Hagvöxtur byggir sífellt meira á ferðaþjónustunni
Það hafði greinilega safnast upp ferðaþörf sem skapaði töluverða eftirspurn eftir ferðalögum. Hingað til lands komu 1,7 milljónir ferðamanna í fyrra og var sumarið og haustið í raun mjög gott á flesta mælikvarða. Í íþróttum væri talað um góðan endurkomusigur sem byggði á seiglu og aðlögunarhæfni.
Fjöldi ferðamanna hefur áhrif á hagvöxt
Mikilvægi ferðaþjónustunnar fyrir efnahag okkar Íslendinga hefur aukist sífellt síðustu ár og virðast vera nokkuð skýr tengsl á milli fjölda ferðamanna og hagvaxtar. Þannig hafði samdrátturinn í ferðaþjónustu í faraldrinum mjög augljós neikvæð efnahagsleg áhrif sem komu fram í minni þjónustuútflutningi. Að sama skapi hafði vöxturinn í ferðaþjónustunni á liðnu ári mikil jákvæð áhrif á hagvöxt síðasta árs. Í þjóðhags- og verðbólguspá Hagfræðideildar Landsbankans sem við gáfum út nýlega gerum við ráð fyrir 3,2% hagvexti á þessu ári. Fjöldi ferðamanna sem hingað koma mun vega þungt og er spáin mjög næm fyrir fjölda þeirra. Í spánni um 3,2% hagvöxt byggjum við á að um 2,1 milljón ferðamenn komi til landsins í ár. Ef við gerum ráð fyrir færri ferðamönnum, til dæmis 1,9 milljónum, lækkar hagvöxtur í rétt rúmlega 2% á þessu ári. Að sama skapi eykst hagvöxtur ef við gerum ráð fyrir fleiri ferðamönnum, eða í tæplega 4%, ef þeir verða um 2,3 milljónir.
Árið fer vel af stað
Fyrstu tölur lofa góðu fyrir hagvöxtinn. Fjöldi ferðamanna sem hingað kom á fyrstu fjórum mánuðum ársins 2023 var 89% af fjöldanum sem kom á metárinu 2018. Miðað við flugframboð og sambærilega sætanýtingu reiknum við með að hingað komi ríflega 90% af fjöldanum sem kom árið 2018, þ.e. 2,1 milljón. Við bætist að þeir ferðamenn sem hingað koma virðast gera betur við sig og eyða meiri pening nú en fyrir faraldur, sem eykur verðmæti greinarinnar og gerir hana mikilvægari en ella. Meðaleyðsla á hvern ferðamann í fyrra á föstu gengi var til að mynda um 15% yfir meðaleyðslu á hvern ferðamann árið 2019. Sú þróun hefur haldið áfram nú í ár. Hvort þessi staða sé komin til að vera er óljóst, en það er í það minnsta víst að enn er þónokkur ferðaþorsti til staðar, þrátt fyrir verðbólgu og erfiðar efnahagsaðstæður víða.
Ferðaþjónustan betur undibúin
Ferðaþjónustan hefur nú haft betri tíma til þess að undirbúa sig fyrir stærstu ferðamánuðina samanborið við stöðuna í fyrra. Mönnun starfa er lykilatriði enda er ferðaþjónustan mannaflsfrek grein. Í könnun sem Gallup gerði fyrir Seðlabankann í mars kemur fram að 60% fyrirtækja í flokknum samgöngur, flutningar og ferðaþjónusta vill fjölga starfsfólki. Sambærileg könnun frá því í desember 2022 gaf til kynna að 30% fyrirtækja í sama flokki vildu fjölga starfsfólki. Það er því skortur á starfsfólki um þessar mundir sem kann að setja greininni ákveðnar skorður nú þegar hún vex jafn hratt og raun ber vitni. Við sjáum þó að vinnuaflsþörfinni er í það minnsta að einhverju leyti mætt með innfluttu vinnuafli en tölur Hagstofunnar fyrir fyrstu tvo mánuði ársins sýna að fjöldi innflytjenda sem starfa í einkennandi greinum ferðaþjónustu hefur aldrei verið meiri við byrjun árs.
Heilt á litið er útlitið því nokkuð gott fyrir komandi mánuði og það verður spennandi að fylgjast með þróun hagtalna tengdum ferðaþjónustu næstu misseri.
Greinin birtist fyrst í ViðskiptaMogganum 10. maí 2023 en hefur verið uppfærð með upplýsingum um fjölda ferðamanna á fyrstu fjórum mánuðum ársins.
