Launa­vísi­tal­an enn á fullri ferð

Launavísitalan hækkaði um 0,2% milli desember 2022 og janúar 2023 samkvæmt tölum Hagstofu Íslands. Síðustu 12 mánuði hefur launavísitalan hækkað um 8,6%, sem er lækkun frá síðasta mánuði og nálgast mánuðina þar á undan.
Ferðafólk
23. febrúar 2023

Síðustu 8 ár, frá 2015 til 2022, hefur launavísitalan hækkað að meðaltali um 7,5% milli ára, litið til breytinga milli ársmeðaltala. Hækkunin í fyrra og hittiðfyrra var 8,3% bæði árin. Þetta eru mun meiri launabreytingar en í nálægum löndum og valda auðvitað miklu álagi á hagkerfið.

Sé litið á þróunina frá 1. ársfjórðungi 2019 til 2. ársfjórðungs 2022 hækkuðu heildarlaun um 24% hér á landi, sem er meira en þreföld hækkun miðað við þrjú Norðurlandanna.

Kaupmáttur nokkuð mikill og stöðugur þrátt fyrir mikla verðbólgu

Verðbólga í janúar 2023 mældist 9,9% en árshækkun launavísitölunnar 8,6%. Kaupmáttur launa minnkaði því um 1,2% milli janúarmánaða 2022 og 2023. Kaupmáttur er því áfram nokkuð mikill í sögulegu samhengi. Kaupmáttarvísitalan tók stökk upp á við í janúar 2022 og náði þá sögulegu hámarki en fór svo minnkandi eftir því sem leið á árið.

Síðustu 8 ár, frá 2015 til 2022 hefur launavísitalan hækkað að meðaltali um 7,5% milli ára og kaupmáttur aukist að meðaltali um 4,1% á ári. Kaupmáttur var óbreyttur milli 2021 og 2022. Það hefur ekki gerst í meira en áratug að kaupmáttur aukist ekki milli ára. Samhengi launabreytinga og kaupmáttar er mismunandi milli ára. Þannig gaf 6,3% launahækkun 2020 3,4% kaupmáttaraukningu. 8,3% launahækkun 2022 gaf aftur á móti enga kaupmáttaraukningu.

Launaþróun jafnari milli markaða

Á milli nóvembermánaða 2021 og 2022 hækkuðu laun á almenna markaðnum um 8,2% og um 7,7% á þeim opinbera, þar af 6,8% hjá ríkinu og 8,8% hjá sveitarfélögunum.

Óvenju mikið bil hefur myndast á síðustu misserum á milli launaþróunar á opinbera og almenna markaðnum og virðist það ekki fara minnkandi. Sé miðað við upphaf ársins 2015 hafa laun hækkað um rúmlega 4% meira á opinbera markaðnum en þeim almenna.

Mismunandi þróun launa innan atvinnugreina

Milli nóvembermánaða 2021 og 2022 hækkuðu laun áberandi mest í veitinga- og gististarfsemi, eða um 10,7%. Á hinum endanum er fjármála- og vátryggingarstarfsemi með 5,5% hækkun. Á þessu tímabili hækkaði launavísitalan fyrir allan vinnumarkaðinn um 8,0%. Á þessum tölum má glöggt sjá áhrif krónutöluhækkana á launaþróun. Meðaltekjur eru almennt lágar í veitinga- og gististarfsemi og því hækka laun hlutfallslega mikið. Tekjur eru háar í fjármála- og vátryggingarstarfsemi og þar hækka laun því hlutfallslega mun minna.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Gata í Reykjavík
20. mars 2023

Vikubyrjun 20. mars 2023

Tæplega helmingur þeirra heimila sem tóku fasteignalán frá byrjun árs 2020 er með heildargreiðslubyrði húsnæðislána undir 150 þúsund krónum á mánuði og rúmlega 75% eru með greiðslubyrði undir 200 þúsundum. Þrátt fyrir vaxtahækkanir eru um 55% þessara heimila annað hvort með minni greiðslubyrði en þegar þau tóku lánið upphaflega eða aukna greiðslubyrði að 10 þúsund krónum.
Seðlabanki Íslands
16. mars 2023

