Vefkökur

Með því að smella á „Leyfa allar“ samþykkir þú notkun á vefkökum til þess að auka virkni vefsins, greina vefnotkun og aðstoða við markaðssetningu.

Nánar um vefkökur

Spá­um 4,6% verð­bólgu í janú­ar

Við spáum því að vísitala neysluverðs lækki um 0,32% á milli mánaða í janúar og að verðbólga hjaðni úr 4,8% í 4,6%. Við búumst við áframhaldandi hjöðnun næstu mánuði og að ársverðbólga verði komin niður í 3,7% í apríl.
Fataverslun
9. janúar 2025

Við spáum því að vísitala neysluverðs lækki um 0,32% á milli mánaða í janúar og að ársverðbólga lækki úr 4,8% í 4,6%. Lækkun vísitölunnar á milli mánaða skýrist af janúarútsölum og af lækkandi fargjöldum á flugi til útlanda, sem lækka að jafnaði á milli mánaða í janúar. Á móti vega hækkanir á opinberum gjöldum. Spáin er aðeins lægri en síðasta spá sem við birtum í kjölfar birtingar Hagstofunnar á desembermælingu VNV. Þá spáðum við að vísitalan myndi lækka um 0,24% á milli mánaða í janúar og að verðbólga myndi lækka í 4,7%. Munurinn skýrist ekki síst af því að verðmælingar ASÍ á matvælum gefa til kynna minni hækkun en við bjuggumst við og hið sama má segja um verðathugun okkar á bensíni og díselolíu.

Matarkarfan hækkar lítillega

Samkvæmt verðlagseftirliti ASÍ hefur verð á mat og drykkjarvörum hækkað um rétt rúmlega 0,3% það sem af er janúarmánuði. Við teljum liðinn eiga inni lítillega meiri hækkun í mánuðinum og spáum að hann hækki um 0,4% á milli mánaða (0,06% áhrif).

Áfengi og tóbak hækkar í verði vegna aukinnar gjaldtöku

Verð á áfengi og tóbaki hækkar yfirleitt í janúar, en síðustu fimm ár hefur hækkunin á milli mánaða í janúar verið að meðaltali 2,8%. Við búumst við talsvert meiri hækkun í ár. Auk hefðbundinna hækkana á opinberum gjöldum í janúar bætast við ný gjöld á nikótínpúða og rafrettur, en vörur á borð við nikótínpúða og rafrettur voru áður undanþegnar gjöldum á tóbak. Við gerum ráð fyrir að þessi nýju gjöld hafi þó nokkur áhrif til hækkunar á liðnum og spáum um 5,0% hækkun á milli mánaða (0,12% áhrif).

Spáum hóflegum hækkunum á húsnæðisliðnum

Við gerum ráð fyrir að kostnaður við að búa í eigin húsnæði (reiknuð húsaleiga) hækki um 0,6% á milli mánaða (0,12% áhrif) sem er svipað og meðalhækkun þessa undirliðar frá því Hagstofan tók upp nýja aðferðafræði. Við eigum von á að liðurinn annað vegna húsnæðis hækki nokkuð meira, um 1,4% á milli mánaða (+0,13% áhrif), aðallega vegna hækkana á opinberum gjöldum. Alls teljum við að hækkun á húsnæðisliðnum hafi um 0,25% áhrif til hækkunar á vísitölunni. Áhrifin yrðu þá lítillega minni en í janúar í fyrra og framlag húsnæðis til ársverðbólgu því minna nú, gangi spáin eftir.

Janúarútsölur svipaðar og í fyrra

Við búumst við tiltölulega hefðbundnum janúarútsölum og spáum 10,7% verðlækkun á fötum og skóm. Þá gerum við ráð fyrir 5,1% lækkun á húsgögnum, heimilisbúnaði o.fl. Alls yrðu áhrif janúarútsalna 0,69% til lækkunar á vísitölunni, sem er mjög svipað og í fyrra. Við gerum ráð fyrir því að verðlækkanirnar gangi svo til baka, venju samkvæmt, á næstu tveimur mánuðum.

Hærri flugfargjöld til útlanda og bensínverð hækkar

Flugfargjöld til útlanda sveiflast mun meira á milli mánaða en aðrir liðir vísitölunnar, en sveiflurnar eru árstíðabundnar. Flugfargjöld hækka nær alltaf á milli mánaða í desember og lækka aftur í janúar. Flugfargjöld til útlanda hækkuðu um 8,0% í desember síðastliðnum og við spáum því að þau lækki um 11,8% á milli mánaða nú í janúar (-0,22% áhrif), sem er mjög svipað og í janúar í fyrra. Færi svo yrði 8% dýrara að fljúga til útlanda í janúar í ár en í sama mánuði í fyrra.

Um áramót kom til framkvæmda 60% hækkun á kolefnisgjöldum og 2,5% hækkun á bensín- og olíugjaldi. Samkvæmt verðmælingu okkar hefur dæluverð á bensíni og díselolíu hækkað um 3,7% á milli mánaða (+0,12% áhrif), sem er minna en við höfðum gert ráð fyrir út frá hækkunum á opinberum gjöldum.

Spá um þróun VNV í janúar 2025

       
Undirliður Vægi í VNV Breyting (spá) Áhrif (spá)
Matur og drykkjarvara 15,0% 0,4% 0,06%
Áfengi og tóbak 2,5% 5,0% 0,12%
Föt og skór 3,4% -10,7% -0,40%
Húsnæði án reiknaðrar húsaleigu 9,9% 1,3% 0,13%
Reiknuð húsaleiga 20,1% 0,6% 0,12%
Húsgögn og heimilisbúnaður 5,4% -5,1% -0,29%
Heilsa 4,0% 0,3% 0,01%
Ferðir og flutningar (annað) 3,8% 0,2% 0,01%
- Kaup ökutækja 6,7% 0,1% 0,01%
- Bensín og díselolía 3,3% 3,7% 0,12%
- Flugfargjöld til útlanda 1,7% -11,8% -0,22%
Póstur og sími 1,6% -0,1% 0,00%
Tómstundir og menning 9,9% -0,4% -0,04%
Menntun 0,9% 0,6% 0,01%
Hótel og veitingastaðir 5,2% 0,7% 0,03%
Aðrar vörur og þjónusta 6,7% 0,4% 0,02%
Alls 100,0%   -0,32%

Spáum 3,7% verðbólgu í apríl

Við spáum því að vísitala neysluverðs lækki um 0,32% í janúar og hækki svo um 0,86% í febrúar, 0,48% í mars og 0,51% í apríl. Gangi spáin eftir mælist verðbólga 4,6% í janúar, 4,1% í febrúar, 3,8% í mars og 3,7% í apríl. Lækkun ársverðbólgu í febrúar skýrist að miklu leyti af miklum hækkunum á sorphirðugjöldum í febrúar í fyrra sem detta út úr ársverðbólgunni en einnig gengu janúarútsölur hraðar til baka í fyrra en við gerum nú ráð fyrir. Í mars og apríl koma grunnáhrif frá reiknaðri húsaleigu til lækkunar á ársverðbólgu þegar óvenjumikil hækkun þessa tvo mánuði í fyrra dettur út úr mælingunni.

Fyrirvari
Innihald og form þessarar greiningar er unnið af starfsfólki Greiningardeildar Landsbankans hf. (greiningardeild@landsbankinn.is) og byggist á aðgengilegum opinberum upplýsingum á þeim tíma sem greiningin var unnin. Mat á þeim upplýsingum endurspeglar skoðanir starfsfólks Greiningardeildar Landsbankans á þeim degi þegar greiningin er dagsett, en þær geta breyst án fyrirvara.

Landsbankinn hf. og starfsfólk hans taka ekki ábyrgð á viðskiptum sem byggð eru á þeim upplýsingum og skoðunum sem hér eru settar fram, enda eru þær ekki veittar sem persónuleg ráðgjöf fyrir einstök viðskipti.

