Hag­vöxt­ur bygg­ir sí­fellt meira á ferða­þjón­ust­unni

Eftir mikinn samdrátt í ferðaþjónustu á heimsvísu vegna samkomutakmarkana í Covid-faraldrinum tók eftirspurn mikið stökk á síðasta ári, þegar samkomutakmarkanirnar voru að mestu afnumdar. Aðdragandinn var lítill og umskiptin því skörp. Þetta torveldaði allan undirbúning fyrir fyrirtækin en þrátt fyrir ákveðna hnökra, eins og skort á starfsfólki, náði greinin fljótt vopnum sínum og kom sterk til baka.
23. maí 2023

Það hafði greinilega safnast upp ferðaþörf sem skapaði töluverða eftirspurn eftir ferðalögum. Hingað til lands komu 1,7 milljónir ferðamanna í fyrra og var sumarið og haustið í raun mjög gott á flesta mælikvarða. Í íþróttum væri talað um góðan endurkomusigur sem byggði á seiglu og aðlögunarhæfni.

Fjöldi ferðamanna hefur áhrif á hagvöxt

Mikilvægi ferðaþjónustunnar fyrir efnahag okkar Íslendinga hefur aukist sífellt síðustu ár og virðast vera nokkuð skýr tengsl á milli fjölda ferðamanna og hagvaxtar. Þannig hafði samdrátturinn í ferðaþjónustu í faraldrinum mjög augljós neikvæð efnahagsleg áhrif sem komu fram í minni þjónustuútflutningi. Að sama skapi hafði vöxturinn í ferðaþjónustunni á liðnu ári mikil jákvæð áhrif á hagvöxt síðasta árs. Í þjóðhags- og verðbólguspá Hagfræðideildar Landsbankans sem við gáfum út nýlega gerum við ráð fyrir 3,2% hagvexti á þessu ári. Fjöldi ferðamanna sem hingað koma mun vega þungt og er spáin mjög næm fyrir fjölda þeirra. Í spánni um 3,2% hagvöxt byggjum við á að um 2,1 milljón ferðamenn komi til landsins í ár. Ef við gerum ráð fyrir færri ferðamönnum, til dæmis 1,9 milljónum, lækkar hagvöxtur í rétt rúmlega 2% á þessu ári. Að sama skapi eykst hagvöxtur ef við gerum ráð fyrir fleiri ferðamönnum, eða í tæplega 4%, ef þeir verða um 2,3 milljónir.

Árið fer vel af stað

Fyrstu tölur lofa góðu fyrir hagvöxtinn. Fjöldi ferðamanna sem hingað kom á fyrstu fjórum mánuðum ársins 2023 var 89% af fjöldanum sem kom á metárinu 2018. Miðað við flugframboð og sambærilega sætanýtingu reiknum við með að hingað komi ríflega 90% af fjöldanum sem kom árið 2018, þ.e. 2,1 milljón. Við bætist að þeir ferðamenn sem hingað koma virðast gera betur við sig og eyða meiri pening nú en fyrir faraldur, sem eykur verðmæti greinarinnar og gerir hana mikilvægari en ella. Meðaleyðsla á hvern ferðamann í fyrra á föstu gengi var til að mynda um 15% yfir meðaleyðslu á hvern ferðamann árið 2019. Sú þróun hefur haldið áfram nú í ár. Hvort þessi staða sé komin til að vera er óljóst, en það er í það minnsta víst að enn er þónokkur ferðaþorsti til staðar, þrátt fyrir verðbólgu og erfiðar efnahagsaðstæður víða.

Ferðaþjónustan betur undibúin

Ferðaþjónustan hefur nú haft betri tíma til þess að undirbúa sig fyrir stærstu ferðamánuðina samanborið við stöðuna í fyrra. Mönnun starfa er lykilatriði enda er ferðaþjónustan mannaflsfrek grein. Í könnun sem Gallup gerði fyrir Seðlabankann í mars kemur fram að 60% fyrirtækja í flokknum samgöngur, flutningar og ferðaþjónusta vill fjölga starfsfólki. Sambærileg könnun frá því í desember 2022 gaf til kynna að 30% fyrirtækja í sama flokki vildu fjölga starfsfólki. Það er því skortur á starfsfólki um þessar mundir sem kann að setja greininni ákveðnar skorður nú þegar hún vex jafn hratt og raun ber vitni. Við sjáum þó að vinnuaflsþörfinni er í það minnsta að einhverju leyti mætt með innfluttu vinnuafli en tölur Hagstofunnar fyrir fyrstu tvo mánuði ársins sýna að fjöldi innflytjenda sem starfa í einkennandi greinum ferðaþjónustu hefur aldrei verið meiri við byrjun árs.

Heilt á litið er útlitið því nokkuð gott fyrir komandi mánuði og það verður spennandi að fylgjast með þróun hagtalna tengdum ferðaþjónustu næstu misseri.

Greinin birtist fyrst í ViðskiptaMogganum 10. maí 2023 en hefur verið uppfærð með upplýsingum um fjölda ferðamanna á fyrstu fjórum mánuðum ársins.

