Spáum 8,9% verðbólgu í júní

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,87% milli mánaða í júní og að ársverðbólgan lækki úr 9,5% í 8,9%. Matarkarfan, reiknuð húsaleiga og flugfargjöld til útlanda munu samkvæmt okkar spá hafa mest áhrif til hækkunar. Við búumst við að verðbólga lækki áfram niður í 8,0% í júlí, en haldist síðan rétt yfir 8% í ágúst og september. Hagstofan birtir vísitölu neysluverðs miðvikudaginn 28. júní.

15. júní 2023

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,39% milli mánaða í maí og við það fór ársverðbólgan úr 9,9% í 9,5%. Vísitalan hækkaði minna í maí en við bjuggumst við en við höfðum spáð 0,54% hækkun milli mánaða og 9,6% ársverðbólgu. Það sem helst kom á óvart í maí var að reiknuð húsaleiga hækkaði minna en við gerðum ráð fyrir, en bæði hækkaði markaðsverð íbúðarhúsnæðis minna og framlag vaxtabreytinga var minna en við höfðum spáð.

Spáum 0,87% hækkun milli mánaða

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,87% milli mánaða í júní. Matarkarfan, reiknuð húsaleiga og flugfargjöld til útlanda munu samkvæmt okkar spá hafa mest áhrif til hækkunar. Þessir þrír liðir útskýra um 75% af hækkuninni milli mánaða. Við gerum óverulega breytingu frá síðustu spá sem við gáfum út í lok maí. Gangi spáin eftir lækkar ársverðbólgan úr 9,5% í 8,9%.

Vísitalan hækkaði um 1,41% milli mánaða í júní í fyrra. Lækkunin sem við spáum á ársverðbólgunni í júní skýrist ekki síst af því að vísitalan hækkaði mikið í júní í fyrra og sú tala dettur út úr ársverðbólgunni þegar júnítalan verður birt. Liðirnir reiknuð húsaleiga og bensín hækkuðu mun meira í júní í fyrra en við teljum að þeir geri í ár. Aftur á móti spáum við því að flugfargjöld til útlanda hækki meira nú en í júní í fyrra, enda vanmat Hagstofan flugfargjöld í júnítölunni í fyrra. Án þess vanmats hefðu flugfargjöld til útlanda hagað sér svipað í júní í fyrra og við spáum að þau geri í júní í ár. Villan í tölunni í fyrra hafði þónokkur áhrif á ársverðbólgutöluna og við teljum að án hennar myndi spá okkar fyrir júní á þessu ári hljóða upp á 8,6% í stað 8,9%.

Verð á mat- og drykkjarvörum hækkar

Samkvæmt verðathugun okkar á matvöru í júní hefur verð á flestum liðum matarkörfunnar hækkað lítillega milli mánaða. Við spáum 0,8% hækkun á matarkörfunni og að áhrif á heildarvísitöluna verði 0,12 prósentustig til hækkunar. Gangi spáin eftir verður hækkunin sú sama og í síðasta mánuði.

Bensín lækkar og flugfargjöld hækka í júní

Verðkönnun okkar bendir til þess að verð á bensíni og díselolíu lækki um 0,12% milli mánaða í júní. Ef spáin gengur eftir verður júní fimmti mánuðurinn í röð þar sem bensínverð lækkar milli mánaða og verður bensínverð 4,8% lægra í júní en það var í janúar. Heimsmarkaðsverð á olíu hefur lækkað nokkuð. Brent er núna í um 74 USD/fatið, en var 82,5 USD/fatið um áramót auk þess sem krónan hefur styrkst á móti Bandaríkjadal síðan um áramótin.

Það sem af er ári hafa flugmiðar til útlanda verið rúmlega 20% dýrari en á sama tíma í fyrra, enda eftirspurn eftir flugi nokkuð meiri, sem sést m.a. á góðri sætanýtingu flugfélaganna. Við gerum ráð fyrir því að sú þróun haldi áfram og að flugfargjöld til útlanda verði hærri í sumar en í fyrra. Þau lækkuðu um 7% milli mánaða í maí, enda lækka þau gjarnan milli apríl og maí áður en þau hækka aftur í júní. Við gerum ráð fyrir að flugfargjöld hækki um 15,6% milli mánaða í júní. Við gerum svo ráð fyrir því að þau hækki aftur í júlí þegar eftirspurnin er sem mest en lækki í ágúst og september þegar eftirspurnin fer að dragast saman.

Spáum því að reiknuð húsaleiga hækki

Í síðasta mánuði hækkaði kostnaður vegna búsetu í eigin húsnæði um 1,3%, þar sem hlutur íbúðaverðs var 0,6 prósentustig og hlutur vaxtahækkana 0,7 prósentustig. Síðustu þrjá mánuði hefur íbúðaverð hækkað, en þrjá mánuði þar á undan lækkaði íbúðaverð á milli mánaða. Árstakturinn hefur þó lækkað jafnt og þétt frá því í júlí og ágúst í fyrra, þegar árshækkun íbúðaverðs var 24,2%. Árshækkun íbúðaverðs í síðasta mánuði var 10,2%. Áhrif kostnaðar vegna búsetu í eigin húsnæði var 14,5% í síðasta mánuði og hefur ekki dregist saman jafn hratt og lækkun íbúðaverðs vegna þess að vextir hafa hækkað á sama tíma. Það er þó líklegt að hækkandi húsnæðisverðs hefði haft töluvert meiri áhrif ef vextir hefðu ekki hækkað. Við spáum því að reiknuð húsaleiga hækki um 1,1% á milli mánuða í júní og að áhrif íbúðaverðs verði 0,4% og áhrif vaxtahækkana 0,7%. Áhrifin á heildarvísitöluna verða þá 0,21 prósentustig til hækkunar.

Spá um júnímælingu VNV


Undirliður	Vægi í VNV	Breyting (spá)	Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara	14,9%	0,8%	0,12%
Áfengi og tóbak	2,4%	0,4%	0,01%
Föt og skór	3,9%	0,4%	0,01%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu	9,6%	0,4%	0,04%
- Reiknuð húsaleiga	19,0%	1,1%	0,21%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl.	6,5%	0,6%	0,04%
Heilsa	3,7%	0,3%	0,01%
Ferðir og flutningar (annað)	3,8%	0,7%	0,02%
- Kaup ökutækja	6,2%	0,3%	0,02%
- Bensín og díselolía	2,9%	-0,1%	0,00%
- Flugfargjöld til útlanda	2,0%	15,6%	0,31%
Póstur og sími	1,7%	-0,6%	-0,01%
Tómstundir og menning	9,8%	0,0%	0,00%
Menntun	1,0%	1,1%	0,01%
Hótel og veitingastaðir	5,2%	1,1%	0,06%
Aðrar vörur og þjónusta	7,2%	0,4%	0,03%
Alls	100,0%		0,87%

Teljum að verðbólga haldist rétt yfir 8% næstu mánuði

Spá okkar til næstu mánaða gerir ráð fyrir að vísitalan hækki um 0,36% milli mánaða í júlí, 0,40% í ágúst og 0,12% í september. Gangi spáin eftir mun verðbólga hjaðna niður í 8,0% í júlí, aukast lítillega aftur í 8,1% í ágúst og í 8,2% í september. Í júní og júlí í fyrra hækkaði vísitalan töluvert mikið á milli mánaða og þess vegna spáum við því að ársverbólgan lækki í júní og júlí þrátt fyrir að vísitalan hækki. Vísitalan hækkaði mun minna á milli mánaða í ágúst og september í fyrra og því spáum við því að ársverðbólgan aukist lítillega í ágúst og september í ár, þótt verðbólguþrýstingurinn verði ekki meiri en í júní og júlí. Þessi nýjasta spá er mjög svipuð þeirri síðustu, sem við gáfum út í maí.

Fyrirvari

Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.

Þú gætir einnig haft áhuga á

20. sept. 2023

Vísitala íbúðaverðs hækkar lítillega og verðbólguspáin með

Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,7% milli mánaða í ágúst. Árshækkun vísitölunnar fór úr 0,8% í 2,0%. Undirritaðir kaupsamningar á höfuðborgarsvæðinu voru 9,6% færri í júlí en í sama mánuði í fyrra. Vísitalan er hærri en við gerðum ráð fyrir við gerð verðbólguspár fyrir septembermánuð og því færum við hana upp og spáum 7,8% ársverðbólgu í stað 7,7%.

