Met­hækk­an­ir á verði sjáv­ar­af­urða

Verð á íslenskum sjávarafurðum í erlendri mynt hefur hækkað mikið á þessu ári og var slegið met nú á þriðja fjórðungi þegar 12 mánaða verðhækkun mældist 24,1%. Verð hefur hækkað töluvert mikið á þessu ári miðað við sama tímabil í fyrra og hefur verð á sjávarafurðum aldrei verið hærra. Þessi þróun er í samræmi við miklar hækkanir á verði matvæla víðast hvar en verð á fiski út úr búð hefur hækkað verulega í helstu viðskiptalöndum Íslands.
Fiskveiðiskip
22. desember 2022

Verð sjávarafurða lækkaði töluvert eftir að faraldurinn hófst og náði lágmarki á þriðja fjórðungi 2020. Eftir það fór verðið fljótlega að hækka aftur og hefur hækkað hratt á þessu ári á 12 mánaða grundvelli. Hækkunin mældist 19,4% á fyrsta ársfjórðungi og 22,8% á öðrum fjórðungi. Verðið hækkaði nokkuð síðustu árin fyrir faraldur og náði tímabundnu hámarki á fyrsta ársfjórðungi 2020. Verðið í dag er 21,5% hærra í dag en þá.

Þessa verðþróun á sjávarafurðum má einfaldlega skýra með mikilli hækkun á matvælaverði almennt. Heimsmarkaðsverð á matvælum er í dag tæplega 40% hærra en á fyrsta ársfjórðungi 2020. Það er mjög mikil hækkun á svo skömmum tíma. Matvælaverð lækkaði nokkuð á þriðja fjórðungi og skiptir þar nánast ekki máli hvar borið er niður. Mesta lækkunin var á matarolíu en þar lækkaði verðið um 29% milli fjórðunga. Þar á eftir kom korn sem lækkaði um 13,5%. 7,3% lækkun var á sykri en mjólkurvörur og kjöt lækkuðu minnst. Mjólkurvörur lækkuðu um 1,9% og kjöt um 1,4%. Verð á íslenskum sjávarafurðum hækkaði hins vegar um 4,5% milli sömu tímabila.

Þessi mikla hækkun á verði sjávarafurða helst að einhverju leyti í hendur við verðþróun á fiski eins og hún er mæld í neyslukörfu helstu viðskiptalanda. Verð á kældum fiski var 12% hærra á þriðja fjórðungi en á sama tímabili í fyrra. Franski markaðurinn hefur síðustu ár verið stærsti markaðurinn fyrir kældan botnfisk frá Íslandi. Þar hafði verðið hækkað um 16,4% milli sömu tímabila. Bandaríski markaðurinn er næststærstur en þar hefur verðið hækkað um 11%. Verðið hefur hækkað um 9,2% á breska markaðnum sem er sá þriðji stærsti. Aðrir stórir markaðir með kældan íslenskan fisk eru t.d. Belgía og Þýskaland en í Belgíu er verðið 12,7% hærra en 15,8% hærra í Þýskalandi.

