Ný íbúðalán að mestu verðtryggð

Frá árinu 2020 og inn á mitt ár 2021, þegar vextir voru hvað lægstir, voru ný íbúðalán bankanna að mestu leyti óverðtryggð á breytilegum vöxtum. Eftir mitt ár 2021, þegar vextir tóku að hækka, fór fólk að festa óverðtryggðu vextina. Nú, þegar vextir eru orðnir töluvert hærri, liggur straumurinn aftur í verðtryggð íbúðalán.

6. júlí 2023

Frá lokamánuðum síðasta árs hefur straumurinn legið yfir í verðtryggð lán, þar sem greiðslubyrði slíkra lána er töluvert lægri en af óverðtryggðum lánum þegar vextir eru háir eins og nú. Í maí voru hrein ný íbúðalán banka til heimila 4,4 ma.kr., þar sem ný verðtryggð lán voru 8,7 ma.kr. en ný óverðtryggð lán neikvæð um 4,3 ma.kr.

Þegar Seðlabankinn lækkaði vexti sem viðbrögð við heimsfaraldrinum, jókst áhugi fólks á óverðtryggðum lánum. Frá árinu 2020 jukust óverðtryggð íbúðalán banka töluvert. Fyrst með breytilegum vöxtum en þegar vextir tóku aftur að hækka um mitt ár 2021 fór fólk að festa óverðtryggðu vextina. Þar hafa væntingar um frekari vaxtahækkanir líklega haft mest áhrif. Síðustu mánuði, þegar stýrivextir hafa hækkað enn frekar og eru nú komnir upp í 8,75%, og vextir á óverðtryggðum íbúðalánum eru um eða yfir 10%, eru hrein ný íbúðalán bankanna að mestu verðtryggð. Þar spila þrengri lánaskilyrði og hækkandi vextir stórt hlutverk, þar sem fólk uppfyllir frekar lánaskilyrði verðtryggðra lána, vegna lægri mánaðarlegra afborgana.

Séu hrein ný íbúðalán lífeyrissjóða og banka tekin saman sést að frá ágúst í fyrra hafa hrein ný verðtryggð íbúðalán verið umfram uppgreiðslur slíkra lána. Síðustu mánuði hefur svo hlutfall verðtryggðra lána aukist jafnt og þétt og frá apríl hafa hrein ný óverðtryggð íbúðalán verið lægri en uppgreiðslur. Samanlögð hrein ný íbúðalán innlánastofnana og lífeyrissjóða námu 9,8 ma.kr. í maí þar sem ný verðtryggð lán námu 11 ma.kr en óverðtryggð lán voru neikvæð um 1,2 ma.kr.

Breyting á samsetningu útistandandi lána

Í byrjun árs 2019 var hlutfall útistandandi íbúðalána á verðtryggðum vöxtum 77% á móti 23% hlutfalli óverðtryggðra lána. Með lækkandi stýrivöxtum jókst hlutfall óverðtryggðra lána og í ágúst 2021 var meira en helmingur útistandandi íbúðalána á óverðtryggðum vöxtum. Þá stóðu stýrivextir í 1,25%, og höfðu þá hækkað frá lægstu stýrivöxtum frá upphafi, eða 0,75%, frá aprílmánuði þess árs. Hlutfall óverðtryggðra íbúðalána náði hámarki um mitt síðasta ár þegar þau voru 56% útistandandi lána. Nú þegar stýrivextir eru orðnir 8,75% og meirihluti nýrra íbúðalána eru verðtryggð er hlutfallið farið að minnka aftur og var hlutur óverðtryggðra lána undir 53,5% í maí. Líklegt verður að teljast að þessi þróun haldi eitthvað áfram og hlutfall verðtryggðra íbúðalána aukist á meðan vextir haldast háir.

Fyrirvari

Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.

Þú gætir einnig haft áhuga á

29. sept. 2023

Spáum 0,5 prósentustiga stýrivaxtahækkun

Við spáum því að peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hækki vexti bankans um 0,5 prósentustig í næstu viku. Hækkunin yrði sú fimmtánda í röð og meginvextir bankans, vextir á sjö daga bundnum innlánum, færu úr 9,25% í 9,75%.

