Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Halli á vöru- og þjón­ustu­við­skipt­um þrjá árs­fjórð­unga í röð

Afgangur af þjónustuviðskiptum náði ekki að vega upp halla af vöruviðskiptum á öðrum ársfjórðungi, ólíkt því sem var fyrir ári síðan. Bæði var meiri halli af vöruviðskiptum og minni afgangur af þjónustuviðskiptum en á öðrum fjórðungi síðasta árs.
Flutningaskip
27. ágúst 2024

Að heimsfaraldursárunum frátöldum hafa þjónustuviðskipti við útlönd vegið upp halla af vöruviðskiptum og þannig skilað töluverðum afgangi á vöru- og þjónustuviðskiptum síðasta áratug. Þann afgang má að langmestu leyti rekja til ferðaþjónustunnar.

Breytt staða eftir heimsfaraldur

Eftir heimsfaraldurinn jókst bæði útflutningur og innflutningur af vörum og þjónustu hér á landi eftir að hafa dregist saman á meðan á faraldrinum stóð. Í fyrra dróst vöruútflutningur aftur saman, sem skýrðist helst af minni útflutningsverðmætum af sjávarafurðum og áli og álafurðum. Vöruinnflutningur jókst aftur á móti lítillega, á verðlagi hvers árs. Vöruskiptahalli jókst því töluvert og hefur aldrei mælst meiri en á síðasta ári. Á sama tíma var afgangur af þjónustuviðskiptum sá mesti sem mælst hefur, sem m.a. mátti rekja til þess hve sterk ferðaþjónustan var. Sá afgangur vó upp hallann á vöruskiptum og það mældist afgangur á öðrum og þriðja ársfjórðungi í fyrra. Sá afgangur er ekki lengur til staðar þar sem halli á vöruviðskiptum hefur haldið áfram að aukast í ár vegna þess að vöruútflutningur hefur dregist saman það sem af er ári á meðan innflutningur hefur aukist lítillega, en afgangur af þjónustuviðskiptum hefur gefið eftir.

Verri staða í ferðaþjónustu á öðrum ársfjórðungi í ár en í fyrra

Á verðlagi hvers árs dróst útflutningur á þjónustu saman um 5% á milli ára á öðrum fjórðungi, en þjónustuinnflutningur jókst aftur á móti um tæplega 6%. Afgangur af þjónustuviðskiptum dregst því saman um 24% á milli ára. Ferðaþjónusta er langstærsti liðurinn í þjónustuviðskiptum við útlönd. Gögn um fjölda ferðamanna, gistinætur og kortaveltu þeirra bentu til samdráttar á öðrum ársfjórðungi og kemur því ekki á óvart að þjónustuútflutningur hafi dregist saman. Nokkrar ástæður geta legið að baki. Fyrst má nefna áhrif eldanna á Reykjanesi, sem líklega hafa haft áhrif á bókanir á þessu tímabili. Páskarnir voru svo fyrr í ár en í fyrra og stærri hluti páskaferðalaga til landsins átti sér stað í mars, á fyrsta fjórðungi.

Aukinn vöruskiptahalli

Á verðlagi hvers árs jókst vöruútflutningur um 4% á öðrum fjórðungi miðað við sama tímabil í fyrra, en innflutningur jókst um 5%. Því mældist meiri halli á vöruviðskiptum í ár en í fyrra. Frá því á öðrum ársfjórðungi í fyrra hafa útflutningsverðmæti af sjávarafurðum dregist saman á milli ára á föstu gengi. Á öðrum fjórðungi í ár eru útflutningsverðmæti sjávarafurða aftur á móti óbreytt á milli ára. Útflutningsverðmæti áls og álafurða hefur dregist saman á milli ára frá fyrsta fjórðungi síðasta árs og sá samdráttur hélt áfram á öðrum fjórðungi þessa árs. Á móti hefur verið töluverður vöxtur í útflutningsverðmætum af fiskeldi (54% aukning á öðrum ársfjórðungi) og af lyfjum og lækningavörum (tæplega 30% aukning á sama tíma), mælt á föstu gengi. Á fyrri helmingi ársins hefur vöruútflutningur því dregist saman, en vöruinnflutningur aukist lítillega og því mælist meiri halli á vöruviðskiptum en á sama tíma í fyrra.