Bent skal á að Landsbankinn hf. getur á hverjum tíma haft beinna eða óbeinna hagsmuna að gæta, ýmist sjálfur, dótturfélög hans eða fyrir hönd viðskiptavina, s.s. sem fjárfestir, lánardrottinn eða þjónustuaðili. Greiningar eru engu að síður unnar sjálfstætt af Greiningardeild Landsbankans og innan Landsbankans eru í gildi reglur um aðskilnað starfssviða sem eru aðgengilegar á vef bankans.
Þú gætir einnig haft áhuga á
Flutningaskip
6. júní 2025
Áfram verulegur halli á viðskiptum við útlönd
Alls var 59,5 ma.kr. halli á viðskiptum við útlönd á fyrsta fjórðungi ársins. Viðskiptahalli Íslands hefur aldrei verið jafnmikill og á síðustu tveimur fjórðungum. Hann skýrist að verulegu leyti af stórfelldum innflutningi á tölvubúnaði vegna uppbyggingar á gagnaverum. Erlend staða þjóðarbúsins breyttist lítið á fjórðungnum.
Strönd
5. júní 2025
Stóraukin útgjöld til hernaðar- og varnarmála um allan heim
Útgjöld til hernaðar- og varnarmála hafa stóraukist á síðustu árum, einkum í Evrópu og Mið-Austurlöndum. Leiðtogafundur NATO verður haldinn í Haag í lok mánaðarins og talið er að viðmið um útgjöld aðildarríkja til varnarmála verði hækkað til muna. Enn er óljóst upp að hvaða marki Ísland gæti þurft að auka varnartengd útgjöld. Aukin hernaðaruppbygging litar hagvaxtar- og verðbólguhorfur á heimsvísu og getur haft margþætt efnahags- og samfélagsleg áhrif.
2. júní 2025
Mánaðamót 2. júní 2025
Mánaðarlegt fréttabréf frá Greiningardeild um nýjustu hagtölur og stöðu og horfur í efnahagsmálum.
Gróðurhús
2. júní 2025
Vikubyrjun 2. júní 2025
Verðbólga hjaðnaði úr 4,2% í 3,8% í apríl og landsframleiðsla jókst um 2,6% á milli ára á fyrsta ársfjórðungi. Gistinóttum fjölgaði alls um 11,6% á milli ára í apríl. Í vikunni birtir Seðlabankinn viðskiptajöfnuð við útlönd og fundargerð peningastefnunefndar.
Lyftari í vöruhúsi
30. maí 2025
2,6% hagvöxtur á fyrsta ársfjórðungi en samdráttur í fyrra
2,6% hagvöxtur mældist á fyrsta ársfjórðungi þessa árs, samkvæmt fyrsta mati Hagstofunnar sem var birt í morgun. Samkvæmt endurskoðuðum þjóðhagsreikningum mældist 0,7% samdráttur á síðasta ári en ekki 0,5% hagvöxtur eins og áður var áætlað.
Epli
28. maí 2025
Verðbólga hjaðnar og mælist 3,8%
Verðbólga mældist 3,8% í maí og hjaðnar úr 4,2% frá því í apríl. Verðbólga var örlítið undir okkar spá, einkum vegna þess að flugfargjöld til útlanda lækkuðu nokkuð á milli mánaða. Við eigum von á að verðbólga fari lægst í 3,6% í júlí, en hækki síðan aftur upp í 3,8% í ágúst.
Þjóðvegur
27. maí 2025
Launavísitalan hækkað um 8,2% á einu ári
Á síðustu mánuðum hefur smám saman hægt á hækkunartakti launa eftir ríflegar launahækkanir síðustu ár. Launahækkanir eru þó enn langt umfram verðbólgu og gera má ráð fyrir að kaupmáttur haldi áfram að aukast næstu misseri. Óvissa um launaþróun minnkaði eftir að langtímakjarasamningar náðust á stærstum hluta vinnumarkaðar, en líkt og í kjarasamningum síðustu ára eru hækkanir mismiklar eftir hópum.
26. maí 2025
Vikubyrjun 26. maí 2025
Peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands lækkaði vexti um 0,25 prósentur í síðustu viku. HMS birti vísitölu íbúðaverðs, en árshækkun vísitölunnar lækkaði úr 8,0% í 7,6%. Í þessari viku birtir Hagstofan verðbólgumælingu fyrir maí, en við spáum því að verðbólgan hjaðni úr 4,2% í 3,9%.
Fjölbýlishús
22. maí 2025
Íbúðaverð heldur áfram að hækka þótt hægi á
Vísitala íbúðaverðs hækkaði um 0,45% á milli mánaða í apríl. Árshækkun vísitölu íbúðaverðs hefur lækkað síðustu þrjá mánuði og mælist nú 7,6%. Raunverð íbúða er töluvert hærra núna en fyrir ári síðan. Undirrituðum kaupsamningum hefur fækkað á milli ára síðustu þrjá mánuði, eftir að hafa fjölgað sífellt frá september 2023, ef frá er talinn desember síðastliðinn.
Flugvöllur, Leifsstöð
19. maí 2025
Vikubyrjun 19. maí 2025
Kortavelta Íslendinga jókst verulega í apríl, sérstaklega erlendis þar sem hún var 32,8% meiri en í apríl í fyrra að raunvirði. Íslendingar hafa aldrei farið í jafnmargar utanlandsferðir í einum mánuði og í apríl síðastliðnum. Nýlegar vísbendingar um aukinn eftirspurnarþrýsting draga enn frekar úr líkum á vaxtalækkun á miðvikudaginn, en við spáum því að vöxtum verði haldið óbreyttum fram í ágúst.