Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Korta­velta lands­manna í sókn allt síð­asta ár

Kortavelta landsmanna var alls 4,2% meiri á síðasta ári en árið 2023 og jókst milli ára alla mánuði ársins, miðað við fast verðlag og gengi. Telja má líklegt að Seðlabankinn fylgist vel með neyslustiginu í vaxtalækkunarferlinu og reyni að koma í veg fyrir að uppsafnaðar innistæður hrúgist út í neyslu. Neysla ferðamanna hér á landi mældist aðeins 1% meiri í fyrra en árið áður sé miðað við fast verðlag.
20. janúar 2025

Alls nam greiðslukortavelta íslenskra heimila 127 mö. kr. í desember og jókst um 4,4% á milli ára, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Innanlands jókst kortavelta íslenskra heimila um 1,4% að raunvirði og erlendis jókst hún um 18,2%, á föstu gengi, sé miðað við desembermánuð í fyrra.

Heildarkortaveltan jókst milli ára í hverjum einasta mánuði síðasta árs og var í heild 4,2% meiri en árið 2023. Hafa ber í huga að kortavelta á mann hefur ekki aukist jafnmikið og heildarkortaveltan þar sem landsmönnum fjölgaði milli ára. Enn sem komið er liggja ekki fyrir gögn um fjölda landsmanna undir lok síðasta árs. Hlutfallslega jókst kortavelta Íslendinga mun meira í útlöndum en hér á landi, um 15% erlendis og 1,5% innanlands. Til þess að leiðrétta fyrir verðlags- og gengissveiflum eru gögnin skoðuð á föstu verðlagi desembermánaðar og föstu meðalgengi sama mánaðar.

Hafa ber í huga að kortavelta Íslendinga erlendis kemur bæði frá kortum sem eru straujuð á ferðalögum til útlanda en einnig í erlendri netverslun. Því hefur fylgni milli ferðalaga og kortaveltu verið takmörkuð, en brottfarir Íslendinga til útlanda voru um það bil jafnmargar árin 2023 og 2024 og má því leiða líkum að því að netverslun hafi verið umtalsverð.

Mun neyslukraftur halda aftur af vaxtalækkunum?

Þróun kortaveltu ber þess merki að meðalheimilið hafi að miklu leyti staðið af sér vaxtastigið án þess að hafa þurft að halda verulega aftur af neyslu. Innlán hafa líka aukist verulega og því líklega áfram innistæða til neyslu, og áfram virðist tiltölulega lítið um yfirdrátt. Telja má líklegt að Seðlabankinn fylgist vel með neyslustiginu í vaxtalækkunarferlinu og reyni að koma í veg fyrir að innistæður hrúgist út í neyslu. Kraftur í neyslu í bland við uppsafnaðar innistæður heimila gæti þannig komið í veg fyrir að Seðlabankinn leyfi raunstýrivöxtum að lækka og lækki vexti aðeins sem nemur hjöðnun verðbólgunnar.  

Einkaneysla virðist hafa aukist sáralítið 2024

Kortavelta gefur gjarnan ágæta vísbendingu um þróun einkaneyslu, þótt kortaveltan sveiflist þó nokkuð meira. Hagstofan birtir einkaneyslugögn aðeins ársfjórðungslega en Seðlabankinn birtir kortaveltugögn mánaðarlega. Gögn fyrstu þriggja ársfjórðunga síðasta árs benda til þess að einkaneysla hafa aukist mun minna en kortavelta, eða aðeins um 0,2%. Þó kann enn að vera að einkaneyslugögn verði uppfærð og hún reynist meiri, eða að neyslan á fjórða fjórðungi verði þó nokkuð meiri en á fyrri fjórðungum.  

Erlend kortavelta innanlands jókst töluvert í desember

Kortavelta erlendra greiðslukorta hér á landi jókst um 18% á föstu verðlagi (VNV) milli ára í desember, samkvæmt gögnum Seðlabankans. Þetta er mikil aukning milli ára, sú mesta sem hefur mælst síðan í október 2023. Ferðamönnum fjölgaði einnig milli ára í desember en þó mun minna eða um 5% milli ára. Séu kortaveltutölurnar leiðréttar fyrir gengi sýna þær um 27,4% aukningu milli ára í desember.

Sé litið á allt síðasta ár sést að erlend kortavelta hér á landi jókst um 6% miðað við fast gengi og 1% miðað við fast verðlag. Það segir okkur að ferðamenn eyddu 6% meira í sinni eigin mynt en keyptu aðeins 1% meira af vörum og þjónustu fyrir þann pening. Ferðamenn sem komu hingað til lands í fyrra voru 2,2% fleiri en árið áður.

