Launavísitalan hækkaði mikið í apríl – hagvaxtaraukinn skilar sínu
![](https://images.prismic.io/landsbankinn/8d7f2148-fa4c-420b-ab2d-dc14968c47cb_P6220566+HIGHRES+1920px.jpg?fit=max&w=3840&rect=0,100,1920,1080&q=50)
Launavísitalan hækkaði um 1,6% milli mars og apríl samkvæmt tölum Hagstofu Íslands. Síðustu 12 mánuði hefur launavísitalan hækkað um 8,5% sem er mun hærri árstaktur en verið hefur síðustu mánuði.
Hækkun vísitölunnar milli mánaða í apríl var óvenjumikil og er meginskýringin launahækkun vegna hagvaxtarauka. Árshækkunartaktur launa hefur verið vel rúmlega 7% síðustu mánuði en fór nú upp í 8,5%.
Verðbólga í apríl 2022 mældist 7,2% sem er mesta verðbólga sem hefur mælst síðan í maí 2010. Árshækkun launavísitölunnar var hins vegar 8,5% þannig að kaupmáttur launa jókst um 1,2% milli aprílmánaða 2021 og 2022, þrátt fyrir óvenju mikla verðbólgu. Kaupmáttur í apríl var engu að síður 1,2% lægri en hann var í janúar 2022, en þá var kaupmáttur sá mesti í sögunni þannig að mikil verðbólga síðustu mánaða hefur minnkað kaupmátt töluvert. Í nýútgefinni þjóðhags- og verðbólguspá Hagfræðideildar er gert ráð fyrir að kaupmáttur aukist aðeins um 0,1% milli ára að jafnaði í ár, fyrst og fremst vegna verulega aukinnar verðbólgu.
Sé litið á launabreytingar hjá stóru hópunum á vinnumarkaðnum milli febrúarmánaða 2021 og 2022 sést að laun hafa hækkað með svipuðum hætti á öllum mörkuðum. Launin hækkuðu um 7,1% á almenna markaðnum á þessum tíma og um 7,2% á þeim opinbera, þar af 7,3% hjá ríkinu og 7,1% hjá sveitarfélögunum.
Tvær starfsstéttir skera sig nokkuð úr ef litið er til launabreytinga milli febrúarmánaða 2021 og 2022. Laun verkafólks hafa hækkað mest, um 9,2%, og laun þjónustu-, sölu- og afgreiðslufólks næst mest, um 8%. Laun annarra starfsstétta hafa hækkað í kringum 6%. Segja má að þessar breytingar séu í takt við markmið gildandi kjarasamninga þar sem krónutöluhækkanir á lægri launum gefa meiri prósentubreytingar en á þeim hærri. Á þessu tímabili hækkaði vísitala neysluverðs um 6,2% þannig að kaupmáttur hafði annaðhvort lækkað eilítið eða staðið í stað meðal sumra hópanna.
Milli febrúarmánaða 2021 og 2022 hækkuðu laun áberandi mest í veitinga- og gististarfsemi, eða um 11,6%, og næst mesta hækkunin var í byggingum og mannvirkjagerð og verslun og viðgerðum, 7,5%.
Launastig í veitinga- og gististarfsemi er tiltölulega lágt og því valda krónutöluhækkanir meiri prósentubreytingum þar. Fréttir hafa einnig borist af erfiðleikum við að manna störf í greininni þegar eftirspurn eykst tiltölulega skyndilega. Ekki er ólíklegt að eitthvert launaskrið hafi orðið vegna þess. Laus störf eru hlutfallslega flest í byggingariðnaði og gæti það því einnig skýrt meiri hækkanir á launum þar en annars staðar.
Á hinum enda atvinnugreina er fjármála- og vátryggingarstarfsemi með 5% hækkun. Allar þessar greinar nema fjármála- og vátryggingarstarfsemi og flutningar og geymsla hafa því búið við kaupmáttaraukningu á þessu tímabili. Á þessum tölum má glöggt sjá áhrif krónutöluhækkana á launaþróun. Í greinum þar sem laun eru almennt lág hækka þau hlutfallslega mikið og minna í greinum þar sem laun eru hærri.
Lesa Hagsjána í heild:
Launavísitalan hækkaði mikið í apríl – hagvaxtaraukinn skilar sínu
![Fataverslun](https://images.prismic.io/landsbankinn/1da63ef3-f754-4e33-85b0-ae3d774b3971_Fataverslun.jpg?fit=max&w=3840&&q=50)
![](https://images.prismic.io/landsbankinn/a923b976-0b6c-45a6-b7b7-b7efbe46320a_Landsbankinn_Irma_Abstrakt_016.jpg?fit=max&w=3840&rect=397,396,745,559&q=50)
![](https://images.prismic.io/landsbankinn/028a0757-28f9-4183-b615-499104716808_Landsbankinn_Irma_Abstrakt_018.jpg?fit=max&w=3840&rect=0,140,1168,876&q=50)
![Litríkir bolir á fataslá](https://images.prismic.io/landsbankinn/0715ffd5-f0a2-446e-bbf1-561d88cd1730_Fataverslun-bolir-varasamt-kortagengi.jpg?fit=max&w=3840&rect=240,0,1440,1080&q=50)
![Flugvél á flugvelli](https://images.prismic.io/landsbankinn/c68d10e5-e50c-4447-8778-bd06a35cab8f_Jet-Brussels-iStock-1161966623.jpg?fit=max&w=3840&rect=1119,770,2455,1841&q=50)
![](https://images.prismic.io/landsbankinn/2fffc01a-44b7-44ee-bdc1-b8bd2c29c1ea_5.jpg?fit=max&w=3840&rect=55,0,1708,1281&q=50)
![Bílar](https://images.prismic.io/landsbankinn/135415c5-fb94-4d8d-8130-b0c165cf7c82_LB_Brimborg_Festi_V4A9178_1920.jpg?fit=max&w=3840&rect=94,295,1305,979&q=50)
![Paprika](https://images.prismic.io/landsbankinn/a06f0e51-f8d7-4614-95bf-d3f9a1b06eba_Paprika-iStock-518590344-2020.jpg?fit=max&w=3840&rect=210,0,1600,1200&q=50)
![Fjölbýlishús](https://images.prismic.io/landsbankinn/d1432608-ac46-49b6-b68a-6f93b661de51_Fjolbylishus-nylegt.jpg?fit=max&w=3840&rect=371,405,853,640&q=50)
![Krani með stiga](https://images.prismic.io/landsbankinn/77bfc8fa-18ef-4436-87e4-b0ba22c46e1b_Krani-med-stiga.jpg?fit=max&w=3840&rect=157,0,2493,1870&q=50)