Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um 8,0% verð­bólgu í nóv­em­ber

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,37% milli mánaða í nóvember og að ársverðbólga aukist úr 7,9% í 8,0%. Þeir liðir sem vega þyngst til hækkunar á vísitölunni eru reiknuð húsaleiga og verð á mat og drykkjarvöru, en flugfargjöld til útlanda vega þyngst til lækkunar. Við gerum ráð fyrir að verðbólga aukist svo lítillega í desember, í 8,1%, en hjaðni eftir áramót og verði 7,3% í janúar og 6,7% í febrúar.
Íbúðahús
16. nóvember 2023

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,37% milli mánaða í nóvember. Gangi spáin eftir eykst verðbólga úr 7,9% og í 8,0%. Reiknuð húsaleiga, þ.e. kostnaður við að búa í eigin húsnæði, hækkar um 1,3% samkvæmt spánni og vegur mest til hækkunar á vísitölu neysluverðs. Verð á mat og drykkjarvörum hækkar einnig en verð á bensíni og flugfargjöldum til útlanda lækkar á milli mánaða.

Spáum því að reiknuð húsaleiga hækki

Síðustu tvo mánuði hefur vísitala markaðsverðs íbúðarhúsnæðis hækkað og var hækkunin í síðasta mánuði um 1,5% sem er nokkuð rífleg hækkun á flesta mælikvarða. Nokkrar ástæður geta verið fyrir hækkunum. Kaupsamningum hefur fækkað og þannig geta sveiflur í vísitölumælingum aukist. Eins og við höfum fjallað um teljum við að nýleg fjölgun hlutdeildarlána hafi mögulega haft áhrif til hækkunar á íbúðaverðsvísitölum. Hlutdeildarlánin ýta undir sölu á nýjum íbúðum, sem eru að jafnaði dýrari en eldri íbúðir af sömu stærð. Á næstu mánuðum ætti þó að koma betur í ljós hvort og hversu mikil áhrif úrræðið hefur á vísitölu íbúðaverðs.

Við gerum nú ráð fyrir að vísitala markaðsverðs íbúðarhúsnæðis, eins og Hagstofan reiknar hana, hækki um 0,6% milli mánaða. Vextir á verðtryggðum íbúðalánum voru hækkaðir hjá mörgum lánveitendum íbúðalána fyrr í mánuðinum og við gerum ráð fyrir að áhrif vaxtahlutans hækki og verði 0,7% í nóvember.

Matarkarfan hækkar í verði

Við spáum því að verð á mat og drykkjarvörum hækki um 0,8% milli mánaða í nóvember. Við teljum að áhrif á verð mjólkurafurða eftir ákvörðun verðlagsnefndar búvara um hækkun á heildsöluverði á mjólk hafi ekki komið að fullu fram í síðustu vísitölumælingu þar sem hún tók gildi í verðkönnunarvikunni í október og muni skýra hluta þeirrar hækkunar sem við spáum í nóvember.

Flugfargjöld til útlanda lækka og bensínverð líka

Við gerum ráð fyrir að flugfargjöld til útlanda lækki um 8,9% í nóvember, en flugfargjöld lækka alla jafna í nóvember áður en þau hækka svo aftur í desember. Samkvæmt verðathugun okkar kostar bensínlítrinn að meðaltali 315,6 krónur og lækkaði úr 318,4 krónum frá fyrri mánuði. Verð á díselolíu kostar að meðaltali 320,4 krónur nú og hækkaði úr 316,1 krónu frá fyrri mánuði. Samanlagt teljum við að lækkunin verði 0,4% á milli mánaða í nóvember.

Spá um nóvembermælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 15,0% 0,8% 0,12%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,0% 0,00%
Föt og skór 3,9% 0,6% 0,02%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,7% 0,3% 0,03%
- Reiknuð húsaleiga 19,2% 1,3% 0,25%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 6,3% 0,5% 0,03%
Heilsa 3,7% 0,3% 0,01%
Ferðir og flutningar (annað) 3,8% 0,5% 0,02%
- Kaup ökutækja 6,1% 0,7% 0,04%
- Bensín og díselolía 3,0% -0,4% -0,01%
- Flugfargjöld til útlanda 1,8% -8,9% -0,16%
Póstur og sími 1,6% -0,3% -0,01%
Tómstundir og menning 10,0% 0,2% 0,02%
Menntun 1,0% -0,1% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,3% 0,1% 0,01%
Aðrar vörur og þjónusta 7,2% 0,2% 0,01%
Alls 100,0%   0,37%

Gerum ráð fyrir að verðbólga hækki lítillega út árið en lækki eftir áramót

Við gerum ráð fyrir að vísitala neysluverðs hækki um 0,37% í nóvember, 0,8% í desember, 0,02% í janúar á næsta ári og 0,89% í febrúar. Gangi spá okkar eftir verður verðbólga 8,0% í nóvember og 8,1% í desember. Eftir áramót lækkar verðbólga og verður 7,3% í janúar og 6,7% í febrúar. Mánaðarbreytingar á vísitölu neysluverðs voru töluverðar í janúar og febrúar í ár. Þessar mælingar detta út úr ársverðbólgunni í janúar og febrúar á næsta ári og er það ekki síst þess vegna sem við spáum hraðri hjöðnun verðbólgu í byrjun árs.