Greiðslukortajöfnuður neikvæður í nóvember og desember

Greiðslukortajöfnuður var neikvæður um 9,2 ma. kr. í desember, mjög svipaður og í desember árið áður þegar hann var neikvæður upp á 9,4 ma. kr. Það þýðir að erlend kortavelta hér á landi var 9,2 mö. kr. meiri en íslensk kortavelta í útlöndum. Kortajöfnuðurinn var neikvæður um 8 ma. kr. nóvember en almennt er afgangur á sumrin sem snýst yfir í halla í október eða í nóvember.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Bananar
28. júlí 2025
Vikubyrjun 28. júlí 2025
Verðbólga hjaðnaði úr 4,2% í 4,0% í júlí. Við teljum ekki horfur á að verðbólga fari aftur niður fyrir efri vikmörk verðbólgumarkmiðs Seðlabanka Íslands í ár, heldur haldist á bilinu 4,0% til 4,3% út árið.
25. júlí 2025
Minni verðbólga með bættri aðferð
Nú er liðið rúmt ár síðan Hagstofan tók upp nýja aðferð við að mæla reiknaða húsaleigu, sem er sá hluti vísitölu neysluverðs sem metur kostnað fólks við að búa í eigin húsnæði.
24. júlí 2025
Verðbólga aftur við efri vikmörk
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,32% á milli mánaða og verðbólgan hjaðnaði úr 4,2% í 4,0%. Þetta var í samræmi við væntingar, en við spáðum 0,26% aukningu VNV á milli mánaða og 4,0% verðbólgu. Við teljum að verðbólga komist ekki undir 4,0% efri vikmörk verðbólgumarkmiðs Seðlabankans í ár.
Fjölbýlishús
21. júlí 2025
Vikubyrjun 21. júlí 2025
Í júní dró úr árshækkun bæði vísitölu íbúðaverðs og leiguverðs. Ró virðist hafa færst yfir húsnæðismarkaðinn og HMS fjallaði um það í síðustu viku að markaðurinn væri frekar á valdi kaupenda en seljenda. Á fimmtudag birtir Hagstofan verðbólgutölur en við spáum því að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 4,0%.
Háþrýstiþvottur
14. júlí 2025
Vikubyrjun 14. júlí 2025
Erlendum ferðamönnum fjölgaði um 10,1% á milli ára í júní, en það sem af er ári hafa þeir verið álíka margir og á sama tíma í fyrra. Atvinnuleysi jókst um 0,3 prósentustig á milli ára í júní, sem er svipuð aukning og hefur verið síðustu mánuði. Við birtum verðbólguspá í vikunni og teljum að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 4,0%. Í þessari viku birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
10. júlí 2025
Spáum 4% verðbólgu í júlí
Við spáum því að verðbólga minnki lítillega í júlí og mælist 4,0%. Eins og almennt í júlímánuði má búast við að sumarútsölur og breytingar á flugfargjöldum hafi mest áhrif á vísitölu neysluverðs. Við teljum ekki horfur á að verðbólga þokist nær verðbólgumarkmiði á árinu og spáum 4,2% verðbólgu í lok árs.
Fjölbýlishús
9. júlí 2025
Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum 
Íbúðaverð á Íslandi hefur hækkað langtum meira en laun og almennt verðlag frá aldamótum. Greiðslubyrði af meðalláni hélst tiltölulega stöðug til ársins 2021 þegar hún tók að hækka skarpt, sérstaklega greiðslubyrði af óverðtryggðum lánum.   
Hús í Reykjavík
7. júlí 2025
Matur og húsnæði helstu drifkraftar verðbólgu
Hækkandi matvöruverð og húsnæðiskostnaður eru þeir þættir sem eiga stærstan þátt í því að viðhalda verðbólgu á Íslandi um þessar mundir. Verðbólga mældist 4,2% í júní, nokkuð umfram spár. Ef matvara og húsnæði væru ekki hluti af vísitölu neysluverðs hefði verðbólga verið undir markmiði Seðlabankans frá því í ágúst í fyrra. Þættir á borð við sterkari krónu og lækkandi olíuverð hafa líkast til haldið aftur af verðhækkunum á ýmsum vörum upp á síðkastið, en á móti hefur þjónustuverð hækkað.
Bakarí
7. júlí 2025
Vikubyrjun 7. júlí 2025
Hagstofa Íslands spáir 2,2% hagvexti á yfirstandandi ári, samkvæmt hagspá sem birt var á föstudaginn. Hagvaxtarhorfur hafa verið færðar upp frá marsspánni þegar gert var ráð fyrir 1,8% hagvexti á árinu. Hagstofan spáir lítillega auknu atvinnuleysi næstu misserin, en Vinnumálastofnun birtir atvinnuleysistölur fyrir júnímánuð síðar í þessari viku.
1. júlí 2025
Mánaðamót 1. júlí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.