Spáum 0,75 prósentustiga hækkun stýrivaxta í mars

Við spáum því að peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hækki vexti bankans um 0,75 prósentustig í næstu viku. Gangi spáin eftir fara meginvextir bankans, vextir á sjö daga bundnum innlánum, úr 6,5% upp í 7,25%.
Íslenskir peningaseðlar
16. mars 2023

Spáum að verðbólga lækki í 9,8% í mars

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,61% milli mánaða í mars. Gangi spáin eftir lækkar ársverðbólgan úr 10,2% í 9,8%. Spá okkar til næstu mánaða gerir ráð fyrir að verðbólga lækki, þótt það gerist hægt, og mælist enn yfir 8% þegar sumarið kemur.
Fólk við Geysi
13. mars 2023

Vikubyrjun 13. mars 2023

Mannfjöldi hér á landi var 388 þúsund 1. janúar 2023. Íbúum fjölgaði um 11.500 í fyrra, sem samsvarar 3,1% fólksfjölgun, sé horft til breytinga milli 1. janúar hvers árs. Landsmönnum hefur aldrei fjölgað jafnmikið og á síðasta ári.
6. mars 2023

Mánaðaryfirlit yfir sértryggð skuldabréf

Meðfylgjandi er nýjasta mánaðarlega yfirlit Hagfræðideildar um sértryggð skuldabréf.
Fimmþúsundkrónu seðlar
6. mars 2023

Vikubyrjun 6. mars 2023

Þótt verðbólgan sé svipuð nú og í júlí í fyrra hefur orðið sú breyting á að verðbólgan er almennari. Í júlí í fyrra höfðu 17% undirliða hækkað um meira en 10% yfir árið, en núna í febrúar var það hlutfall komið upp í 35%.
Frosnir ávextir og grænmeti
28. feb. 2023

Kröftugur hagvöxtur á síðasta ári, í samræmi við væntingar

Hagvöxtur mældist 6,4% árið 2022, samkvæmt fyrsta mati Hagstofunnar. Hagvöxturinn var drifinn áfram af kröftugum vexti einkaneyslu og fjármunamyndunar. Útflutningur og innflutningur jukust verulega á milli ára, en heildaráhrif utanríkisverslunar á hagvöxt voru engin að þessu sinni. Tölurnar eru í takt við opinberar spár, en í nýjustu spá okkar frá því í október í fyrra gerðum við ráð fyrir 6,5% hagvexti.
Fataverslun
27. feb. 2023

Ársverðbólgan komin í tveggja stafa tölu

Vísitala neysluverðs hækkaði um 1,39% milli mánaða í febrúar og ársverðbólgan jókst úr 9,9% í 10,2%. Þetta er mesta verðbólga sem hefur mælst í yfirstandandi verðbólgukúfi, og tveggja stafa verðbólga hefur ekki mælst á Íslandi síðan í september 2009. Verðbólgan var mun meiri en við áttum von á, en við höfðum spáð 9,6% ársverðbólgu í febrúar.
Grafarholt
27. feb. 2023

Vikubyrjun 27. febrúar 2023

Íbúðamarkaður heldur áfram að kólna og íbúðaverð lækkaði milli mánaða í janúar, þriðja mánuðinn í röð. 280 kaupsamningar um íbúðarhúsnæði voru gefnir út á höfuðborgarsvæðinu og hafa þeir ekki verið færri í janúar síðan 2011.
Íbúðahús
22. feb. 2023

Íbúðaverð lækkar þriðja mánuðinn í röð

Vísitala íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu lækkaði um 0,5% milli mánaða í janúar. Síðustu þrjá mánuði hefur vísitalan lækkað um 1,4% sem er mesta lækkun á þriggja mánaða grunni síðan í ágúst 2010. Fáir kaupsamningar voru undirritaðir í janúar og augljóst að markaðurinn á höfuðborgarsvæðinu er farinn að kólna töluvert.
Vefkökur

Með því að smella á “Leyfa allar” samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur