Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um 4,7% verð­bólgu í des­em­ber

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,35% á milli mánaða í desember og að verðbólga hjaðni úr 4,8% í 4,7%. Flugfargjöld til útlanda og húsnæðisliðurinn hafa mest áhrif til hækkunar í mánuðinum. Við eigum von á áframhaldandi hjöðnun næstu mánuði og að ársverðbólga verði komin niður í 3,9% í mars á næsta ári.
Flugvél
9. desember 2024

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,35% á milli mánaða nú í desember og að ársverðbólga lækki úr 4,8% í 4,7%. Við eigum von á að verðlag þróist með nokkuð svipuðum hætti og síðast í desembermánuði, en mest áhrif til hækkunar á milli mánaða hafa flugfargjöld til útlanda og húsnæðisliðurinn.

Reiknuð húsaleiga í aðalhlutverki næstu mánuði

Í síðasta mánuði gerðum við ráð fyrir því að reiknuð húsaleiga myndi lækka á milli mánaða. Þvert á okkar spá hækkaði liðurinn nokkuð, eða um 0,9%. Við byggðum spána meðal annars á því að stór hluti leigusamninga sem teknir eru með í útreikningi Hagstofunnar eru vísitölutengdir með vísitölu neysluverðs til verðtryggingar, sem er vísitala neysluverðs með tveggja mánaða töf. Í nóvember var því septembermæling vísitölunnar notuð og sýndi hún 0,24% lækkun á milli mánaða. Í hverjum mánuði eru einnig gerðir nýir leigusamningar eða eldri samningar uppfærðir og líklegast að þeir samningar hafi áhrif til hækkunar á meðalleiguverði.

Við höfum litið til þróunar á leiguvísitölu Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar (HMS) sem vísbendingu um hvernig nýir samningar gætu haft áhrif á útreikning Hagstofunnar í hverjum mánuði, en það hefur ekki reynst vel hingað til. Það skýrist líklega helst af því að Hagstofan notar alla gilda samninga sem gerðir eru fram að þeim tímapunkti sem útreikningurinn fer fram, þannig að samningar sem voru gerðir fyrri hluta nóvembermánaðar voru teknir með í nóvembermælingu Hagstofunnar. Vísitala HMS byggir aftur á móti á breytingu á meðalverði nýrra samninga síðustu tveggja mánaða, og fyrir nýjustu vísitölu HMS voru samningar sem gerðir voru í nóvember því ekki með í þeirri mælingu. Í mælingu Hagstofunnar eru því komnir inn samningar sem eru ekki komnir í vísitölu HMS.

Það verður því óhjákvæmilega áfram einhver óvissa um hvernig þessi liður breytist á milli mánaða, að minnsta kosti þangað til komin er meiri reynsla á þróunina. Við spáum því að nú í desember og næstu mánuði muni reiknuð leiga hækka um 0,6% (+0,12% áhrif) á milli mánaða sem er í takt við þróunina frá því að ný aðferðafræði var tekin upp.

Matarkarfan hækkar lítillega

Samkvæmt verðlagseftirliti ASÍ hefur verð á mat og drykkjarvörum hækkað um rétt rúmlega 0,2% það sem af er desember. Mælingar hjá verðlagseftirliti ASÍ hafa verið mjög nálægt mælingum Hagstofunnar síðustu mánuði svo við gerum ráð fyrir að mánaðarhækkunin verði í samræmi við það nú í desember.

Flugfargjöld til útlanda hækka og bensínverð lækkar

Flugfargjöld til útlanda sveiflast verulega í samanburði við marga aðra liði vísitölunnar. Sveiflurnar eru árstíðabundnar og flugfargjöld hækka nær alltaf á milli mánaða í desember. Við gerum ráð fyrir að flugfargjöld til útlanda hækki um 3,5% á milli mánaða (+0,06% áhrif). Samkvæmt verðkönnun okkar stendur verð á bensíni og díselolíu í stað á milli mánaða í desember. Við teljum að bensín hækki um 5% um áramót vegna hækkana opinberra gjalda.

Spá um desembermælingu VNV

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 14,9% 0,2% 0,03%
Áfengi og tóbak 2,3% 0,1% 0,00%
Föt og skór 3,8% 1,0% 0,04%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,8% 0,7% 0,07%
Reiknuð húsaleiga 20,0% 0,6% 0,12%
Húsgögn og heimilisbúnaður 5,6% -0,3% -0,02%
Heilsa 4,0% 0,2% 0,01%
Ferðir og flutningar (annað) 3,8% 0,1% 0,00%
- Kaup ökutækja 6,7% 0,2% 0,01%
- Bensín og díselolía 3,2% 0,0% 0,00%
- Flugfargjöld til útlanda 1,8% 3,5% 0,06%
Póstur og sími 1,6% 0,0% 0,00%
Tómstundir og menning 9,9% 0,0% 0,00%
Menntun 0,9% 0,0% 0,00%
Hótel og veitingastaðir 5,1% 0,1% 0,00%
Aðrar vörur og þjónusta 6,6% 0,3% 0,02%
Alls 100,0%   0,35%

Spáum 3,9% verðbólgu í mars á næsta ári

Við spáum því að vísitala neysluverðs hækki um 0,35% í desember, lækki um 0,22% í janúar, hækki um 0,80% í febrúar og um 0,57% í mars. Gangi spáin eftir mælist verðbólga 4,7% í desember, 4,6% í janúar, 4,1% í febrúar og 3,9% í mars. Lækkun ársverðbólgu í febrúar skýrist að miklu leyti af hækkunum á sorphirðugjöldum í febrúar í ár sem detta út úr ársverðbólgunni og af því að í ár gengu janúarútsölurnar hraðar til baka en venjulega, þ.e. hækkunin í febrúar var meiri en venjulega en hækkunin í mars var minni en venjulega. Í mars koma grunnáhrif frá reiknaðri húsaleigu síðan til lækkunar á ársverðbólgu, en óvenju mikil hækkun í mars í ár dettur þá út.

Spáin er lítillega hærri en síðasta spá sem við birtum. Skýringin liggur meðal annars í hækkun á kolefnisgjaldi á eldsneyti, sem hækkar nokkuð umfram önnur gjöld á eldsneyti. Bensínverð hækkar um 5% í janúar samkvæmt okkar útreikningum. Nýtt gjald á nikótínvörur um áramótin hefur einnig smávægileg áhrif. Þá var verðmæling okkar á raforku til heimila núna í desember hærri en við gerðum áður ráð fyrir. Þar að auki gerum við nú ráð fyrir aðeins meiri hækkun á reiknaðri húsaleigu.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
1. júlí 2025
Mánaðamót 1. júlí 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Flugvél á flugvelli
30. júní 2025
Vikubyrjun 30. júní 2025
Verðbólga jókst úr 3,8% og mældist 4,2% í júní. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum þrýstingi á innfluttum vörum en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu. Þá jókst velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum um 1,5% að raunvirði í mars og apríl.
Paprika
27. júní 2025
Verðbólga umfram væntingar
Verðbólga mældist 4,2% í júní og jókst úr 3,8% frá því í maí. Verðlag hækkaði umfram spár, en við höfðum spáð 3,9% verðbólgu. Aukin verðbólga skýrist aðallega af auknum verðþrýstingi á innfluttum vörum, einkum fötum, skóm og tómstundarvörum, en einnig af hækkandi flugfargjöldum og verðhækkun á þjónustu.
Orlofshús á Íslandi
27. júní 2025
Viðskipti með sumarhús færast aftur í aukana
Sumarhúsum á Íslandi hefur fjölgað um 45% á síðustu 20 árum. Viðskipti með sumarhús færðust verulega í aukana á tímum faraldursins. Fyrst eftir faraldurinn hægðist um en nú virðist aftur hafa glaðnað yfir markaðnum.
Herðubreið
25. júní 2025
Áfram merki um viðnámsþrótt í hagkerfinu
Velta samkvæmt virðisaukaskattsskýrslum jókst um 1,5% að raunvirði í mars og apríl og um 5,2% í janúar og febrúar, samkvæmt nýbirtum gögnum Hagstofunnar. Veltugögnin bera þess merki að hagkerfið standi vaxtastigið vel af sér sem er í takt við aukinn hagvöxt í byrjun árs. Það sem af er ári hefur velta aukist mest í sölu og viðhaldi á bílum en einnig má greina aukin umsvif í helstu útflutningsgreinunum: álframleiðslu, sjávarútvegi og ferðaþjónustu.
Ferðafólk
23. júní 2025
Færri ferðamenn en meiri ferðaþjónusta?
Færri ferðamenn hafa heimsótt Ísland það sem af er ári en á sama tíma í fyrra. Þrátt fyrir það hefur erlend kortavelta aukist á milli ára og það sama má segja um útflutningstekjur af ferðaþjónustu. Við teljum ýmislegt benda til þess að erlendir ferðamenn hafi verið fleiri síðustu mánuði en talning Ferðamálastofu segir til um.
Íbúðahús
23. júní 2025
Vikubyrjun 23. júní 2025
Vísitala íbúðaverðs lækkaði um 0,45% á milli mánaða í maí. Vísitalan lækkaði þar með í fyrsta sinn á þessu ári og ársbreytingin hefur ekki verið jafn lítil frá því í byrjun síðasta árs. Áfram er kraftur í kortaveltu Íslendinga, ekki síst erlendis.
Kortagreiðsla
19. júní 2025
Kortavelta Íslendinga erlendis eykst og veldur auknum greiðslukortahalla
Kortavelta jókst um 6,8% á milli ára í maí að raunvirði þar af jókst hún um 21% erlendis. Það sem af er ári hefur kortavelta aukist um 5,5% frá sama tímabili í fyrra, að teknu tilliti til verðlags og gengis. Íslendingar hafa aldrei farið í fleiri utanlandsferðir í maímánuði en nú í ár. Greiðslukortajöfnuður var neikvæður um 4,2 ma.kr. sem er töluvert meiri halli en í maí í fyrra.
Hús í Reykjavík
16. júní 2025
Vikubyrjun 16. júní 2025
Í síðustu viku fór fram uppgjör við eigendur HFF-bréfa. Erlendum ferðamönnum fjölgaði aðeins á milli ára í maí og atvinnuleysi jókst á milli ára. Í vikunni fram undan birtir HMS vísitölu íbúðaverðs, vísitölu leiguverðs og mánaðarskýrslu.
12. júní 2025
Spáum 3,9% verðbólgu í júní
Við spáum því að verðbólga aukist lítillega í júní og mælist 3,9%. Verðbólga helst líklega nær óbreytt í sumar en eykst svo aðeins með haustinu, þegar einskiptisliðir vegna skólagjalda og skólamáltíða detta út úr tólf mánaða taktinum. Við gerum áfram ráð fyrir 4,0% verðbólgu í árslok.