28. sept. 2023

Ársverðbólga eykst úr 7,7% í 8,0%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,35% milli mánaða í september og við það jókst ársverðbólga úr 7,7% í 8,0%. Flugfargjöld til útlanda lækkuðu mun minna en við bjuggumst við en að öðru leyti var mælingin nokkurn veginn í takt við okkar spá. Framlag þjónustu og húsnæðis til ársverðbólgu jókst á hlut annarra liða. Við gerum enn ráð fyrir að verðbólga hjaðni næstu mánuði.

25. sept. 2023

Vikubyrjun 25. september 2023

Vísitala íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 0,7% milli mánaða í ágúst, samkvæmt gögnum sem HMS birti í síðustu viku. Vísitalan lækkaði þó nokkuð í júní og júlí og hækkunin kom því nokkuð á óvart. Í næstu viku ber hæst birting Hagstofunnar á vísitölu neysluverðs á fimmtudag.

20. sept. 2023

Vísitala íbúðaverðs hækkar lítillega og verðbólguspáin með

Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,7% milli mánaða í ágúst. Árshækkun vísitölunnar fór úr 0,8% í 2,0%. Undirritaðir kaupsamningar á höfuðborgarsvæðinu voru 9,6% færri í júlí en í sama mánuði í fyrra. Vísitalan er hærri en við gerðum ráð fyrir við gerð verðbólguspár fyrir septembermánuð og því færum við hana upp og spáum 7,8% ársverðbólgu í stað 7,7%.

18. sept. 2023

Aukinn þjónustuútflutningur skýrist allur af vexti ferðaþjónustu

Um 282 þúsund erlendir ferðamenn fóru um Keflavíkurflugvöll í ágúst. Ef sumarmánuðirnir eru teknir saman hafa aðeins einu sinni komið fleiri ferðamenn að sumri, árið 2018. Samkvæmt nýjustu þjóðhagsreikningum Hagstofunnar jókst þjónustuútflutningur á fyrstu tveimur fjórðungum ársins um 21%, og má rekja allan þann vöxt til ferðaþjónustunnar.

18. sept. 2023

Vikubyrjun 18. september 2023

Í síðustu viku komu tölur um brottfarir frá Leifsstöð, skráð atvinnuleysi og veltu greiðslukorta. Í þessari viku ber hæst vísitala íbúðaverðs, sem kemur á þriðjudag, og yfirlýsing fjármálastöðugleikanefndar Seðlabanka Íslands, sem gefin verður út á miðvikudaginn.

15. sept. 2023

Frekari merki um hægari takt

Nýjar kortaveltutölur bera með sér frekari vísbendingar um að verulega sé að hægja á innlendri eftirspurn. Heildarkortavelta íslenskra heimila dróst saman um 3,4% milli ára í ágúst. Kortavelta Íslendinga innanlands var 4,3% minni en í ágúst í fyrra á föstu verðlagi og hefur nú dregist saman sex mánuði í röð. Erlendis jókst kortavelta Íslendinga um 0,7% á milli ára og kortaveltujöfnuður er jákvæður um 19,2 milljarða.

14. sept. 2023

Spáum 7,7% verðbólgu í september

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,07% milli mánaða í september og að ársverðbólga standi í stað og verði áfram 7,7%. Útsölulok hafa aftur mest áhrif til hækkunar milli mánaða í september samkvæmt spánni. Það sem helst dregur spána niður er árstíðabundin lækkun á flugfargjöldum til útlanda. Við gerum ráð fyrir að verðbólga lækki áfram næstu mánuði og verði 6,6% í desember.

11. sept. 2023

Vikubyrjun 11. september 2023

Í síðustu viku birti Seðlabankinn fundargerð peningastefnunefndar. Samkvæmt henni greiddi einn nefndarmaður atkvæði gegn tillögu seðlabankastjóra um að hækka vexti um 0,50 prósentustig á síðasta fundi nefndarinnar og hefði heldur kosið að hækka þá um 0,25 prósentustig. Í þessari viku berast gögn yfir fjölda brottfara um Leifsstöð, skráð atvinnuleysi og kortaveltu.

4. sept. 2023

Mánaðaryfirlit yfir sértryggð skuldabréf - ágúst 2023

Meðfylgjandi er mánaðarlegt yfirlit um sértryggð skuldabréf.

Ný íbúðalán að mestu verð­tryggð

Breyting á samsetningu útistandandi lána

Fyrirvari

Ný íbúðalán að mestu verðtryggð