Hækkandi verð á íslenskum sjávarafurðum líkt og nú sést eru jákvæð tíðindi fyrir íslenskt hagkerfi og viðskiptakjör hér á landi almennt. Bætt viðskiptakjör, sem í þessari þróun felst, hefur styrkjandi áhrif á krónuna sem hefur verið að veikjast að undanförnu.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
29. sept. 2023
Spáum 0,5 prósentustiga stýrivaxtahækkun
Við spáum því að peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hækki vexti bankans um 0,5 prósentustig í næstu viku. Hækkunin yrði sú fimmtánda í röð og meginvextir bankans, vextir á sjö daga bundnum innlánum, færu úr 9,25% í 9,75%.
Fjölbýlishús
28. sept. 2023
Ársverðbólga eykst úr 7,7% í 8,0%
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,35% milli mánaða í september og við það jókst ársverðbólga úr 7,7% í 8,0%. Flugfargjöld til útlanda lækkuðu mun minna en við bjuggumst við en að öðru leyti var mælingin nokkurn veginn í takt við okkar spá. Framlag þjónustu og húsnæðis til ársverðbólgu jókst á hlut annarra liða. Við gerum enn ráð fyrir að verðbólga hjaðni næstu mánuði.
Byggingakrani og fjölbýlishús
25. sept. 2023
Vikubyrjun 25. september 2023
Vísitala íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 0,7% milli mánaða í ágúst, samkvæmt gögnum sem HMS birti í síðustu viku. Vísitalan lækkaði þó nokkuð í júní og júlí og hækkunin kom því nokkuð á óvart. Í næstu viku ber hæst birting Hagstofunnar á vísitölu neysluverðs á fimmtudag.
Fasteignir
20. sept. 2023
Vísitala íbúðaverðs hækkar lítillega og verðbólguspáin með
Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,7% milli mánaða í ágúst. Árshækkun vísitölunnar fór úr 0,8% í 2,0%. Undirritaðir kaupsamningar á höfuðborgarsvæðinu voru 9,6% færri í júlí en í sama mánuði í fyrra. Vísitalan er hærri en við gerðum ráð fyrir við gerð verðbólguspár fyrir septembermánuð og því færum við hana upp og spáum 7,8% ársverðbólgu í stað 7,7%.
Flugvöllur, Leifsstöð
18. sept. 2023
Aukinn þjónustuútflutningur skýrist allur af vexti ferðaþjónustu
Um 282 þúsund erlendir ferðamenn fóru um Keflavíkurflugvöll í ágúst. Ef sumarmánuðirnir eru teknir saman hafa aðeins einu sinni komið fleiri ferðamenn að sumri, árið 2018. Samkvæmt nýjustu þjóðhagsreikningum Hagstofunnar jókst þjónustuútflutningur á fyrstu tveimur fjórðungum ársins um 21%, og má rekja allan þann vöxt til ferðaþjónustunnar.
Hverasvæði
18. sept. 2023
Vikubyrjun 18. september 2023
Í síðustu viku komu tölur um brottfarir frá Leifsstöð, skráð atvinnuleysi og veltu greiðslukorta. Í þessari viku ber hæst vísitala íbúðaverðs, sem kemur á þriðjudag, og yfirlýsing fjármálastöðugleikanefndar Seðlabanka Íslands, sem gefin verður út á miðvikudaginn.
Símagreiðsla
15. sept. 2023
Frekari merki um hægari takt
Nýjar kortaveltutölur bera með sér frekari vísbendingar um að verulega sé að hægja á innlendri eftirspurn. Heildarkortavelta íslenskra heimila dróst saman um 3,4% milli ára í ágúst. Kortavelta Íslendinga innanlands var 4,3% minni en í ágúst í fyrra á föstu verðlagi og hefur nú dregist saman sex mánuði í röð. Erlendis jókst kortavelta Íslendinga um 0,7% á milli ára og kortaveltujöfnuður er jákvæður um 19,2 milljarða.
Flugvél
14. sept. 2023
Spáum 7,7% verðbólgu í september
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,07% milli mánaða í september og að ársverðbólga standi í stað og verði áfram 7,7%. Útsölulok hafa aftur mest áhrif til hækkunar milli mánaða í september samkvæmt spánni. Það sem helst dregur spána niður er árstíðabundin lækkun á flugfargjöldum til útlanda. Við gerum ráð fyrir að verðbólga lækki áfram næstu mánuði og verði 6,6% í desember.
Foss
11. sept. 2023
Vikubyrjun 11. september 2023
Í síðustu viku birti Seðlabankinn fundargerð peningastefnunefndar. Samkvæmt henni greiddi einn nefndarmaður atkvæði gegn tillögu seðlabankastjóra um að hækka vexti um 0,50 prósentustig á síðasta fundi nefndarinnar og hefði heldur kosið að hækka þá um 0,25 prósentustig. Í þessari viku berast gögn yfir fjölda brottfara um Leifsstöð, skráð atvinnuleysi og kortaveltu.
4. sept. 2023
Mánaðaryfirlit yfir sértryggð skuldabréf - ágúst 2023
Meðfylgjandi er mánaðarlegt yfirlit um sértryggð skuldabréf.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur