Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um 7,7% verð­bólgu í sept­em­ber

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,07% milli mánaða í september og að ársverðbólga standi í stað og verði áfram 7,7%. Útsölulok hafa aftur mest áhrif til hækkunar milli mánaða í september samkvæmt spánni. Það sem helst dregur spána niður er árstíðabundin lækkun á flugfargjöldum til útlanda. Við gerum ráð fyrir að verðbólga lækki áfram næstu mánuði og verði 6,6% í desember.
Flugvél
14. september 2023

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,07% milli mánaða í september og að verðbólga standi í stað og verði áfram 7,7%. Útsölulok teygja sig yfirleitt fram í september og munu hafa mest áhrif til hækkunar í mánuðinum. Flugfargjöld til útlanda lækka einnig alla jafna í september og munu hafa mest áhrif til lækkunar gangi spá okkar eftir. Flugfargjöld hafa síðustu mánuði fylgt mjög svipaðri þróun og fyrir ári síðan og við gerum ráð fyrir því að sú þróun haldi áfram. Við spáum því að húsnæðisverð lækki á milli mánaða í september en að áhrif vaxtabreytinga verði til hækkunar.

Spáum því að reiknuð húsaleiga hækki

Áhrif húsnæðis á verðbólgu hafa dregist saman síðustu mánuði. Ágúst var fyrsti mánuður síðan apríl 2021 sem húsnæðisliðurinn var ekki veigamesti hluti verðbólgunnar. Síðustu tvo mánuði hefur reiknuð húsaleiga, sem samanstendur af íbúðaverði og verðtryggðum vöxtum, lækkað á milli mánaða. Þar skipti bæði máli að íbúðaverð lækkaði þessa mánuði en einnig að áhrif vaxta til hækkunar drógust örlítið saman. Við gerum áfram ráð fyrir því að íbúðaverð lækki í september, en eftir síðustu vaxtaákvörðun Seðlabankans hafa verðtryggðir vextir hækkað. Við spáum því að reiknuð húsaleiga hækki um 0,3%, þar sem íbúðaverð lækkar um 0,3% en áhrif vaxta verði til hækkunar um 0,6%.

Sumarútsölurnar enn að ganga til baka

Eftir verðlækkun á fötum og skóm í sumarútsölum sjáum við yfirleitt verðin ganga til baka, bæði í ágúst og september, þegar útsölurnar klárast. Í júlí lækkaði verð á fötum og skóm um 8,7% á milli mánaða og í ágúst hækkaði verð aftur um 5,8%. Við gerum ráð fyrir því að sjá verð á fötum og skóm hækka aftur um 4,6% í september.

Bensínverð hækkar áfram og flugfargjöld lækka í september

Samkvæmt verðathugun okkar gerum við ráð fyrir því að bensín og díselolíur hækki um 1,9% á milli mánaða í vísitölu neysluverðs.

Á fyrstu fimm mánuðum ársins var að meðaltali 23% dýrara að fljúga til útlanda en á sama tímabili í fyrra. Frá því í júní hefur þessi munur dregist verulega saman. Í júlí og ágúst var einungis 2% dýrara að fljúga til útlanda en í sömu mánuðum í fyrra. Við gerum ráð fyrir því að þessi þróun haldi áfram næstu mánuði og að flugfargjöld til útlanda lækki um 18,7% í september. Þó er gott að hafa í huga að verð á flugfargjöldum sveiflast töluvert þó þau fylgi ágætlega árstíðarsveiflu og því erfitt að spá fyrir um breytingar milli stakra mánaða.

Spá um septembermælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 14,9% 0,2% 0,03%
Áfengi og tóbak 2,4% 0,0% 0,00%
Föt og skór 3,8% 4,6% 0,17%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,7% 0,2% 0,02%
- Reiknuð húsaleiga 18,9% 0,3% 0,05%
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. 6,3% 0,2% 0,02%
Heilsa 3,7% 0,2% 0,01%
Ferðir og flutningar (annað) 3,8% 0,0% 0,00%
- Kaup ökutækja 6,2% 0,0% 0,00%
- Bensín og díselolía 2,9% 1,9% 0,06%
- Flugfargjöld til útlanda 2,1% -18,7% -0,39%
Póstur og sími 1,7% 0,2% 0,00%
Tómstundir og menning 10,0% 0,8% 0,08%
Menntun 1,0% 0,9% 0,01%
Hótel og veitingastaðir 5,4% -0,2% -0,01%
Aðrar vörur og þjónusta 7,3% 0,4% 0,03%
Alls 100,0%   0,07%

