Íbúðamarkaður sýnir merki kólnunar

Íbúðaverð á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 1,1% milli júní og júlí sem er mun minni hækkun en hefur sést á síðustu mánuðum og bendir til þess að farið sé að hægja á verðþróun eftir tímabil mikilla hækkana. Seðlabankinn hefur gripið til aðgerða til þess að stemma stigu við verðþróuninni og má gera ráð fyrir því að þær séu byrjaðar að hafa áhrif þó það eigi enn eftir að koma fyllilega fram.

17. ágúst 2022 - Hagfræðideild

Samkvæmt nýbirtum tölum Þjóðskrár Íslands hækkaði vísitala íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu um 1,1% milli júní og júlí sem er minnsta hækkun sem hefur sést milli mánaða síðan í nóvember í fyrra. Þó vissulega sé um hækkun að ræða er hún talsvert minni en á fyrri mánuðum, en frá áramótum hafa hækkanir verið um 2-3% milli mánaða.

Fjölbýli hækkar minna en sérbýli

Athygli vekur að mikill munur er á þróun sérbýlis og fjölbýlis. Fjölbýli hækkaði eingöngu um 0,5% milli mánaða og er um að ræða minnstu hækkun á fjölbýli síðan í júlí í fyrra. Sérbýli hækkaði hins vegar um 3,7% milli mánaða sem er talsvert meiri hækkun en á síðustu mánuðum. Færri samningar eru iðulega undir í tilfelli sérbýlis og getur því mælst talsvert flökt á þeirri þróun milli einstakra mánaða, engu að síður er þetta vísbending um að kraftur sé enn talsverður á markaði fyrir sérbýli. Vegin árshækkun íbúðaverðs mælist nú 25,5%, hækkun á fjölbýli mælist 25,7% og sérbýli 25,3%.

Raunverð í hámarki

Ef litið er til raunverðsþróunar sést að íbúðaverð að teknu tilliti til verðlags á öðrum vörum og þjónustu er í hæstu hæðum, þ.e. vísitala íbúðaverðs raunvirt með VNV án húsnæðis hefur aldrei frá aldamótum mælst jafn há og nú. Sömu sögu er að segja um verð á íbúðum umfram það sem kostar að byggja þær, þ.e. vísitölu íbúðaverðs raunvirt með vísitölu byggingarkostnaðar, sem er í hæstu hæðum þó hún hafi lækkað lítillega milli nýjustu mælinga. Sé síðan horft til samhengis milli launastigs og íbúðaverðs sést að staðan nú er svipuð og var þegar mest lét árið 2007. Allt bendir þetta til þess að íbúðaverð sé orðið mjög hátt og megi gera ráð fyrir hófstilltari verðþróun líkt og virðist þegar byrjað að raungerast.

Aðgerðir Seðlabankans farnar að hafa áhrif?

Seðlabankinn hefur gripið til þónokkurra aðgerða til þess að stemma stigu við þróuninni á fasteignamarkaði. Þannig hefur peningastefnunefnd Seðlabankans hækkað stýrivexti sem leiðir til hærri vaxta á íbúðalánum, en einnig hefur aðgengi fólks að lánsfjármögnun verið hert. Um miðjan júní var gripið til þess að lækka veðsetningahlutfall fyrstu kaupenda og herða reglur við gerð greiðslumats. Slíkar aðgerðir koma í veg fyrir aukna skuldsetningu og halda aftur af verðhækkunum. Hófstilltari hækkun sem nú sést í nýjustu gögnum Þjóðskrár eru merki um að aðgerðirnar séu farnar að hafa áhrif. Það sést m.a. á því að fjölbýli var að hækka mun minna en sérbýli en fyrstu kaupendur fara frekar í fjölbýli en sérbýli. Gera má ráð fyrir því að öll áhrif aðgerða Seðlabankans séu ekki að fullu komin fram þar sem tímatöf er í gögnum Þjóðskrár sem byggja á þeim kaupsamningum sem þinglýst var á síðustu þremur mánuðum.

Fyrirvari

Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsmanna Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara. Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti. Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.