Síðustu mánuði hefur skammtímaspáin okkar hækkað í hvert sinn sem við gefum út nýja spá. Það sem helst skýrir þetta er að við höfum vanspáð íbúðaverði síðustu mánuði. Við teljum nú að íbúðaverð hækki lítillega næstu mánuði, en í síðustu spá töldum við að litlar breytingar yrðu á húsnæðisverði næstu mánuði. Nýlegar hækkanir á vöxtum verðtryggðra lána ýta spánni einnig upp. Í janúar gerum við ráð fyrir hækkun á verði nýrraökutækja vegna breytinga á stuðningi ríkisins við kaup á rafmagnsbílum. Einnig tekur Hagstofan inn hækkun á lóðamati í reiknaða húsaleigu í janúar sem ýtir spánni upp. Þá hefur nýleg veiking á gengi krónunnar einnig nokkur áhrif á spána næstu mánuði.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Flutningaskip við Vestmannaeyjar
7. maí 2025
Stór hluti íslensks vöruútflutnings til Bandaríkjanna undanþeginn tollum
Ætla má að um þriðjungur íslenskra vara sem fluttar eru frá Íslandi til Bandaríkjanna sé undanþeginn þeim tollum sem nú eru í gildi, til dæmis lyf og flestar lækningavörur. Óvissa um framvindu mála í alþjóðaviðskiptum getur samt ein og sér leitt til þess að fyrirtæki halda að sér höndum og ráðast síður í nýjar fjárfestingar. Á síðasta ári fór um 12% af vöruútflutningi Íslands til Bandaríkjanna.
Dollarar og Evrur
5. maí 2025
Vikubyrjun 5. maí 2025
Í apríl jókst verðbólga úr 3,8% í 4,2%, nokkuð umfram okkar spá um 4,0% verðbólgu. Velta samkvæmt VSK-skýrslum jókst á milli ára í flestum atvinnugreinum á fyrstu tveimur mánuðum ársins. Á fyrsta ársfjórðungi mældist hagvöxtur á evrusvæðinu en samdráttur í Bandaríkjunum. Í þessari viku er vaxtaákvörðun í Bandaríkjunum og einnig í Bretlandi.
2. maí 2025
Mánaðamót 2. maí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Fasteignir
2. maí 2025
Leiguverð á hraðari uppleið en kaupverð undanfarið
Ör fólksfjölgun og hækkun húsnæðisverðs hefur aukið eftirspurn eftir leiguíbúðum. Stærstur hluti Airbnb-íbúða er nú leigður út af leigusölum með fleiri en tvær íbúðir í útleigu. Frumvarp um hert skilyrði um skammtímaleigu hefur verið sett í samráðsgátt. Hömlur á skammtímaleigu gætu aukið framboð leiguíbúða og jafnvel söluframboð. 
29. apríl 2025
Verðbólga yfir væntingum og mælist 4,2%
Verðbólga mældist 4,2% í apríl og hækkaði úr 3,8% frá því í mars. Verðbólga var umfram okkar spá, einkum vegna þess að reiknuð húsaleiga og verð á matvörum hækkaði meira en við bjuggumst við.
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn
28. apríl 2025
Versnandi efnahagshorfur í heiminum að mati AGS
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn (AGS) birti nýja efnahagsspá um páskana. Hagvaxtarhorfur í heiminum hafa verið færðar niður og AGS telur að spenna í alþjóðaviðskiptum og veruleg óvissa komi til með að draga úr umsvifum í heimshagkerfinu.
USD
28. apríl 2025
Vikubyrjun 28. apríl 2025
Hagstofan birtir verðbólgutölur fyrir aprílmánuð á morgun og við búumst við að verðbólga hækki tímabundið upp í 4%. Í vikunni fáum við fyrstu uppgjör fyrir fyrsta ársfjórðung og fyrsta mat á hagvexti í Bandaríkjunum og á evrusvæðinu á fyrsta ársfjórðungi.
Íbúðir
23. apríl 2025
Horfur á hófstilltum hækkunum á íbúðaverði
Við teljum horfur á tiltölulega hófstilltum verðhækkunum á íbúðamarkaði næstu árin, 5,9% hækkun á þessu ári, 4,8% hækkun á næsta ári og 6,4% hækkun árið 2027. Til samanburðar hefur íbúðaverð hækkað um 9% á ári að jafnaði frá aldamótum, og að meðaltali um 13% á ári frá árinu 2021. 
Greiðsla
22. apríl 2025
Vikubyrjun 22. apríl 2025
Leiguverð hefur hækkað um 11,3% á síðustu tólf mánuðum, þó nokkuð meira en íbúðaverð sem hefur hækkað um 8% á sama tímabili. Hækkanir á íbúða- og leigumarkaði eru þó nokkuð umfram almennar verðhækkanir í landinu, en verðbólga mældist 3,8% í mars. Áfram er kraftur í innlendri neyslu, greiðslukortavelta heimila hefur aukist statt og stöðugt síðustu mánuði og var 1,8% meiri í mars síðastliðnum en í mars í fyrra.  
Gönguleið
16. apríl 2025
Óljósar horfur í ferðaþjónustu vegna sviptinga í alþjóðasamskiptum
Sviptingar í alþjóðaviðskiptum gætu haft margvísleg áhrif á ferðaþjónustu hér á landi. Tollar gætu rýrt kaupmátt Bandaríkjamanna og haft áhrif á komur þeirra hingað til lands. Auk þess eru merki um að áhugi Evrópubúa á að heimsækja Bandaríkin fari dvínandi, sem gæti haft áhrif hingað heim, enda hafa Evrópubúar gjarnan komið við á Íslandi á leið sinni vestur um haf. Í nýrri hagspá gerum við ráð fyrir samdrætti í ferðaþjónustu á þessu ári, en að hún taki aftur við sér á næstu tveimur árum.