Óverðtryggð íbúðalán hjá viðskiptabönkunum þrefölduðust í heimsfaraldrinum

Veruleg breyting varð á samsetningu íbúðalána í heimsfaraldrinum og upphæð óverðtryggðra íbúðalána hjá viðskiptabönkunum rúmlega þrefaldaðist. Nú er hafið verulega bratt hækkunarferli stýrivaxta og viðbúið að vextir íbúðalána fylgi með tilheyrandi hækkun á greiðslubyrði lána.

30. júní 2022 - Hagfræðideild

Heildarupphæð útistandandi íbúðalána var í lok apríl 2.280 ma. kr. Þar af voru 71% upphæðarinnar hjá viðskiptabönkunum, 22% hjá lífeyrissjóðunum og 7% hjá lánasjóðum ríkisins. Þetta er veruleg breyting frá því sem áður var, en til samanburðar var hlutdeild viðskiptabankanna 42%, lífeyrissjóða 13% og lánasjóða ríkisins 45% í byrjun árs 2014. Það hefur því orðið mikil breyting á síðustu árum þar sem íbúðalán færast í auknum mæli til bankanna.

Það er þó ekki eina breytingin sem hefur átt sér stað heldur hefur færst mjög í aukana að tekin séu óverðtryggð lán, en þá þróun má rekja til lækkunar stýrivaxta hjá Seðlabanka Íslands, ferli sem hófst 2019 og stóð allt til vormánaða 2021. Það hefur leitt til þess að í dag er um helmingur upphæðar útistandandi íbúðalána (55% af heildinni) óverðtryggð og tæplega helmingur upphæðarinnar (45% af heildinni) eru verðtryggð. Til samanburðar var 30% upphæðarinnar óverðtryggð og 70% verðtryggð í byrjun árs 2014.

Eftir vaxtalækkanirnar vegna heimsfaraldursins lá straumurinn aðallega yfir í óverðtryggð íbúðalán hjá viðskiptabönkunum. Á meðan vextir voru hvað lægstir var aðallega um að ræða lán með breytilegum vöxtum, en eftir að Seðlabankinn hóf vaxtahækkunarferlið um mitt ár 2021 sést hreyfing yfir í óverðtryggð lán með föstum vöxtum. Í gegnum faraldurinn þrefölduðust óverðtryggð íbúðalán hjá viðskiptabönkunum, úr 370 mö. kr. í 1.090 ma. kr. Mun minni breyting var á öðrum tegundum íbúðalána.

Lesa Hagsjána í heild

Hagsjá: Óverðtryggð íbúðalán hjá viðskiptabönkunum þrefölduðust í heimsfaraldrinum

Þú gætir einnig haft áhuga á

6. des. 2023

Áfram ásókn í verðtryggð lán og fyrstu kaupendum fjölgar

Í október voru óverðtryggð íbúðalán hjá bönkunum greidd upp fyrir tæpa 20 ma. kr., að frádreginni nýrri lántöku. Upphæðin er svipuð og hrein ný lántaka verðtryggðra íbúðalána. Með hækkandi vaxtastigi hefur samsetning nýrra lána gjörbreyst, enda hafa afborganir af óverðtryggðum lánum hækkað verulega. Þótt aðgengi að lánsfé hafi síst batnað á síðustu mánuðum hefur fyrstu kaupendum á íbúðamarkaði fjölgað á ný.

6. des. 2023

Mánaðaryfirlit yfir sértryggð skuldabréf - nóvember 2023

Meðfylgjandi er mánaðarlegt yfirlit um sértryggð skuldabréf.

4. des. 2023

Afgangur af viðskiptum við útlönd á 3. ársfjórðungi - líklega afgangur á árinu í heild

Afgangur af viðskiptum við útlönd á þriðja ársfjórðungi mældist 62 ma. kr. Myndalegur þjónustujöfnuður bætti upp fyrir aukinn halla á vöruskiptajöfnuði á fjórðungnum, en auk þess var afgangur af þáttatekjujöfnuði. Á fyrstu þremur fjórðungum ársins mælist 42 ma. kr. afgangur og ólíklegt er að svo mikill halli mælist á lokafjórðungi ársins. Þetta er viðsnúningur frá síðustu tveimur árum þegar halli hefur mælst á viðskiptajöfnuði.

4. des. 2023

Vikubyrjun 4. desember 2023

Á síðustu mánuðum hefur dregið verulega úr vexti hagkerfisins. Hagvöxtur mældist aðeins 1,1% á þriðja ársfjórðungi og bæði einkaneysla og fjárfesting drógust saman milli ára.

30. nóv. 2023

Hagkerfið stefnir í átt að jafnvægi

Hagvöxtur mældist 1,1% á þriðja ársfjórðungi, samkvæmt fyrsta mati Hagstofunnar. Verulega hægði á hagkerfinu á þriðja ársfjórðungi en til samanburðar var hagvöxtur 7,0% á fyrsta ársfjórðungi og 4,7% á öðrum. Hátt vaxtastig segir til sín víðar en áður og áhrifin sjást skýrt á samdrætti í einkaneyslu og fjárfestingu.

29. nóv. 2023

Húsnæðisverð lyftir verðbólgu aftur í 8,0%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,38% milli mánaða í nóvember og við það hækkaði ársverðbólga úr 7,9% í 8,0%. Verð á mat og drykkjarvöru hækkaði minna en við gerðum ráð fyrir en kostnaður við búsetu í eigin húsnæði hækkaði umfram spá okkar. Verð á flugfargjöldum lækkaði meira en við spáðum.

27. nóv. 2023

Vikubyrjun 27. nóvember 2023

Fyrstu kaupendum á íbúðamarkaði fjölgaði verulega á þriðja fjórðungi ársins og voru 1.123 talsins, 33% allra kaupenda. Til samanburðar voru fyrstu kaupendur 789 talsins á öðrum fjórðungi, 26% allra kaupenda.

24. nóv. 2023

Vísitala íbúðaverðs hækkar enn og kaupsamningum fjölgar

Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,9% milli mánaða í október. Undirritaðir kaupsamningar á höfuðborgarsvæðinu voru 19% fleiri en í október í fyrra og fjölgaði einnig í september eftir að hafa fækkað viðstöðulaust milli ára frá miðju ári 2021. Vísitalan er hærri en við gerðum ráð fyrir við gerð verðbólguspár fyrir nóvembermánuð og því færum við hana örlítið upp og spáum nú 8,1% ársverðbólgu í stað 8,0%.

20. nóv. 2023

Vikubyrjun 20. nóvember 2023

Í nýjustu könnun á væntingum markaðsaðila, sem fór fram fyrir um tveimur vikum, töldu fleiri svarendur að taumhald peningastefnu væri of þétt en of laust. Þetta er viðsnúningur frá því sem verið hefur, en allt frá janúar árið 2020 hafa fleiri talið taumhaldið of laust.

17. nóv. 2023

Spáum óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku

Við spáum því að peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands haldi meginvöxtum bankans óbreyttum í 9,25% í næstu viku. Við teljum að óvissa og viðkvæm staða í tengslum við jarðhræringar á Reykjanesskaga spili stóran þátt í ákvörðuninni og vegi þyngra en vísbendingar um þrálátan verðbólguþrýsting og viðvarandi háar verðbólguvæntingar.

Óverð­tryggð íbúðalán hjá við­skipta­bönk­un­um þreföld­uð­ust í heims­far­aldr­in­um

Lesa Hagsjána í heild

Óverðtryggð íbúðalán hjá viðskiptabönkunum þrefölduðust í heimsfaraldrinum