Þú gætir einnig haft áhuga á

23. nóv. 2022

Mjög mismunandi launahækkanir hópa á samningstímabilinu

Launavísitalan hækkaði um 0,3% milli september og október samkvæmt tölum Hagstofu Íslands. Síðustu 12 mánuði hefur launavísitalan hækkað um 7,9%. Launahækkanir halda ekki lengur í við verðbólguþróun og er kaupmáttur því á niðurleið.

21. nóv. 2022

Vikubyrjun 21. nóvember 2022

Undanfarin ár, eða allt fram að heimsfaraldrinum, hefur verið viðvarandi halli á vöruskiptum við útlönd en að sama skapi myndarlegur afgangur á þjónustujöfnuði. Skýrist þetta meðal annars af því hversu stóran sess ferðaþjónustan skipar í íslenska hagkerfinu. Nýjustu gögn um bæði vöru- og þjónustujöfnuð eiga við um ágústmánuð 2022 og sé horft 12 mánuði aftur í tímann sést að á því tímabili ríkti nokkurn veginn jafnvægi milli vöru- og þjónustujafnaðar.

18. nóv. 2022

Spáum óbreyttum vöxtum í næstu viku

Sjötti og síðasti fundur Peningastefnunefndar Seðlabanka Íslands í ár er í næstu viku og verður ákvörðun hennar kynnt á miðvikudaginn. Nokkuð öruggt er að nefndin muni ræða að halda vöxtum óbreyttum eða hækka um 0,25-0,5 prósentustig. Færa má góð rök fyrir óbreyttu eða hækkun, en við teljum líklegast að nefndin haldi vöxtum óbreyttum.

17. nóv. 2022

Verðbólga gengur hægar niður á næstunni vegna veikari krónu

Krónan hefur veikst verulega hratt í nóvembermánuði en evran fór yfir 150 krónur sl. mánudag sem var lægsta gildi hennar í 12 mánuði. Þó að krónan hafi aðeins komið til baka á síðustu dögum er hún mun veikari en þegar við birtum síðustu verðbólguspá. Við spáum því enn að verðbólga muni áfram hjaðna á næstu mánuðum en gengisveikingin mun hliðra þeirri þróun fram í tímann.

16. nóv. 2022

Enn mælist kraftur í íbúðamarkaðnum

Vísitala íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um 0,6% milli mánaða í október. Spár hafa gert ráð fyrir að nokkurs konar frost sé fram undan og verð hækki lítið milli mánaða. Hækkunin nú kemur því nokkuð á óvart, en gæti þó gengið til baka á næstu mánuðum.

14. nóv. 2022

Vikubyrjun 14. nóvember 2022

Heildarlaun hækkuðu að meðaltali um 7,6% milli 2. ársfjórðungs 2021 og 2. ársfjórðungs í ár. Eins og oft vill verða var þróunin nokkuð ólík eftir því hvort um almenna eða opinbera markaðinn er að ræða og eins eftir atvinnugreinum.

8. nóv. 2022

Loftslagsráðstefnan - blendnar hugmyndir um árangur

Um þessar mundir sitja leiðtogar heimsins saman í Egyptalandi og ræða saman um loftslagsmál. Á sama tíma í fyrra horfðu allir til Glasgow og COP26 fundarins.

7. nóv. 2022

Vikubyrjun 7. nóvember 2022

Heildarfjöldi gistinótta á öllum tegundum skráðra gististaða hér á landi voru 7,1 milljón á fyrstu 9 mánuðum ársins, sem er mesti fjöldi sem mælst hefur frá upphafi. Þetta eru 155 þúsund fleiri gistinætur en á fyrstu níu mánuðum ársins 2018 sem til þessa var metárið.

3. nóv. 2022

Hlutabréfamarkaðir upp í október

Miklar verðsveiflur hafa verið á hlutabréfamörkuðum helstu viðskiptalanda á síðustu mánuðum og hafa markaðir sveiflast upp og niður milli mánaða. Miklar lækkanir urðu í júní og september en markaðir hækkuðu síðan í báðum tilfellum í næsta mánuði á eftir. Markaðir hækkuðu almennt séð í október en hækkun náði þó ekki að vega að fullu leyti upp þá miklu lækkun sem varð í september.