Spáum 6,6% verðbólgu í desember

Spá okkar til næstu mánaða gerir ráð fyrir að vísitalan hækki um 0,14% milli mánaða í október, lækki um 0,06% í nóvember og hækki síðan um 0,54% í desember. Gangi spáin eftir verður verðbólga 7,1% í október, 6,7% í nóvember og 6,6% í desember. Þetta er meiri verðbólga en í síðustu spá sem við birtum eftir ágústmælingu Hagstofunnar. Munurinn skýrist að mestu leyti af því að við gerum ráð fyrir að reiknuð húsaleiga verði örlítið hærri en í síðustu spá. Töluverð óvissa er um þróun á bæði íbúðaverði og flugfargjöldum til útlanda næstu mánuði, stórum liðum í vísitölunni sem gætu sveiflast nokkuð.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
8. sept. 2025
Vikubyrjun 8. september 2025
Í þessari viku ber hæst  útgáfu á tölum um fjölda ferðamanna í ágúst og skráð atvinnuleysi. Í síðustu viku birti Seðlabankinn fundargerð peningastefnunefndar þar sem fram kom að allir nefndarmenn hefðu verið sammála um að halda vöxtum óbreyttum í ágúst. Þá birti Seðlabankinn einnig tölur um greiðslujöfnuð við útlönd sem gáfu til kynna mun meiri halla á viðskiptum við útlönd á öðrum fjórðungi þessa árs en þess síðasta.
1. sept. 2025
Mánaðamót 1. september 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
1. sept. 2025
Vikubyrjun 1. september 2025
Verðbólga hjaðnaði óvænt úr 4,0% í 3,8% í ágúst. Hagstofan áætlar að hagkerfið hafi dregist saman um 1,9% á öðrum ársfjórðungi. Gistinóttum fjölgaði alls um 16,5% á milli ára í júlí. Í vikunni birtir Seðlabankinn viðskiptajöfnuð við útlönd og fundargerð peningastefnunefndar.
Flugvél
28. ágúst 2025
Verðbólga hjaðnar þvert á væntingar
Vísitala neysluverðs lækkaði um 0,15% á milli mánaða í ágúst og verðbólga hjaðnaði úr 4,0% í 3,8%. Hjöðnun á milli mánaða kemur ánægjulega á óvart en við spáðum 0,07% hækkun á vísitölunni og óbreyttri verðbólgu. Við gerum nú ráð fyrir að verðbólga verði 3,8% í árslok, að stærstum hluta vegna lægri mælingar nú en við spáðum áður.
Seðlabanki Íslands
25. ágúst 2025
Vikubyrjun 25. ágúst 2025
Seðlabanki Íslands hélt stýrivöxtum óbreyttum í 7,50% í síðustu viku og allir nefndarmenn studdu ákvörðunina. Vísitala íbúðaverðs hefur hækkað um 4,2% á síðasta árinu, en í janúar var árshækkunin 10,4%. Í vikunni birtir Hagstofan verðbólgutölur fyrir ágústmánuð og þjóðhagsreikninga fyrir annan ársfjórðung.
Hús í Reykjavík
22. ágúst 2025
Íbúðamarkaður í betra jafnvægi þótt nýjar íbúðir seljist hægt
Á síðustu misserum hefur dregið töluvert úr verðhækkunum á íbúðamarkaði. Vísitala íbúðaverðs hefur hækkað um 4,2% á síðustu 12 mánuðum, aðeins örlítið umfram almennt verðlag, og ársbreytingin hefur ekki verið minni frá því í byrjun árs 2024. Þótt kaupsamningar hafi verið færri á fyrstu sjö mánuðum þessa árs en á sama tíma í fyrra er enn talsverð velta á markaðnum.
Fólk við Geysi
19. ágúst 2025
Útflutningur í sókn en innflutningur líka
Vöruútflutningur frá Íslandi hefur aukist frá því í fyrra en samt hefur vöruskiptahalli aldrei verið meiri en nú. Þetta skýrist af stórauknum vöruinnflutningi, einkum á tölvubúnaði í tengslum við uppbyggingu gagnavera. Ferðaþjónustan hefur skilað auknum tekjum í ár en á móti hefur utanlandsferðum Íslendinga fjölgað og uppsafnaður kortaveltujöfnuður við útlönd var enn neikvæður í lok júlí.
Frosnir ávextir og grænmeti
18. ágúst 2025
Vikubyrjun 18. ágúst 2025
Við búumst við að peningastefnunefnd Seðlabankans haldi stýrivöxtum óbreyttum á miðvikudag. Auk vaxtaákvörðunarinnar fáum við vísitölu íbúðaverðs í vikunni og nokkur uppgjör. Metfjöldi erlendra ferðamanna fór frá landinu í júlí, atvinnuleysi var óbreytt á milli mánaða og áfram var nokkur kraftur í greiðslukortaveltu heimila.
Seðlabanki Íslands
15. ágúst 2025
Ekki horfur á frekari vaxtalækkun á árinu
Við spáum því að peningastefnunefnd geri hlé á vaxtalækkunarferlinu og haldi stýrivöxtum óbreyttum í næstu viku. Verðbólga jókst umfram væntingar í apríl og verðbólguvæntingar hafa haldist tiltölulega stöðugar. Þá virðist hagkerfið þola vaxtastigið vel, kortavelta hefur aukist sífellt síðustu mánuði og enn er þó nokkur velta á íbúðamarkaði. Peningalegt taumhald losnaði með aukinni verðbólgu í apríl og við teljum ólíklegt að peningastefnunefnd þyki tímabært að lækka raunstýrivexti enn frekar.
Flugvél á flugvelli
14. ágúst 2025
Spáum óbreyttri verðbólgu í ágúst
Við spáum því að verðbólga standi í stað í ágúst og mælist 4,0%. Eins og alla jafna í ágústmánuði má búast við að sumarútsölur gangi til baka að hluta. Einnig má gera ráð fyrir lækkandi flugfargjöldum. Næstu mánuði gerum við ráð fyrir að verðbólga aukist lítillega en hjaðni svo undir lok árs, og mælist 4,0% í desember.