Spáum 7,9% verðbólgu í júlí
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,24% milli mánaða í júlí og að ársverðbólga lækki úr 8,9% í 7,9%. Reiknuð húsaleiga og flugfargjöld til útlanda hafa mest áhrif til hækkunar samkvæmt spá okkar, en á móti gerum við ráð fyrir nokkuð góðum útsölum bæði á fötum og skóm og á húsgögnum, heimilisbúnaði o.fl. Spá okkar frá júní gerði ráð fyrir örlítið hærri verðbólgu í júlí, eða 8%. Þar munar mestu að okkur sýnist að sumarútsölur verði betri en við gerðum ráð fyrir í júní. Hagstofan birtir vísitöluna föstudaginn 21. júlí næstkomandi.
Vísitalan hækkaði um 1,18% milli mánaða í júlí í fyrra. Lækkunin sem við spáum á ársverðbólgunni nú skýrist ekki síst af því hversu mikið vísitalan hækkaði í júlí í fyrra og að sú hækkun detti út úr ársverðbólgunni í næstu mælingu. Við gerum ráð fyrir að reiknuð húsaleiga hækki mun minna en í fyrra, enda hefur fasteignamarkaðurinn róast mikið síðan þá. Okkur sýnist að sumarútsölurnar verði nokkuð góðar í ár og að föt og skór lækki meira milli mánaða en í fyrra. Að lokum teljum við að flugfargjöld til útlanda hækki minna en í fyrra, vegna þess að Hagstofan vanmat hækkun þeirra í júní í fyrra og tók þá hækkun inn í vísitöluna í júlí.
Sumarútsölurnar aftur í samt horf
Sumarútsölur hafa alla jafnan nokkur áhrif á vísitölu neysluverðs í júlí, þar sem liðurinn föt og skór hefur lækkað í kringum um 10%. Þegar heimsfaraldurinn stóð yfir versnuðu sumarútsölurnar töluvert og lækkaði liðurinn einungis um 3,6% í júlí 2020, og um 5% í júlí 2021. Það gæti skýrst af því að Íslendingar keyptu þá meira af fötum og skóm hér á landi, því utanlandsferðir lágu niðri, og að vegna hnökra í framleiðslukeðjum höfðu verslanir ekki eins stóran lager til að losa sig við. Sumarútsölurnar hafa batnað jafnt og þétt milli ára og virðast hafa farið nokkuð vel af stað í ár. Við spáum að föt og skór lækki um 9,3% milli mánaða núna í júlí. Venju samkvæmt má búast við að þessi lækkun gangi til baka næstu mánuði.
Liðurinn húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. lækkaði um 1,3% milli mánaða í júní, sem má rekja til lækkunar á sængurfatnaði, handklæðum o.fl. og stórum heimilistækjum. Líklega skýrist það af útsölum sem við eigum ekki von á að séu búnar og að fleiri vöru séu komnar á útsölu nú í júlí. Við spáum að húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. lækki um 2,0% í viðbót núna í júlí.
Bensínverð lækkar og flugfargjöld hækka í júlí
Samkvæmt verðmælingu okkar er meðalverð á bensínlítranum á höfuðborgarsvæðinu nú 307,2 krónur en var 312,3 krónur í júní og lítri af dísilolíu 305,8 krónur en var 308,5 krónur í júní. Bensín lækkaði því um 1,7% og dísilolía um 1,0% milli mánaða. Vægi bensíns er meira en dísilolíu í vísitölunni og gerum við ráð fyrir að liðurinn bensín og dísilolía lækki um 1,5% milli mánaða.
Á fyrstu fimm mánuðum ársins var að meðaltali 23% dýrara að fljúga til útlanda en á sama tímabili í fyrra. Það kom okkur því mikið á óvart að samkvæmt júnímælingu Hagstofunnar hækkuðu flugfargjöld til útlanda einungis um 2,7% milli mánaða. Til samanburðar hefðu flugfargjöld til útlanda hækkað um 20% milli mánaða í júní í fyrra hefði Hagstofan ekki vanmetið þau þá. Þessi litla hækkun á flugfargjöldum í júní rímar illa við nýbirtar flutningstölur frá Icelandair og Play sem sýna mikla sætanýtingu í júní. Við eigum von á að flugfargjöld til útlanda hækki um 23% milli mánaða núna í júlí.
Spáum því að reiknuð húsaleiga hækki
Erfiðlega hefur reynst að spá fyrir um þróun íbúðaverðs og síðustu mánuði hefur liðurinn reiknuð húsaleiga hækkað umfram okkar spár. Í júní hækkaði kostnaður vegna búsetu í eigin húsnæði um 1,63% milli mánaða þar sem íbúðaverð hækkaði um 0,99% og vextir hækkuðu um 0,64%. Í júlí gerum við ráð fyrir að reiknuð húsaleiga hækki um 0,84%, þar sem íbúðaverðshækkun verði 0,3% og hækkun á vöxtum verði 0,54%.
Spá um júnímælingu VNV
Undirliður | Vægi í VNV | Breyting (spá) | Áhrif (spá) |
Matur og drykkjarvara | 14,9% | 0,3% | 0,05% |
Áfengi og tóbak | 2,4% | 0,1% | 0,00% |
Föt og skór | 3,9% | -9,3% | -0,37% |
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu | 9,6% | 0,4% | 0,03% |
- Reiknuð húsaleiga | 19,1% | 0,8% | 0,16% |
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. | 6,3% | -2,0% | -0,13% |
Heilsa | 3,7% | 0,1% | 0,00% |
Ferðir og flutningar (annað) | 3,8% | 0,3% | 0,01% |
- Kaup ökutækja | 6,2% | 0,3% | 0,02% |
- Bensín og díselolía | 2,9% | -1,5% | -0,04% |
- Flugfargjöld til útlanda | 2,0% | 23,1% | 0,47% |
Póstur og sími | 1,7% | -0,6% | -0,01% |
Tómstundir og menning | 9,9% | 0,3% | 0,03% |
Menntun | 1,0% | -0,1% | 0,00% |
Hótel og veitingastaðir | 5,3% | 0,3% | 0,02% |
Aðrar vörur og þjónusta | 7,3% | -0,1% | -0,01% |
Alls | 100,0% | 0,24% |
Teljum að verðbólga verði undir 8% í október
Spá okkar til næstu mánaða gerir ráð fyrir að vísitalan hækki um 0,44% milli mánaða í ágúst, 0,14% í september og 0,19% í október. Gangi spáin eftir mun verðbólga aukast lítillega næstu tvo mánuði og mælast 8% í ágúst og 8,1% í september, en lækkar síðan í 7,6% í október. Spá okkar til næstu mánaða hefur því ekki breyst mikið frá síðustu spá okkar í júní.