Áhrif utanríkisviðskipta á landsframleiðslu gætu verið neikvæð á fyrri hluta árs

Heilt á litið er því útlit fyrir að framlag utanríkisviðskipta til hagvaxtar verði neikvætt á fyrri hluta ársins, þar sem heildarinnflutningur hefur aukist og heildarútflutningur dregist saman. Á föstudaginn birtir Hagstofan þjóðhagsreikninga fyrir annan ársfjórðung og eru þessar tölur um vöru- og þjónustuviðskipti hluti af þeim reikningum. Á fyrsta fjórðungi var framlag utanríkisviðskipta neikvætt um 1,4%, en þær tölur verða þó líklega endurskoðaðar upp á við að einhverju leyti, vegna betri upplýsinga um kortaveltu á tímabilinu. Það er svo aftur á móti líklegt að framlag utanríkisviðskipta til hagvaxtar verði aftur neikvætt á öðrum fjórðungi.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Hagfræðideildar Landsbankans hf. (hagfraedideild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Hagfræðideildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Hagfræðideild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
1. ágúst 2025
Mánaðamót 1. ágúst 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Bananar
28. júlí 2025
Vikubyrjun 28. júlí 2025
Verðbólga hjaðnaði úr 4,2% í 4,0% í júlí. Við teljum ekki horfur á að verðbólga fari aftur niður fyrir efri vikmörk verðbólgumarkmiðs Seðlabanka Íslands í ár, heldur haldist á bilinu 4,0% til 4,3% út árið.
25. júlí 2025
Minni verðbólga með bættri aðferð
Nú er liðið rúmt ár síðan Hagstofan tók upp nýja aðferð við að mæla reiknaða húsaleigu, sem er sá hluti vísitölu neysluverðs sem metur kostnað fólks við að búa í eigin húsnæði.
24. júlí 2025
Verðbólga aftur við efri vikmörk
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,32% á milli mánaða og verðbólgan hjaðnaði úr 4,2% í 4,0%. Þetta var í samræmi við væntingar, en við spáðum 0,26% aukningu VNV á milli mánaða og 4,0% verðbólgu. Við teljum að verðbólga komist ekki undir 4,0% efri vikmörk verðbólgumarkmiðs Seðlabankans í ár.
Fjölbýlishús
21. júlí 2025
Vikubyrjun 21. júlí 2025
Í júní dró úr árshækkun bæði vísitölu íbúðaverðs og leiguverðs. Ró virðist hafa færst yfir húsnæðismarkaðinn og HMS fjallaði um það í síðustu viku að markaðurinn væri frekar á valdi kaupenda en seljenda. Á fimmtudag birtir Hagstofan verðbólgutölur en við spáum því að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 4,0%.
Háþrýstiþvottur
14. júlí 2025
Vikubyrjun 14. júlí 2025
Erlendum ferðamönnum fjölgaði um 10,1% á milli ára í júní, en það sem af er ári hafa þeir verið álíka margir og á sama tíma í fyrra. Atvinnuleysi jókst um 0,3 prósentustig á milli ára í júní, sem er svipuð aukning og hefur verið síðustu mánuði. Við birtum verðbólguspá í vikunni og teljum að verðbólga hjaðni úr 4,2% í 4,0%. Í þessari viku birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
10. júlí 2025
Spáum 4% verðbólgu í júlí
Við spáum því að verðbólga minnki lítillega í júlí og mælist 4,0%. Eins og almennt í júlímánuði má búast við að sumarútsölur og breytingar á flugfargjöldum hafi mest áhrif á vísitölu neysluverðs. Við teljum ekki horfur á að verðbólga þokist nær verðbólgumarkmiði á árinu og spáum 4,2% verðbólgu í lok árs.
Fjölbýlishús
9. júlí 2025
Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum 
Íbúðaverð á Íslandi hefur hækkað langtum meira en laun og almennt verðlag frá aldamótum. Greiðslubyrði af meðalláni hélst tiltölulega stöðug til ársins 2021 þegar hún tók að hækka skarpt, sérstaklega greiðslubyrði af óverðtryggðum lánum.   
Hús í Reykjavík
7. júlí 2025
Matur og húsnæði helstu drifkraftar verðbólgu
Hækkandi matvöruverð og húsnæðiskostnaður eru þeir þættir sem eiga stærstan þátt í því að viðhalda verðbólgu á Íslandi um þessar mundir. Verðbólga mældist 4,2% í júní, nokkuð umfram spár. Ef matvara og húsnæði væru ekki hluti af vísitölu neysluverðs hefði verðbólga verið undir markmiði Seðlabankans frá því í ágúst í fyrra. Þættir á borð við sterkari krónu og lækkandi olíuverð hafa líkast til haldið aftur af verðhækkunum á ýmsum vörum upp á síðkastið, en á móti hefur þjónustuverð hækkað.
Bakarí
7. júlí 2025
Vikubyrjun 7. júlí 2025
Hagstofa Íslands spáir 2,2% hagvexti á yfirstandandi ári, samkvæmt hagspá sem birt var á föstudaginn. Hagvaxtarhorfur hafa verið færðar upp frá marsspánni þegar gert var ráð fyrir 1,8% hagvexti á árinu. Hagstofan spáir lítillega auknu atvinnuleysi næstu misserin, en Vinnumálastofnun birtir atvinnuleysistölur fyrir júnímánuð síðar í þessari viku.