Þú gætir einnig haft áhuga á
26. maí 2023

Ársverðbólga úr 9,9% í 9,5%

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,39% milli mánaða í maí og við það lækkaði ársverðbólgan úr 9,9% í 9,5%. Reiknuð húsaleiga hækkaði minna en við áttum von á og á stærstan hlut í muninum á mælingu Hagstofunnar og okkar spá fyrir maí.
Flutningaskip
25. maí 2023

Vöru- og þjónustujöfnuður neikvæður á fyrsta ársfjórðungi

Útflutningsverðmæti landsins jókst mjög á fyrsta fjórðungi borið saman við sama fjórðung í fyrra. Aukning varð í útflutningsverðmæti sjávarafurða og ferðaþjónustu en dróst örlítið saman fyrir ál. Það skýrist af fjölgun ferðamanna, hærra verði sjávarafurða og lækkun á álverði. Samanlagt útflutningsverðmæti stoðanna þriggja á fjórðungnum nam 266,8 mö.kr.
22. maí 2023

Vikubyrjun 22. maí 2023

Um 20% af allri kortaveltu íslenskra heimila fer núna fram erlendis, en aukning í kortaveltu íslenskra heimila síðan heimsfaraldrinum lauk hefur verið drifinn áfram af kaupum á vöru og þjónustu frá erlendum söluaðilum.
17. maí 2023

Spáum stýrivaxtahækkun um 1,0 prósentustig

Við spáum því að peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hækki vexti bankans um 1,0 prósentustig í næstu viku. Gangi spáin eftir fara meginvextir bankans, vextir á sjö daga bundnum innlánum, úr 7,5% upp í 8,5%.
Bananar
17. maí 2023

Spáum 9,6% verðbólgu í maí

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,54% milli mánaða í maí og að ársverðbólgan lækki úr 9,9% í 9,6%. Verðbólgan hefur reynst þrálát síðustu mánuði og meiri en spár gerðu ráð fyrir. Við gerum ráð fyrir því að toppnum sé náð, verðbólga fari hægt hjaðnandi og mælist 8,4% í ágúst. Hagstofan birtir maímælingu vísitölu neysluverðs föstudaginn 26. maí næstkomandi.
Símagreiðsla
16. maí 2023

Kortavelta innanlands dróst saman um 7,2% í apríl

Heildarkortavelta íslenskra heimila dróst saman um 5% í apríl, sé hún borin saman við aprílmánuð í fyrra. Þetta er í fyrsta sinn í rúm tvö ár sem heildarkortaveltan dregst saman milli ára. Kortavelta Íslendinga innanlands var 7,2% minni en í apríl í fyrra en erlendis jókst hún um 5%. Samdráttur í kortaveltu kann að vera merki um að tekið sé að hægja á einkaneyslu, en þó ber að varast að lesa of mikið í einstaka mánuði.
Flugvél
16. maí 2023

Ferðaþjónustan á fleygiferð

Um 142 þúsund erlendir ferðamenn fóru í gegnum Keflavíkurflugvöll í apríl og er þetta því þriðji stærsti aprílmánuður frá upphafi. Ferðir Íslendinga til útlanda í apríl voru 56 þúsund, örlítið færri en í fyrra. Þeir ferðamenn sem nú koma gera betur við sig en þeir gerðu fyrir faraldur. Þá hafa bílaleigubílar í umferð aldrei verið fleiri í apríl en nú.
Ský
15. maí 2023

Vikubyrjun 15. maí 2023

Í skuldabréfaútboðinu sem Reykjavíkurborg hélt í á miðvikudag í síðustu viku seldi borgin verðtryggð skuldabréf á gjalddaga 2032 á ávöxtunarkröfunni 3,6%. Þann sama dag var ávöxtunarkrafan á ríkisskuldabréf á gjalddaga 2033 1,8% þannig að kjörin sem Reykjavíkurborg bjóðast eru um 1,8% hærri en þau sem ríkinu bjóðast.
9. maí 2023

Hætt við að aðhaldið dugi skammt gegn verðbólgu

Ekki er gert ráð fyrir að það takist að lækka skuldahlutfall ríkissjóðs fyrr en árið 2028 og þá aðeins örlítið, samkvæmt nýrri ríkisfjármálaáætlun sem ríkisstjórnin kynnti í apríl. Þá er áætlaður hægur afkomubati og að ríkissjóður verði rekinn með halla til ársins 2028. Það er eðlilegt að staldra við þegar ríkissjóður er rekinn með viðvarandi halla í efnahagsuppsveiflu, en á sama tíma ber að taka tillit til þess að viðsnúningur eftir faraldurinn taki einhvern tíma. 
Háþrýstiþvottur
8. maí 2023

Vikubyrjun 8. maí 2023

Heildarlaun fólks í fullu starfi voru að meðaltali 871 þúsund króna í fyrra. Jafn stórt hlutfall karla og kvenna voru með laun á bilinu 800 til 850 þúsund krónur á mánuði. Ef litið er til dreifingar á heildarlaunum eftir kyni sést að karlar eru í meirihluta á efri launastigum og konur á þeim lægri.
Vefkökur

Með því að smella á “Leyfa allar” samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur