Spáum 7,6% verðbólgu í október

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,36% milli mánaða í október og að verðbólga lækki úr 8% og í 7,6%. Reiknuð húsaleiga, þ.e. kostnaður við að búa í eigin húsnæði, hækkar um 0,6% og vegur mest til hækkunar á vísitölu neysluverðs gangi spá okkar eftir. Verð á mat- og drykkjarvörum, bensíni og húsgögnum og heimilisbúnaði hækkar einnig á milli mánaða.
Spáum því að reiknuð húsaleiga hækki
Töluvert hefur hægt á íbúðaverðshækkunum og samhliða hefur dregið úr áhrifum húsnæðisverðs á ársverðbólguna. Ágúst var fyrsti mánuðurinn frá apríl 2021 sem húsnæðisliðurinn var ekki veigamesti hluti verðbólgunnar. Í síðasta mánuði hækkaði reiknuð húsaleiga eftir að hafa lækkað mánuðina tvo þar á undan. Við gerum ráð fyrir litlum breytingum á þróun húsnæðisverðs fram yfir áramót, og að áhrif vaxtahlutans til hækkunar dragist saman. Húsnæðisverð sveiflast þó eflaust eitthvað til milli mánaða en heildarþróunin verður sú að húsnæðisverð standi nokkurnveginn í stað á allra næstu mánuðum. Í október spáum við því að reiknuð húsaleiga hækki um 0,6%, þar sem húsnæðisverð hækki um 0,1% en að framlag vaxtabreytinga verði 0,5 prósentustig til hækkunar.
Matarkarfan hækkar í verði
Við spáum því að verð á mat- og drykkjarvörum hækki um 0,4% milli mánaða í október. Nýlega tilkynnti verðlagsnefnd búvara um hækkun á heildsöluverði á mjólk. Sú hækkun tók gildi 9. október, sem er í verðkönnunarvikunni. Við gerum ráð fyrir að sú hækkun skili sér inn í mælingu á vísitölu neysluverðs að hluta núna.
Verð á flugfargjöldum breytist lítið
Á fyrstu fimm mánuðum ársins var að meðaltali 23% dýrara að fljúga til útlanda en á sama tímabili í fyrra. Frá því í júní hefur þessi munur minnkað verulega. Í júlí og ágúst var einungis 2% dýrara að fljúga til útlanda en í sömu mánuðum í fyrra. Í september lækkaði verð á flugfargjöldum um 10,6%, en við höfðum spáð 18,7% lækkun. Í október spáum við örlítilli lækkun milli mánaða eða um 0,2%. Samkvæmt verðathugun okkar kostar bensínlítrinn að meðaltali 318,14 krónur á höfuðborgarsvæðinu og dísellítrinn 316,1 krónur. Þetta er 1,2% hækkun milli mánaða, en heimsmarkaðsverð á olíu hefur hækkað síðasta mánuðinn. Auk þess gerum við ráð fyrir að verð á nýjum bílum hækki aðeins milli mánaða. Alls teljum við að áhrif ferða og flutninga vegi 0,07 prósentustig til hækkunar á vísitölunni.
Spá um októbermælingu VNV
Undirliður | Vægi í VNV | Breyting (spá) | Áhrif (spá) |
Matur og drykkjarvara | 14,9% | 0,4% | 0,06% |
Áfengi og tóbak | 2,4% | 0,1% | 0,00% |
Föt og skór | 3,9% | -0,3% | -0,01% |
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu | 9,7% | 0,3% | 0,02% |
- Reiknuð húsaleiga | 19,0% | 0,6% | 0,11% |
Húsgögn, heimilisbúnaður o.fl. | 6,3% | 0,6% | 0,04% |
Heilsa | 3,7% | 0,1% | 0,00% |
Ferðir og flutningar (annað) | 3,8% | 0,3% | 0,01% |
- Kaup ökutækja | 6,1% | 0,4% | 0,02% |
- Bensín og díselolía | 3,0% | 1,2% | 0,04% |
- Flugfargjöld til útlanda | 1,9% | -0,2% | 0,00% |
Póstur og sími | 1,6% | -0,3% | -0,01% |
Tómstundir og menning | 10,0% | 0,3% | 0,03% |
Menntun | 1,0% | -0,1% | 0,00% |
Hótel og veitingastaðir | 5,4% | 0,3% | 0,02% |
Aðrar vörur og þjónusta | 7,3% | 0,4% | 0,03% |
Alls | 100,0% | 0,36% |
Gerum ráð fyrir að verðbólga breytist lítið út árið en lækki í janúar
Við gerum ráð fyrir að verðbólga verði 7,6% í október og 7,5% bæði í nóvember og desember. Spá okkar til næstu mánaða er því aðeins hærri en sú síðasta, sem við birtum í lok september. Spáin er 0,2% hærri fyrir október og 0,5% hærri fyrir nóvember og desember. Það eru þrjár megin ástæður fyrir því að við hækkum spána. Í fyrsta lagi benti verðathugun okkar til meiri hækkana á matvörum en við gerðum áður ráð fyrir. Í öðru lagi gerum við ráð fyrir hærra verði á bensín og díselolíu vegna hækkunar á heimsmarkaðsverði á olíu og í þriðja lagi gerum við ráð fyrir að litlar breytingar verði á þróun íbúðaverðs á næstu mánuðum, en við höfðum áður spáð lítillegri lækkun. Við gerum litlar sem engar breytingar á öðrum undirliðum.
Eftir áramót teljum við að verðbólga hjaðni töluvert hraðar og verði 6,2% í janúar. Mánaðarbreytingar á vísitölu neysluverðs voru töluverðar á fyrstu mánuðum þessa árs.Þegar þær mælingar detta út úr ársmælingunni gerum við ráð fyrir að verðbólgan hjaðni hraðar.
Greinin var leiðrétt 12. október kl. 14:57.
Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara. Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti. Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.








