Los­un vegna fram­leiðslu málma lang­mest í iðn­aði hér á landi

Sé litið á losun gróðurhúsalofttegunda í iðnaði hér á landi kemur ekki á óvart að framleiðsla málma er þar í algerum sérflokki. Á fyrri hluta ársins 2021 komu um 92% af allri losun í iðnaði frá framleiðslu málma og um 40% af allri losun atvinnulífs (öll losun án losunar frá heimilum) hér á landi kom frá framleiðslu málma á því tímabili.
Hverasvæði
10. september 2021 - Hagfræðideild

Í nýlegri Hagsjá kom fram að losun gróðurhúsalofttegunda frá íslenska hagkerfinu hefur verið langmest frá flutningum á síðustu árum og þar á eftir í framleiðslu. Fyrir utan þessar tvær greinar eru það landbúnaður og fiskveiðar og svo heimilin sem losa mest hér á landi. Losun hefur almennt farið minnkandi frá árinu 2016 og var sú þróun farin af stað áður en kórónufaraldurinn lét til sín taka, en óneitanlega hefur faraldurinn truflað allan samanburð varðandi þróun á síðustu misserum.

Losun frá flutningum hefur minnkað mikið á síðustu árum og á það bæði við um sjóflutninga og flug. Losun vegna flutninga á sjó hefur þannig minnkað um 44% frá fyrri hluta ársins 2016 fram til sama tíma 2021 og losun frá flugi um 83%.

Sé litið á losun gróðurhúsalofttegunda í iðnaði hér á landi kemur ekki á óvart að framleiðsla málma er þar í algerum sérflokki. Á fyrri hluta ársins 2021 komu um 92% af allri losun í iðnaði frá framleiðslu málma og um 40% af allri losun atvinnulífs (öll losun án losunar frá heimilum) hér á landi kom frá framleiðslu málma á því tímabili.

Sé litið á þróunina frá 2016 kemur í ljós að losun vegna framleiðslu málma er eilítið sveiflukennd innan ársins, en meðallosun á ársfjórðungi á öllu tímabilinu var um 450 þúsund tonn CO2 ígilda. Sveiflan er þó ekki meiri en svo að munurinn milli hæsta og lægsta gildis eru um 13% af meðallosun þannig að losunin er eðli málsins samkvæmt nokkuð stöðug.

Frá árinu 2016 fram til 2019 var hlutfall losunar málma af losun alls atvinnulífs nokkuð stöðugt í kringum 30%. Þetta hlutfall var svo töluvert hærra á árunum 2020 og 2021, aðallega vegna minni losunar í flutningum, sérstaklega flugi. Eins og sjá má hefur losun frá framleiðslu málma ekki aukist í tonnum á þessu tímabili.

Þar sem aðrar framleiðslugreinar hér á landi losa mjög lítið miðað við framleiðslu málma er losun þeirra sýnd hér sem hlutfall af losun við framleiðslu málma. Framleiðsla á mat- og drykkjarvöru losar mest af þessum greinum, en þó ekki nema um 4% af losun við framleiðslu málma á fyrri hluta ársins 2021. Framleiðsla á efnum og efnavörum og vörum úr málmlausum steinefnum koma næstar og hefur losun vegna þeirrar starfsemi aukist. Losun vegna framleiðslu á pappír og pappírsvörum mælist hins vegar ekki lengur og má í því sambandi rifja upp fréttir af því þegar innlend framleiðsla á pappírsvörum lagðist af eftir að Costco hóf starfsemi hér á landi. Losun vegna framleiðslu þessa pappírs hefur þó ekki horfið, en mælist þess í stað innan annara hagkerfa.

Fyrir utan flutninga og framleiðslu eru það landbúnaður og fiskveiðar sem losa mest af gróðurhúsalofttegundum hér á landi, eða um fjórðung samtals. Yfirferðin hér sýnir að aðrar framleiðslugreinar en framleiðsla málma vega ekki þungt í stóra samhenginu hvað losun varðar.

Það verður athyglisvert að fylgjast áfram með þróun þessara mála, sérstaklega eftir að afleiðingum faraldursins fer að linna og hagkerfið kemst aftur í eðlilegt horf. Markmið stjórnvalda, og þar með skuldbindingar, um a.m.k. 55% minnkun losunar gróðurhúsalofttegunda til ársins 2030 miðað við árið 1990 eru háleit og ljóst er að það þarf að vinna öflugt starf til að þau náist.

Lesa Hagsjána í heild

Hagsjá: Losun vegna framleiðslu málma langmest í iðnaði hér á landi

Þú gætir einnig haft áhuga á
4. sept. 2023
Mánaðaryfirlit yfir sértryggð skuldabréf
Meðfylgjandi er mánaðarlegt yfirlit um sértryggð skuldabréf.
Bláa lónið
4. sept. 2023
Vikubyrjun 4. september 2023
Verðbólga jókst úr 7,6% í 7,7% samkvæmt ágústmælingu Hagstofunnar. Hagvöxtur mældist 4,5% á öðrum ársfjórðungi samkvæmt nýjum þjóðhagsreikningum sem Hagstofan birti í vikunni, en hagvöxtur á fyrsta ársfjórðungi mældist 7,1%. Minni vöxtur einkaneyslu skýrir að stórum hluta minni hagvöxt á öðrum ársfjórðungi.
Fataverslun
31. ágúst 2023
Hægir á hagvexti og einkaneysla á mann dregst saman
Hagvöxtur mældist 4,5% á öðrum ársfjórðungi, samkvæmt fyrsta mati Hagstofunnar. Eins og við var að búast benda tölurnar til þess að hægt hafi á hagkerfinu, en hagvöxtur mældist 7,1% á fyrsta ársfjórðungi. Vaxtahækkanir hafa tekið að tempra innlenda eftirspurn á sama tíma og hægt hefur á vexti kaupmáttar á síðustu misserum. Einkaneysla jókst örlítið en vegna hraðrar fólksfjölgunar dróst hún saman á mann.
Frosnir ávextir og grænmeti
30. ágúst 2023
Ársverðbólga eykst úr 7,6% í 7,7%
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,34% milli mánaða í ágúst og við það jókst ársverðbólga úr 7,6% í 7,7%. Við eigum þó enn von á að verðbólga hjaðni næstu mánuði og gerum nú ráð fyrir að verðbólgan verði komin niður í 6,4% í nóvember. Þetta er fyrsti mánuðurinn síðan í apríl 2021 þar sem húsnæði ber ekki ábyrgð á stærstum hluta verðbólgunnar. Nú bera bæði innfluttar vörur og þjónusta ábyrgð á stærri hluta verðbólgunnar en húsnæði.
Ferðafólk
28. ágúst 2023
Vikubyrjun 28. ágúst 2023
Í síðustu viku hækkaði Peningastefnunefnd vexti um 0,5 prósentustig. Auk þess birti SÍ Peningamál, HMS birti mánaðarskýrslu, Hagstofan birti veltu skv. VSK-skýrslum og vöru- og þjónustujöfnuð, auk þess sem nokkur uppgjör voru birt. Í þessari viku fáum við verðbólgutölur fyrir ágúst og þjóðhagsreikninga fyrir 2. ársfjórðung.
21. ágúst 2023
Vikubyrjun 21. ágúst 2023
Óleiðréttur launamunur karla og kvenna dróst saman árið 2022 frá fyrra ári úr 10,2% í 9,1%. Við útreikning á óleiðréttum mun er reiknað meðaltímakaup karla og kvenna fyrir októbermánuð hvers árs. Bæði grunnlaun og allar aukagreiðslur, eins og vegna álags eða bónusa, eru teknar með.
Fataverslun
17. ágúst 2023
Spáum 7,5% verðbólgu í ágúst
Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,18% milli mánaða í ágúst og að ársverðbólga lækki úr 7,6% í 7,5%. Útsölulok hafa mest áhrif til hækkunar milli mánaða samkvæmt spánni. Það sem helst dregur spána niður er húsnæðisverð og árstíðabundin lækkun á flugfargjöldum til útlanda.
16. ágúst 2023
Spáum 0,25 prósentustiga stýrivaxtahækkun
Við spáum því að peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hækki vexti bankans um 0,25 prósentustig í næstu viku. Hækkunin yrði sú fjórtánda í röð og meginvextir bankans, vextir á sjö daga bundnum innlánum, færu úr 8,75% í 9,0%.
Íbúðahús
16. ágúst 2023
Vísitala íbúðaverðs lækkar annan mánuðinn í röð
Vísitala íbúðaverðs lækkaði um 0,8% milli mánaða í júlí. Árshækkun vísitölunnar minnkaði úr 2,7% í 0,8% og hefur ekki mælst jafn lítil síðan í janúar 2011. Undirritaðir kaupsamningar á höfuðborgarsvæðinu voru 17% færri í júní en í sama mánuði í fyrra.
Flugvöllur, Leifsstöð
14. ágúst 2023
Vikubyrjun 14. ágúst 2023
275 þúsund erlendir ferðamenn fóru um Keflavíkurflugvöll í júlí samkvæmt tölum sem Ferðamálastofa birti fyrir helgi. Erlendir ferðamenn hafa aðeins einu sinni verið fleiri í júlímánuði, á metferðamannaárinu 2018 þegar þeir voru tæplega 279 þúsund. Brottfarir Íslendinga voru tæplega 71 þúsund talsins í júlí, fleiri en nokkurn tímann í júlímánuði.
Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur