísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu sem birtist í gær og sýndi 0,8% hækkun milli mánaða, meiri hækkun en við gerðum ráð fyrir.
Gangi spáin eftir lækkar ársverðbólgan úr 9,9% í 9,6%. Verðbólgan jókst meira milli mánaða í maí í fyrra en við spáum að hún geri nú og það skýrir spána um að ársverðbólgan hjaðni. Hækkunin í maí í fyrra var aðallega vegna mikillar hækkunar á húsnæðisverði auk þess sem heimsmarkaðsverð á bensíni hafði verið að hækka, ólíkt því sem nú er.
Verð á mat- og drykkjarvörum hækkar áfram
Samkvæmt verðathugun okkar á matvöru í maí hefur verð á flestum liðum matarkörfunnar hækkað lítillega milli mánaða og munar þar mestu um hækkun á kjöti, fiski og sælgæti. Við spáum því 1% hækkun á matarkörfunni og að áhrif á heildarvísitöluna verði 0,15 prósentustig til hækkunar. Gangi spá okkar eftir kemur þetta í kjölfar 1,5% hækkunar í síðasta mánuði.
Bensín og flugfargjöld lækka í maí
Verðkönnun okkar bendir til þess að verð á bensíni og díselolíu lækki um 1,9% milli mánaða í maí. Ef spáin gengur eftir verður maí fjórði mánuðurinn í röð þar sem bensínverð lækkar milli mánaða. Þessa lækkun má bæði rekja til lækkunar á heimsmarkaðsverð á olíu og styrkingu krónunnar á mót Bandaríkjadal.
Það sem af er ári hafa flugmiðar til útlanda verið rúmlega 20% dýrari en á sama tíma í fyrra, enda eftirspurn eftir flugi nokkuð meiri, sem sést m.a. á góðri sætanýtingu flugfélaganna. Við gerum ráð fyrir því að sú þróun haldi áfram og að flugfargjöld til útlanda verið hærri í sumar en í fyrra. Þau hækkuðu um 20% milli mánaða í apríl, eins og við var að búast vegna páskanna, og gerum við nú ráð fyrir því að sú hækkun gangi að einhverju leyti til baka og flugfargjöld lækki um 7,5% milli mánaða í maí. Við gerum svo ráð fyrir því að þau hækki aftur í júní og júlí þegar eftirspurnin er mest og lækki síðan aftur í ágúst.
Alls gerum við ráð fyrir að liðurinn ferðir og flutningar verði 0,18 prósentustig til lækkunar á vísitölu neysluverðs í maí. Þó er gott að hafa í huga að þessir liðir, og þá sérstaklega flugfargjöld til útlanda, sveiflast mjög mikið milli mánaða.
Enn talsvert líf í fasteignamarkaðnum
Samkvæmt tölum sem HMS birti í gær hækkaði vísitala íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu um 0,8% á milli mánaða í apríl, sem var nokkuð meiri hækkun en við bjuggumst við. Í síðasta mánuði hækkaði markaðsverð húsnæðis á landinu öllu nokkuð meira en vísitala íbúðaverð á höfuðborgarsvæðinu þar sem fasteignaverð utan höfuðborgarsvæðisins hækkaði mun meira en á höfuðborgarsvæðinu. Við gerum nú ráð fyrir að hækkun utan höfuðborgarsvæðisins verði svipuð og á höfuðborgarsvæðinu og að markaðsverð húsnæðis á landinu öllu hækki um 0,80% milli mánaða.
Spá okkar gerir síðan ráð fyrir að framlag vaxtabreytinga verði 0,86 prósentustig til hækkunar. Framlag vaxtabreytinga hefur hækkað nokkuð jafnt síðan í apríl og maí í fyrra þegar það var 0,31 prósentustig til lækkunar. Alls eigum við von á að liðurinn reiknuð húsaleiga, sem endurspeglar kostnað húsnæðiseigenda, hækki um 1,7% milli mánaða í maí og framlag þess til hækkunar á vísitölunni verði 0,31%.
Spá um maímælingu VNV
| Undirliður | Vægi í VNV | Breyting (spá) | Áhrif (spá) |
| Matur og drykkjarvara | 14,8% | 1,0% | 0,15% |
| Áfengi og tóbak | 2,4% | 0,1% | 0,00% |
| Föt og skór | 4,0% | 0,5% | 0,02% |
| Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu | 9,6% | 0,4% | 0,03% |
| - Reiknuð húsaleiga | 18,8% | 1,7% | 0,31% |
| Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. | 6,4% | 0,6% | 0,04% |
| Heilsa | 3,7% | 0,2% | 0,01% |
| Ferðir og flutningar (annað) | 3,7% | 0,6% | 0,02% |
| - Kaup ökutækja | 6,3% | 0,3% | 0,02% |
| - Bensín og díselolía | 3,0% | -1,9% | -0,06% |
| - Flugfargjöld til útlanda | 2,2% | -7,5% | -0,16% |
| Póstur og sími | 1,7% | 1,1% | 0,02% |
| Tómstundir og menning | 9,9% | 0,4% | 0,04% |
| Menntun | 1,0% | 0,0% | 0,00% |
| Hótel og veitingastaðir | 5,2% | 1,2% | 0,06% |
| Aðrar vörur og þjónusta | 7,2% | 0,4% | 0,03% |
| Alls | 100,0% | 0,53% |
Eigum von á að verðbólga verði um 8,4% í ágúst
Spá okkar til næstu mánaða gerir ráð fyrir að vísitalan hækki um 0,86% milli mánaða í júní, 0,47% í júlí og 0,38% í ágúst. Gangi spáin eftir mun verðbólga hjaðna niður í 9,0% í júní og í 8,3% í júlí en aukast svo lítillega aftur í ágúst og mælast 8,4%. Júní og júlí í fyrra voru mjög miklir hækkunarmánuðir og því spáum við því að ársverbólgan lækki í júní og júlí þrátt fyrir að vísitalan hækki. Vísitalan hækkaði mun minna á milli mánaða í ágúst í fyrra, og því spáum við því að ársverðbólgan aukist lítillega milli júlí og ágúst í ár.
Spá okkar til næstu mánaða er aðeins hærri en spáin sem við birtum í lok apríl. Mestu munar um að við gerum núna ráð fyrir hærra íbúðaverði, hærra verði á flugfargjöldum til útlanda og hærra verði á nýjum bílum. Á móti kemur að við búumst núna við að bensín og matvörur verði ódýrari en við gerðum ráð fyrir í lok apríl.