18. sept. 2023

Aukinn þjónustuútflutningur skýrist allur af vexti ferðaþjónustu

Um 282 þúsund erlendir ferðamenn fóru um Keflavíkurflugvöll í ágúst. Ef sumarmánuðirnir eru teknir saman hafa aðeins einu sinni komið fleiri ferðamenn að sumri, árið 2018. Samkvæmt nýjustu þjóðhagsreikningum Hagstofunnar jókst þjónustuútflutningur á fyrstu tveimur fjórðungum ársins um 21%, og má rekja allan þann vöxt til ferðaþjónustunnar.

18. sept. 2023

Vikubyrjun 18. september 2023

Í síðustu viku komu tölur um brottfarir frá Leifsstöð, skráð atvinnuleysi og veltu greiðslukorta. Í þessari viku ber hæst vísitala íbúðaverðs, sem kemur á þriðjudag, og yfirlýsing fjármálastöðugleikanefndar Seðlabanka Íslands, sem gefin verður út á miðvikudaginn.

15. sept. 2023

Frekari merki um hægari takt

Nýjar kortaveltutölur bera með sér frekari vísbendingar um að verulega sé að hægja á innlendri eftirspurn. Heildarkortavelta íslenskra heimila dróst saman um 3,4% milli ára í ágúst. Kortavelta Íslendinga innanlands var 4,3% minni en í ágúst í fyrra á föstu verðlagi og hefur nú dregist saman sex mánuði í röð. Erlendis jókst kortavelta Íslendinga um 0,7% á milli ára og kortaveltujöfnuður er jákvæður um 19,2 milljarða.

14. sept. 2023

Spáum 7,7% verðbólgu í september

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,07% milli mánaða í september og að ársverðbólga standi í stað og verði áfram 7,7%. Útsölulok hafa aftur mest áhrif til hækkunar milli mánaða í september samkvæmt spánni. Það sem helst dregur spána niður er árstíðabundin lækkun á flugfargjöldum til útlanda. Við gerum ráð fyrir að verðbólga lækki áfram næstu mánuði og verði 6,6% í desember.

11. sept. 2023

Vikubyrjun 11. september 2023

Í síðustu viku birti Seðlabankinn fundargerð peningastefnunefndar. Samkvæmt henni greiddi einn nefndarmaður atkvæði gegn tillögu seðlabankastjóra um að hækka vexti um 0,50 prósentustig á síðasta fundi nefndarinnar og hefði heldur kosið að hækka þá um 0,25 prósentustig. Í þessari viku berast gögn yfir fjölda brottfara um Leifsstöð, skráð atvinnuleysi og kortaveltu.

4. sept. 2023

Mánaðaryfirlit yfir sértryggð skuldabréf - ágúst 2023

Meðfylgjandi er mánaðarlegt yfirlit um sértryggð skuldabréf.

4. sept. 2023

Vikubyrjun 4. september 2023

Verðbólga jókst úr 7,6% í 7,7% samkvæmt ágústmælingu Hagstofunnar. Hagvöxtur mældist 4,5% á öðrum ársfjórðungi samkvæmt nýjum þjóðhagsreikningum sem Hagstofan birti í vikunni, en hagvöxtur á fyrsta ársfjórðungi mældist 7,1%. Minni vöxtur einkaneyslu skýrir að stórum hluta minni hagvöxt á öðrum ársfjórðungi.

31. ágúst 2023

Hægir á hagvexti og einkaneysla á mann dregst saman

Hagvöxtur mældist 4,5% á öðrum ársfjórðungi, samkvæmt fyrsta mati Hagstofunnar. Eins og við var að búast benda tölurnar til þess að hægt hafi á hagkerfinu, en hagvöxtur mældist 7,1% á fyrsta ársfjórðungi. Vaxtahækkanir hafa tekið að tempra innlenda eftirspurn á sama tíma og hægt hefur á vexti kaupmáttar á síðustu misserum. Einkaneysla jókst örlítið en vegna hraðrar fólksfjölgunar dróst hún saman á mann.

30. ágúst 2023

Ársverðbólga eykst úr 7,6% í 7,7%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,34% milli mánaða í ágúst og við það jókst ársverðbólga úr 7,6% í 7,7%. Við eigum þó enn von á að verðbólga hjaðni næstu mánuði og gerum nú ráð fyrir að verðbólgan verði komin niður í 6,4% í nóvember. Þetta er fyrsti mánuðurinn síðan í apríl 2021 þar sem húsnæði ber ekki ábyrgð á stærstum hluta verðbólgunnar. Nú bera bæði innfluttar vörur og þjónusta ábyrgð á stærri hluta verðbólgunnar en húsnæði.